Styl życia a zdrowie

Styl życia statystycznego
Polaka

Jakie są związki stylu życia
ze zdrowiem

Pojęcie stylu życia pojawia się

systematycznie w publikacjach naukowych

i oficjalnych dokumentach WHO od

połowy lat 80-tych XX wieku.

Jest to wyraz poszukiwania nowych dróg

wiodących do poprawy zdrowotności

społeczeństw, a zarazem symptomem jej

przemian, przechodzenia od „ery

medycznej”do „postmedycznej”.

Jakie są związki stylu życia
ze zdrowiem

Duże znaczenie w propagowaniu wartości

stylu życia w odniesieniu do stanu zdrowia

miał tzw. Raport Lalonda [1978]. Z raportu

jasno wynikało, że czynniki społeczno-

kulturowe mają zasadniczy wpływ na stan

zdrowia współczesnego człowieka. Wykazał

też, że w krajach rozwiniętych można

wyróżnić 4 grupy czynników warunkujących

zdrowie: styl życia, czynniki biologiczne,

czynniki środowiskowe oraz opiekę

zdrowotną.

Jakie są związki stylu życia
ze zdrowiem

Raport Lalonda był bodźcem dla
socjologów do rozpoczęcia badań nad
wpływem stylów życia na zdrowie.
Doniosłość tych prac polegała na
ukazaniu czynników ryzyka związanych ze
stylem życia oraz przeniesieniu ciężaru
walki o zdrowie z instytucji medycyny na
instytucje życia społecznego i
indywidualne zachowania ludzi.

Koncepcje teoretyczne w
socjologii

Klasyk socjologii- Max Weber oraz
koncepcje współczesnych
socjologów takich jak Pierre
Bordieu czy Anthony Giddens
uznają style życia za najbardziej
znaczącą indywidualną i zbiorową
ekspresję społecznych różnic i
podobieństw między ludźmi.

Koncepcja M. Webera

Weber jasno wskazuje, że różnice
społeczne przejawiające się w
różnych stylach życia wynikają ze
sposobu konsumpcji dóbr. Grupy
wyróżnione na podstawie statusu
społecznego różnią się między
sobą zasadami i wzorami
konsumpcji dóbr.

Koncepcja M. Webera

Ważne dla zrozumienia koncepcji Webera są

dwa pojęcia: sposób życia- odnosi się do

wyborów różnych dóbr i zachowań oraz

szanse życiowe- oddają

prawdopodobieństwo realizacji tych wyborów

i są ściśle związane z sytuacją życiową.
William Cockerham zauważa jednak, że w

rozważaniach Webera brakuje zmiennych

kształtujących styl życia- wiek, płeć, rasa,

które mają również wpływ na podejmowanie

wyborów.

Koncepcja P. Bourdieu

Pierre Bourdieu stworzył koncepcję
habitusu. Habitus to nasza prywatna mapa
świata, trwała orientacja poznawcza.
Kierunki naszego działania wyznacza
nasza wiedza, poglądy, wyobrażenia,
nasze doświadczenia życiowe. Habitus jest
więc odpowiedzialny za styl życia, za
praktyki podyktowane różnymi naszymi
upodobaniami.

Koncepcja A. Giddensa

Anthony Giddens analizuje wpływ ery

ponowoczesności na formowanie się

współczesnych stylów życia. Zauważa, że im

mniejsza staje się rola tradycji w naszym życiu,

tym bardziej różnorodne stają się wybory

związane z naszym stylem życia. „Nie mamy

wyboru, musimy stale wybierać”- Giddens

wskazuje na ogrom wyborów, jakich człowiek

dokonuje w codziennym życiu, wybory

ujawniają jego przynależność do określonych

grup społecznych i świadczą o identyfikowaniu

się z nimi.

