I. ISTOTA, HISTORYCZNE UWARUNKOWANIA ORAZ PODSTAWY PRAWNE.2. system Schengen

14 czerwca 1985 r. Belgia, Holandia, Luksemburg, Niemcy oraz Francja podpisały umowę o stopniowym znoszeniu kontroli na granicach wewnętrznych znaną jako Układ z Schengen (lub Schengen I), który miał urzeczywistniać zasadę swobodnego przepływu osób. Ustalenia zakładały zniesienie kontroli osób przekraczających granice między tymi państwami, przy jednoczesnym zacieśnieniu współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i w kwestiach azylowych. Układ z Schengen był rozwinięciem wcześniejszego o rok francusko-niemieckiego układu z Saarbruecken.

W kolejnych latach do Układu z Schengen przystępowały kolejne Państwa Członkowskie Unii Europejskiej za wyjątkiem Irlandii i Zjednoczonego Królestwa. Do układu przystąpiły również kraje nienależące do Unii Europejskiej: Islandia, Norwegia i Szwajcaria.

Dnia 19 czerwca 1990 r. podpisana została Konwencja Wykonawcza do Układu z Schengen (1990) (KWS), która ustanawia m.in. jednolite zasady kontroli na granicach zewnętrznych oraz wprowadza środki towarzyszące umożliwiające zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych państw - sygnatariuszy.

Zasadniczą treść konwencji wykonawczej stanowią przepisy wprowadzające tzw. środki kompensacyjne, których celem miało być wyrównanie „deficytu bezpieczeństwa” powstałego na skutek zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych. Do najważniejszych zagadnień współpracy w obszarze Schengen należą m.in.:

• przekraczanie granic wewnętrznych Unii Europejskiej;

• ochrona zewnętrznej granicy Unii Europejskiej;

• polityka wizowa i migracyjna;

• współpraca służb granicznych i policyjnych;

• zacieśnienie współpracy służb w rejonach wewnętrznej granicy państw członkowskich UE;

• wzajemna pomoc w sprawach karnych;

• kwestie dotyczące ekstradycji/wydawania osób między państwami członkowskimi;

• ochrona danych osobowych;

• utworzenie SIS.

SIS to narzędzie rekompensujące zniesienie kontroli na granicach pomiędzy państwami Obszaru Schengen. Jego istota polega na zapewnieniu, aby każde z państw będących stroną Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen posiadało ten sam zestaw informacji pozwalający na dostęp, przy pomocy zautomatyzowanych środków wyszukiwania, do wpisów dotyczących osób i przedmiotów w celu kontroli granicznej oraz innych kontroli policyjnych i celnych prowadzonych w ramach danego kraju oraz w celu wydawania wiz, dokumentów pobytowych i wykonywania przepisów prawnych o cudzoziemcach w kontekście stosowania Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen.

Jednostka centralna systemu (C-SIS) jest w Strasburgu. W każdym państwie będącym stroną Konwencji Wykonawczej jest moduł krajowy (N-SIS).

Obowiązywanie zapisów układu jest wyłączone lub ograniczone na Grenlandii i Wyspach Owczych (Dania), Arubie i Antylach Holenderskich (Holandia), Svalbardzie (Norwegia) oraz we wszystkich zamorskich departamentach iterytoriach V Rep. Francuskiej. Watykan nie należy formalnie do strefy Schengen, ale ma otwartą granicę z Włochami.

Na mocy przepisów schengeńskich swobodny przejazd przez granice wewnętrzne państw UE bez kontroli granicznych dotyczy nie tylko obywaleli członków UE, ale też obywateli państw trzecich w tranzycie (tzn. iż obywatel np. państwa X spełni wymogi pozwalające na wjazd np. do Niemiec, wówczas z Niemiec do np. Francji będzie mógł przejechac bez kontroli na granicy wew. tych krajów). W krajach należących do Strefy Schengen na granicach ustawiany jest jednakowego wzoru znak informujący o przekroczeniu jej (niebieski kwadrat z wieńcem z tuzina unijnych złotych gwiazd i wpisaną białymi literami wewnątrz tegoż wieńca nazwą państwa w języku narodowym).

Zniesienie kontroli granicznych z sąsiadującymi z Polską państwami Unii Europejskiej, nastąpiło 21.12.2007r.

_________________________________________________________________

II STRUKTURA INSTYTUCJONALNA

2. Instytucje wyspecjalizowane

Frontex:

• Europejska Agencja Zarządzania Wspólnotą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich Unii Europejskiej

• niezależna agencja w ramach UE powołana w celu ochrony granic zewnętrznych UE

• w zakres jej działań wchodzą:

• koordynacja ochrony granic zewnętrznych UE

• ograniczenie napływu nielegalnych imigrantów

• weryfikacja tożsamości nielegalnych imigrantów

• szkolenia

• analizy ryzyka i raporty

• Pilnowanie granic: państwo z granicą UE prosi o pomoc Frontex--> Frontex przekazuje prośbę innym państwom --> państwa przysyłają swoich funkcjonariuszy

• Funkcjonariusze otrzymują wynagrodzenia ze swoich państw, koszty nadzoru granic pokrywają zaś Frontex i państwo proszące o pomoc

• Rada Zarządzająca składa się z 27 reprezentantów państw UE (po jednym na kraj)+ reprezentantów Islandii i Norwegii+ 2 reprezentantów Komisji Europejskiej

• siedziba w Warszawie

Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii

• Zdecentralizowana agencja UE- w państwach członkowskich działa w ramach delegatur krajowych

• cele:

• dostarczanie UE i państwom członkowskim obiektywnych, wiarygodnych i porównywalnych danych dotyczących narkotyków i narkomanii i ich skutków na poziomie europejskim

• utrzymywaniu systemu szybkiej wymiany informacji

• opracowywanie narzędzi i instrumentów mających na celu ułatwienie KE i państwom monitorowania polityki antynarkotykowej państw

• sposób działania:

• monitorowanie i analiza danych

• poprawa metod

• rozpowszechnianie danych

• współpraca z europolem

• współpraca z podmiotami poza UE

• rozpowszechnianie informacji o nowych zjawiskach i tendencjach

• Główna siedziba Centrum znajduje się w Lizbonie

• Dokumenty:

• trzyletni program działań

• sprawozdania roczne

Olaf

• Europejski Urząd ds. zwalczania nadużyć finansowych

• Powstał za Grupę Roboczą ds. Koordynacji Zapobiegania Nadużyciom finansowym, która nie mogła kontrolować instytucji unijnych

• niezależny od struktur unijnych, z wyjątkiem specjalnego Komitetu Kontrolnego

• Rodzaje dochodzeń:

• wewnętrzne - są to dochodzenia administracyjne prowadzone w instytucjach i organach Unii Europejskiej w celu wykrywania nadużyć finansowych, korupcji i wszelkich innych uchybień narażających na szkodę interesy finansowe Unii Europejskiej, łącznie z poważnymi zdarzeniami związanymi z wypełnianiem obowiązków służbowych przez personel.

• zewnętrzne - są to dochodzenia administracyjne prowadzone poza instytucjami i organami Unii Europejskiej, których celem jest wykrycie nadużyć lub innych nieetycznych zachowań osób fizycznych lub prawnych. Sprawy są klasyfikowane jako dochodzenia zewnętrzne, kiedy większość prac dochodzeniowych prowadzą służby OLAF-u.

• Sprawy dotyczące koordynacji - OLAF ma również swój wkład w dochodzenia prowadzone przez organy krajowe lub inne unijne departamenty, ułatwiając im gromadzenie i wymianę informacji oraz kontaktów.

• Pomoc w toczących się postępowaniach karnych - OLAF wspiera właściwe organy państw członkowskich lub państw trzecich w prowadzeniu postępowań karnych.

• działania na wniosek i z własnej inicjatywy

• decyzję o wszczęciu dochodzenia określa Dyrektor: kto jest upoważniony do kontroli, zakres działań

• Podejmowane czynności: badania dokumentacji, rozmowy z pracownikami lub osobami posiadającymi daną wiedzę poza siedzibą instytucji, kontrola magazynów

• Po kontroli raport: wnioski dyscyplinarne i karne (skierowanie sprawy do prokuratury europejskiej)

• Największe nadużycia związane z VATem i akcyzą

Europol

• Europejski Urząd Policji

• siedziba w Hadze

• zadania:

• poprawa efektywności działania i współpracy między organami krajów członkowskich w dziedzinie prewencji, ścigania i zwalczania przestępczości zorganizowanej i międzynarodowej;

• umiędzynarodowienie służb policyjnych;

• poprawa dialogu organów policji w poszczególnych państwach członkowskich na rzecz wypracowania wspólnej polityki odnośnie działań prewencyjnych oraz technik wykrywania i ścigania określonych przejawów przestępczości.

• gromadzenie, przechowywanie, przetwarzanie, analizowanie i wymiana inf w tym inf operacyjnych

• powiadamianie właściwych organów państw członkowskich

• pomoc w sledztwach i dochodzeniach

• występowanie do właściwych organów

• zapewnienie wsparcia wywiadowczego i analityczncego

• przygotowanie ocen zagrożenia, analiz strategicznych i sprawozdań sytuacyjnych

• nie dysponuje władzą wykonawczą- nie mogą zatrzymać podejrzanego ani prowadzić śledztwa

• udziela pomocy odpowiednim służbom w sprawach karnych na terenie wspólnoty

• obejmuje różne rodzaje służb

CEPOL

• Europejskie Kolegium Policyjne

• cele:

• pomoc w transgranicznym szkoleniu wyższych funkcjonariuszy policji

• optymalizacja i umacnianie współpracy między krajowymi instytucjami

• zadania:

• przeprowadzanie szkoleń specjalistycznych;

• wymianę wiedzy oraz doświadczenia;

• upowszechnianie rezultatów prac naukowo-badawczych

• wymianę przedstawicieli Policji;

• opracowywanie wspólnych programów szkolenia;

• organizację szkoleń dla funkcjonariuszy policji krajów kandydujących;

• organizację szkoleń dot. cywilnych aspektów zarządzania kryzysowego;

• prowadzenie elektronicznej bazy danych.

Eurojust

Eurojust ustanowiony został w 2002 roku. Podstawami prawnymi są: art.31 TUE, decyzja Rady z 28 II 2002roku w/s utworzenia Eurojustu oraz decyzja Rady w/s regulaminu organizacji Eurojustu. Jego misją jest wspieranie i wzmacnianie współpracy i koordynacji działań krajowych organów wymiaru sprawiedliwości w walce z przestępczością transgraniczną dotykającą kraje Unii Europejskiej.

Zadaniem Eurojustu jest zwiększenie wydajności krajowych organów śledczych i dochodzeniowych w sprawach dotyczących poważnej przestępczości ponadgranicznej i zorganizowanej, oraz pomoc w możliwie najszybszym i najefektywniejszym doprowadzaniu przestępców przed oblicze sprawiedliwości. Celem agencji jest osiągnięcie kluczowej roli jako centrum wiedzy specjalistycznej na poziomie działań sądowniczych w ramach wysiłków skierowanych przeciwko zorganizowanej przestępczości ponadgranicznej na terenie Unii Europejskiej.

Każdy z 27 Krajów Członkowskich deleguje Przedstawiciela Krajowego, który podejmuje pracę przy Eurojuście w Hadze. Na stanowisko to delegowani są doświadczeni prokuratorzy, sędziowie i przedstawiciele służb policyjnych o odpowiednich kompetencjach.

Wspólnie, wykonują oni wyznaczone zadania Eurojustu polegające na koordynacji pracy krajowych organów wymiaru sprawiedliwości na każdym etapie prowadzonych dochodzeń i postępowań. Podejmują oni również wyzwania i rozwiązują problemy praktyczne wynikające z różnic pomiędzy systemami prawnymi poszczególnych Państw Członkowskich.

Pracę Przedstawicieli Krajowych wspierają zastępcy, asystenci oraz eksperci krajowi oddelegowani na czas określony. Kraje trzecie, z którymi Eurojust podpisał porozumienia o współpracy, mogą delegować do agencji Sędziów Łącznikowych. Obecnie, przy Eurojuście pracują sędziowie łącznikowi z Chorwacji, Norwegii oraz USA. W świetle nowowprowadzonej legislacji europejskiej, Eurojust będzie również uprawniony do delegowania własnych sędziów łącznikowych do krajów trzecich. Mają oni dostęp do wszelkich baz danych i rejestrów. Eurojust działa na wniosek państw lub swoich przedstawicieli w państwach członkowskich UE. Dostarcza także pomocy logistycznej np. pomoc w tłumaczeniu albo interpretacji.

Ponadto, w ramach Eurojustu funkcjonują Sekretariaty Europejskiej Sieci Sądowniczej, europejskiej sieci punktów kontaktowych zajmującej się ściganiem osób odpowiedzialnych za ludobójstwo, przestępstwa przeciwko ludzkości oraz zbrodnie wojenne, jak również sieci wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych.

Praca Eurojustu to wspólny wysiłek około 200 osobowego zespołu, który pozwala możliwie najszybciej reagować na wnioski kierowane przez organy krajowe i inne instytucje UE.

Eurojust prowadzi około 1400 postępowań rocznie. W tym samym czasie organizowane jest również około 140 spotkań koordynacyjnych, które mają na celu ułatwienie współpracy pomiędzy organami sądowniczymi, dochodzeniowymi i śledczymi krajów członkowskich oraz, jeśli wymaga tego sytuacja, krajów trzecich. W toku spotkań koordynacyjnych omawiane i rozwiązywane są problemy wynikające w trakcie prowadzonych postępowań, oraz tworzone są plany wspólnych działań operacyjnych takich jak jednoczesne aresztowania i przeszukania.

Spotkania koordynacyjne dotyczą konkretnych przypadków działań o charakterze przestępczym zidentyfikowanych jako priorytetowe przez Radę UE: terroryzm, handel narkotykami, handel ludźmi, oszustwa finansowe, korupcję, oszustwa z wykorzystaniem Internetu, pranie pieniędzy, oraz inne przestępstwa związane z obecnością zorganizowanych grup przestępczych w życiu gospodarczym.

Kluczowe zadania i uprawnienia Eurojustu określone są w treści Decyzji ustanawiającej Eurojust. Obejmują one na przykład reagowanie na wnioski o udzielenie pomocy sądowniczej przesyłane przez odpowiednie organy wymiaru sprawiedliwości Krajów Członkowskich. Ze swej strony, Eurojust może z kolei zwracać się z prośbą do Kraju Członkowskiego o podjęcie działań dochodzeniowych lub śledczych w danej sprawie. Kraj może odmówić udostępnienia danych jeśli zagrażałoby to jego bezpieczeństwu narodowemu lub już rozpoczętemu dochodzeniu albo bezpieczeństwu pewnych osób.

Eurojust pomaga również rozstrzygać konflikty jurysdykcji w toku postępowań, w których więcej niż jeden krajowy organ wymiaru sprawiedliwości ma możliwość prowadzenia działań dochodzeniowych lub śledczych w danej sprawie. Eurojust wspomaga stosowanie międzynarodowych instrumentów prawnych takich jak Europejski Nakaz Aresztowania. Agencja finansuje również tworzenie i działania operacyjne wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych.

