Analiza decyzyjna polega na generowaniu:

1. Zbioru alternatywnych wariantów projektów decyzji,

2. Zbioru rzeczywistych, możliwych, prawdopodobnych stanów rzeczy,

3. Funkcji użyteczności, wyrażającej ocenę wariantów z punktu widzenia decydenta (jego celów działania, preferencji) lub grupy decydentów.

Najczęściej pojawiające się zadania w analizie decyzyjnej

1. Wybór jednego i tylko jednego wariantu, najlepszego w sensie przyjętych kryteriów,

2. Sortowanie wariantów, przy maksymalnym wykorzystaniu wszystkich informacji pozwalających na wyodrębnienie podzbiorów wariantów (określenie przynależności do różnych kategorii),

3. Porządkowanie wariantów lub wspomaganie ich klasyfikacji,

4. Opis wariantów ze względu na ich bliższe i dalsze konsekwencje.

Ważne jest określenie spójnej rodziny kryteriów oceny efektywności wariantów, spełniającej podstawowe warunki:

1. Wyczerpywalność,

2. Spójność na różnych poziomach preferencji,

3. Nieredundancja, czyli usunięcie jakiegoś kryterium powoduje, że rodzina kryteriów przestaje spełniać chociaż jedno z p. 1 i 2,

Struktura procesu decyzyjnego

1. Sformułowanie zadania,

obejmuje: ujawnienie i opis sytuacji, określenie czasu niezbędnego do podjęcia decyzji oraz określenie zasobów, których użycie jest konieczne. Ogólnie biorąc poszukuje się odpowiedzi na pytania typu: jaki problem i w jakich warunkach należy rozwiązać, kiedy należy go rozwiązać oraz jakimi siłami i środkami.

2. Identyfikacja problemu,

obejmuje: wykonanie analizy sytuacji decyzyjnej, jej opis i opis celów, określenie ograniczeń, generowanie wariantów rozwiązań oraz pomiar wartości preferencji. Ogólnie biorąc celem tego etapu jest sformułowanie wariantów decyzji i ocena ich użyteczności.

3. Rozwiązanie - wybór i decyzja,

obejmuje następujące procedury: wyodrębnienie wariantów dopuszczalnych, definiowanie kryteriów oceny efektywności (użyteczności) wariantów, określenie wariantów efektywności i wybór wariantu optymalnego - rozwiązanie zadania.

Model procesu decyzyjnego

S0 - początkowa decyzyjna sytuacja problemowa,

T - wymagany czas podjęcia decyzji,

Q - zasoby niezbędne do podjęcia decyzji,

S = (S1....Sn) - zbiór sytuacji alternatywnych definiujących sytuację S0,

G = (G1....Gk) - zbiór celów osiąganych dzięki rozwiązaniu zadania,

B = (B1....Bl) - zbiór ograniczeń,

A = (A1....Am) - zbiór wariantów alternatywnych rozwiązań zadania

f - funkcja preferencji decydenta,

K - kryterium wyboru wariantu najkorzystniejszego,

A* - rozwiązanie zadania (sytuacji decyzyjnej

Niektóre z wniosków z analizy realnych zadań i sytuacji decyzyjnych

1. Nieznane elementy zadania mają przede wszystkim werbalny charakter i tylko niektóre mogą być przedstawione w sposób ilościowy; na ogół liczba czynników nieznanych jest dużo większa od liczby czynników znanych,

2. Sposób poszukiwania czynników nieznanych oraz dochodzenie do rozwiązania zadania nie może być w pełni sformalizowany, ponieważ nie istnieją metody algorytmiczne sformułowania np. celów działania lub wariantów rozwiązania zadania,

3. Zadania decyzyjne opisywane są charakterystykami, z których tylko część może być zmierzona w sposób obiektywny, w stosunku zaś do innych można tylko mówić o „pomiarze subiektywnym”,

