Informacyjny wymiar bezpieczeństwa narodowego
Kierunki rozwoju nauki w Polsce (KBN):
biotechnologie;
infotechnologie;
nanotechnologie
„Świadomość ludzi nie kształtuje ich bytu i byt materialny nie determinuje bezpośrednio świadomości. Między świadomością a bytem pośredniczy
informacja, która wpływa na uświadomienie ludziom ich bytu.” C.Wright Mills
CECHY INFORMACJI - SYSTEMU INFORMACYJNEGO
poufność - właściwość zapewniająca, że informacja nie jest udostępniana lub ujawniana nieautoryzowanym osobom, podmiotom lub procesom;
integralność - właściwość zapewniająca, że dane nie zostały zmienione lub zniszczone w sposób nieautoryzowany;
dostępność - właściwość systemu w zakresie dostępności i możliwości wykorzystania przez autoryzowany podmiot przy zachowaniu określonych rygorów czasowych;
rozliczalność - właściwość umożliwiająca określenie i weryfikowanie odpowiedzialności za działania, usługi i funkcje realizowane za pośrednictwem systemu;
autentyczność - właściwość umożliwiająca weryfikację tożsamości podmiotów lub prawdziwość aktywów systemu informacyjnego;
niezawodność - właściwość gwarantująca odpowiednie zachowania się systemu informacyjnego i otrzymanych wyników.
Obrona przed zagrożeniami w sferze informacji
OGÓLNY PODZIAŁ INFORMACJI
- Informacje ogólne np. upowszechniane w środkach przekazu
- Informacje szczególne np. dane osobowe
- Informacje wrażliwe np. tajemnice zawodowe
- Informacje niejawne wynikające z ustawy
TAJEMNICE ZAWODOWE
- Tajemnica przedsiębiorstwa - Tajemnica ta została ustanowiona przepisami ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji [Dz.U.1993.47.211]
- Tajemnica bankowa - Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe [Dz.U.1997.140.939]
- Tajemnica publicznego obrotu papierami wartościowymi - Tajemnica ta, inaczej zwana tajemnicą maklerską lub giełdową, uregulowana jest przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi [Dz. U. z 1997 r., nr 118]
- Tajemnica skarbowa - Regulacje jej dotyczące zawierają przepisy ordynacji podatkowej [Dz.U.1997.137.926] oraz ustawy o kontroli skarbowej [Dz.U.1999.54.572]
- Tajemnica lekarska - ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza.
- Tajemnica dziennikarska - Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe [Dz.U.1984.5.24]
- Tajemnica adwokacka - Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej adwokatów został sprecyzowany w ustawie z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze [Dz.U.1982.16.124]
Co to jest "informacja niejawna"?
W rozumieniu ustawy informacją niejawną jest taka informacja, która wymaga ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem, jako stanowiąca tajemnicę państwową lub służbową.
Informacją niejawną stanowiącą tajemnicę państwową jest informacja, której nieuprawnione ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla niepodległości lub nienaruszalności terytorium, interesów obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli, albo narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę.
Tajemnicą służbową jest informacja niejawna nie będąca tajemnicą państwową, uzyskana w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej.
Ochrona informacji zawierających tajemnice prawem chronione
· Społeczeństwo informacyjne
· Zagrożenia dla informacji wrażliwych
· UOIN i akty wykonawcze
· UODO i akty wykonawcze
· UOOM i akty wykonawcze
· Ustawy o tajemnicach prawem chronionych
Bezpieczeństwo teleinformatyczne
· Bezpieczeństwo środków łączności
· Bezpieczeństwo środków informatyki
· Bezpieczeństwo osobowe
· Bezpieczeństwo fizyczne i obiektowe
· Bezpieczeństwo przemysłowe
· Bezpieczeństwo emisji
Zarządzanie bezpieczeństwem teleinformatycznym
· Modele polityki bezpieczeństwa
· Podstawy prawne ochrony informacji
· Organizacja bezpieczeństwa i administrowanie
· Kreowanie polityki bezpieczeństwa
· Wytwarzanie dokumentów z zakresu bezpieczeństwa
· Akredytacja i certyfikacja sprzętu, systemów i sieci teleinformatycznych
Informacyjny wymiar bezpieczeństwa narodowego
Wzrost znaczenia informacji powoduje, że ujęcie negatywne bezpieczeństwa informacyjnego jest niewystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa narodowego.
Każda płaszczyzna bezpieczeństwa narodowego staje się coraz bardziej zależna od swobodnego przepływu informacji i od zachowania systemów bazujących na informacjach.
Środki polityki bezpieczeństwa informacyjnego budowane w oparciu o ujęcie pozytywne muszą uwzględniać, że:
informacja stanowi zasób strategiczny państw i organizacji XXI w.,
informacja i wynikająca z niej wiedza oraz technologie informatyczne staną się podstawowym czynnikiem wytwórczym,
większość dochodu państwa zostanie uzyskana z szeroko rozumianego sektora informacyjnego,
zakłócenie prawidłowości działania systemów informacyjno-sterujących nie wymaga wysokich nakładów materialnych,
rywalizacja pomiędzy przeciwnikami przeniesie się na płaszczyznę walki informacyjnej.
Współczesne narzędzia walki informacyjnej stwarzają możliwości podejmowania skutecznej działalności ukierunkowanej na sterowanie procesami decyzyjnymi przeciwnika, nawet w skali państwowej.
Wprowadzenie do publicznego i utajnionego systemu informacyjnego państwa złożonych zbiorów precyzyjnie dobranych prawdziwych i sfałszowanych danych może tworzyć z góry zaplanowane nastroje społeczne i klimat polityczny.
Wysiłki walki informacyjnej mogą być ukierunkowane na podrywanie autorytetu zaatakowanego państwa na arenie międzynarodowej, czy też podrywanie jego zaufania sojuszniczego.
W szerokim zakresie może być włączana do tego dyplomacja, handel zagraniczny i media. Na oddziaływanie takie szczególnie podatna jest sfera ekonomiczna, polityczna i społeczna. W działaniach tych mogą być również prowokowane incydenty międzypaństwowe, powodujące napięcia społeczne w stosunkach dobrosąsiedzkich.
PODSUMOWANIE
Wraz z budowaniem cywilizacji informacyjnej należy stworzyć środki bezpieczeństwa informacyjnego dla zapewnienia prawidłowego jej funkcjonowania.
Wpływ wywierany przez gospodarkę światową na rozwój technologii informacyjnych pociąga za sobą konieczność weryfikacji roli państwa jako organizacji życia społecznego.
Proces zmian związanych z przechodzeniem do nowej epoki rozwojowej wzmacnia rolę państwa jako organizatora procesów społecznych i gwaranta interesów narodowych, nakładając jednocześnie obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa informacyjnego ze względu na łatwość atakowania systemów informacyjnych.