PARTNERZY EUROJUSTU

Podstawą pracy Eurojustu jest utrzymanie bliskich stosunków ze wszystkimi partnerami agencji. Wśród nich są zarówno krajowe organy wymiaru sprawiedliwości, instytucje UE takie jak Europejska Sieć Sądownicza, Europol, OLAF (w postępowaniach dotyczących przestępstw godzących w finansowe interesy Unii Europejskiej), Frontex, Sitcen, CEPOL czy Europejska Się ds. Kształcenia Sędziów, jak również wszelkie inne organy spełniające kryterium odpowiedniości w świetle zapisów stosownych Traktatów.

Organy wewnętrzne:

• Kolegium:

• Złożone z przedstawicieli krajowych Eurojustu

• Kieruje nim przewodniczący wybierany z tego grona na 3letnią kadencję z możliwością jednokrotnej reelekcji

• Odpowiada za organizację i działanie Eurojustu

• Przewodniczący kolegium przedstawia Radzie pisemne sprawozdania nt. działalności i zarządzania Eurojustem oraz budżetem.

• Kolegium raportuje co rok nt. polityki kryminalnej w krajach UE wraz propozycjami jej ulepszenia

• Dyrektor administracyjny:

• Mianowany przez kolegium na 5 lat z opcją jednokrotnej reelekcji

• Może zostać usunięty z urzędu większością członków

• Zarządza personelem i wnioskuje o delegowanie pracowników

• Funkcjonariusz ds. ochrony danych:

• Podlega kolegium

• Czuwa nad bezpieczeństwem, legalnością i prawidłowością procesu przetwarzania, przesyłania i przechowywania danych

• Ma dostęp do wszelkich akt i pomieszczeń i jest w pełni niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków; w razie nieprawidłowości alarmuje kolegium i Wspólny Organ Nadzorujący

• Ma pełny dostęp do akt

• Powołany dla właściwej ochrony danych

• Przeprowadza kontrole i rozpatruje odwołania od odmownych wniosków o dostęp do danych składanych do Eurojustu w ramach prawa do informacji publicznej

• Członkowie: 3 stali i sędziowie ad hoc, czyli mianowani przez każde państwo członkowskie na okres minimum 18 miesięcy. Członkowie stali są mianowani przez prezydencję; stają się stali na rok przed prezydencją i są nimi po niej przez łącznie osiemnaście miesięcy

Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa

• Podstawy prawne:

• Artykuł 25 TUE

• Decyzja Rady 2001/78/WPZiB z 22.1.2001r.

Geneza: KPiB pochodzi od Komitetu Politycznego działającego w ramach Europejskiej Wspólnoty Politycznej i po traktacie z Maastricht został włączony w ramy II filaru.

Działania:

• Przedstawia cele polityczne i sposoby ich osiągnięcia

• Nadzoruje ich wprowadzenie i ocenia działanie

• Obserwowanie sytuacji międzynarodowej

• Kreowanie polityki UE przez opinie dla Rady

• Sprawuje kontrolę polityczną i kierownictwo strategiczne nad operacjami zarządzania kryzysami(np. misje policyjne i prawne), a także podejmuje decyzje w tych sprawach po uzyskaniu upoważnienia Rady

• Koordynacja, nadzór i monitoring prac w/s Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa w grupach roboczych oraz możliwość badania sprawozdań

• Prowadzenie dialogu politycznego w/s Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony miedzy krajami UE i NATO

• Ponosi odpowiedzialność za potencjału wojskowego

• Określa sposoby realizacji reakcji UE na sytuacje kryzysowe

Przedstawiciele: po 1 z każdego kraju UE w randze wiceministra; może przewodniczyć Wysoki Przedstawiciel ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa w razie kryzysu, wtedy też wchodzi bezpośrednio w skład Rady

Instytut Studiów nad Bezpieczeństwem (ISS)

Podstawy prawne:

• Art. 14 TUE

• Wspólne działanie RUE z 20.7.2002 w/s ustanowienia Instytutu Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem

Siedziba: Paryż

• Nadzór polityczny nad ISS sprawuje KPiB

• Ma osobowość prawną

• Może nabywać/zbywać mienie ruchome/nieruchome oraz być stroną w postępowaniu sądowym

• Organizacja non-profit

Zadania:

• Rozwój WPZiB poprzez badania naukowe i akademickie analizowanie zagrożeń i zmian na świecie

• Organizacja konferencji, seminariów itd.

• Prowadzenie dialogu transatlantyckiego

• Wymiana informacji z innymi instytucjami i grupami eksperckimi w UE i poza nią

Organy wewnętrzne:

• Zarząd:

• Zatwierdza coroczne i długookresowe programy prac i budżet

• Jest forum dyskusji nt. funkcjonowania ISS i personelu

• Przewodniczącym jest WP ds. PZiB lub jego przedstawiciel

• Członkowie: po 1 z krajów UE oraz przedstawiciel Komisji Europejskiej; mogą mieć swoich zastępców

• Decyzje zapadają większością kwalifikowaną

• Tworzy grupy robocze i komitety stałe

• Zwoływany minimum 2razy/rok lub na żądanie członków

• Powołuje dyrektora ISS spośród kandydatów zgłoszonych przez państwa UE do WP ds. PZiB

• Dyrektor:

• Odpowiada za rekrutację personelu

• Pilnuje efektywności, wydajności i profesjonalizmu wykonywanych zadań

• Przygotowuje roczny program pracy ISS o raz sprawozdania z działalności i o dochodach/wydatkach oraz z wykonania budżetu

• Zarządza bieżącymi sprawami ISS

• Podejmuje decyzje personalne

• Informuje KPiB o rocznym planie pracy

• Odpowiada za współpracę międzynarodową

• Zawiera umowy

• Odpowiada przed zarządem za wykonanie budżetu

• Kadencja 3 lata plus 2 lata dodatkowe, brak możliwości reelekcji

Personel: naukowcy i pracownicy administracyjni na kontraktach wybrani spośród obywateli państw UE wg kryteriów odpowiadających potrzebom ISS

Budżet: składki państw członkowskich

Centrum Satelitarne (CS)

Podstawa prawna: Wspólne działanie 2001/555/WPZiB z 20.7.2001r.

Siedziba: Torrejon de Ardoz (Hiszpania)

• Zadania:

• Dostarczanie analiz obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych jako wsparcie dla procesu decyzyjnego UE na wypadek kryzysów mogących zagrozić jej interesom

• Nadzór nad CS prawuje KPiB; co 6 miesięcy CS składa sprawozdania ze swoich działań

• WP ds. PZiB wydaje CS instrukcje operacyjne

• Na wniosek do WP ds. PZiB informacje z CS mogą dostać kraje UE, NATO, ONZ, OBWE oraz państwa trzecie

• CS ma osobowość prawną i takie same uprawnienia z tym związane jak ISS

• Organizacja non-profit

Organy CS:

• Zarząd:

• Zatwierdza plan prac i budżet

• Stanowi forum dyskusyjne nt. działań CS, personelu i sprzętu

• Kieruje nim WP ds. PZiB lub jego przedstawiciel

• Członkowie: po 1 z krajów UE i 1 z KE + dyrektor + dyrektor generalny personelu wojskowego; członkowie mogą mieć sowich zastępców

• Decyzje podejmowane większością kwalifikowaną

• Posiedzenia zwołuje WP ds. PZiB minimum 2x/rok lub na żądanie członków

• Zarząd powołuje komitety stałe i grupy robocze

• Dyrektor:

• Powoływany przez zarząd spośród kandydatów zgłoszonych przez kraje UE do WP ds. PZiB

• Kadencja 3 lata plus 2 lata dodatkowe (brak reelekcji)

• Mianuje zastępcę na 3 lata

• Odpowiada za rekrutację i realizację zadań CS

• Dba o profesjonalizm, wydajność i efektywność pracy

• Przygotowuje roczny program pracy

• Zarządzanie bieżącymi sprawami

• Przedstawia sprawozdania zarządowi z wykonania budżetu i o dochodach i wydatkach

• Sprawy bezpieczeństwa i personalne

• Informuje KPiB o programie prac

• Zapewnia współpracę z europejskimi i poza europejskimi organizacjami ds. przestrzeni kosmicznej

• Zawiera umowy i ponosi wydatki związane z zakupem sprzętu

Agencja Praw Podstawowych

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Rady nr 168/2007 z dnia 15.2.2007 roku

Siedziba: Wiedeń

Organy wewnętrzne:

• Rada Wykonawcza

• Zarząd

• Dyrektor

• Komitet Naukowy

Zadania:

• Gromadzenie, analiza, rejestrowanie i rozpowszechnianie istotnych, obiektywnych informacji o przestrzeganiu praw podstawowych w państwach UE

• Rozwijanie i doskonalenie metodologii zbierania danych we współpracy z krajami członkowskimi i KE

• Prowadzenie badań naukowych na temat przyczyn, przejawów i skutków zjawisk antyspołecznych i sondaży oraz sporządzanie opracowań dla PE, RE i KE wskazujących kierunki działań w celu ich minimalizacji

• Formułowanie wskazówek dla instytucji UE i państw UE odpowiedzialnych za wdrażanie prawa wspólnotowego

• Publikacja rocznych sprawozdań nt. praw podstawowych i swojej działalności

• Opracowywanie strategii komunikowania i dialogu ze społeczeństwem obywatelskim, w celu zwiększenia poziomu wiedzy w zakresie praw podstawowych

III WALKA Z ZORGANIZOWANĄ PRZESTĘPCZOŚCIĄ

1.Ochrona osób współpracujących z wymiarem sprawiedliwości

2. Program Sztokholmski

3.WSPÓLNE ZESPOŁY DOCHODZENIOWO-ŚLEDCZE

4.UDOSTĘPNIANIE INFORMACJI I DANYCH WYWIADOWCZYCH

Ochrona osób współpracujących z wymiarem sprawiedliwości

• Informator - muszą być wynagrodzeni, osoby z którymi prowadzili współprace zapewniają im bezpieczeństwo.

• Świadek incognito - zapewnieni bezpieczeństwa świadkowi i osobą które mają na niego wpływ (pierwszy stopień pokrewieństwa), przekazuje majątek zdobyty na przestępczości państwu, ujawnia majątek. Zostaje się nim ze względu na posiadanie informacji takich jak: skład, działanie, finanse grupy oraz współpraca z innymi grupami

• Świadek koronny - zostaje się nim na podstawie informacji które posiada tzn: skład, działalność, finanse grupy, współpraca z innymi grupami, również ujawnia swój majątek i przekazuje majątek zdobyty na przestępczości państwu,

• dwa etapy ochrony

• w czasie postępowania, zasada kontradyktarności (nie jestem pewien co do literowania) czyli obie strony mogą zadawać pytania.

• Po zakończeniu postępowania - zapewnieni nowego miejsca pobytu, dochodów itp.

• Alokacja świadków koronnych - zmiana kraju zamieszkania.

Program Sztokholmski

Program ten określa priorytety UE w obszarze sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa na okres 2010-2014. Przyjęty w dniach 10.-11. grudnia 2009 roku na szczycie Rady Europejskiej Koncentruje się on na:

• Europa praw - Europejskie obywatelstwo ma być namacalną rzeczywistością. Zapewnia obywatelom UE podstawowe prawa i wolności określone w karcie praw podstawowych Unii Europejskiej oraz w europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

• Obywatele UE muszą mieć zagwarantowaną możliwość korzystania z tych prawa wewnątrz UE oraz poza jej granicami

• obywatele i członkowie ich rodzin mogą w pełni korzystać z prawa do swobodnego przemieszczania się

• szanuje się różnorodność i chroni osoby należące do najsłabszych grup społecznych (dzieci, mniejszości, np. Romowie, ofiary przemocy itp.) a zwalcza się rasizm i ksenofobię,

• prawa osób podejrzanych i oskarżonych są chronione w postępowaniu karnym,

• obywatelstwo UE promuje uczestnictwo obywateli w życiu demokratycznym UE poprzez przejrzysty proces decyzyjny, dostęp do dokumentów i należytą administrację oraz gwarantuje obywatelom prawo do ochrony konsularnej poza UE.

• Europa sprawiedliwości

• Ułatwiony dostęp do wymiaru sprawiedliwości dla obywateli

• Rozwijanie współpracy między organami sądowymi raz wzajemne uznawanie orzeczeń sądowych w UE w sprawach z zakresu prawa cywilnego, jak i karnego.

• Rozwój e-sprawiedliwości

• UE musi również dążyć do osiągnięcia spójności z międzynarodowym porządkiem prawnym, aby stworzyć bezpieczne otoczenie prawne umożliwiające współdziałanie z państwami trzecimi.

• Europa, która chroni - przestępczością transgraniczną która obejmuje:

• niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych, seksualne wykorzystywanie dzieci i pornografię dziecięcą,

• handel ludźmi,

• cyberprzestępczość,

• przestępczość gospodarczą, korupcję, podrabianie i piractwo,

• narkotyki.

• Dostęp do Europy

• rozwijanie polityki dot. zintegrowanego zarządzania granicami

• rozwijanie polityki wizowej

• wzmocnienie kontroli granic UE w calu ograniczenia nielegalnej imigracji i przestępczości transnarodowej

• zapewnienie pełnej możliwości działania systemów SIS II oraz VIS

• Europa solidarności

• opracowanie elastycznej i kompleksowej polityki migracyjnej

• rozwijanie polityki integracyjnej dla imigrantów

• polityka powrotów

• Europa w świecie zglobalizowanym

• utrzymanie jednolitej polityki w dziedzinie stosunków zewnętrznych UE,

• współpraca z państwami trzecimi na zasadach partnerstwa (uwzględniając kraje kandydujące, sąsiadujące, kraje należące do EOG/strefy Schengen, Stany Zjednoczone i Federację Rosyjską),

• propagowanie europejskich i międzynarodowych standardów oraz wartości i ratyfikowanie konwencji ONZ, Rady Europy i Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego,

• wymiana informacji na temat działań dwustronnych i wielostronnych,

• działanie solidarnie i spójnie, w sposób zapewniający wzajemne uzupełnianie się działań,

• efektywne wykorzystywanie wszelkich dostępnych instrumentów i zasobów,

• informowanie na temat działań w zewnętrznej sferze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, monitorowanie i ocenianie takich działań,

• przyjęcie proaktywnego podejścia do stosunków zewnętrznych.

WALKA Z ZORGANIZOWANĄ PRZESTĘCZOŚCIĄ

Podstawą prawną działań podejmowanych przez UE na rzecz zwalczania przestępczości zorganizowanej jest artykuł 29. Traktatu o UE, zgodnie z którym zapewnienie obywatelom wysokiego poziomu ochrony obywateli w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa isprawiedliwości odbywa się przez zapobieganie przestępczości zorganizowanej.

Od lat 70.walka z przestępczością zorganizowaną stała się impulsem do nawiązania współpracy w polityce wewnętrznej między państwami.

Skuteczna walka z przestępczością zorganizowaną nie była już możliwa bez współpracy międzynarodowej, gdyż zanikły przestępstwa o charakterze narodowym-przyczyną tego jest ciągły rozwój technologii, przede wszystkim internetu.