4. Niejednokrotnie decyzje mogą naruszać interesy decydentów lub ekspertów, co nie pozostaje bez związku z ich wyborami i ocenami,

5. Niemal wszystkie zadania dotyczą podejmowania decyzji w warunkach niepewności, które cechuje niepełność opisu sytuacji i niemożność dokonania niezawodnej oceny przyszłych wyników (następstw), co skłania np. do częstego opierania się na intuicji i doświadczeniu decydentów,

Rozpatrywane typy zachowań decyzyjnych

Analiza funkcji preferencji f(y) pozwala na wyróżnienie ośmiu podstawowych typów decydentów,przy czym:

• y > 0 oznacza „wygraną”,

• y < 0 „przegraną”,

• f(y) > 0 określa „użyteczność” działania,

• f(y) < 0 „nieużyteczność”

1. OBIEKTYWNY (typ abstrakcyjny),

2. RYZYKANT, przeceniający użyteczność wygranej,

3. OSTROŻNY, szczególnie zapobiegający dużym stratom,

4. POCHOPNY, przeceniający użyteczność przy dużych wartościach wygranej i nieużyteczność przy dużych przegranych,

5. WZGLĘDNIE OSTROŻNY (OBOJĘTNY), ostrożny przy dużych wygranych i dużych stratach,

6. „NORMALNY” - obiektywny przy niedużych wygranych i stratach, przy dużych ich wartościach umiarkowanie ryzykowny i ostrożny, przy bardzo dużych ostrożny w stosunku do wygranej i obojętny do przegranej,

7. WYGRYWAJĄCY, uwzględniający stałą „premię”: dodatnią za wygraną i ujemną za przegraną,

8. CENIĄCY WYGRANĄ, który uważa za użyteczną tylko wygraną nie mniejszą niż określony pułap.

Najczęściej przyjmowane postaci ryzyka

1. Prawdopodobieństwo zajścia zdarzenia ocenianego negatywnie,

2. Prawdopodobieństwo zajścia zdarzeń niezależnych od decydenta, których nie można dokładnie przewidzieć i którym nie można w pełni zapobiec, ale które przez zmniejszenie wyników użytecznych lub/i przez zwiększenie kosztów odebrałyby działaniu (zupełnie lub częściowo) walor efektywności,

3. Funkcja dwóch zmiennych: prawdopodobieństwa straty i wielkości straty.

Ryzyko w zarządzaniu strategicznym - typ I

Ryzyko związane z wiodącą pozycją kosztową, które może być wynikiem:

• Zmiany technicznej niweczącej poprzednie inwestycje lub uczenie się,

• Dochodzenia do niskich kosztów przez nowo wchodzących do danego sektora lub przez konkurentów,

• Niedostrzegania potrzeby dokonania zmian w wyrobach lub marketingu za względu na nadmierną uwagę poświęcaną kosztom,

• Inflacji kosztów itp.

Ryzyko w zarządzaniu strategicznym - typ II

Ryzyko związane ze zróżnicowaniem, które występuje gdy:

• różnica kosztów między konkurentami o niskich kosztach, a zróżnicowaną firmą staje się zbyt duża,

• zmniejsza się zapotrzebowanie nabywców na to, co stanowi przedmiot zróżnicowania,

• naśladownictwo zmniejsza dostrzegane zróżnicowanie itp.

Ryzyko w zarządzaniu strategicznym - typ III

Ryzyko związane z koncentracją które występuje gdy:

• zwiększa się różnica kosztów między konkurentami działającymi na szeroką skalę, a firmą skoncentrowaną,

• różnice w wyborach lub usługach pożądanych przez wybrany strategiczny segment zmniejszają się,

• konkurenci wyszukują węższe podsegmenty w wybranym segmencie strategicznym, uzyskując jeszcze większą koncentrację, niż firma koncentrująca się.

