36, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania


36 CZAS MITYCZNY

Cel: uzasadnia stan teraźniejszy jakakolwiek zmiana jest zaprzeczeniem mitu, świętości.

Mity dotyczą czasu gdy świat był niezróżnicowany, a ludzie mogli przejawiać się w różnych postaciach np. zwierzęcych (czas niehistoryczny, czas mityczny)

Czas mityczny to czas kiedy nie istniały na świecie podziały i dyferencje.

Przykład

Australijczycy określają Czas Snu, czyli moment kiedy mity rozgrywały się w rzeczywistości, na początku dziejów. Jest on obecny w każdym człowieku i nie można go rozumieć jako zwykły czas czy historia. Można się przenieść do niego podczas rytuałów lub snu, ponieważ sen jest opowieścią o czasach i zdarzeniach z przeszłości, traktowany jest jak świętość religia.

Mity mówiące o Czasie Snu pokazują świat w stanie zarodkowym, potencjalnym. Początkowo ludzie byli sklejeni (nogi, ręce, palce, usta i inne „otwory ciała”) lub pływali jako kawałki mięsa po wodach chaosu gdy zaświeciło słońce i zrodziły się „iskry życia” (wieczni ludzie, pierwsze dusze przodków). Po osuszeniu lądu przez słońce jaszczurka kamiennym nożem nadała obecny kształt ludziom i ofiarowała im „treści kultury”: ogień, broń, bumerangi, system podziału rodowo totemicznego. Od tego momentu obowiązuje świat zmiennych form teraźniejszości, bieg czasu wraz z kołem reinkarnacji. Ostatecznym ukształtowaniem człowieka jest obrzezanie, bez tego człowiek przynależy jeszcze do Czasu Snu. Tak zrytualizowana teraźniejszość splata się z mitycznym początkiem.

Lud zbieraczo-łowiecki z pustyni Kalahari opowiada mit o Pradawnym Ludzie, Starym Ludzie. Cały świat był niezróżnicowany, bez formy , wszystko trwało w łonie ziemi nie umierając i nie rodząc się, nie potrzebowali żadnych wynalazków kultury, do momentu odkrycia ognia, który spowodował że zwierzęta rozbiegły się po górach tracąc mowę.

Cechą wspólną jest niezróżnicowanie wszystkiego i wszystkich np. Polinezyjczycy - Po początek wszechrzeczy, ciemność Noc Kraina zmarłych, jest ciemnością, brakiem przestrzeni przemieszaniem się i połączeniem wszystkich elementów. Stworzenie zacyna się od wyodrębnienia podziału płciowego (niebo ziemia) i stosunku seksualnego między nimi , stwarzającego bogów. Podobny opis jest w Enuma Elis. Stworzenie świata jest efektem wprowadzania opozycji binearnych i stopniowych serii, opartych na stopniowym narastaniu lub zmniejszaniu jakiejś cechy, np. rośliny-zwierzęta-człowiek. Według semiotyków jest to komplikowanie rzeczywistości: z jedności najczęściej wertykalne dwoistość lub dualizm w sensie etycznym lub relacje duchowość-cielesność. Następnie trzy sfery kosmosu (gdzie środkowa jest zmieszaniem pierwotnych opozycji), cztery strony świat, żywioły, moce kosmiczne. Światy zagęszcza się. Słońce, Księżyc, gwiazdy wprowadzają czas, niszcząc dotychczasową statyczność. Poprzez ruch powstają rośliny, zwierzęta, ludzie. Ostatnim etapem jest heros kulturowy, działający na poziomie stanowienia wspólnoty społecznej i zasad współżycia ludzi. Pozniejsze naruszanie ładu mają charakter lokalny i likwidują je herosi

Idealny schemat tworzenia świata: chaos- niebo i ziemia - Słońce, Księżyc, gwiazdy - czas - rośliny - zwierzęta - człowiek - dom itd.

Po stworzeniu świata Czas Snu zniknął ostatecznie, jest niewidzialny czai się wokół i tylko przypisanemu do form umysłowi ludzkiemu może się objawiać i ujawniać na nowo poprzez jakiś klucz, bramy percepcji, przekraczanie odmiennych stanach świadomości.

Z pojęciem czasu mitycznego wiąże się ściśle wzorcowy (etiologiczny) charakter mitu. Tzn że często narracji mitycznych tłumaczy zjawiska na świecie. (Według Hocarta słowo etiologiczny nie tłumaczy istoty, ponieważ teoria grawitacji też jest etiologiczna) Inną cechą jest geneza, tłumaczy jak powstał dany przedmiot bo to daje nad nim władze w magii. Według Hultkrantz opowiadanie mitu jest odwołaniem się do czasu mitycznego (permanentnie przeżywaną terazniejszością), czyli jest precedensem, a nie opisem i formą rozrywki. Tłumaczy codzienne zjawiska, które należy powtórzyć, aby nadal trwały (cykliczność), w przeciwieństwie do czasu historycznego gdzie wydarzenia są niepowtarzalne i jednorazowe. Wybiegiem w stronę czasu historycznego jest wyprostowanie ostatniego cyklu, tak by wydarzenia w nim miały charakter chronologiczny, taka jest geneza mitów eschatologicznych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
53-55, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
18 idea bóstwa w paleolicie, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
5.potencjał kulturowy prymatów, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
etno 14, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
26.funkcje społeczne szamana, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
09 potencjał człowieczeństwa, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
25.postać i życiorys szamana i czarownika, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
81.afrochrześcijańskie religie Ameryki, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
48, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
etno 60, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
46.zwierzę w totemizmie, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
kultura i rel a tryb zycia, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
etno- pytania, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
24.szamanizm w paleolicie, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
56. Rekonstrukcja kosmologii spol. rolniczych, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
etno 35, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
pyt. 6.religijność współczesnych prymatów, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
33, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania
12 religijność paleontropów, religioznawstwo, Etnolgia religii, pytania

więcej podobnych podstron