Państwa członkowskie wpółpracują ze sobą w ramach organizacji, a od wejścia w życie Traktatu o UE-w ramach III filaru ,tj:

- Interpol

- Światowa Organizacja Celna

- TREVI itd.

Wynikiem współpracy było utworzenie przez Grupę Roboczą ds. Przestępczości Zorganizowanej 29 i 30 listopada 1993r. Projektu oświadczenia w sprawie przestępczości zorganizowanej.

3 marca 2000r. przyjęto program „Zapobieganie i kontrola przestępczości zorganizowanej. Strategia Unii Europejskiej na pczątek nowego tysiąclecia”.

Zakłada on:

1. polepszenie gromadzenia i analizowania danych o przest.zorganizowanej

2. zapobieganie penetracji sektora publicznego i prywatnego przez grupy przestępcze

3. poprawę zapobiegania przest.zorganizowanej

4. wzmocnienie partnerskich stosunków między wymiarem sprawiedliwości w sprawach karnych, a społeczeństwem obywatelskim.

5. przejrzenie i polepszenie legislacji oraz polityki kontrolnej i regulacyjnej na poziomie krajowym i unijnym

6. poprawę ścigania grup przestępczych

7. wzmocnienie Europolu

8. śledzenie, zatrzymanie, zajmowanie, i konfiskowanie zysków z działalności przestępczej oraz poprawa współpracy z państwami kandydującymi, państwami trzecimi oraz innymi organizacjami międzynarodowymi.

5 listopada 2004r. Rada Europejska przyjęła „Program Haski. Wzmacnianie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości” - dotyczy on działania instytucji UE i państw członkowskich i zakresie zwalczania różnych form przestępczości zorganizowanej o charakterze trans granicznym.

Wspólne Działanie z 21 grudnia 1998r. w sprawie uznawania za przestępstwa karne uczestnictwa w organizacji przestępczej.

Zawarta jest definicja organizacji przestępczej: jest to zorganizowana grupa powołana na pewien okres, składająca się z więcej niż dwóch osób działających wspólnie w celu popełnienia przestępstw podlegających karze pozbawienia lub ograniczenia wolności do wysokości przynajmniej czterech lat lub karze surowszej, w zależności od tego, czy przestępstwa takie są celem samym w sobie, czy środkiem do uzyskania korzyści majątkowych oraz, gdzie sytuacja tego wymaga, od wpływu na działalność władz publicznych.

Dokument ten przewiduje, że państwa członkowskie muszą stosować na tyle skuteczne sankcje karne, a zarazem proporcjonalne i odstraszające, w następujących przypadkach:

1. zachowanie osoby, która zamiarem i wiedzą o działalności organizacji przestępczej, bierze czynny udział w :

a) działaniach przestępczych organizacji, nawet jeśli ta osoba nie bierze czynnego udziału w popełnianiu tych przestępstw

b) innych działaniach organizacji, posiadając przyszłą wiedzę, że jej udział przyczyni się do wykonania przez organizację działań przestępczych.

2. Zachowania osoby biorącej udział w zmowie z jedną lub większą liczbą osób, której celem jest dążenie do popełnienia przestępstw, nawet jeśli ta osoba nie bierze czynnego udziału w dokonaniu przestępstwa.

Ponadto państwo członkowskie zobowiązane jest zapewnić, że osoby prawne mogą być pociągnięte do odpowiedzialności karnej za przestępstwa, które zostały popełnione przez te osoby prawne, zgodnie z procedurami ustanowionymi przez prawo krajowe. O jurysdykcji państwa decyduje miejsce popełnienia przestępstwa, a w przypadku sprawowania jurysdykcji przez kilka państw wobec danego przestępstwa, państwa przeprowadzają między sobą konsultacje w celu koordynacji działań, biorąc pod uwagę istnienie wielu komórek organizacji przestępczej na obszarach poszczególnych państw współpracujących ze sobą.

WSPÓLNE ZESPOŁY DOCHODZENIOWO-ŚLEDCZE

Są określone w art.30 Traktatu o UE, gdzie wymieniono współpracę organów członkowskich jako jedną z wielu form zapewniania wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

Realizacja tych przepisów została przyjęta w Decyzji Ramowej Rady Europejskiej z 13 czerwca 2002r. w sprawie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych.

Zespoły te są tworzone na podstawie umowy między dwoma lub więcej państwami członkowskimi zawarte w określonym celu i na określonych warunkach, z możliwością przedłużenia za zgodą wszystkich państw współtworzących zespół.

Wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze to forma współpracy organów ścigania państw członkowskich, która może być zastosowana w przypadku gdy:

1. śledztwa w sprawach przestępstw prowadzone w państwie członkowskim wymagają dokonywania trudnych i wymagających działań śledczych mających powiązania z innymi państwami członkowskimi

2. niektóre z państw członkowskich prowadzą śledztwa w sprawach przestępstw, których okoliczności stwarzają konieczność skoordynowanych i jednomyślnych działań w zaangażowanych w nie państwach. Zespół tworzy się na wniosek zainteresowanych państw członkowskich. Powstaje w jednym z państw członkowskich, w którym przewiduje się prowadzenie śledztwa.

Na czele zespołu stoi przedstawiciel państwa członkowskiego, na terenie którego prowadzone są działania dochodzeniowo-śledcze. Działa w granicach swoich kompetencji na podstawie prawa krajowego. Zespół w swoich działaniach przestrzega prawa państwa członkowskiego, na terytorium którego pracuje. Przy stosowaniu środków śledczych potrzebnych do realizacji postawionego przez „lidera” zespołu zadania musi być uprzednio zatwierdzone przez właściwe organy państwa -„gospodarza” śledztwa(czyli prokuratura i sąd).

Informacje uzyskane przez zespół dochodzeniowo-śledczy można wykorzystać w następujących celach:

1. realizacja zadań zespołu

2. wykrywania, przeprowadzania śledztwa i prowadzenia postępowania karnego w sprawie innych przestępstw kryminalnych-po uprzedniej zgodzie państwa członkowskiego

3. zapobieżenia bezpośredniemu i poważnemu zagrożeniu dla bezpieczeństwa publicznego

4. w zakresie objętym umową między państwami członkowskimi współtworzącymi zespół, jeśli w następstwie informacji zostaje wszczęte dochodzenie.

Dokumentem regulującym, zarazem usprawniającym kwestię wymiany informacji wywiadowczych między państwami członkowskimi jest Decyzja Ramowa Rady 2006/960 WSiSW z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie uproszczenia wymiany informacji i danych wywiadowczych między organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej.

Na jej podstawie państwa mają obowiązek udostępniania informacji i danych wywiadowczych organom ścigania innych państw członkowskich Są one udostępniane na wniosek właściwego organu ścigania państwa, działającego w graniach uprawnień przyznanych mu w ramach prawa krajowego, które prowadzi dochodzenie karne lub operację wywiadowczą dotyczącą przestępstwa. Zezwolenie na udostępnienie danych wywiadowczych wydaje organ sądowy państwa, do którego został skierowany wniosek o udostępnienie tych danych.

Wniosek o udostępnienie informacji i danych wywiadowczych może zostać złożony w celu wykrycia przestępstwa, zapobieżenia mu lub ścigania go, jeśli istnieją oparte na faktach przesłanki oraz wyjaśnia cel, w jakim są poszukiwane informacje a także związek między tym celem a osobą, której informacje lub dane wywiadowcze dotyczą.

Organy ścigania mogą udostępnić informacje i dane wywiadowcze bez konieczności otrzymania wniosku od zainteresowanego organu ścigania innego państwa(współprowadzącego śledztwo), jeżeli istnieją przesłanki poparte faktami, które usprawiedliwiają tą formę przekazania informacji i danych dla wykrycia, zapobieżenia lub ścigania przestępstwa. Ten sposób wymiany danych i informacji regulowany jest przez przepisy prawa krajowego i ograniczony jest do zakresu, jaki został uznany za właściwy i niezbędny do skutecznego działania.

Organ ścigania może odmówić udostępnienia informacji lub danych wywiadowczych jedynie w przypadku istnienia poniższych przesłanek:

1. zagrożenie istotnym interesom bezpieczeństwa narodowego państwa członkowskiego, do którego skierowany jest wniosek

2. zagrożenie powodzeniu trwającego dochodzenia karnego lub operacji wywiadowczej dotyczącej przestępstwa lub bezpieczeństwa osób

3. istnieje dysproporcja z punktu widzenia celów, w których został złożony wniosek

4. w prawie państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, przestępstwo którego dotyczy, zagrożone jest karą pozbawienia wolności na okres nie dłuższy niż rok

5. organ sądowy nie zezwolił na dostęp i wymianę informacji, których dotyczy wniosek.

Program „Zapobieganie i walka z przestępczością” jako część programu w sprawie bezpieczeństwa i wolności został ustanowiony 12 lutego 2007r.

Jest realizowany od 1 stycznia 2007r. do 31 grudnia 2013r. Obejmuje tematy takie jak:

1. zapobieganie przestępczości i kryminologia(stymulowanie, promowanie i rozwój horyzontalnych metod i narzędzi niezbędnych do strategicznych działań związanych z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości oraz gwarantowaniem przez sieć prewencji kryminalnej UE, partnerstwa publiczno-prywatne, najlepsze praktyki w zapobieganiu przestępczości, porównywalne statystyki, kryminologia stosowana, bardziej rozwinięte podejście wobec młodocianych przestępców)

2. ściganie przestępstw(promowanie i rozwój koordynacji, współpracy i wzajemnego zrozumienia między organami ścigania, innymi organami krajowymi i odpowiednimi organami UE w odniesieniu do priorytetów zidentyfikowanych przez Radę, w szczególności priorytetów przedstawionych w ocenie zagrożenia przestępczością zorganizowaną)

3. ochrona i wsparcie dlka świadków(promowanie i rozwój najlepszych praktyk w dziedzinie ochrony i wsparcia dla świadków)

4. ochrona ofiar(promowanie i rozwój najlepszych praktyk w dziedzinie ochrony ofiar przestępstw)

Program zapewnia wsparcie dla projektów:

1. o wymiarze europejskim inicjowanych i zarządzane przez Komisję

2. ponadnarodowych, w których uczestniczą partnerzy z co najmniej dwóch państw członkowskich lub jedno członkowskie i jedno kandydujące

3. krajowych, w państwach członkowskich, które przygotowują projekty ponadnarodowe lub działania Unii(środki przygotowawcze), uzupełniają projekty ponadnarodowe lub działania Unii.

IV Walka z nielegalną imigracją

podstawa prawna: Tytuł IV Traktatu o Wspólnocie Europejskiej "Wizy, azyl i inne polityki związane ze swobodnym przepływem osób"25-26VI 1984 pierwsze decyzje na spotkaniu Rady Europejskiej w Fontainebleau. Szefowie państw powołali tzw. Komitet Adonnino, którego zadaniem było przedstawienie działań, jakie należy podjąć do likwidacji kontroli na granicach między państwami Wspólnoty, oraz katalogu środków zabezpieczających koniecznych do wprowadzenia na granicach zewn.JAE ( 17 II '86) wprowadza art. 8a- utworzenie obszaru bez granic wewnętrznychXI '86 Rada Europejska powołuje Grupę Ad hoc ds. Migracji , a z jej inicjatywy powołano Ośrodek do spraw Informacji Dyskusji i Wumiany Doświadczeń w sprawach azylu ( CIREA), oraz Ośrodek do spraw Inforamcji Dyskusji i Wymiany Doświadczeń w sprawach przekraczania granic i Imigracji ( CIREFI)najważniejsza kwestia: Konwencja Dublińska 15 VIII 1990Konwencja o zasadach określania państwa odpowiedniego za rozpatrzenie wniosków o azyl złożonych w krajach członkowskich Wspólnoty Europejskiej-> Rozpatrywanie wniosku o azyl odbywa się na podstawie prawa wewnętrznego każdego państwa.W przypadku odmowy udzielenia azylu wnioskodawca może być deportowany do tzw. bezpiecznego państwa trzeciego. Deportowaniu podlegają osoby, które spełniają lub przestały spełniać warunki wjazdu, obecności lub pobytu. Deportowanie może się odbywać przez organizowanie tzw. wspólnych lotów.11 IX 2000r. przyjęto Rozporządzenie Rady w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania odcisków palców w celu efektywnego stosowania Konwencji Dublińskiej. Eurodac to system informatyczny służący do porównywania odcisków w celu wykrywania wniosków azylowych składanych przez te same osoby w różnych państwach członkowskich. System składa się z Jednostki Centralnej ( w obrębie Komisji) i skomouteryzowanej Centralnej bazy Danych. Państwo członkowskie zobowiązane jest do natychmiastowefo pobierania odcisków palców od każdej osoby ubiegającej się o azyl w wieku conajmniej 14 lat oraz natychmiastowego przesłania ich oraz innych danych do Jednostki Centralnej. W ramach ograniczenia napływu imigrantów przyjęto również akty prawne dot. : -łączenia rodzin-pobytu rezydentów-pobytu studentówSevilla 21-22 VI 2002r. Rada Europejsk-> konieczność Wspólnej polityki imigracyjnej i azylowej:-wspólne prawodastwo, zasady walki z nielegalną imigracją, zarządzanie granicami zewn., włączenie spraw imigrantów do stosunków z państwami trzecimi.

Oficerowie łącznikowi ds. imigracji

Przedstawiciele jednego z państw członkowskich oddelegowany za granicę przez służby imigracyjne lub inne właściwe organy w celu nawiązania i utrzymywania kontaktów z władzami państwa przyjmującego oraz przyczyniającego się do zapobiegania i zwalczania nielegalnej imigracji oraz zarządzania nielegalną imigracją.

Zbierają się oni do wykorzystania informacji ( na poziomie operacyjnym, strategicznym lub na obu) dotyczących:

• Przepływu nielegalnych imigrantów pochodzących z lub przechodzących przez państwo przyjmujące

• Tras, którymi ten przepływ nielegalnych emigrantów odbywa się celem dostania się na terytoria państw członkowskich

• Ich sposobu działania, w tym środki transportu, uczestnictwo pośredników, etc

• Istnienia i działalności organizacji przestępczych biorących udział w przemycie imigrantów

• Metod stosowanych w celu podrabiania lub fałszowania dokumentów tożsamości lub dokumentów podróży

• Sposobów i środków mających na celu pomoc organom w państwach przyjmujących w zapobieganiu przepływowi nielegalnej imigracji pochodzącej z ich terytorium lub przechodzącej przez ich terytorium

• Sposobów i środków mających na celu ułatwienie powrotu i repatriacji nielegalnych imigrantów do krajów, z których pochodzą

• Prawodawstwa i praktyk prawnych związanych z w/w kwestiami

• Informacji przekazywanych przez system wczesnego ostrzegania.

Oficerowie ci są również uprawnieni do udzielania pomocy w ustalaniu tożsamości obywateli państw trzecich i ułatwianiu im powrotu do kraju pochodzenia. Oficerowie łącznikowi, którzy zostali oddelegowani do tego samego państwa trzeciego lub regionu tworzą między sobą sieci współpracy. W ich ramach spotykają się regularnie i w razie konieczności wymieniają informacje i praktyczne doświadczenia, koordynują stanowiska, które mają być przyjęte w kontaktach z przewoźnikami handlowymi, organizują sesje informacyjne, kursy szkoleniowe dla członków personelu dyplomatycznego i konsularnego misji państw członkowskich w państwie przyjmującym. Ponadto biorą udział w tworzeniu półrocznych sprawozdań ze wspólnych działań, jak również nawiązują regularne kontakty z podobnymi sieciami odpowiednio w państwie przyjmującym i w sąsiednich państwach trzecich.