Ryzyko technologiczne i wartościowanie techniki

Badania ewaluacyjne techniki i technologii, zwłaszcza w kontekście społecznych skutków polityki naukowo-technicznej, określane mianem „Technology Assessment” (TA), są badaniami, których istotą jest ocena skutków techniki dla celów polityki i decyzji rozwojowych. U podstaw TA znalazło się założenie, że wprowadzenie nowej techniki powoduje różnorakie skutki ekonomiczne, ekologiczne, zdrowotne, społeczne, organizacyjne, prawne itd.

Do podstawowych zadań TA zalicza się:

• przewidywanie i systematyczne rozpoznawanie, określanie i analizowanie konsekwencji wprowadzania techniki,

• ustalanie, ocenę i porównywanie wariantów polityk w zakresie tych konsekwencji,

• zapewnienie warunków racjonalnego wprowadzenia określonej polityki.

W ramach ogólnej metodyki TA prowadzi się określone analizy szczegółowe:

• analizy wykonywalności,

• badania rynkowe,

• próby laboratoryjne,

• analizy kosztów i korzyści,

• analizy efektywności nakładów,

• analizy skutków środowiskowych,

• analizy skutków ekonomicznych,

Kryteria oceny skutków wprowadzania nowych technik i technologii

• efektywność i ekonomiczność,

• wykonywalność techniczna i organizacyjna,

• skutki w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,

• skutki ekologiczne,

• efekty w zakresie dystrybucji dochodów,

• inne efekty społeczne np. prywatność, stres itp.

Etapy Technology Assessment:

1. Określenie problemu,

2. Opis techniki,

3. Prognoza techniki,

4. Opis kontekstu społecznego,

5. Prognoza społeczna,

6. Identyfikacja skutków,

7. Analiza skutków,

8. Ocena skutków,

9. Analiza opcji, polityki,

10. Przekazanie rezultatów analizy.

Podstawowe strategie rozwoju firmy

• Penetracja rynku

• Rozwój rynku

• Rozwój produktu

• Dywersyfikacja

dywersyfikacja ekon. rozgałęzienie, urozmaicenie produkcji, rozszerzanie jej na różnorakie, odległe od siebie dziedziny, zwł. po to, aby straty poniesione w jednej móc wyrównywać zyskami osiągniętymi w innej branży.

Etymologia:  śrdw.łac. diversificare 'urozmaicać' od łac. divertere 'odwracać; odejść';

Warianty działań w sferze rynku prowadzące do wzrostu sprzedaży

1. Promowanie szybszego zużycia danego produktu wśród jego obecnych użytkowników,

2. Promowanie nowych zastosowań danego produktu wśród obecnych użytkowników,

3. Kreowanie nowych użytkowników danego produktu przez rozwój dotychczasowego rynku o nowe segmenty,

4. Znalezienie nowych zastosowań danego produktu na nowych rynkach

Wielokryterialna ocena strategii

Kryteria Warianty	Ekonomiczne	Techniczne	Społeczne	Ocena
„Kontynuacja”	O11	O12	O13	O1
„Modernizacja”	O21	O22	O23	O2
„Innowacja”	O31	O32	O33	O3
Wagi	W1	W2	W3
	i = 1, 2, 3, ...

Metody szacowania ryzyka przy wprowadzaniu nowych technik i technologii

1. Drzewa zdarzeń,

Koncepcja drzewa zdarzeń polega na traktowaniu danego skutku niepomyślnego jako wyniku ciągu zdarzeń, z których każde (pojedynczo) nie wystarcza do spowodowania rozważanego skutku niepomyślnego. Drzewo zdarzeń rozpoczyna się pewnym zdarzeniem inicjującym i przedstawia wszystkie możliwe ciągi zdarzeń, będące następstwami zdarzenia inicjującego.