Koncepcja A. Sicińskiego

Siciński opisuje styl życia jako zakres i formy

codziennych zachowań, swoistych dla

określonej zbiorowości społecznej lub

określonej jednostki. Autor wskazuje na

trojakie funkcje stylu życia:

-

jest on świadectwem przynależności do danej

grupy społecznej;

-

wyodrębnia daną grupę z szerszej zbiorowości

-

zakreśla możliwości ekspresji osobowości

jednostki w sposób społecznie akceptowany

Treści składające się na

prozdrowotne style życia

Koncepcje stylu życia są różne w poszczególnych

teoriach. Nie ma też zgody na to, co składa się

na to pojęcie w praktyce, a tym samym co jest

treścią pojęcia „prozdrowotny styl życia”.
WHO najczęściej posługuje się definicją Nancy

Milio [1986]: „styl życia to wzory wyborów

zachowań spośród alternatywnych

możliwości, jakie dostępne są ludziom w

zależności od ich sytuacji społeczno-

ekonomicznej i łatwości, z jaką są w stanie

przełożyć określone zachowania nad inne”.

Treści składające się na

prozdrowotne style życia

Inna definicja to np. definicja
Cockerhama [1995]: „na prozdrowotny
styl życia składają się wzory
świadomych zachowań związanych ze
zdrowiem, będących efektem wyborów
dokonywanych przez ludzi na
podstawie dostępnych
determinowanych ich sytuacją
życiowych alternatyw”.

Zachowania prozdrowotne

według Wardla i A. Steptoe`a

1.

Unikanie używek;

2.

Pozytywne praktyki zdrowotne;

3.

Zwyczaje żywieniowe;

4.

Bezpieczne prowadzenie samochodu

5.

Zachowania związane z działalnością
prewencyjną.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Jednym z typów zachowań w zdrowiu na rzecz

jest kompletna pasywność w działaniach.

Ludzie utożsamiający się z takim poglądem

[co piąta osoba w Polsce] nazywani są

abnegatami zdrowotnymi. Znaczna

większość osób [80%] deklaruje świadome

wykonywanie co najmniej jednej czynności na

rzecz ochrony zdrowia:

- korzystanie z opieki zdrowotnej
-zwalczanie stresu lub zapobieganie stresowi
- dieta, aktywność fizyczna, unikanie używek.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Sposób odżywiania

Determinowany jest wiekiem, płcią, stanem cywilnym,

miejscem zamieszkania, dochodem, nawykami

wyniesionymi z domu. Wraz ze wzrostem

wykształcenia wzrasta świadomość znaczenia

prawidłowej diety. Wyodrębniono grupy żywności

najczęściej spożywane przez Polaków:

- tłuste kaloryczne potrawy mięsne i dodatki

- tłuste produkty mleczne

- „zapychacze”- np. słodycze

- soki i surówki.

Dieta Polaków jest nadmiernie kaloryczna, zbyt

bogata w tłuszcze zwierzęce a uboga w błonnik, wapń

i żelazo.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Palenie tytoniu

WHO uznała palenie tytoniu za najważniejszy

czynnik ryzyka i główną przyczynę przedwczesnej

umieralności. Zmienne społeczno- demograficzne

warunkują palenie: wiek, płeć, aktywność zawodowa,

wykształcenie, dochód. Dwukrotnie częściej palą

mężczyźni niż kobiety, najczęściej w średnim wieku-

między 20 a 59 rokiem życia. Im wyższe

wykształcenie, tym mniej palących regularnie. Im

niższy dochód na osobę w rodzinie, tym więcej

wypalanych papierosów i wzrost regularności

palenia.W Polsce liczba palaczy wynosi 9 mln.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Alkohol

W Polsce 2% populacji [600-800 tys.] to

osoby uzależnione od alkoholu. 2 mln.-

to nadmiernie pijący. Udział piwa i wódki

w strukturze konsumpcji jest prawie taki

sam. Najmniej zwolenników ma wino. W

grupie wiekowej 21- 29 spożycie

alkoholu jest najwyższe.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Profilaktyczne badania medyczne

Najczęściej badania kontrolne wykonują

osoby z wyższym wykształceniem. Tylko

20% Polaków wykonuje badania

kontrolne. Bardzo niski odsetek kobiet

wykonuje badania cytologiczne i

mammograficzne.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Organizacja czasu wolnego

Większość Polaków niezależnie od płci,

wieku, miejsca zamieszkania,

zatrudnienia narzeka na brak wolnego

czasu. Przeważają bierne formy

wypoczynku. Preferowaną formą jest

oglądanie telewizji.