Pod koniec każdego semestru państwo członkowskie sprawujące prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, sporządza sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie działań prowadzonych przez oficerów łącznikowych w krajach i regionach o szczególnym znaczeniu dla UE, w odniesieniu do imigracji.

Uproszczone dokumenty tranzytowe

FTD posiada taką samą wartość jak wizy tranzytowe i są terytorialnie ważne w wydającym je państwie członkowskim. Jest ważny na maksymalny okres do trzech lat, a tranzyt oparty na FTD nie przekracza 24 godzin. W celu uzyskania FTD wniosek powinien zawierać następujące warunki:

• posiadać ważny dokument upoważniający go do przekroczenia granic zewnętrznych

• nie być osobą w stosunku do której dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu

• nie być uważany za zagrożenie dla porządku publicznego lub stosunków międzynarodowych któregokolwiek z państw członkowskich

• mieć ważny powód dla częstych podróży pomiędzy tymi dwiema częściami terytorium swojego kraju.

Wniosek o FTD jest przedstawiany władzom konsularnym państwa członkowskiego. Procedura przewiduje złożenie dokumentacji wykazującej potrzebę częstych podróży, w szczególności dokumentów dotyczących powiązań rodzinnych, motywów społecznych, gospodarczych lub innych. Opłata odpowiadająca kosztom administracyjnym rozpatrzenia wniosku o FTD wynosi 5 euro.

Procedura wydawania

FTD wydawane są przez biura konsularne państwa członkowskiego i nie mogą być wydawane na granicy.

Procedury i odwołanie się w przypadku, gdy placówka konsularna odmawia rozpatrzenia wniosku lub wydania FTD, są regulowane przez prawo krajowe właściwego państwa członkowskiego. Jeżeli odmówiono wydania FTD, a prawo krajowe wymaga podania powodów takiej odmowy, powód podawany jest składającemu wniosek.

Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie o funkcjonowaniu projektu FTD najpóźniej trzy lata po wejściu w życie pierwszej z decyzji o wydaniu FTD podjętej przez państwo członkowskie.

Programy finansowe

Z programu AENEAS (2004-2008) finansowane były:

• prowadzenie kampanii informacyjnych oraz udzielanie porad prawnych na temat konsekwencji nielegalnej imigracji, handlu ludźmi oraz przemycania emigrantów oraz nielegalnego zatrudnienia w UE

• rozpowszechnianie informacji i porad prawnych na temat legalnej pracy w UE

• wdrażanie działań mających na celu zachowanie powiązań między społecznościami lokalnymi w kraju pochodzenia a ich legalnymi emigrantami i ułatwianie wnoszenia przez emigrantów wkładu w rozwój społeczny i ekonomiczny w społeczności w krajach ich pochodzenia

• ocena oraz ewentualnie poprawa ram instytucjonalnych oraz administracyjnych oraz możliwości wdrażania kontroli granicznych

• prowadzenie systemów zbierania danych; obserwacja i analiza zjawisk migracyjnych

• wsparcie dla docelowej społeczno-ekonomicznej reintegracji osób powracających do kraju ich pochodzenia

Program ogólny "Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi" na lata 2007-2013 składa się z: Funduszu Powrotów Imigrantów, Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich, Funduszu Granic Zewnętrznych.

Celem ogólnym Funduszu Powrotów Imigrantów jest wsparcie działań podejmowanych przez państwa członkowskie zmierzające do usprawnienia zarządzania powrotami poprzez stosowanie koncepcji zintegrowanego zarządzania powrotami imigrantów.

Natomiast cele szczegółowe funduszu to:

• wprowadzenie i usprawnienie organizacji i realizacji zintegrowanego zarządzania powrotem imigrantów przez państwa członkowskie,

• wzmocnienie współpracy między państwami członkowskimi w ramach zintegrowanego zarządzania powrotami imigrantów i wprowadzenie go w życie,

• promowanie skutecznego i jednolitego stosowania wspólnych norm w kwestii powrotów imigrantów.

Zintegrowane plany dotyczące powrotów imigrantów opierają się na wszechstronnej ocenie sytuacji w poszczególnych państwach członkowskich w odniesieniu do grupy docelowej oraz zmierzają do wprowadzenia szerokiej gamy środków sprzyjających tworzeniu systemów dobrowolnych powrotów obywateli państw trzecich. Przewidują, jeżeli państwa członkowskie uznają za stosowne, środki ułatwiające współpracę pomiędzy właściwymi organami administracyjnymi, organami ścigania i organami sądowymi.

Zapewnianie imigrantom skutecznego powrotu na stałe odbywa się poprzez: skuteczne informowanie na etapie poprzedzającym wyjazd jak również przygotowanie do podróży i przewóz w kraju powrotu.

W ramach wprowadzenia i usprawnienia organizacji i realizacji zintegrowanego zarządzania powrotem imigrantów:

• ustanawia się lub poprawia stabilną i długotrwałą współpracę operacyjną państw członkowskich z władzami konsularnymi i służbami imigracyjnymi państw trzecich w celu uzyskania dokumentów wymaganych do powrotu oraz zapewnienia szybkich wydaleń

• propaguje się sposoby i środki dostarczania informacji na temat powrotów w ramach procedur azylowych i imigracyjnych oraz zachęcania poszczególnych obywateli państw trzecich do skorzystania z możliwości szybkiego powrotu,

• upraszcza się i wykonuje operacje przymusowego wydalania obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków zezwalających na wjazd.

Ze wsparcia funduszu mogą korzystać działania państw członkowskich polegające na:

• dostarczaniu obywatelom państw trzecich informacji na temat powrotów imigrantów

• udzielaniu porad dotyczących dobrowolnego powrotu

• pokryciu kosztów tłumaczeń, uzyskaniu niezbędnych dokumentów podróży, pokryciu kosztów koniecznych badań lekarskich przed wyjazdem, kosztów podróży i wyżywienia osób powracających i osób im towarzyszących

• pokryciu kosztów transportu na terytorium państwa członkowskiego oraz transportu do miejsca przeznaczenia

• specjalnych środkach pomocy dla grup wymagających szczególnego traktowania, jak małoletni

Do grup docelowych należą:

• obywatele państw trzecich, którzy nie otrzymali jeszcze ostatecznej decyzji odmownej w sprawie ich wniosku o przyznanie ochrony międzynarodowej w państwie członkowskim i którzy mogą się zdecydować na dobrowolny powrót, pod warunkiem że nie uzyskali nowego obywatelstwa i nie opuścili terytorium tego państwa członkowskiego

• obywatele państw trzecich objętych jedną z form międzynarodowej ochrony w danym państwie członkowskim, którzy decydują się na dobrowolny powrót, spełniający w/w warunki

• obywatele państw trzecich, którzy nie spełniają warunków zezwalających na wjazd lub pobyt na terytorium lub którzy przestali je spełniać i którzy zgodnie z obowiązkiem opuszczenia tego państwa członkowskiego korzystają z możliwości dobrowolnego powrotu

• inni obywatele państw trzecich, którzy nie spełniają warunków zezwalających na wjazd lub pobyt na terytorium danego państwa członkowskiego lub przestali je spełniać

Fundusz na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich ma na celu ułatwienie obywatelom państw trzecich integrację ze społeczeństwami europejskimi i umożliwienie spełnienia warunków uzyskania prawa pobytu.

Fundusz finansuje: ułatwianie opracowywania i wdrażania przez państwa członkowskie procedur przyjmowania imigrantów, zwiększanie skuteczności wdrażania procedur przyjmowania imigrantów oraz przybliżania tych procedur obywatelom państw trzecich, środki mające zastosowanie dla obywateli państw trzecich przed ich wyjazdem z kraju pochodzenia, jak szkolenia oraz nauczanie języków obcych.

Fundusz Granic Zewnętrznych. Ogólne cele: skuteczna organizacja kontroli granic zewnętrznych oraz zarządzanie przez państwa członkowskie przepływami osób na granicach zewnętrznych. Jednolite stosowanie przez straż graniczną przepisów prawa wspólnotowego. Poprawa zarządzania działaniami organizowanymi w państwach trzecich przez służby konsularne.

Fundusz wspiera:

• wzmacnianie zdolności operacyjnych sieci oficerów łącznikowych ds. imigracji oraz wspieranie współpracy służb państw członkowskich

• współpracę z przewoźnikami w portach lotniczych krajów odlotu, w tym jednolitego szkolenia personelu

• promowanie zarządzania jakością i wspólnych praktyk w zakresie prowadzenia dochodzeń

• promowanie działań zmierzających ku systematycznej i regularnej współpracy między służbami konsularnymi a innymi służbami państw członkowskich

• ustanawianie wspólnych placówek konsularnych

• rekompensatę opłat uiszczonych za wydanie wiz tranzytowych oraz dodatkowych kosztów w związku z wydawaniem uproszczonych dokumentów tranzytowych.

Budżet funduszu (2007-2013) wynosi 1,820 mld euro i dzieli się następująco: 30% -na zewnętrzne granice lądowe, 35% - na zewnętrzne granice morskie, 20% na lotniska, 15% -na placówki konsularne.

70% wykorzystywane jest na długość zewnętrznych granic, a 30% na obciążenie pracą na ich zewnętrzną granicą.

VII. PRZESTĘPSTWA FINANSOWE

Podstawa prawna: art. 280 Traktatu o WE, art. 29 Traktatu o UE

26 lipca 1995 - Rada przyjmuje Konwencję o ochronie interesów finansowych WE + 2 protokoły dodatkowe;

1. Oszustwa na szkodę WE to: [np. fałszowanie dokumentów; inny cel przeznaczenia otrzymanych pieniędzy]

W kwestii wydatków - wykorzystywanie/przedłożenie dokumentów etc., które posłużyły do zatrzymania funduszy, które pochodziły z budżetu UE; sprzeniewierzenie środków na inne cele niż na te na które zostały przekazane

W kwestii przychodów - wykorzystywanie/przedłożenie dokumentów etc. Pomniejszające wpływy do budżetu; sprzeniewierzenie środków, które skutkuje pomniejszeniem wpływów

Drugi protokół Konwencji z 19 czerwca 1997 - zasady odpowiedzialności osób prawnych za oszustwa na szkodę WE; kary: odebranie uprawnień do korzystania ze świadczeń, zakaz prowadzenia działalności czasowy lub stały, oddanie pod nadzór sadu, sądowy nakaz rozwiązania;

2. Walka z korupcją: Pierwszy protokół dodatkowy do Konwencji o ochronie interesów finansowych WE - zwalczanie korupcji wśród urzędników wspólnotowych - jednakowe zasady ścigania i odpowiedzialności osób Korupcja bierna [otrzymywanie] oraz czynna [dawanie]

Rozwinięcie postanowień - Konwencja ws. walki z korupcją w która zaangażowani są urzędnicy WE lub urzędnicy państw członkowskich z 26 maja 1997;

korupcja w sektorze publicznym i prywatnym (gdy np. chodzi o projekt finansowany z pieniędzy unijnych); za sektor prywatny - od roku do trzech lat;

22 grudnia 1998 rada przyjęła Wspólne działanie ws. korupcji w sektorze prywatnym - uchylone przez Decyzję Ramową Rady 22 lipca 2003 ws. korupcji w sekt. Prywatnym;

3. Pranie brudnych pieniędzy: zalecenia Rady Ministrów Rady Europy z 27 czerwca 1980r.; obecnie kluczowa Decyzja Ramowa Rady z dnia 26 czerwca 2001 ws. prania pieniędzy oraz identyfikowania, wykrywania, zabezpieczania, zajmowania i konfiskowania przedmiotów służących prowadzeniu działalności przestępczej oraz dochodów z takiej działalności; min. Kara - 1 rok pozbawienia wolności;

4. Dla większej skuteczności w zwalczaniu prania brudnych pieniędzy - ściśle określone zasady współpracy między jednostkami wywiadu finansowego państw członkowskich;

Jednostki wywiadu finansowego: organy zajmujące się gromadzeniem i analizowaniem informacji w celu ustalenia związków między podejrzanymi transakcjami finansowymi a związaną z tym działalnością przestępczą pod kątem zapobiegania i zwalczania zjawiska prania brudnych pieniędzy

Między nimi - wymiana wszelkich dostępnych informacji, analiza, przetwarzanie etc; jednostka może odmówić, jeśli ta informacja mogłaby przynieść szkodę dochodzeniu ws. kryminalnej; fałszowanie euro - Europejski Bank centralny stworzył centrum analiz fałszerstw, działa również w tej sprawie Interpol, EBC ma swoją Bazę Danych o Fałszowaniu pieniędzy.

W Polsce: Główny Inspektor Informacji Finansowej

VIII. SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA ZEWNĘTRZNEGO

1.

-------------------------------------------------

2. Zwalczanie handlu narkotykami

Podstawą prawną obecnych dla działań na rzecz zwalczania handlu narkotykami jest artykuł 29 Traktatu o Unii Europejskiej. Unia problem handlu narkotykami traktuje bardzo poważnie, zaznaczając, że jest on jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla ładu publicznego i bezpieczeństwa. Pierwszym oficjalnym dokumentem, w którym pojawiła się wzmianka o problemie handlu narkotykami był traktat ustanawiający EWG (1957 rok). Późniejszym dokumentem była wydana przez ONZ Konwencja Narodów Zjednoczonych z 1971 roku określająca zasady handlu i produkcji narkotyków przeznaczonych do celów leczniczych. Kwestię tę poruszały też traktaty z Maastricht i Amsterdamu umieszczając problem handlu narkotykami w obszarze III filaru.

Według Unii handel narkotykami jest:

-Działalnością przestępczą

-Prowadzi do bezprawnego bogacenia się mafiozów, którzy swoje fortuny mogą wykorzystywać do szantażu osób prywatnych, struktur państwowych, organizacji czy spółek handlowych.

-Zagrożeniem dla zdrowia oraz wiąże się w wysokimi kosztami które ponosi społeczeństwo na poczet ośrodków leczniczych i kuracji dla uzależnionych

-Prowadzi do rozwoju innych gałęzi przestępczości (np. kradzieże - przestępstwa pospolite, czy nawet przestępczość zorganizowana).

- Czynnikiem zbliżającym narkotykowych bosów do struktur terrorystycznych

Pierwszy plan działania walki z handlem narkotykami został przyjęty na lata 1995-1999 przez Radę Europejską. Kolejny plan na lata 2000-2004 nacisk nałożył na ograniczenie dostępności narkotyków oraz ich spożycia. Plan m.in. zakładał walkę z narkotykami w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym, oraz promocję pozytywnych informacji na temat jego zwalczania.