2. Drzewa błędów,

Drzewa błędów buduje się w przeciwnym kierunku niż drzewa zdarzeń. Rozpoczyna się je pewnym skutkiem niepożądanym i rozwija się w kierunku zdarzeń poprzedzających, nakreślając wszystkie kombinacje zdarzeń niepomyślnych, które mogłyby doprowadzić do rozważanego skutku niepożądanego. Drzewo błędów zawiera jedno zdarzenie centralne, umieszczone na szczycie i rozbudowane w dół, prezentując kombinacje zdarzeń na niższym poziomie , które mogą prowadzić do zdarzenia na szczycie.

3. Awarie o wspólnej przyczynie,

U podstaw analizy ilościowej drzew błędów leżą dwa założenia:

• zdarzenia funktora „LUB” wzajemnie się wyłączają,

• wszystkie zdarzenia występujące w drzewie błędów są niezależne w sensie probabilistycznym.

W przypadku istnienia takich zależności w zagadnieniach oceny ryzyka mówi się o awariach mających wspólną przyczynę. Uważa się w takich przypadkach, że kilka awarii (różnych zdarzeń) występuje w sposób zależny w sensie probabilistycznym dlatego, że następuje w wyniku tej samej przyczyny.

4. Szacowanie ryzyka bez dekompozycji zdarzeń

Technika drzew zdarzeń i błędów polegająca na dekompozycji zdarzeń na zdarzenia bardziej elementarne. Po rozłożeniu zdarzeń na zdarzenia pierwotne tj. takie, których już dalej nie da się dekomponować (są to najczęściej awarie urządzeń i błędy ludzkie) szacuje się prawdopodobieństwa tych ostatnich w oparciu o wiedzę empiryczną.

U podstaw takiego postępowania leży przekonanie, że jeśli niepomyślnemu skutkowi nie można przypisać prawdopodobieństwa w sposób natychmiastowy i bezpośredni, to można mieć nadzieję, że skutek ten da się rozłożyć na zbiór mniejszych zdarzeń, których prawdopodobieństwa są znane na podstawie doświadczenia lub które łatwo można określić w oparciu o wiedzę specjalistów.

Metody oceny społecznej akceptowalności ryzyka

1. Preferencje ujawnione,

U podłoża metody preferencji ujawnionych leży pogląd, że miarą akceptowalności nowego ryzyka wiążącego się z proponowanym projektem może być ryzyko już istniejące w społeczeństwie.

Słabymi punktami tej metody są:

• istniejące, nigdy nie ujawnione preferencje,

• ujawnione preferencje są preferencjami osób zawodowo podejmujących decyzje, a nie preferencjami całego społeczeństwa,

• niejednokrotna złożoność preferencji społeczeństwa,

• większa akceptowalność ryzyka dobrowolnego, niż przymusowego,

• zależność akceptowalności ryzyka od stopnia korzyści

2. Preferencje wyrażone,

Polegają one na tym, że różne osoby są pytane wprost o opinie na temat akceptowalności ryzyka wiążącego się z różnymi przedsięwzięciami, dla których wiadome są zarówno ryzyko, jak i oczekiwane korzyści. W ten sposób ryzyko i korzyści uwzględnia się formalnie, mimo że nie prowadzi się formalnego modelowania. Podejście oparte na preferencjach wyrażonych może być przydatne w przewidywaniu publicznej akceptacji ryzyka związanego np. z wprowadzaniem nowych technologii.

3. Analiza ryzyka i korzyści.

Metoda analizy ryzyka i korzyści polega na na jawnej ocenie ryzyka i korzyści wiążących się z rozważanym projektem, wyrażonych za pomocą wspólnej miary wg. schematu:

• sporządzenie listy wszystkich niepożądanych skutków,

• szacowanie prawdopodobieństw ich wystąpienia,

• obliczenie strat, których można uniknąć w razie wystąpienia każdego ze skutków,

• obliczenie wartości oczekiwanej strat.