Realizacja prozdrowotnego stylu

życia

Aktywność fizyczna

Sport uprawiany jest częściej przez

mężczyzn niż przez kobiety, najczęściej w

wieku do 24 lat. Najczęściej uprawiane

regularne sporty to: gimnastyka, jazda na

rowerze, gra w piłkę, aerobik. Wykształcenie

wyższe sprzyja uprawianiu sportów. Osiem

razy częściej osoby z wyższym

wykształceniem uprawiają sport niż z

wykształceniem podstawowym.

1. Sposób odżywiania

to stosunek do jedzenia, nawyki żywieniowe i
preferencje w tym zakresie.

W Polsce zachodzą

zmiany w kierunku
prozdrowotnego stylu
życia
Spadek konsumpcji
czerwonego mięsa
Zmniejszenie konsumpcji
tłuszczów zwierzęcych na
rzecz roślinnych
Zmniejszenie spożycia jaj
Wzrost spożycia jarzyn
oraz warzyw

Nie zadawalający

sposób odżywiania
się prowadzi do
chorób:
Układu krążenia,
Nowotworów jelita
grubego,
Cukrzycy,
Otyłości,
Osteoporozy,
a nawet anoreksji

2. Palenie tytoniu

Światowa Organizacja Zdrowia uznała palenie

tytoniu za czynnik najpoważniejszego ryzyka

zdrowotnego i główną przyczynę przedwczesnej

umieralności.
SKUTKI PALENIA PAPIEROSÓW:

1) Przyśpieszeniu ulega proces starzenia
2) Osłabia ostrość wzroku, słuchu i węchu
3) Działa niekorzystnie na aktywność seksualną
4) Następuje upośledzenie wydalania wydzieliny

śluzowej.

5) Rak płuc

3. Konsumpcja alkoholu

Badania spożycia alkoholu w ciągu ostatnich lat
wskazują, że od 1992 roku obserwuje się
zmniejszenie jego spożycia.
SKUTKI PICIA ALKOHOLU:

1) Nowotwory przełyku, jamy ustnej, krtani
2) Zwiększa częstość udarów krwotocznych

mózgu

3) Marskość wątroby która mimo

stosowanego

leczenia prowadzi do

śmierci!

4. Aktywność fizyczna

Ze względu na częstość i intensywność

aktywności fizycznej można wyróżnić
dwa podstawowe wzory:
umiarkowana aktywność (spacery,
lekka praca na działce)
czynne uprawianie sportu.

Sen jako element stylu
życia

Zgodnie z zaleceniami Światowej
Organizacji Zdrowia przyjmuje się, że
normą zdrowotną dla dorosłego
człowieka jest 7-8 godzin snu na dobę.
2/3 Polaków zazwyczaj sypia zgodnie z
normą,
35% osób z wykształceniem niepełnym
podstawowym i 8,5 % z wykształceniem
wyższym śpi 9 godzin i więcej

wsparcie społeczne

Definiując styl życia jako formę
codziennych zachowań jednostki to
jest charakterystyczny „sposób
życia” w społeczeństwie to reakcja
jednostki w trudnych sytuacjach
może być elementem określającym
styl życia.

wsparcie społeczne
c.d

23% Polaków w trudnych sytuacjach
poszukuje wsparcia innych,
11,4% osób idzie do kościoła,
44,3 % Polaków przezwycięża
problem samotnie,
19,1 % fatalistycznie akceptuje
trudną sytuację.

Relacje lekarz- pacjent

Aspekty socjologiczne

Interakcja a społeczne role
lekarza i pacjenta

Interakcja polega na tym, że ludzie

interpretują zachowania innych i pod ich

wpływem modyfikują własne.

Interakcja obejmuje formy przedstawiania

roli za pomocą symboli, gestów,

rekwizytów, które są do dyspozycji

lekarza i pacjenta a także dążenie do ich

rozpoznania oraz weryfikacji.