Wszystkie projekty/instytucje dotyczące zwalczania handlu narkotykami, w których uczestniczyła UE:

Z ramienia ONZ:

-Dekada Walki z Narkotykami 1991-2000

-Program Kontroli Narkotyków

-Międzynarodowa Rada ds. Zwalczania Narkotyków

-Komisja ds. Narkotyków

- Sesja Zgromadzenia Ogólnego z 1998 roku (do prac włączyło się Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii)

- Konwencja Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, Wiedeń 20 grudnia 1988 roku. (przyjęta decyzją Rady Europejskiej) Zadaniem konwencji jest zwiększenie karalności za przestępstwa związane z handlem i posiadaniem narkotyków oraz stworzenie ujednoliconych mechanizmów prawnych w tej kwestii. Konwencja ta zakładała, że w wypadu złapania przestępcy na handlu narkotykami możliwa jest ekstradycja, nawet gdy nie istnieje umowa ekstradycyjna między tymi państwami.

Rozporządzenia wydane przez Radę:

• Rozporządzenie Rady Europejskiej z 13 grudnia 1990 roku dotyczyło handlu prekursorami czyli substancjami, których używa się do wytwarzania narkotyków.

• Rozporządzenie Rady Europejskiej z 14 grudnia 1994 roku - mówiące o konieczności przyjęcia ujednoliconych i zharmonizowanych metod we wszystkich państwach członkowskich dotyczących przeciwdziałaniu handlu narkotykami, środkami odurzającymi oraz substancjami psychotropowymi.

Podstawowym dokumentem jednak dla walki z handlem narkotykami jest decyzja ramowa Rady Europejskiej z 2004 roku. Dokument ten przede wszystkim określił jakie czyny umyślne zawierają się w szeroko pojętym handlu narkotykami -

-To produkcja, wytwarzanie, sporządzanie wyciągów, oferowanie sprzedaży, rozprowadzanie, przemieszczanie się z narkotykami

-Uprawianie maku lekarskiego, krzewu koka, konopi

-Wytwarzanie półproduktów z świadomością ich późniejszego przeznaczenia

Karalne w tych wypadkach jest również podżeganie i pomocnictwo oraz usiłowanie popełnienia wyżej wymienionych. Górna granica kary pozbawienia wolności mieści się między 1 rokiem a 3 latami -przy drobnych ilościach narkotyków. W wypadku cięższych przestępstw kara wynosi od 5 do 10 lat pozbawienia wolności, chyba, że przestępstwo zostało popełnione w ramach organizacji zajmującej się handlem narkotykami - wtedy dolna granica to 10 lat

W wypadku, gdy przestępstwo popełnia osoba prawna to sankcje wiążą się z

-pozbawieniem praw do ulg podatkowych,

-tymczasowym lub trwałym pozbawieniem praw do prowadzenia działalności gospodarczej,

- oddaniem pod dozór sądu,

-sądowym nakazem likwidacji

-konfiskatą narzędzi lub substancji, które mogły być użyte w celach nielegalnych.

Inne formy współpracy państw UE w ramach walki z handlem narkotykami :

system wymiany próbek kontrolowanych substancji. Przesyłka próbek odbywa się w bardzo rygorystycznych warunkach, tak by nie dostała się w niepowołane ręce.

Współpraca służb celnych i policyjnych państw członkowskich (wymiana informacji pomiędzy Europolem, Światową Organizacją Celną i Interpolem)

Decyzja Rady związana z kontrolami celnymi z 9 czerwca 1997 roku dotycząca poprawy kryteriów ustalania celów, metod selekcji, wzmacnianie wymiany danych wywiadowczych informacji do celów analizy ryzyka przez wykorzystywanie Systemu Informacji Celnej (CIS) itd.

Służby celne w wyniku sprawniejszego działania współpracują z organizacjami biznesowymi na podstawie dokumentu Wspólne Działanie z dnia 29 listopada z 1996 roku

Możliwość kontroli korespondencji, przesyłek prywatnych oraz dyplomatycznych. W wypadku dyplomatycznych tylko przy obecności przedstawiciela danego państwa. Stosowana jest też kontrola statków morskich na wodach międzynarodowych i należących do państw.

Podsumowując Unia Europejska nie ma jednej pełnej koncepcji, która miałaby rozwiązać problem handlu narkotykami. Skupia się działaniach dążących do ograniczenia ich przemytu lub kampanii informującej o skutkach uzależnień, brak tym działaniom jednak spoiwa w postaci zintegrowanego jednego planu działania, który poruszałby wszystkie kwestie związane z handlem narkotykami.

3. ZWALCZANIE TERRORYZMU

Podstawa prawna - art. 29 TUE

3 etapy działań podejmowanych przez UE na rzecz zwalczania terroryzmu:

1) l. 70 XX w. - zamach na Olimpiadzie w Monachium;

• utworzenie Grupy TREVI,

• Konwencja o zwalczaniu terroryzmu - 1977 r.,

• Grupa Refleksyjna ds. Terroryzmu (w ramach EWP) - 1986 r.,

• Klub Berneński, Klub Wiedeński, Policyjna Grupa Robocza ds. Terroryzmu - struktury międzynarodowe powołane do walki z terroryzmem,

2) pocz. l. 90 XX w. - nasilenie terroryzmy politycznego i niepodległościowego (gł. Francja, Wlk. Bryt., Hiszpania) - słabe zaangażowanie organów wspólnotowych w zwalczanie terroryzmu, dominująca rola organów krajowych w tym zakresie,

3) po 11 września 2001 r. -

• wspólna deklaracja UE - atak na USA atakiem na UE oraz demokratyczne i tolerancyjne społeczeństwo - należy przyspieszyć prace nad wprowadzeniem europejskiego nakazu aresztowania i ekstradycji między członkami Unii.

• Akty prawne przyjęte przez Radę (27 XII 2001 r.):

• Wspólne Stanowisko 2001/930/WPZiB w sprawie zwalczania terroryzmu

• Wspólne Stanowisko 2001/931/WPZiB w sprawie stosowania określonych środków w celu zwalczania terroryzmu

• Rozporządzenie 2580/2001/WE w sprawie działań podejmowanych przeciw określonym osobom fizycznym i prawnym w celu zwalczania terroryzmu + decyzja wprowadzająca to rozporządzenie

* Ujęcie terroryzmu jako problemu z zakresu polityki międzynarodowej, a nie tylko jako problem wewnętrzny UE

DEFINICJA TERRORYZMU - Decyzja Ramowa Rady z 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu.

Przestępstwem terrorystycznym jest:

1) spowodowanie rozległych szkód dla obiektów użyteczności publicznej, rządowej, systemu transportu, infrastruktury, w tym systemu informacyjnego, platform na szelfie kontynentalnym, mienia publicznego lub prywatnego, w stopniu zagrażającym życiu ludzkiemu lub mogących skutkować poważnymi stratami ekonomicznymi,

2) wytwarzanie, posiadanie, nabywanie, przewożenie, dostarczanie lub używanie broni, materiałów wybuchowych, broni jądrowej, biologicznej lub chemicznej oraz badania i rozwój tych broni,

3) uwalnianie substancji niebezpiecznych, wywoływanie pożarów, powodzi lub wybuchów z zamiarem spowodowania skutków zagrażających ludzkiemu życiu

4) zakłócanie lub przerywanie dostaw wody, energii elektrycznej i wszelkich innych podstawowych zasobów naturalnych, z zamiarem spowodowania skutków zagrażających ludzkiemu życiu,

5) grożenie popełnieniem tych czynów, jeżeli sa popełniane w celu poważnego zastraszenia ludności, lub bezprawnego zmuszenia rządu lub organizacji międzynarodowej do podjęcia/zaniechania działania lub poważnej destabilizacji lub zniszczenia podstawowych politycznych, konstytucyjnych, gospodarczych lub społecznych struktur kraju lub organizacji m/n.

ORGANIZACJA TERRORYSTYCZNA - zorganizowana grupa, złożona z więcej niż dwóch osób i działająca zgodnie w celu popełniania przestępstw terrorystycznych

Czyny karane w prawie wewnętrznym państw członkowskich: kierowanie grupą terrorystyczną, świadome uczestniczenie w działaniach tej grupy, w tym dostarczanie informacji/zasobów materialnych/finansowanie działalności grupy.

Karalne powinny także być: kradzież rozbójnicza, wymuszenie lub sporządzenie fałszywych dokumentów urzędowych dokonane z zamiarem popełnienia wymienionych czynów, zachęcanie, pomocnictwo lub współsprawstwo, usiłowanie popełnienia aktów terrorystycznych.

• kary: powinny być skuteczne, proporcjonalne i zniechęcające w wymiarze pozwalającym na przeprowadzenie ekstradycji.

Zmniejszenie kary: odstąpienie od działalności terrorystycznej i dostarczanie organom administracyjnym lub sądowym informacji, których uzyskanie w inny sposób byłoby niemożliwe.

Odpowiedzialność mogą ponosić także osoby prawne: pozbawienie prawa do pomocy publicznej, czasowe/trwałe pozbawienie uprawnień do prowadzenia działalności handlowej, nadzór sądowy, sądowy nakaz likwidacji

jurysdykcja państwa zależy od:

- miejsca popełnienia przestępstwa (całość/część jego terytorium; jednostka pływająca pod jego banderą lub samolot zarejestrowany w tym państwie członkowskim),

- sprawcy - obywatel lub rezydent,

- tego, czy przestępstwo zostaje popełnione na korzyść osoby prawnej ustanowionej na jego terytorium,

- podmiotu, przeciwko któremu popełniono przestępstwo (instytucje/obywatele danego państwa, instytucja UE mająca siedzibę w tym państwie),

• jeżeli przestępstwo podlega jurysdykcji więcej niż jednego państwa członkowskiego - państwa współpracują w celu podjęcia decyzji, które z nich będzie ścigać sprawców,

• przepisy dot. zwalczania terroryzmu należy rozpatrywać wraz z przepisami Unii dotyczącymi stanów kryzysowych,

kontrola działań podejmowanych przez państwa członkowskie: Decyzja Rady z dnia 28 listopada 2002 r. ustanawiająca mechanizm oceny systemów prawnych i ich stosowania na poziomie krajowym w walce z terroryzmem - ocena przez ekspertów, nacisk opinii publicznej, gdy ocena jest negatywna.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------​-------------------------------

V. ZWALCZANIE HANDLU LUDŹMI I NARKOTYKAMI.

1. Zwalczanie handlu i seksualnego wykorzystywania dzieci.

Podstawą prawną na rzecz działań ws. zwalczanie handlu ludźmi, w tym handlu dziećmi jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW oraz Decyzja ramowa Rady 2004/68/WSiSW z dnia 22 grudnia 2003r. dotycząca zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej

Pomoc dla ofiar handlu ludźmi - pomoc prawna, pomoc w powrocie do kraju, pomoc psychologiczna. Zakłada się, że to władze państwa nie dopełniły swojego obowiązku pozwalając na handel ludźmi, dlatego mają obowiązek pomocy ofiarom. Władze państwowe mają również obowiązek współpracy z administratorami (tworzenie w tym celu odpowiednich komórek), mogą także nakazać zamknięcie strony internetowej (tak jak organy sądowe).

Decyzja Ramowa z 22 grudnia 2003r.

Seksualne wykorzystywanie dzieci i pornografia dziecięca stanowi poważne naruszenie praw człowieka i podstawowego prawa dziecka do harmonijnego wychowania i rozwoju.

Przestępstwa związane z seksualnym wykorzystaniem dzieci. Każde Państwo Członkowskie podejmie niezbędne środki w celu zapewnienia poddania karze następujących czynów popełnionych umyślnie:

a) zmuszanie dziecka do prostytucji lub udziału w przedstawieniach pornograficznych, lub czerpanie z tego zysku, albo wykorzystywanie dziecka w inny sposób do takich celów;

b) nakłanianie dziecka do prostytucji lub udziału w przedstawieniach pornograficznych;

c) uczestnictwo w czynnościach o charakterze seksualnym z udziałem dziecka:

i) z użyciem przymusu, siły lub groźby;

ii) w zamian za pieniądze lub inne wynagrodzenie jako opłatę za udział dziecka w czynnościach o charakterze seksualnym;

iii) poprzez wykorzystanie stosunku zaufania, władzy lub wpływu na dziecko.

Przestępstwa związane z pornografią dziecięcą. Każde Państwo Członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia poddania karze następujących czynów popełnionych umyślnie, bez względu na to, czy zostały popełnione z wykorzystaniem systemu komputerowego, jeżeli zostały popełnione bez uprawnienia:

a) produkcja pornografii dziecięcej;

b) dystrybucja, rozpowszechnianie lub przesyłanie materiałów z pornografią dziecięcą;

c) dostarczanie lub udostępnianie materiałów z pornografią dziecięcą;

d) nabywanie lub posiadanie materiałów z pornografią dziecięcą.

Kary i okoliczności obciążające

Kara pozbawienia wolności - od co najmniej 1 roku do 3 lat lub od co najmniej 5 do 10 lat, w zależności od rodzaju popełnionego przestępstwa. Przewidziane są również sankcje dla osób prawnych, np. uniemożliwienie pozyskiwania środków publicznych, zamknięcie działalności czy nadzór nad działalnością.

Jurysdykcja i ściganie

1. Każde Państwo Członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu ustalenia swojej jurysdykcji w odniesieniu do przestępstw określonych w art. 2, 3 i 4, gdy:

a) przestępstwo zostało popełnione w całości lub w części na jego terytorium;

b) sprawca jest jednym z jego obywateli; lub

c) przestępstwo zostało popełnione na korzyść osoby prawnej mającej swą siedzibę na jego terytorium.

V.2. Handel kobietami

W wyniku konferencji w Hadze 24-27 kwietnia 1997 r. przyjęto dokument „Haska deklaracja ministerialna - europejskie wskazówki dla efektywnych działań na rzecz prewencji i zwalczania handlu kobietami w celu eksploatacji seksualnej”. Handel kobietami został uznany za łamanie praw człowieka. Zadeklarowano podjęcie takich działań jak:

• Współpraca z państwami Europy Środkowowschodniej: wykorzystywanie środków z programów pomocowych dla tego obszaru do walki z tym procederem, włączenie tych państw do programu STOP

• Organizowanie kampanii informacyjnych i prewencyjnych skierowanych do kobiet w krajach ich pochodzenia i docelowych m. in. o możliwościach szukania pomocy

• Organizowanie przy współpracy z państwami pochodzenia, pomocy materialnej, psychologicznej i prawnej dla ofiar procederu dla ofiar wracających do kraju (poufny charakter pomocy)

• Realizowanie przy współpracy z organizacjami pozarządowymi programów działań

Ponadto zadeklarowano współpracę w tej kwestii z innymi organizacjami międzynarodowymi tj. ONZ i Interpol. W ramach dokumentu zapewniono także o organizacji szkoleń dla instytucji takich jak policja, sądownictwo czy też lekarzy w celu jak najlepszej pomocy ofiarom handlu ludźmi.