Kategorie słabości oceny ryzyka

• brak wystarczających i dokładnych danych,

• niepewność kategorii ryzyka,

• niezdolność do badania awarii o wspólnej przyczynie,

• nieuwzględnienie ryzyka wtórnego,

• nieuwzględnienie zagrożeń spowodowanych rozmyślnie,

• trudności w interpretacji wyników.

Metody oceny ryzyka pożarowego

Skala i wielkość awarii technicznych, katastrof i pożarów, w przemyśle chemicznym, petrochemicznym lub nuklearnym przyczyniły się do powstania wyrafinowanych technik obliczeniowych (m.in.. Quantitative Risk Assessment). Dla mniejszych obiektów budowlanych można jednak stosować stosunkowo nieskomplikowane metody, które mogą być wykonywane przez osoby zajmujące się ochroną przeciwpożarową w zakładzie pracy.

Istotne zasady:

1. Nie ma pojedynczych prawidłowych sposobów, na bazie których ocena powinna być zrobiona - nie ma standardów odnoszących się do ryzyka powstawania pożarów.

2. Przyjęta metodologia winna być praktyczna, strukturalna i oparta na zdrowym rozsądku.

3. Mimo, że odpowiedzialność prawna spoczywa na właścicielu, zarządcy obiektu, w złożonych sytuacjach, winni szukać pomocy u ekspertów z zewnątrz.

Powszechnie stosowane metody oceny ryzyka pożarów:

Metoda SZEŚCIU KROKÓW

Proces dwuetapowy:

1. Identyfikacja źródeł zagrożeń pożarowych (ustalenie występowania materiałów pożarowo niebezpiecznych, źródeł ciepła, niekorzystnych cech konstrukcji obiektu, itp..)

2. Ocena ryzyka pożarowego, składającego się z prawdopodobieństwa wystąpienia pożary oraz jego konsekwencji dla ludzi i mienia.

Krok I : Identyfikacja źródeł zagrożeń pożarowych (1)

Wymaga zwrócenia uwagi na ilość i rodzaj oraz warunki stosowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, tj.:

• cieczy palnych o temp. zapłonu poniżej 55ºC,

• gazów palnych,

• ciał stałych wytwarzających po zetknięciu z wodą lub parą wodną,

• ciał stałych zapalających się samorzutnie w powietrzu,

• materiałów wybuchowych i pirotechnicznych,

• ciał stałych o temp. samozapalenia poniżej 200ºC,

• materiałów o skłonności do samozapalenia.

Materiały niebezpieczne pożarowo mogą występować m.in.. jako:

• farby i lakiery,

• palne rozpuszczalniki,

• rozpuszczalniki adhezyjne,

• butle z gazami palnymi,

• palne materiały uszczelniające,

• tworzywa sztuczne,

• paliwa,

• materiały chemiczne,

• itp.

Równie istotne jest zwrócenie uwagi na źródła zapłonu tj.:

• płomień zapałki,

• żar z papierosa,

• iskry z urządzeń elektrycznych,

• żarówka osłonięta palnym materiałem,

• tarcie np. bębnów hamulcowych,

• urządzenia grzewcze gazowe lub olejowe,

• gorące powierzchnie,

• przeciążenie instalacji elektrycznej,

• egzotermiczne reakcje chemiczne,

• itp.

Kolejny element to zwrócenie uwagi na cechy konstrukcyjne obiektu tj.:

• kanały i kominy,

• nie zabezpieczone otwory w ścianach oddzielenia przeciwpożarowego w pionie - od fundamentu po dach,

• tunele kablowe,

• trasy przebiegu rurociągów,

• duże składowiska twardych płyt pilśniowych, trocin, tarcicy,

• brak oddzieleń w przestrzeni pod dachem,

• bardzo długie drogi ewakuacyjne,

oraz wszystkie inne mankamenty techniczne, które mogłyby ułatwić rozprzestrzenianie się pożaru, lub utrudnić akcję ratowniczo-gaśniczą.