Role społeczno- zawodowe
lekarza i pielęgniarki

Dwa modele układu ról lekarz pielęgniarka:

Paternalistyczno- autokratyczny

W centrum znajduje się rola lekarza, role

pielęgniarki i pacjenta

podporządkowane.

Partnerski

W centrum rola pacjenta, między lekarzem i

pielęgniarką współpraca.

Uwarunkowania modelu
paternalistyczno-
autokratycznego



Tradycyjna zależność kobiety od

mężczyzny przeniesiona na grunt

relacji lekarz- pielęgniarka;



Tradycja zawodów;



Odmienna i rozdzielna

socjalizacja do ról zawodowych;



Struktura szpitala;



Pochodzenie społeczne

Relacje pielęgniarka- pacjent

W roli pielęgniarki w sposób

szczególny podkreśla się istotę

wymiaru ekspresywnego.

Ekspresywny wymiar obejmuje

odpowiedź pielęgniarki na

psychospołeczne potrzeby pacjenta.

Pacjenci oczekują od pielęgniarki

wsparcia i empatii

oraz informacji, edukacji, interpretacji.

Relacje pacjent- pacjent

Interakcje między pacjentami wyznacza

wspólnota sytuacji i ten sam cel:

potrzeba poprawy stanu zdrowia.

Społeczność pacjentów posiada własną

hierarchię. Najważniejszy jest pacjent o

największym doświadczeniu lub

najbardziej chory.

Pacjenci są dla siebie grupą wsparcia:

wsparcie emocjonalne, rzeczowe,

informacyjne.

Relacje społeczne

W każdej relacji społecznej występuje
zjawisko zależności, wynikającej ze
świadomych oddziaływań ludzi na siebie:
zależności te mogą mieć charakter
przyczynowy, strukturalny i funkcjonalny.
Relacje społeczne mogą zachodzić w sposób
symetryczny lub asymetryczny, gdy
partnerzy posiadają zróżnicowaną władzę
lub gdy jeden z partnerów dąży do
dominacji nad drugim

Dwa podejścia
w relacji lekarz pacjent

Model biologiczny-

zachowania są

ukierunkowane na zadania
instrumentalne

Model psychospołeczny-

dotyczy

zachowań społecznych,
afektywnych, ekspresywnych

Tradycyjna wizja pacjenta

1)

Całościowość

- dominujące

doświadczenie
2)

Bierność

- poddanie się ....

3)

Afektywność

- obiektywnie

spojrzenie tylko lekarz
4)

Zależność

- uzależniony od

fachowej pomocy

Konsumeryzm- nowa wizja
pacjenta

1) Racjonalność
2) Aktywność
3) Niezależność
4) Sceptycyzm

Teorie wyjaśniające relacje lekarz-
pacjent:

Teoria ról społecznych T. Parsonsa
Teoria konfliktu E. Freidsona
Teoria wymiany
Teoria interakcjonizmu symbolicznego

Relacje lekarz- pacjent a teorie
socjologiczne-

model zgodności T.

Parsonsa

ROLA

PACJENTA

BRAK RÓWNOŚCI W

RELACJACH

PRESTIŻ

ZAWODOWY

I

KOMPETENCJ

E

SYTUACJA
ZALEŻNOŚC
I

ROLA
LEKARZ
A

ASYMETRIA

RELACJI

Wspólny cel lekarza i pacjenta- poprawa lub

podtrzymanie zdrowia pacjenta
Odmienność ról- odmienny charakter ich

udziału w realizacji wspólnego celu
Lekarz podchodzi do choroby obiektywnie,

pacjent- subiektywnie
Pełnienie ról lekarza i pacjenta jest ściśle

określone przez system norm społecznych
Naruszenie emocjonalnej równowagi pacjenta

przez czynność instrumentalną wymaga

czynności ekspresywnej

Relacje lekarz- pacjent a teorie
socjologiczne - model niezgodności

E. Freidsona

Odmienność ról społecznych

zakłada różnicę

interesów,oczekiwań, wiedzy.