V.3. Grupa ekspertów w zakresie handlu ludźmi

Grupa Ekspertów ds. Handlu Ludźmi - grupa wykwalifikowanych, kompetentnych i doświadczonych w pracy na rzecz organizacji międzyrządowych, międzynarodowych, pozarządowych lub w biorących udział w badaniach na ten temat konsultantów powołana przez Komisję na skutek posiedzeń Rady Europejskiej w Sewilli 21 i 22 czerwca 2002 r., na którym ustalono, że potrzeba jest skutecznego działania. Komisja zasięga opinii Grupy w każdej sprawie związanej z handlem ludźmi. Grupa Ekspertów wydaje opinie lub sprawozdania na wniosek Komisji lub z własnej inicjatywy. Sprawozdanie Grupy jest przedkładane Komisji w terminie 10 miesięcy od dnia powołania Grupy dla opracowania kolejnych propozycji na poziomie europejskim. Skład powołuje Komisja spośród osób zaproponowanych (do 3 osób każdy) przez rządy państw członkowskich, kandydujących, organizacje międzynarodowe i pozarządowe, których projekty w dziedzinie były współfinansowane przez jeden z programów UE: STOP I lub STOP II. Kadencja trwa 1 rok, może być wznowiona. W realizacji swoich zadań Grupa może powołać grupy robocze ad hoc (najwyżej 8 członków).

(V) VII. System wymiany próbek kontrolowanych substancji

Z Wawrzyka:

Jedna z form współpracy państw członkowskich w zwalczaniu handlu narkotykami jest SYSTEM WYMIANY PRÓBEK KONTROLOWANYCH SUBSTANCJI. Państwa członkowskie zobowiązane są do wyznaczenia krajowych punktów kontaktowych, które dają upoważnienie do przesyłania próbek. Krajowy punkt kontaktowy wysyłający próbkę umawia się z punktem kontaktowym kraju, który ma odebrać ją, przed przesłaniem. Gdy transport próbki odbywa się przez terytorium innego państwa członkowskiego, to punkt kontaktowy tego kraju jest zawiadamiany o planowanym przewozie przez jego terytorium (dostaje kopie formularza przesłania próbki przed rozpoczęciem przesyłania). Państwo odbierające próbkę musi potwierdzić jej odbiór państwu wysyłającymi odbiór próbki.

Sposoby przewozu próbek:

• Przez urzędnika wysyłającego lub odbierającego państwa członkowskiego (nie może nosić munduru, nie może prowadzić żadnych działań operacyjnych związanych z tym przewozem, chyba że będzie to zgodne z ustawodawstwem krajowym i zostało uzgodnione przez państwa wysyłające, tranzytowe lub odbierające. Jeśli samolotem to tylko przez przedsiębiorstwa lotnicze zarejestrowane w jednym z państw członkowskich)

• Kurierem

• W bagażu dyplomatycznym

• Ekspresowym listem poleconym

Wielkość próbki nie może być większa od wielkości uznanej za niezbędną do potrzeb stosowania prawa i potrzeb sądowych lub do analizy próbek. Próbki mogą być wykorzystane do wykrywania, ścigania lub oskarżania za przestępstwa lub do celów przeprowadzania ich analizy sadowej.

Z decyzji:

Artykuł 4

Porozumienie w sprawie przesyłania próbek oraz potwierdzenie odbioru

1. Krajowy punkt kontaktowy Państwa Członkowskiego zamierzającego wysłać próbkę oraz krajowy punkt kontaktowy Państwa Członkowskiego zamierzającego odebrać próbkę, umówią się w sprawie przewozu przed przystąpieniem do przesłania. Do tego celu należy wykorzystać wymieniony w Załączniku formularz przesłania próbki.

2. W przypadku gdy przesłanie próbki wiąże się z transportowaniem jej przez terytorium innego Państwa Członkowskiego (dalej zwanego "tranzytowym Państwem Członkowskim"), krajowy punkt kontaktowy takiego tranzytowego Państwa Członkowskiego jest zawiadamiany o planowanym przewozie przez krajowy punkt kontaktowy wysyłającego Państwa Członkowskiego. W tym celu każde tranzytowe Państwo Członkowskie otrzyma kopię należycie wypełnionego formularza przesłania próbki przed rozpoczęciem przesyłania.

3. Odbierające Państwo Członkowskie potwierdzi wysyłającemu Państwu Członkowskiemu odbiór próbki.

Artykuł 5

Środki transportu

1. Przewóz próbek odbywa się w sposób bezpieczny.

2. Następujące środki transportu uważa się za bezpieczne:

a) przewóz przez urzędnika wysyłającego lub odbierającego Państwa Członkowskiego;

b) przewóz kurierem;

c) przewóz w bagażu dyplomatycznym;

d) przewóz ekspresowym listem poleconym.

3. Próbce w czasie całego przewozu towarzyszy należycie wypełniony formularz przesłania próbki, określony w art. 4.

4. Władze zainteresowanych Państw Członkowskich nie utrudniają i nie zatrzymują żadnego przewozu, któremu towarzyszy należycie wypełniony formularz przesłania próbki, chyba że mają wątpliwości, czy przewóz jest prowadzony zgodnie z prawem. W przypadku wątpliwości co do statusu prawnego formularza przesłania próbki krajowy punkt kontaktowy Państwa Członkowskiego przetrzymującego przewóz niezwłocznie kontaktuje się z krajowymi punktami kontaktowymi Państw Członkowskich odpowiedzialnych za wypełnienie formularza przesłania próbki w celu wyjaśnienia wątpliwości.

5. Jeżeli wybranym środkiem transportu jest przewóz przez urzędnika wysyłającego lub odbierającego Państwa Członkowskiego, urzędnik taki nie może nosić munduru. Ponadto taki urzędnik(-czka) nie może prowadzić żadnych działań operacyjnych związanych z tym przewozem, chyba że byłoby to zgodne z mającym zastosowanie ustawodawstwem krajowym i zostało uzgodnione przez wysyłające, tranzytowe lub odbierające Państwa Członkowskie. Przy podróżowaniu samolotem dopuszczalne jest korzystanie tylko z przedsiębiorstw lotniczych zarejestrowanych w jednym z Państw Członkowskich.

Artykuł 6

Ilość próbki i jej wykorzystanie

1. Ilość próbki nie może przekroczyć ilości uznawanej za niezbędną do potrzeb zapewnienia stosowania prawa i potrzeb sądowych lub do wykonania analizy próbek.

2. Wykorzystanie próbki w odbierającym Państwie Członkowskim uzgadnia się między wysyłającym i odbierającym Państwem Członkowskim, przy czym przyjmuje się, że próbki mogą być wykorzystane do wykrywania, ścigania lub oskarżania za przestępstwa lub do celów przeprowadzenia ich analizy sądowej.

VI. Walka z terroryzmem-caly temat

Prawo

• Decyzja Rady 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości trans granicznej.

• Decyzja Rady 2008/617/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie usprawnienia współpracy pomiędzy specjalnymi jednostkami interwencyjnymi państw członkowskich Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych (Dz.U. L 210 z 6.8.2008, str. 73—75),

Podstawa działania UE w walce z terroryzmem - artykuł 29 TUE

3 etapy działań :

1. Lata 70 - po zamachu na olimpiadzie w Monachium i nasilenie działań organizacji terrorystycznych.

- Utworzenie grupy TREVI

- Konwencja o zwalczaniu terroryzmu (na forum Rady Europy) 27.01.1977

- Grupa refleksyjna ds. terroryzmu - w ramach Europejskie Współpracy Politycznej

- Inne

międzynarodowe struktury w których uczestniczyły państwa członkowskie Unii - klub berneński, klub wiedeński, policyjna grupa robocza ds. terroryzmu

2. Po wejściu w życie traktat z Maastricht - zmiana sytuacji

• Nasilenie się działań organizacji terrorystycznych o charakterze niepodległościowym

• Rola organizacji wspólnotowych ogranicza się do zobowiązania państw do zacieśnienia współpracy przy dominacji organów krajowych.

3. Po 11 września : 14.09 opublikowano wspólną deklarację Unii : atak na USA stawki także atak na unię oraz demokratyczne i tolerancyjna społeczeństwo.

19.09 Komisja przedstawia projekty dwóch najważniejszych dokumentów - projekt decyzji ramowej o zwalczaniu terroryzmu i decyzji ramowej w sprawie europejskiego nakazu aresztowania:

- wspólne stanowisko w sprawie zwalczania terroryzmu - wprowadzenie zakazu finansowania wspierania terroryzmu przez osoby fizyczne i prawne, państwa członkowskie zgodziły się na zamrożenie funduszy organizacji podejrzanych o taka działalność, zlecono wprowadzenie systemu wczesnego ostrzegają o zagrożeniach i wzajemnego wspierania prowadzonych dochodzeń kryminalnych.

- wspólne stanowisko w sprawie stosowania określonych środków w celu zwalczania terroryzmu - wspólna definicja organizacji i jednostki zaangażowanych w akty terroru

- rozporządzenie w sprawie działań podejmowanych przeciw określonym osobom fizycznym i prawnym w celu zwalczania terroryzmu.

- decyzja wprowadzająca rozporządzenie

1. Nowe podejście do terroryzmu po 11 września 2001 r.

Reakcja na 11 września:

• Wspólne Stanowisko 2001/930/WPZiB w sprawie zwalczania terroryzmu - wprowadzono zakaz finansowania i wspierania terroryzmu przez osoby fizyczne i prawne, państwa członkowskie zgodziły się na zamrożenie funduszy organizacji podejrzanych o taką działalność, zalecono wprowadzenie systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach, wzajemnego wspierania prowadzonych dochodzeń kryminalnych.

• Wspólne Stanowisko 2001/931/WPZiB w sprawie stosowania określonych środków w celu zwalczania terroryzmu - przyjęto wspólną definicję organizacji lub jednostki zaangażowanej w akty terroru.

• Rozporządzenie 2580/2001/WE w sprawie działań podejmowanych przeciw określonym osobom fizycznym i prawnym w celu zwalczania terroryzmu.

• Decyzja 2001/927/WE wprowadzająca Rozporządzenie 2580/2001/WE

Przełomowe znaczenie dokumentów przyjętych27 grudnia 2001 r. polega na ujęciu terroryzmu nie tylko jako problemu wewnętrznego Unii, ale problemu z zakresu polityki międzynarodowej.

2. Pojęcie terroryzmu.

Decyzja ramowa Rady z 13 czerwca 2002 w sprawie zwalczania terroryzmu

Za przestępstwa terrorystyczne uznaje sie :

1. Spowodowanie rozległych szkód dla obiektów użyteczności publicznej, rządowej, infrastruktury, systemu informacyjnego, stałych platform itd. Zagrażających życiu ludzkiemu lub mogących skutkować poważnymi stratami ekonomicznymi.

2. Wytwarzanie, posiadanie, nabywanie, przewożenie, broni, materiałów wybuchowych, broni jądrowej, biologicznej, chemicznej oraz badania nad nimi.

3. Uwalnianie substancji niebezpiecznych, wywoływanie pożarów, powodzi lub wybuchów z zamiarem spowodowania skutków zagrażających ludzkiemu życiu.

4. Grożenie popełnieniem tych czynów jeżeli są popełniane w celu:

- poważnego zastraszania ludności

- bezprawnego zmuszenia rządu lub organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania działania

- poważnej destabilizacji lub zniszczenia podstawowych struktur kraju lub org międzynarodowej

GRUPATERRORYSTYCZNA: grupa zorganizowana, przynajmniej dwie osoby, działające zgodnie w celu popełnienia przestępstwa terrorystycznego.

Państwa członkowskie powinny karać za :

• Kierowanie grupą przestępczą

• Świadome uczestnictwo w działaniach gr terrorystycznej

• Dostarczanie informacji i finansowanie

• Kradzież rozbójnicza z zamiarem popełnienia przestępstwa terrorystycznego

• Sporządzenie fałszywych dokumentów w związku z przestępstwem terrorystycznym

• Zachęcanie, pomocnictwo, współsprawstwo

• Usiłowanie popełnienia aktów terrorystycznych

- same kary maja być proporcjonalne, skuteczne i zniechęcające do ekstradycji, zmniejszenie kary może dotyczyć osób, które odstępują od działalności terrorystycznej oraz dostarczają organom ścigania informacji. Które byłyby trudne lub niemożliwe do uzyskania bez ich pomocy.

- za akty terrorystyczne mogą ponosić odpowiedzialność osoby prawne, jeżeli akty zostały popełnione przez osobę fizyczna, która jest pełnomocnikiem osoby prawnej lub członkiem organów zarządzających lub kontrolnych osoby prawnej.

3. Wspólny system kontroli.

Decyzja Rady z 28.11.2002 - wspólny system kontroli.

Skład: Grupy ekspertów ds. terroryzmu wskazanych przez państwa członkowskie

Zadania: oceny, czy dane państwo członkowskie stosuje w prawie krajowym wspólne dla członków Unii ustalenia w zakresie walki z terroryzmem

W przypadku negatywnej oceny władze danego państwa pod naciskiem opinii publicznej będą zmobilizowane do wdrożenia wspólnych przepisów.

4. Wymiana informacji o terrorystach

- Koordynator ds. zwalczania terroryzmu- wszystkie państwa członkowskie zobowiązane są przekazywać informację (Koordynator pracuje w ramach Sekretariatu Rady i koordynuje prace Rady związane ze zwalczaniem terroryzmu. W odniesieniu do zadań Komisji Europejskiej dokonuje stałego przeglądu instrumentów, którymi posługuje się UE w zwalczaniu terroryzmu. Jego zadaniem jest również regularne składanie raportów Radzie odnośnie powyższych przeglądów, a także zapewnienie efektywnych przeglądów kwestii regulowanych postanowieniami Rady)

Wymiana informacji - przy równoczesnej zgodności z prawami podstawowymi i ochroną danych - stanowi jedną z najważniejszych kwestii. Wniosek w sprawie danych dotyczących rezerwacji pasażera, stanowiący część niniejszego pakietu, jest na to dowodem. Komisja wiele zrobiła w tej sprawie. W następstwie przyjęcia dyrektywy w sprawie przechowywania danych operatorzy telefonii oraz dostawcy usług internetowych mają obecnie obowiązek przechowywania danych. Pierwsze kroki w zakresie wdrożenia zasady dostępności podjęto w ramach Traktatu z Prüm: niedługo wszystkie bazy danych państw członkowskich zawierające odciski palców, kody DNA oraz dane rejestracyjne pojazdów będą udostępnione organom innych państw członkowskich.

Komisja planuje finansować działania służące wdrożeniu tego mechanizmu lub usprawnieniu jego działania. Osiągnięto porozumienie w zakresie udzielenia organom ścigania dostępu do systemu informacji wizowej po jego uruchomieniu. Dostęp do systemu pozwoli policji i innym organom ścigania, jak również Europolowi, przeglądać zawarte w nim dane. W systemie przechowywane będą dane dotyczące ponad 70 mln ludzi związane z wizami pobytowymi i tranzytowymi w obszarze Schengen. Wśród danych będą fotografie i odciski dziesięciu palców wnioskodawcy. System informacji wizowej stanie się największą bazą zestawów wszystkich dziesięciu odcisków palców na świecie.

Wszystkie te działania muszą być oparte na solidnych ramach służących ochronie danych. Rada spodziewa się do końca bieżącego roku w zadowalający sposób zakończyć dyskusję nad wnioskiem Komisji dotyczącym dyrektywy ramowej w tej sprawie.