Krok II : Identyfikacja ludzi zagrożonych pożarem

Na tym etapie należy wziąć pod uwagę wszystkich:

• którzy mogą być zmęczeni w pracy lub znużeni monotonią pracy,

• nie zaznajomionych jeszcze z miejscem pracy, a przy tym stopień znajomości dróg i wyjść ewakuacyjnych,

• którzy mogą być narażeni w sposób szczególny na niebezpieczeństwo podczas pożaru,

• którzy mają osłabiony słuch, wzrok lub ograniczoną zdolność poruszania się,

• którzy nie są w stanie reagować lub nie są świadomi niebezpieczeństwa pożaru, ponieważ pracują z dala od źródeł zagrożeń,

• którzy nie przestrzegają zasad bezpieczeństwa doprowadzając do powstawania pożarów.

Krok III : Usunięcie lub zmniejszenie zagrożeń pożarowych

Każde zagrożenie zidentyfikowane w Kroku I, powinno być przeanalizowane pod kątem możliwości jego usunięcia, zmniejszenia, zastąpienia, wydzielenia, zabezpieczenia, lub remontu.

W tej fazie należy również dokonać przeglądu i oceny podręcznego sprzętu gaśniczego, hydrantów, systemów sygnalizacji pożaru itp.

Krok IV : Określenie kategorii ryzyka

Istotne jest by starać się określać kategorie ryzyka dla poszczególnych obszarów, a nie dla całego zakładu !

Kategorie ryzyka:

• małe: tam gdzie jest mała możliwość powstania i rozprzestrzeniania się pożarów, niewielka ilość materiałów palnych, brak substancji łatwopalnych, brak źródeł ciepła,

• normalne: tam gdzie jest dostateczna ilość materiałów palnych oraz źródeł ciepła, zwiększających możliwość powstania pożaru, oraz wszędzie tam, gdzie pożar byłby prawdopodobnie ograniczony lub wolno się rozprzestrzeniał,

• duże: tam gdzie jest poważna możliwość powstania i rozprzestrzeniania się pożaru powodującego zagrożenie życia ludzkiego, gdzie są ogromne ilości materiałów palnych lub jakiekolwiek substancje łatwo zapalne, albo istnieje szansa gwałtownego rozwoju pożaru.

Krok V : Ustalenie, czy istniejące warunki dotyczące bezpieczeństwa pożarowego są zadowalające, czy

też wymagają poprawy (1)

Możliwość poprawy stanu bezpieczeństwa może obejmować następujące przedsięwzięcia:

• zmniejszenie czasów trwania ewakuacji lub skrócenie długości dróg ewakuacyjnych,

• utworzenie dodatkowych dróg ewakuacyjnych,

• montaż instalacji sygnalizacji alarmu pożaru lub instalacji ręcznego ostrzegania o pożarze,

• rozmieszczenie większej ilości znaków bezpieczeństwa ochrony przeciwpożarowej,

• instalacje stałych urządzeń gaśniczych np. instalacji tryskaczowej,

• opracowanie i wdrożenie dobrego programu szkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej połączonego z ćwiczeniami ewakuacyjnymi i użyciem podręcznego sprzętu gaśniczego,

• utworzenie jedno- lub wieloosobowych stanowisk odpowiedzialnych za stały nadzór i kontrolę stanu bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie.

Krok VI : Archiwizacja wyników i ustaleń

Ostatni krok wymaga dokonania stosownych zapisów wszystkich ustaleń i spostrzeżeń, jakie miały miejsce w trakcie oceny ryzyka pożarowego. Raport winien zawierać m.in. Opis zagrożeń pożarowych, szczegółu dotyczące pracowników pracujących w najbardziej zagrożonym obszarze, w tym ich stan przygotowania w zakresie zapobiegania pożarom i postępowania na wypadek ich powstania.

