Zarządzanie ryzykiem:
- ocena ryzyka:
#analiza ryzyka (określenie zakresu; identyfikacja zagrożeń, oszacowanie ryzyka)
#wyznaczanie ryzyka (decyzje o dopuszczalności ryzyka; analiza opcji)
- sterowanie/ zmniejszanie ryzyka (podejmowanie decyzji ; zastosowanie; monitorowanie)
Analiza ryzyka- strukturalny proces identyfikujący prawdopodobieństwo oraz zakres niepożądanych konsekwencji spowodowanych przez działanie, urządzenie lub mienie.
Szkodliwe następstwa- to fizyczne szkody ponoszone przez ludzi, mienie lub środowisko
Analiza ryzyka odpowiada na:
- co może przebiec nieprawidłowo
- jakie jest prawdopodobieństwo, że to się zdarzy
- jakie są konsekwencje
Szkoda- uraz fizyczny lub uszczerbek na zdrowiu, uszkodzenie mienia lub degradacja środowiska
Zagrożenie- źródło potencjalnej szkody lub okoliczności potencjalnie szkodliwe. Zjawisko wywołane działaniem sił natury, bądź człowieka, które powoduje, że poczucie bezpieczeństwa maleje bądź zupełnie zanika
Zdarzenie niebezpieczne- zdarzenie, które może powodować szkody.
Identyfikacja zagrożenia- proces rozpoznawania, czy zagrożenie istnieje oraz definiowanie jego charakterystyk.
Ryzyko- kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia niebezpiecznego i konsekwencji związanych z tym zdarzeniem.
Analiza ryzyka- systematyczne stosowanie dostępnych informacji do zidentyfikowania zagrożenia i do oszacowania ryzyka dotyczącego osób, populacji, mienia lub środowiska.
Ocena ryzyka- pełny proces analizowania ryzyka i wyznaczania dopuszczalności ryzyka.
Sterowanie ryzykiem- proces podejmowania decyzji mających na celu zarządzanie ryzykiem i/ lub zmniejszanie ryzyka, jego zastosowanie, usprawnienie i okresowo ponowne wyznaczenie z wykorzystaniem wyników oceny ryzyka jego danych wejściowych.
Oszacowanie ryzyka- proces stosowany do stworzenia miary poziomu analizowanego ryzyka, składa się z : analizy częstości, analizy konsekwencji.
Wyznaczanie ryzyka- proces, w którym na podstawie analizy ryzyka przeprowadza się oceny dopuszczalności ryzyka i rozpatruje takie czynniki jak aspekty socjoekonomiczne i środowiskowe.
Analiza ryzyka jest:
- pozwala na identyfikację różnych rodzajów ryzyka i sposobu podejścia rozwiązania problemów z nim związanych
-zapewnienia obiektywnych informacji potrzebnych do podejmowania decyzji
-spełnienie wymagań wynikających z przepisów,
- jako pomoc przy ocenie dopuszczalnego poziomu ryzyka,
-jako środek pomocniczy do zmniejszanie potencjalnego ryzyka lub jego uniknięcia
Korzyści z analizy ryzyka:
- systematyczna identyfikacja potencjalnych zagrożeń
- systematyczna identyfikacja potencjalnych rodzajów uszkodzeń,
-ilościowe ustalenie lub ranking ryzyka
- identyfikacja ważnych czynników wpływających na ryzyko i słabych ogniw w systemie
Proces analizy- kroki:
1.określenie zakresu (powody, problemy, które zapoczątkowały analizę ryzyka-
# sformułowanie celów analizy
#zdefiniowanie dla systemu kryteriów osiągnięcia powodzenia/niepowodzenia
2. Zdefiniowanie analizowanego systemu. (ogólny opis systemu, określenie granic systemu, sprzężeń, opisanie środowiska, rodzajów energii, materiałów przepływających przez jego granicę, identyfikacja źródeł)
2.identyfikacja zagrożeń i wstępne wyznaczanie konsekwencji ( określenie założeń i ograniczeń, zidentyfikowanie decyzji, które należy podjąć i wymaganego rezultatu badania, wskazanie osób podejmujących decyzję
3.Oszacowanie ryzyka
4.Werfikacja
5.Dokumentowanie
6.Uaktualnienie analizy
Analiza części stosowana do oszacowania prawdopodobieństwa każdego niepożądanego zdarzenia, które zostało zidentyfikowane w fazie identyfikacji zagrożeń. Stosowane są 3 podejścia.
Analiza konsekwencji- stosowana do oszacowania prawdopodobnego oddziaływania, jeśli wystąpi niepożądane zdarzenie. (oszacowanie liczby ludzi znajdujących się w różnych środowiskach, które mogą ponieść śmierć, zostać poddane silnemu oddziaływaniu, gdy wystąpi niepożądane zdarzenie.
Zalecenia: wyselekcjonowanie niepożądanego zdarzenia, opisanie wszystkich konsekwencji nim spowodowanych, uwzględnienie środków łagodzenia konsekwencji wraz z warunkami, które mają wpływ na te konsekwencje, przedstawienie kryteriów wykorzystanych do identyfikacji konsekwencji, uwzględnienie konsekwencji bezpośrednich i wtórnych,
Metody do identyfikacji zagrożeń:
-metody porównawcze (listy sprawdzeń, rejestry zagrożeń, przeglądy danych z retrospekcji)
-metody podstawowe – użycie pytań „co jeśli” (Hazop FMEA)
- techniki rozumowania indukcyjnego (diagramy logiczne drzew zdarzeń)
Analiza częstości (sposoby):
- wykorzystanie właściwych danych z retrospekcji w celu wyznaczenia gęstości z jaką zdarzenia te wystąpiły w przeszłości i na tej podstawie przeprowadzenia ocen dotyczących częstości ich wystąpienia w przyszłości.