5. Programy finansowe.

7 lipca 2006 r. Komisja zainicjowała akcję przygotowawczą na rzecz ofiar aktów terrorystycznych. 1,8M€ zostało przeznaczonych na subwencje płynące z zaproszenia do składania ofert.

- finansowanie projektów mających na celu pomoc ofiarom aktów terrorystycznych i/lub członkom ich rodzin, aby mogli przezwyciężyć konsekwencje tego co doznali, przy pomocy środków pomocy socjalnej i psychologicznej świadczonej przez organizacje i/lub ich związki - część środków jest przeznaczona w szczególności na cele rozwoju pomocy prawnej ofiarom i ich rodzinom; finansowanie projektów mobilizujących opinię publiczną przeciw terroryzmowi w każdej jego postaci.

BADANIA NAUKOWE I ROZWÓJ TECHNOLOGICZNY-finansowanie badań nad bezpieczeństwem

W 2004 r. Komisja wdrożyła trzyletni „Plan przygotowawczy w dziedzinie badań nad bezpieczeństwem (PASR)”. Plan ten, z corocznym budżetem w wysokości 15 mln EUR, był pierwszym krokiem w kierunku nowego obszaru bezpieczeństwa w ramach siódmego programu ramowego UE na rzecz badań i rozwoju technologicznego (7.PR).

W ramach planu przygotowawczego sfinansowano 39 projektów[7]. W oparciu o plan przygotowawczy, w 7. programie ramowym (7.PR na lata 2007-2013) zwiększono budżet na badania nad bezpieczeństwem do 1,4 mld EUR, przy czym uwzględniono również takie obszary, jak wykrywanie materiałów wybuchowych, ochrona przed terroryzmem chemicznym, biologicznym, radioaktywnym i nuklearnym, zarządzanie kryzysowe oraz ochrona infrastruktury krytycznej.

Równocześnie stworzone zostało europejskie forum badań i innowacji w dziedzinie bezpieczeństwa[8]. Działalność forum będzie opierała się na działaniach podjętych już przez Grupę Osobistości[9] oraz Europejski Komitet Konsultacyjny ds. Badań nad Bezpieczeństwem[10].

Celem europejskiego forum badań i innowacji w dziedzinie bezpieczeństwa jest wspieranie tworzenia strategii bezpieczeństwa cywilnego za pomocą odpowiedniej technologii i bazy naukowej poprzez ustanawianie średnio- i długoterminowego wspólnego programu badań nad bezpieczeństwem, który obejmie wszystkie europejskie zainteresowane strony, zarówno ze strony podaży, jak i popytu. Program ten powinien zawierać harmonogram badań oparty na przyszłych potrzebach docelowych użytkowników publicznych i prywatnych oraz najnowocześniejszych technologiach z zakresu bezpieczeństwa.

Wspólny program badań nad bezpieczeństwem będzie stanowił dokument odniesienia dla planowania badań nad bezpieczeństwem w nadchodzących latach, na poziomie krajowym, regionalnym i przemysłowym, biorąc pod uwagę badania, które zostaną przeprowadzone na poziomie europejskim zgodnie z 7. programem ramowym na rzecz badań i rozwoju technologicznego. Komisja zadba, aby powstały konieczne powiązania między różnymi działaniami antyterrorystycznymi i odpowiednimi grupami roboczymi europejskiego forum badań i innowacji w dziedzinie bezpieczeństwa.

IX WSPÓŁPRACA SĄDOWA W SPRAWACH KARNYCH

1. Ekstradycja-ENA

Ekstradycja - wydanie przez państwo władzom innego państwa osoby przebywającej na terytorium państwa wydającego, dokonywane w sytuacji, gdy osoba ta podejrzana jest o popełnienie na terytorium państwa zwracającego się z wnioskiem o ekstradycję czynu przestępczego lub w celu odbycia kary. Ekstradycja dokonywana jest na podstawie umowy międzynarodowej, o ile państwo zwracające się z wnioskiem o ekstradycję zapewnia wzajemność. Większość krajów nie dopuszcza ekstradycji własnych obywateli bądź osób, które uzyskały na ich terytorium prawo azylu. Z wnioskiem o ekstradycję może wystąpić państwo, jeżeli przestępstwo zostało dokonane na jego terytorium, lub jeżeli popełnione przestepstwo rozciąga swoje skutki na jego terytorium. Z analizy umów międzynarodowych i ustawodawstwa wewnętrznego państw, odczytać można trzy najważniejsze zasady ekstradycyjne, przyjęte niemal powszechnie. Brzmią one następująco: 1. podstawę ekstradycji stanowić może tylko czyn zagrożony karą w obu państwach (tzw. zasada podwójnej karalności), 2. osobę wydaną można ścigać wyłącznie za przestępstwa, które były podstawą wydania, jak również wykonywać wobec niej tylko taką karę, do wykonania której została wydana (tzw.zasada specjalności), 3. nie podlegają wydaniu osoby które w państwie pobytu korzystają z prawa azylu. Procedura ekstradycyjna regulowana jest w drodze umownej. Najczęściej wniosek ekstradycyjny przesyłany jest w drodze dyplomatycznej, choć coraz częściej spotykane jest przesyłanie wniosku bezpośrednio pomiędzy ministerstwami sprawiedliwości lub prokuraturami generalnymi. Do wniosku powinna zostać dołączona dokumentacja wraz z uzasadnieniem, zaś samo przestępstwo na podstawie którego ekstradycja ma zostać dokonana, powinno mieścić się w ramach klauzuli ogólnej bądź szczegółowego wyliczenia zawartego w umowie. Ostatnią czynnością ekstradycyjną jest przekazanie podejrzanego przez władze policyjne. ( <- to czysto o ekstradycji, poniżej odnośnie UE)

Ekstradycja uważana jest za najważniejszą instytucję międzynarodowej współpracy w sprawach karnych, która umożliwia państwom walkę z przestępczością. U podstaw postępowania ekstradycyjnego leży wspólny interes państw w zwalczaniu przestępczości. Ekstradycja ma na celu zapewnienie obecności podejrzanego (oskarżonego) w trakcie postępowania karnego lub dla wykonania kary. Jest ona specyficznym instrumentem procesu karnego, niezbędnym z uwagi na miejsce pobytu przestępcy. Przyjmuje się, że gdy podejrzany (oskarżony) bądź skazany przebywa za granicą to wniosek o ograniczenie wolności osobistej nie może być wykonany bez zgody państwa, któremu przysługuje suwerenność na danym terytorium. W literaturze prawniczej ekstradycję określa się jako wydanie osoby przez państwo, na którego obszarze się ona znajduje państwu obcemu, przed którego organami ma ona odpowiadać za popełnione przestępstwo.

W prawie polskim kodeks postępowania karnego określa ekstradycję jako wydanie osoby ściganej albo skazanego, na wniosek państwa obcego w celu przeprowadzenia przeciw niej postępowania karnego lub wykonania orzeczonej co do niej kary albo środka zabezpieczającego (art. 602 kpk).

Początkowe wprowadzenie nowelą z dnia definicji „ekstradycji” do kodeksu postępowania karnego miało mieć istotne znaczenie z uwagi na odróżnienie tej instytucji od europejskiego nakazu aresztowania obowiązującego państwa Unii Europejskiej.

Podstawą ekstradycji w polityce unijnej jest podpisana na forum Rady Europy w 1957r. Europejska Konwencja o Ekstradycji, a także podpisana w 1995 r. Konwencja o uproszczonej procedurze ekstradycyjnej między państwami członkowskimi UE oraz Konwencja o ekstradycji między państwami członkowskimi UE z 1996r.

EUROPEJSKI NAKAZ ARESZTOWANIA

Przyjęty w 2002 r. europejski nakaz aresztowania zastępuje system ekstradycji zobowiązując wszystkie krajowe organy sądownicze (wykonujący nakaz organ sądowy) do uznania - ipso facto oraz przy minimalnej kontroli - wniosku o wydanie osoby, sformułowanego przez organ sądowy innego państwa członkowskiego (wydający nakaz organ sądowy). Decyzja ramowa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. i zastąpiła istniejące w tej kwestii postanowienia.

Państwa członkowskie zachowują jednak prawo do stosowania i zawierania dwustronnych lub wielostronnych porozumień, o ile dodatkowo ułatwiają one bądź upraszczają procedury wydawania. Stosowanie wyżej wymienionych porozumień powinno się zawsze dokonywać bez uszczerbku dla stosunków z innymi państwami członkowskimi, których porozumienia te nie obejmują.

Zasady ogólne

Decyzja ramowa definiuje „europejski nakaz aresztowania” jako każdą decyzję sądową wydaną przez państwo członkowskie dla aresztowania lub przekazania przez inne państwo członkowskie danej osoby w celu:

• przeprowadzenia sądowego postępowania karnego,

• wykonania kary pozbawienia wolności,

• wykonania środka zabezpieczającego.

Nakaz stosuje się w przypadku:

• prawomocnego skazania na karę pozbawienia wolności lub orzeczenia środka zabezpieczającego w wymiarze co najmniej czterech miesięcy,

• przestępstwa, za popełnienie którego przewidziana jest kara pozbawienia wolności lub zastosowania środka zabezpieczającego o maksymalnym wymiarze powyżej jednego roku.

Przestępstwami podlegającymi w państwie członkowskim wydającym nakaz karze o wymiarze co najmniej trzech lat, mogącymi stanowić podstawę do wydania bez weryfikacji pod kątem podwójnej odpowiedzialności karnej za popełniony czyn, są między innymi: terroryzm, handel ludźmi, korupcja, udział w organizacjach przestępczych, fałszowanie walut, zabójstwo, rasizm i ksenofobia, gwałt, handel kradzionymi pojazdami, nadużycia finansowe, w tym mające negatywny wpływ na interesy finansowe Unii.

Dla przestępstw innych niż wyżej wymienione przekazanie następuje pod warunkiem, że czyn pociągający za sobą przekazanie stanowi przestępstwo w rozumieniu prawa wykonującego nakaz państwa członkowskiego (zasada podwójnej odpowiedzialności karnej).

Europejski nakaz aresztowania powinien zawierać informacje dotyczące tożsamości danej osoby, organu sądowego wydającego nakaz, prawomocnego orzeczenia, charakteru przestępstwa, kary itd. Egzemplarz formularza znajduje się w załączniku do decyzji ramowej.

Procedury

Organ wydający nakaz przekazuje go na ogół bezpośrednio wykonującemu nakaz organowi sądowemu. Przewiduje się współpracę z systemem informacyjnym Schengen (SIS) oraz ze służbami Interpolu. Jeśli organy państwa członkowskiego wykonującego nakaz nie są znane, europejska sieć sądowa ma za zadanie pomóc państwu członkowskiemu wydającemu nakaz.

Każde państwo członkowskie może zastosować potrzebne i adekwatne środki przymusu wobec poszukiwanych osób. Gdy poszukiwana osoba zostaje zatrzymana, ma ona prawo do informacji o treści nakazu i skorzystania z usług adwokata oraz tłumacza.

Organ wykonujący nakaz ma we wszystkich przypadkach prawo decydowania, czy dana osoba powinna pozostać zatrzymana, czy może być zwolniona przy zachowaniu pewnych warunków.

Do czasu podjęcia decyzji organ wykonawczy (zgodnie z rozporządzeniami krajowymi) poddaje przesłuchaniu osobę, której dotyczy wniosek. Sądowy organ wykonawczy musi podjąć ostateczną decyzję odnośnie wykonania europejskiego nakazu najpóźniej w ciągu sześćdziesięciu dni po aresztowaniu. O podjętej decyzji powiadamia też niezwłocznie organ wydający nakaz.

Cały okres zatrzymania z tytułu europejskiego nakazu aresztowania musi zostać zaliczony do całkowitego okresu ewentualnie wymierzonej kary pozbawienia wolności.

Osoba, której dotyczy postępowanie, może wyrazić zgodę na swoje przekazanie, gdy została o tej możliwości w pełni poinformowana. Zgoda nie może zostać cofnięta. W tym określonym przypadku wykonujący nakaz organ sądowy podejmuje ostateczną decyzję o wykonaniu nakazu w ciągu dziesięciu dni od uzyskania zgody.

Powody odmowy wykonania nakazu

Państwo członkowskie nie wykonuje europejskiego nakazu aresztowania, jeśli:

• jedno z państw członkowskich wydało już prawomocne orzeczenie co do tego samego przestępstwa popełnionego przez tę samą osobę (zasada „ne bis in idem”),

• przestępstwo jest objęte amnestią w państwie członkowskim wykonującym nakaz,

• osoba podlegająca nakazowi aresztowania nie może być pociągnięta do odpowiedzialności w wykonującym go państwie członkowskim z uwagi na jej wiek.

Wobec innych warunków (ustawowy zakaz ścigania karnego lub ukarania zgodnie z prawodawstwem wykonującego nakaz państwa członkowskiego, prawomocne orzeczenie w państwie trzecim odnośnie tych samych czynów itd.) wykonujące nakaz państwo członkowskie może odmówić jego wykonania. Może również odmówić wykonania nakazu, jeśli osoba, której on dotyczy, nie stawiła się osobiście na proces, podczas którego wydano decyzję, chyba że przewidziano odpowiednie gwarancje. W każdym przypadku odmowa powinna być uzasadniona.

Każde państwo członkowskie zezwala na tranzyt przez swoje terytorium osoby, która ma być wydana, po przekazaniu pewnych informacji (związanych z nakazem aresztowania, charakterem przestępstwa, tożsamością tej osoby itd.).

Nakaz jest tłumaczony na język urzędowy państwa członkowskiego, które go wykonuje. Jest on ponadto wysyłany z użyciem dowolnych środków, pod warunkiem że zapewniają one zachowanie zapisu pisemnego i pozwalają wykonującemu nakaz państwu członkowskiemu na stwierdzenie jego autentyczności.

IX 2. (z notatek, więc nie wiem czy dobrze)

Pomoc prawna polega na:

-przeprowadzeniu śledztwa

-przekazywaniu informacji

Procedura:

• sąd zainteresowany formułuje wniosek do sądu innego kraju (kto, do kogo, po co, w jakiej sprawie)

• następuje współpraca między zainteresowanymi sądami

Wydawanie i wykonywanie nakazów konfiskaty- konfiskata majątku odbywa się oczywiście w miejscu, gdzie ten majątek się znajduje. Dokonuje tego sąd właściwy miejscowo na podstawie wyroku wydanego przed sąd zagraniczny, bez ponownego przeprowadzania procesu. Granicą jest 100 tys. euro, powyżej tej kwoty państwa dzielą się po połowie. Egzekucja kar pieniężnych nałożonych w innym kraju odbywa się w kraju popełnienia wykroczenia.

IX 4. Prawa ofiar

Państwa członkowskie UE powinny zbliżyć swoje przepisy ustawowe i wykonawcze aby zapewnić jak najlepszą ochronę ofiarom przestępstw. Prawa ofiar przestępstw regulowane są w Decyzji Ramowej Rady z dnia 15 marca 2001 r. w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym. Przepisy tej decyzji nie są ograniczone do samej ochrony interesów ofiar w postępowaniu karnym, obejmują też określone środki wspierania ofiar przed lub po postępowaniu karnym. Ważne jest, aby zarówno przed, jak w trakcie oraz po postępowaniu karnym zaangażować wyspecjalizowane służby i grupy wsparcia ofiary.