Metoda MATRYCY CZYNNIKA RYZYKA

Metoda oparta na półilościowym szacowaniu ryzyka, w oparciu o dwa najbardziej istotne parametry wykorzystywane we wszystkich metodach analizy: częstotliwość lub prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia (Ryzyko Pożarowe) wywołującego zagrożenie i konsekwencji tego zdarzenia (Zagrożenie Pożarowe).

ZAGROŻENIE POŻAROWE
Opis	Wielkość (Hazard)
Znikome (prawie wcale)	1
Nieznaczne	2
Umiarkowane (średnie)	3
Poważne	4
Bardzo poważne	5

RYZYKO POŻAROWE
Opis	Wielkość (Risk)
Nieprawdopodobne	1
Możliwe	2
Całkiem możliwe	3
Prawdopodobne	4
Bardzo prawdopodobne	5

MATRYCA RYZYKA

Czynnik Ryzyka (Factor) wyznaczamy ze wzoru: F = H · R

	Wielkość zagrożenia
R Y Z Y K O		5	4	3	2	1
		5	25	20	15	10	5
		4	20	16	12	8	4
		3	15	12	9	6	3
		2	10	8	6	4	2
		1	5	4	3	2	1

Kategorie ryzyka: ziel. - małe żółty - średnie czerw. - duże

Istotne !

• Wielkość zagrożenia pożarowego można bardziej sprecyzować poprzez odniesienie ich do stopnia obrażeń wśród ludzi, czasu przerw w świadczeniu usług lub procesie produkcyjnym, wielkości strat finansowych lub strat mienia itp.,

• Przyjęte kryteria dla wielu osób mogą mieć charakter względny lub wręcz kontrowersyjny,

• Wybór obszarów czynników ryzyka jest arbitralny.

Metoda PRZEMYSŁOWA

Opiera się o założenia metody MACIERZY RYZYKA, z tą różnicą że rozważa się częstość zdarzeń powstawania pożaru oraz zdarzeń z nim związanych lub sytuacji nazywanych „defektem w bezpieczeństwie pożarowym” (X) oraz obrażeń wśród ludności (Y).

CZĘSTOTLIWOŚĆ	X
Niezwykle rzadko	1
Nieczęsto	2
Przypadkowo	3
Często	4
Regularnie	5
Bardzo często	6

OBRAŻENIA WŚRÓD LUDZI	X
Trywialne	1
Mniejsze	2
Jedno poważne obrażenie	3
Kilka poważnych obrażeń	4
Ofiara śmiertelna	5
Wiele ofiar śmiertelnych	6

Średni Czynnik Ryzyka wyznaczamy ze wzoru:

Wskaźnik Ryzyka - procentowy odsetek Średniego Czynnika Ryzyka do Maksimum tego czynnika (w macierzy 5 Ⴔ 5 - 25,
w macierzy 6 Ⴔ 6 - 36 itd.).

gdzie A = 2,8 dla macierzy 6 Ⴔ 6, A = 4 dla macierzy 5 Ⴔ 5 itd.

Kategorie ryzyka: 0-15% małe 15-50% normalne 50-100% duże

Przykład: Metoda PRZEMYSŁOWA

Budynek „A” (X*Y)	Budynek „B” (X*Y)
6*5 = 30	2*2 = 4
5*6 = 30	3*3 = 9
5*5 = 25	2*3 = 6
6*5 = 30	1*2 = 2
4*5 = 20
Razem (X*Y) = 135	Razem (X*Y) = 21
Średnio (X*Y) = 135/5 = 27	Średnio (X*Y) = 21/4 = 5,25
Wskaźnik Ryzyka = 2,8*27 = 75,6%	Wskaźnik Ryzyka = 2,8*5,25 = 14,7%

Metoda ALGORYTMICZNA

Algorytm jest dwuwymiarową diagramatyczną formą przedstawiającą kroki, jakie należy wykonać w celu podjęcia decyzji, rozwiązania problemu lub realizacji procesu - przedstawia schemat postępowania.

Przykład: Metoda ALGORYTMICZNA

---