Ta różnica wyraża się w

zachowaniach postawach oraz

reakcjach lekarza i pacjenta.

Konflikt według E. Freidsona

W relacjach lekarz- pacjent zawsze istnieje

potencjalny konflikt, który został nazwany

zderzeniem perspektyw.

Inna jest

perspektywa laika

: jego sposób

widzenia roli pacjenta i lekarza, specyficzna

interpretacja choroby, nieprofesjonalna

diagnoza, inna

perspektywa

profesjonalisty:

ocena własnej roli jako

eksperta od spraw zdrowia i choroby,

dystans profesjonalisty,brak emocjonalnego

zaangażowania.

Źródła konfliktu

System oddziaływania laików

Jest to zakres informacji o chorobie,

przyczynach leczeniu ( i lekarzu ), z którym

pacjent przychodzi do do lekarza.

-

Struktura i organizacja opieki lekarskiej

-

Wyróżnia się dwa rodzaje praktyk: „zależną

od klienta” oraz „zależną od profesji”.

-

Zderzenie dwóch kultur

-

Lekarz i pacjent żyją w dwóch różnych

środowiskach społecznych, w których

istnieją inne wzorce zachowań.

Konflikt

Nieprofesjonalne oceny

pacjentów odgrywają istotną

rolę w relacjach z lekarzem,

decydują o rezultacie tego

kontaktu, wpływają na sposób

realizacji lekarskich zaleceń.

Relacje lekarz- pacjent a teorie
socjologiczne- interakcjonizm
symboliczny

Relację lekarz- pacjent można opisać w

kategoriach interakcji- społecznego działania, w

którym dwie osoby oddziaływają na siebie za

pośrednictwem komunikacji, modyfikując

wzajemnie swoje zachowania.
Interakcja jest procesem twórczym, jej

uczestnicy wyznaczają jej przebieg przez

nieustanną interpretację podejmowanych

działań
Komunikacja jest wymianą symboli werbalnych i

niewerbalnych, jest negocjowaniem znaczeń i

definiowaniem sytuacji

Relacje lekarz- pacjent a teorie
socjologiczne- teoria wymiany

Interakcja utożsamiana jest z wymianą-
zachowania jednostki są nagradzane
lub karane przez partnera interakcji
Interakcja polega na przedstawianiu
siebie i narzucaniu roli partnerowi
Obie strony starają się przekazać
pozytywne informacje, a niekorzystne
ukryć

Modele relacji lekarz- pacjent
według R. A. Pierloota

Model komunikacji

Oczekiwania pacjenta-

pacjent chce być

wysłuchany, otrzymać wskazówki oraz

wsparcie emocjonalne

Postawa lekarza-

poszukuje informacji,

współpracuje, pełni inne role

Koncepcja interakcji-

sprzężenie zwrotne,

kształtowanie, wymiana kontekstów,

obustronne pełnienie roli

Najbardziej odpowiednie dla-

sterowania

kontekstami

Model społeczno- kulturowy

Oczekiwania pacjenta-

społeczne uznanie

choroby, leczenie zgodnie z jego pozycją

społeczną

Postawa

lekarza

-

branie pod uwagę społeczno-

kulturowych uwarunkowań sytuacji pacjenta i jego

choroby

Koncepcja interakcji-

wypełnianie ról, wpływ

innych ról na wypełnianie roli lekarza i pacjenta,

społeczno- kulturowe uwarunkowania chorób

Najbardziej odpowiednie dla

-zrozumienia

pacjenta i jego choroby w szerszym kontekście

społecznym

Model medycznego przenoszenia

Oczekiwania pacjenta-

powtarzanie

dziecięcych konfliktów i potrzeb w relacji

lekarz- pacjent

Postawa lekarza-

otwarcie na nawroty reakcji

pacjentów, wrażliwość na wszystkie

dziecinne reakcje pacjentów

Koncepcja interakcji-

nawroty, potwierdzenie,

przekazanie, przekazanie zwrotne

Najbardziej odpowiednie dla-

zrozumienia

powracających potrzeb u pacjenta i lekarza

Model ludzkiego spotkania-
przyjacielski

Oczekiwania pacjenta-

przyjaźń,

współpartnerstwo

Postawa lekarza-

orientacja na człowieka-

nie na pacjenta, skupienie uwagi na
człowieku nie na pacjencie

Koncepcja interakcji-

potrzeby

egzystencjalne

Najbardziej odpowiednie dla-

sytuacji

poważnych stresów

Model relacji lekarz- pacjent według
Szasza i Hollendra
Kryterium: stopień aktywności
partnerów