Ofiara oznacza osobę fizyczną, która doznała szkody, włączając w to uszkodzenie ciała lub szkodę psychiczną, cierpienie emocjonalne lub stratę ekonomiczną, spowodowane bezpośrednio przez działania lub zaniechania stanowiące naruszenie prawa karnego Państwa Członkowskiego.

Każde Państwo Członkowskie musi zapewnić ofiarom możliwość wysłuchania ich w trakcie postępowania oraz możliwość dostarczania dowodów. Poza tym musi ono zapewnić ofiarom dostęp do informacji, które mogą być potrzebne do ochrony ich interesów (np. organizacje, które mogą udzielić im wsparcia, rodzaj wsparcia jaki mogą otrzymać, gdzie można zawiadomić o popełnieniu przestępstwa). Ofiary mają również prawo do uzyskania porady prawnej i zwrotu kosztów prawnych. Gdy istnieje poważne ryzyko odwetu lub niezbity dowód zamiaru naruszenia prywatności państwo członkowskie musi zapewnić odpowiedni poziom ochrony ofiarom oraz ich rodzinom lub osobom mającym pozycję zbliżoną do rodziny. Ofiary mają prawo do ubiegania się o odszkodowanie w ramach postępowania karnego. Państwo członkowskie zapewnia również możliwość mediacji miedzy ofiarą a przestępcą. Gdy miejsce zamieszkania ofiary znajduje się w innym państwie niż to, w którym popełniono przestępstwo, władze państwa członkowskiego zapewniają wszelkie środki by zminimalizować trudności z tego wynikające (np. skorzystanie z wideokonferencji). Ofiara może złożyć zawiadomienie o przestępstwie w państwie zamieszkania, jeżeli nie mogła zrobić tego w państwie członkowskim, w którym popełniono przestępstwo. Państwo członkowskie wspiera ofiary zarówno poprzez swój specjalnie wyszkolony personel, jak i poprzez finansowanie organizacji pozarządowych udzielających pomocy ofiarom.

IX.6 Wzajemne uznawanie kar finansowych

Decyzja ramowa Rady 2005/214/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania kar o charakterze pieniężnym .

Niniejsza decyzja ramowa jest wynikiem inicjatywy Zjednoczonego Królestwa, Republiki Francuskiej i Królestwa Szwecji. Rozciąga zasady wzajemnego uznawania kar finansowych nałożonych przez sądowe i administracyjne organy innego państwa członkowskiego.

Zasada wzajemnego uznawania orzeczeń stosuje się do kar finansowych. Właściwe władze muszą uznać decyzje dotyczące kar finansowych przesłanych przez inne państwo członkowskie bez dalszych formalności.

Kary te są nakładane w przypadku naruszeń, które obejmują działania, takie jak udział w organizacji przestępczej, terroryzm, handel ludźmi, handel bronią, oszustwo, handel kradzionymi pojazdami, gwałt itp. decyzja ramowa obejmuje również kary finansowe dla wykroczeń drogowych.

W przypadku naruszeń nie wymienionych w decyzji ramowej, państwo wykonujące decyzje innego kraju może mieć swoje uznanie i podlega egzekucji do decyzji, odnoszących się do działań, które stanowią przestępstwo na mocy prawa krajowego.

Decyzja nakładająca karę pieniężną może odnosić się zarówno do osoby fizycznej (człowiek) i osoby prawnej (spółka).

Kary muszą być nakładane przez organy sądowe lub administracyjne państw członkowskich. Każde Państwo Członkowskie informuje Sekretariat Generalny Rady, który organ jest właściwy zgodnie z prawem krajowym. Decyzja w sprawie nałożenia kary pieniężnej musi być ostateczna, tzn. nie ma już możliwości, aby odwołać się od decyzji. Ze względu na organizację ich systemów wewnętrznych, państwa członkowskie mogą wyznaczyć jeden lub więcej organów centralnych odpowiedzialnych za zarządzanie przekazywania decyzji.

Decyzja nakładająca karę pieniężną nadawana jest z "państwa wydającego", tj. państwo członkowskie, które wydało decyzję na "państwo wykonujące", tj. państwo członkowskie, które wykonuje decyzję na jego terytorium. W tym celu, decyzja ramowa stanowi certyfikat w swoim załączniku, który musi towarzyszyć decyzji. Świadectwo to musi być sporządzone w języku urzędowym państwa wykonującego. Państwo wydające tylko przekazuje decyzję do jednego państwa wykonującego w danym momencie. Decyzja jest przekazywana do właściwych organów państwa członkowskiego, w którym osoba fizyczna lub prawna posiada mienie lub uzyskuje dochody, zwykle zamieszkuje lub, w przypadku osoby prawnej, posiada zarejestrowaną siedzibę. Państwa członkowskie nie będą wymagać zwrotu kosztów wynikających ze stosowania niniejszej decyzji ramowej.

Państwo, do którego decyzja została przekazana może odmówić wykonania orzeczenia, jeżeli zaświadczenie przewidziane w niniejszej decyzji ramowej nie jest produkowane(nie wiem o co chodzi ale tak jest w necie), jest niekompletne lub w sposób oczywisty nie odpowiada decyzji.

Niniejsza decyzja ramowa szanuje prawa podstawowe.

Decyzja ramowa przewiduje, że wykonanie decyzji podlega prawu państwa wykonującego. Może ono także podjąć decyzję o zmniejszeniu wysokości kary pieniężnej, zgodnie z kwotą przewidzianą przez prawo krajowe, pod warunkiem, że czyny nie zostały popełnione na terytorium państwa wydającego zezwolenie. Kara pieniężna nałożona na spółkę będzie egzekwowana nawet jeżeli państwo wykonujące nie uznaje zasady odpowiedzialności karnej osób prawnych. Można wtedy nałożyć karę pozbawienia wolności lub inne kary przewidziane w prawie krajowym w przypadku nieściągalności kary o charakterze pieniężnym. Amnestia, ułaskawienie i rewizja orzeczenia może być udzielona zarówno przez państwa wydające i państwa wykonujące. Kwoty uzyskane z egzekucji orzeczeń przypadną do państwa wykonującego, chyba że uzgodniono inaczej przez poszczególne państwa członkowskie.

Niniejsza decyzja ramowa ma zastosowanie do Gibraltaru.

Państwa Członkowskie podejmą niezbędne środki w celu zastosowania się do decyzji ramowej do dnia 22 marca 2007. Decyzja ramowa przewiduje okres przejściowy 5 lat od daty wejścia w życie.

IX.7 Wzajemne uznawanie nakazów konfiskaty

Decyzja ramowa Rady 2006/783/WSiSW z dnia 6 października 2006 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do nakazów konfiskaty.

UE ułatwia bezpośrednie wykonywanie nakazów konfiskaty dotyczących dochodów z przestępstwa, poprzez ustalenie uproszczonych procedur uznanych w krajach UE oraz poprzez zasady dotyczące podziału skonfiskowanego mienia pomiędzy kraj wydający nakaz konfiskaty i kraj wykonujący.

Niniejsza decyzja ramowa ma na celu wzmocnienie współpracy pomiędzy krajami członkowskimi, w sposób taki aby orzeczenia sądowe były uznawane i wykonywane w ściśle określonym terminie (zasada wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych).

Jednym z celów niniejszej decyzji ramowej jest to, aby każdy kraj UE wydający i wykonujący decyzję poinformował Sekretariat Generalny Rady o danych kontaktowych organu odpowiedzialnego za egzekwowanie prawa krajowego. Informacje te są dostępne dla wszystkich krajów UE.

Nakaz konfiskaty, wraz ze świadectwem, którego kopię załączono do decyzji ramowej i które muszą być przetłumaczone na język urzędowy kraju wykonującego lub inny język urzędowy UE(jaki wskazano w tym kraju) zostaną wysłane bezpośrednio do właściwego organu kraju UE, gdzie osoba fizyczna lub prawna zainteresowana:

• posiada mienie lub uzyskuje dochody;

• zwykle zamieszkuje lub ma siedzibę.

Jeśli organ wydający nie może określić organu w państwie wykonującym, który jest właściwy do uznania i wykonania zamówienia, będzie zasięgać infomacji poprzez Europejską Sieć Sądową .

Pisemna wzmianka o przekazaniu zlecenia musi być dostępna w kraju wykonującym, który sprawdza, czy jest prawdziwa.

Przekazanie nakazu konfiskaty nie ogranicza prawa państwa wydającego do wykonania zamówienia samodzielnie. W każdych szczególnych przypadkach, właściwy organ w państwie wykonującym musi być poinformowany.

Kraj wykonujący rozpoznaje i niezwłocznie wykonuje zlecenie, porządkując je tak, aby nie było konieczności dopełnienia jakichkolwiek innych formalności. Zlecenie realizowane jest zgodnie z prawem kraju, wykonywane w sposób ustalony przez jego władze. Nakazy stosowane do osób prawnych muszą być wykonane, nawet jeśli kraj wykonujący nie uznaje odpowiedzialności karnej osób prawnych.

Jeżeli dwie lub więcej wniosków o wykonanie dotyczą tej samej osoby, kraj wykonujący musi podjąć decyzję o kolejności realizacji, mając na uwadze powagę przestępstw i wszystkich innych istotnych okoliczności.

Kwoty skonfiskowane są usuwane przez państwo wykonujące w następujący sposób:

• jeśli kwota jest niższa niż 10 000 EUR, to przypada na państwu wykonującemu;

• jeśli jest powyżej tej kwoty, 50% jest przekazywane do kraju wydającego.

Zarówno państwo wykonujące jak i wydające może udzielić ułaskawienia lub amnestii, ale kraj wydający sam jest odpowiedzialny za odwołania dotyczące istotnych spraw wniesionych przeciwko porządkowi.

Powody odmowy uznania lub wykonania oraz odroczenie

W niektórych przypadkach państwo wykonujące może odmówić uznania i wykonania nakazu:

• jeżeli nakaz jest niekompletny

• jeżeli ta sama osoba była już przedmiotem nakazu konfiskaty z tych samych powodów

• jeśli kraj wykonywania przewiduje immunitety i przywileje, które uniemożliwiają wykonanie;

• jeśli prawa stron zainteresowanych i osób trzecich działających w dobrej wierze uniemożliwiają wykonanie zamówienia zgodnie z prawem kraju, wykonującego;

• jeżeli orzeczenie zostało wydane pod nieobecność zainteresowanego, chyba że został poinformowany o dacie i miejscu rozprawy, i że może być wydane bez względu na jego obecność, lub jeśli reprezentowany był przez radcę prawnego, lub jeśli nie kwestionuje orzeczenia, ani nie poprosi o ponowne rozpoznanie sprawy lub odwołanie w wyznaczonym terminie;

• jeśli przestępstwa zostały popełnione w całości lub częściowo na terytorium państwa wykonującego lub poza terytorium kraju wydającego, a prawo kraju wykonującego nie dopuszcza wszczęcia postępowania, jakie należy podjąć w odniesieniu do takich przestępstw;

• Jeżeli nakaz konfiskaty uległ przedawnieniu zgodnie z prawem krajowym państwa wykonującego, pod warunkiem, że czyny podlegają jurysdykcji tego kraju w obszarze prawa karnego.

Decyzja ramowa przewiduje również odroczenie wykonania zlecenia:

• gdy wykonanie nakazu konfiskaty może utrudnić trwające dochodzenie karne lub tok postępowania karnego w państwie wykonania;

• gdy uzna to za konieczne, aby mieć przetłumaczony nakaz konfiskaty.

Środki zaradcze

Kraje UE muszą przyjąć niezbędne środki w celu zagwarantowania, że:

• osoby zainteresowane i osoby trzecie działające w dobrej wierze, mogą złożyć odwołanie do sądu w kraju wykonującym. Jeśli prawo krajowe, w którym się znajduje tak stanowi, skarga może mieć skutek zawieszający w odniesieniu do nakazu konfiskaty;

• Merytoryczne podstawy wydania nakazu konfiskaty mogą zostać zakwestionowane przed sądem w kraju wydającym

IX 8. Uwzględnianie w nowym postępowaniu karnym wyroków skazujących zapadłych w innych państwach członkowskich UE.

Kryteria, zgodnie z którymi uprzednie wyroki skazujące zapadłe w jakimkolwiek państwie członkowskim są uwzględniane w postępowaniu karnym prowadzonym w innym państwie członkowskim przeciwko tej samej osobie, ale dotyczącym innych zdarzeń określa decyzja ramowa Rady 2008/675/WSiSW z dnia 24 lipca 2008 r.

Informacje dotyczące zapadłych wyroków skazujących można uzyskać dzięki stosownym instrumentom wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi lub instrumentom wymiany informacji pochodzących z rejestrów karnych. W kontekście nowego postępowania karnego państwa członkowskie muszą zapewnić właściwe uwzględnienie uprzednich wyroków skazujących zapadłych w innych państwach członkowskich na takich samych warunkach, jak uprzednie krajowe wyroki skazujące.

Uprzednie wyroki skazujące muszą być uwzględniane w postępowaniu przygotowawczym, sądowym, jak również wykonawczym. Powinny zostać odpowiednio uwzględnione w szczególności w odniesieniu do mających zastosowanie przepisów postępowania dotyczących:

● zatrzymania,

● kwalifikacji przestępstwa,

● rodzaju i wymiaru kary,

● wykonania orzeczenia.

Uwzględnienie uprzednich wyroków skazujących zapadłych w innych państwach członkowskich nie skutkuje naruszeniem, uchyleniem ani rewizją uprzednich wyroków skazujących.

W przypadkach gdy uprzedni wyrok nie zapadł lub nie został w pełni wykonany przez inne państwo członkowskie przed popełnieniem przestępstwa, w sprawie którego prowadzone jest nowe postępowanie, nie ma obowiązku stosowania przepisów krajowych dotyczących wydawania wyroków, jeżeli zastosowanie przepisów krajowych do uprzednich zagranicznych wyroków skutkowałoby ograniczeniem dla sędziego przy wydawaniu wyroku. Niemniej jednak uprzednie wyroki skazujące muszą być uwzględniane w inny sposób.

Niniejsza decyzja ramowa zastępuje postanowienia art. 56 Europejskiej konwencji o międzynarodowej ważności wyroków karnych z dnia 28 maja 1970 r. w stosunkach między państwami członkowskimi. Wspomniany artykuł umożliwia uwzględnianie wyroków karnych zapadłych w innych państwach będących stronami konwencji.

Program działań mający na celu wprowadzenie w życie zasady wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych został przyjęty na posiedzeniu Rady w dniu 29 listopada 2000 r. Program ten przewiduje również ustanowienie zasady, zgodnie z którą jedno państwo członkowskie musi uwzględniać uprzednie wyroki karne zapadłe w sądach innych państw członkowskich w celu oceny uprzedniej karalności sprawcy i ewentualnego stwierdzenia ponownego popełnienia przez niego przestępstwa oraz w celu określenia rodzaju kary i zasad jej wykonywania.

Wyrok skazujący: każde prawomocne orzeczenie sądu właściwego w sprawach karnych uznające dana osobę za winną popełnienia przestępstwa.

---