- prognozowanie częstości zdarzeń, z użyciem technik (analiza drzew niezdatności),
- oceny ekspertów
Zagrożenia: naturalne (powódz, pożar) , cywilizacyjne (katastrofy budowlane, komunikacyjne, zagrożenie promieniotwórcze, terrorystyczne) ,
Zagrożenia: naturalne, techniczne, społeczne
Zagrożenia:
-naturalne (związane z siłami przyrody) są to wydarzenia skoncentrowane w czasie, przestrzeni, podczas których dochodzi do strat ludzkich, stopień ich natężenia liczy się w ofiarach. Np. geologiczne, hydrologiczne, oceanologiczne, meteorologiczne)
-zagrożenia związane z działalnością człowieka- przemysł, rolnictwom transport, produkcja energii elektrycznej, zanieczyszczenie powietrza, deformacja rzeźby powierzchni ziemi, składowiska odpadów przemysłowych
-nadzwyczajne (nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, lekkomyślność i lekceważenie przepisów, naturalne zużycie materiału, wady ukryte, uszkodzenia układu hamulcowego.
Zagrożenia:
-potencjalne – normalna eksploatacja urządzeń, konstrukcji; dotyczy istniejących zdarzeń, będących pod kontrolą
-kinetyczne- ich istotą jest rozprzestrzenianie się uwolnionej masy, energii, wymagane jest reagowanie interwencyjne, oraz podjęcie akcji ratowniczej,
ADR-międzynarodowa konwencja dotycząca transportu drogowego i ładunków niebezpiecznych.
Doradca ADR zajmuję się: pomocą w realizacji założeń nałożonych przez konsekwencję, wprowadzenie odpowiednich procedur i instrukcji bezpieczeństwa.
Zawartość umowy ADR: określa stosunki prawne między uczestniczącymi państwami, nowelizacja co 2 lata, składa się ona z umowy właściwej oraz z załączników A i B będących integralną częścią.
Klasy zagrożeń: materiały wybuchowe, gazy, materiały ciekłe zapalne, materiały promieniotwórcze, materiały żrące, materiały zakaźne, trujące, materiały stałe zapalne, samozapalne
ADN- przepisy europejskie dotyczące o międzynarodowym przewozie towarów niebezpiecznych w żegludze śródlądowej
IMDG-międzynarodowy kodeks ładunków niebezpiecznych
Tom I IMDG zawiera podział ładunków niebezpiecznych na klasy, przepisy regulujące przewóz na statkach, przepisy regulujące konstrukcję pojemników i opakowań
Tom II lista wszystkich niebezpiecznych materiałów dopuszczonych do transportu drogą morską (numer substancji niebezpiecznej, prawidłowa nazwa substancji, klasa niebezpieczeństwa)
Zagrożenia w środowisku pracy:
-zagrożenia fizyczne -czynniki o fizycznym charakterze oddziaływania na człowieka, kształtując warunki materialne środowiska pracy np. substancje palne i wybuchowe, gorące powierzchnie, zimne powierzchnie, pyły, drgania, hałas, oświetlenie elektryczne, promieniowanie niejonizujące (podczerwone, widzialne, nadfioletowe, pole elektromagnetyczne, elektrostatyczne, jonizujące, obciążenie termiczne (stres zimny, gorący)
-czynniki biologiczne- czynniki o biologicznym charakterze oddziaływań na człowieka (mikroorganizmy, makroorganizmy- oczyszczalnie ścieków, służba zdrowia
-czynniki psychofizyczne- czynniki zewnętrzne, wewnętrzne wpływające na ukształtowanie się i przebieg stanów emocjonalnych człowieka, jak również na przebieg i warunki pracy np. obciążenie fizyczne, psychiczne, stres w pracy
-czynniki mechaniczne- czynniki środowiska pracy, które mogą prowadzić do urazów pracownika w wyniku mechanicznego oddziaływania na niego materialnego środowiska pracy oraz wskutek poślizgnięcia się, potknięcia – ostre, ruchome, wystające, poruszające elementy, spadające, transportowane przedmioty,
-czynniki chemiczne
NDS- najwyższe dopuszczalne stężenie (wartość średnia stężenia, 8 godzinne, dobowe i przeciętne)
NDSch najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (--II--II--do 15 minut)
NDSP najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe ( -II--II---nie może wystąpić)
Informacje zawarte w kartach: identyfikacja substancji, skład i informacja o składnikach, identyfikacja zagrożeń, pierwsza pomoc, postępowanie w przypadku pożaru, właściwości fizykochemiczne, stabilność i reaktywność, iformacje toksykologiczne, ekologiczne, o transporcie
Ryzyko zawodowe- prawdopodobieństwo wystąpienie niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodująca straty, w szczególności wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Cel oceny ryzyka zawodowego- doprowadzenie tego ryzyka do poziomu dopuszczalnego- taki poziom, przy którym wielkość strat związanych z aktywizacją danego zagrożenia.
Procedura oceny ryzyka zawodowego:
-informacje przydatne do przeprowadzania oceny,
-zagrożenia jakie występują na stanowisku pracy,
-oszacowania ryzyka
-wyznaczanie dopuszczalnego poziomu ryzyka,
-działanie korygujące, zapobieganie,
-działanie,