Model

Rola

lekarza

Rola

pacjenta

Kliniczne

zastosowan

ie modelu

prototyp

aktywność

- bierność

Robi coś

dla

pacjenta

Przyjmuje,

niezdolny

do

reagowani

a

Narkoza,

śpiączka,

ostry
uraz,

Rodzice-

niemowl

ę

Kierowani

e

-

współprac

a

Mówi

pacjentow

i

co robić

współprac

uje

Zakażenia,

choroby

ostre

Rodzice-

dziecko

Współ-

uczestnict

wo

Pomaga

pacjentow

i, żeby

sam sobie

pomógł

Uczestnik
w
partnerst
wie

Większość

chorób

przewlekłyc

h

Dorosły-

dorosły

Język komunikacji w relacji lekarz-
pacjent

JĘZYK,
SŁOWNICTWO

JĘZYK
MEDYCZNY

JĘZYK
CODZIENNY

JĘZYK

CODZIENNY

LEKARZ

PACJENT

Komunikaty werbalne i niewerbalne

Komunikat werbalny- porozumiewanie się
za pomocą słów
Komunikat niewerbalny- mimika, gest,
fizyczne rekwizyty

Przy pomocy komunikatów werbalnych i

niewerbalnych partnerzy mogą

manipulować wrażeniami- sposób

prezentowania siebie

Satysfakcja pacjenta z
usług medycznych

Zastosowanie ankiety

Zastosowanie ankiety

Definicja jakości opieki

Definicja Amerykańskiego Instytutu Medycznego

Definicja Amerykańskiego Instytutu Medycznego

Jakość opieki jest to zakres, w jakim świadczenia

Jakość opieki jest to zakres, w jakim świadczenia

zdrowotne udzielane jednostkom i populacjom

zdrowotne udzielane jednostkom i populacjom

zwiększają prawdopodobieństwo uzyskania

zwiększają prawdopodobieństwo uzyskania

pozytywnego efektu zdrowotnego i są zgodne z

pozytywnego efektu zdrowotnego i są zgodne z

aktualną wiedzą profesjonalną.

aktualną wiedzą profesjonalną.

Definicja operacyjna Palmersa

Definicja operacyjna Palmersa

Jakość opieki to wytwarzanie ulepszonych świadczeń

Jakość opieki to wytwarzanie ulepszonych świadczeń

zdrowotnych i większa satysfakcja ich odbiorców w

zdrowotnych i większa satysfakcja ich odbiorców w

warunkach wymuszonych posiadaną technologią,

warunkach wymuszonych posiadaną technologią,

zasobami oraz warunkami konsumentów.

zasobami oraz warunkami konsumentów.

Sfery wpływające na jakość
usług

Sfera usług medycznych

Sfera informacyjna

Sfera ekonomiczno-

administracyjna

Sfera techniczna

Sfera zarządzania

Sfera marketingu

Satysfakcja pacjenta

Satysfakcja pacjenta to indywidualna ocena usług i

sposobu dostarczania opieki zdrowotnej.

Zestaw wymiarów satysfakcji:

/Ware 1983/



wzajemne relacje personel medyczny- pacjent;

świadczenia hotelarskie;


techniczny standard opieki;

środki finansowe;


otoczenie fizyczne pacjenta;

dostępność opieki;


ciągłość opieki;

skutek, wynik opieki.

Struktura ankiety

Elementy konieczne w każdej ankiecie:



Informacje o instytucji, która firmuje

badania;



Zwięzła informacja o celu ankiety;



Dodatkowe wyjaśnienia np. określenie

sposobu zwrotu ankiety;



Pytania dotyczące badanego problemu i

respondenta;



Instrukcje dotyczące tego, jak

odpowiadać na poszczególne pytania.

Rodzaje pytań w ankiecie



Pytania o fakty- pytamy o to, co naprawdę się wydarzyło;

Pytania o fakty- pytamy o to, co naprawdę się wydarzyło;



Pytania o opinie- pytamy o poglądy respondenta na

Pytania o opinie- pytamy o poglądy respondenta na

określony temat;

określony temat;



Pytania otwarte- pozwalają na swobodną wypowiedź;

Pytania otwarte- pozwalają na swobodną wypowiedź;



Pytania zamknięte- pytania, które zawierają zestaw

Pytania zamknięte- pytania, które zawierają zestaw

możliwych odpowiedzi tzw. kafeterię;

możliwych odpowiedzi tzw. kafeterię;



Pytania półotwarte- jeżeli kafeterię kończymy pytaniem

Pytania półotwarte- jeżeli kafeterię kończymy pytaniem

typu: proszę wskazać na inne przyczyny poza

typu: proszę wskazać na inne przyczyny poza

wymienionymi.

wymienionymi.

Szczególnym typem pytań są pytania filtrujące, eliminujące

tych respondentów, którzy nas nie interesują.

Konstrukcja kwestionariusza- o
czym należy pamiętać



Długość ankiety nie mierzy się ilością pytań, ale

Długość ankiety nie mierzy się ilością pytań, ale

przeciętnym czasem poświęconym na jej

przeciętnym czasem poświęconym na jej

wypełnienie;

wypełnienie;



Pytanie poprzednie rzutuje na pytanie następne pod

Pytanie poprzednie rzutuje na pytanie następne pod

względem treściowym i emocjonalnym. Jeśli pytanie

względem treściowym i emocjonalnym. Jeśli pytanie

ma charakter drażliwy stawiamy po nim pytanie

ma charakter drażliwy stawiamy po nim pytanie

relaksujące;

relaksujące;



Należy mieszać pytania, jeżeli będziemy się

Należy mieszać pytania, jeżeli będziemy się

spodziewali, że respondent będzie starał się udzielać

spodziewali, że respondent będzie starał się udzielać

odpowiedzi spójnych a nie- zgodnych z prawdą;

odpowiedzi spójnych a nie- zgodnych z prawdą;



Wiarygodność respondenta można sprawdzić przez

Wiarygodność respondenta można sprawdzić przez

umieszczenie pytań o podobnej treści na początku i

umieszczenie pytań o podobnej treści na początku i

końcu ankiety;

końcu ankiety;



Pytania nie mogą mieć charakteru sugerującego.

Kafeteria

Zestaw możliwych odpowiedzi.

Zestaw możliwych odpowiedzi.

Przygotowując kafeterię należy zwrócić

Przygotowując kafeterię należy zwrócić

uwagę na to, by:

uwagę na to, by:





Odpowiedzi były rozłączne;

Odpowiedzi były rozłączne;





Kafeteria obejmowała wszystkie

Kafeteria obejmowała wszystkie

ewentualności, z jakich może chcieć

ewentualności, z jakich może chcieć

skorzystać respondent;

skorzystać respondent;





Odpowiedzi pozytywnych i negatywnych

Odpowiedzi pozytywnych i negatywnych

było tyle samo- skala nie może sugerować

było tyle samo- skala nie może sugerować

odpowiedzi.

odpowiedzi.

Metryczka

Zestaw danych społeczno-

Zestaw danych społeczno-

demograficznych o respondencie.

demograficznych o respondencie.

Np. wiek, płeć, stan cywilny, miejsce

Np. wiek, płeć, stan cywilny, miejsce

zamieszkania, wykształcenie,

zamieszkania, wykształcenie,

dochód, ilość dzieci.

dochód, ilość dzieci.

Zazwyczaj metryczkę umieszcza się

Zazwyczaj metryczkę umieszcza się

na końcu ankiety.

na końcu ankiety.