Popyt turystyczny,

Elastyczność dochodowa

popytu, elastyczność mieszana

popytu.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

email: [e-mail]

tel. [phone], pok. 418, IV p., paw. A

www.uek.krakow.pl/zktur

mgr Michał Rudnicki

2

Elastyczność dochodowa

popytu

Elastyczność dochodowa popytu

turystycznego oznacza względną

zmianę popytu turystycznego na

określone dobro lub usługę w stosunku

do względnej zmiany dochodu ludności

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

3

Wskaźnik elastyczności dochodowej popytu
turystycznego

Elastyczność dochodowa

popytu

E

DPp

=

∆ P

p

P

p

:

∆D

D

Względna
(procentowa)
zmiana popytu

Względna
(procentowa)
zmiana dochodu

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

4

Elastyczność dochodowa

popytu

Elastyczność dochodowa popytu

informuje nas o ile procent zmieni się

popyt, jeśli dochody zmienią się o 1%.

Wzrost dochodu powoduje

wzrost popytu turystycznego, a więc

współczynnik elastyczności dochodowej

popytu jest dodatni!

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

5

Elastyczność dochodowa

popytu

E

DPp

> 1

Względna zmiana popytu jest większa od
względnej zmiany dochodu. Popyt jest wysoce
elastyczny.
Im większa wartość, tym popyt bardziej
elastyczny.

Współczynnik ten przyjmuje wartości większe od jedności, co

oznacza bardziej niż proporcjonalny wzrost popytu w stosunku do

wzrostu dochodu.

Stopień elastyczności dochodowej popytu na dobra i usługi
turystyczne zależy od rodzaju turystyki.

Wycieczka

= dobro podstawowe lub
= dobro luksusowe

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

6

Elastyczność dochodowa

popytu

Dobra normalne i niższego rzędu

1.

dobro normalne to dobro, na które popyt

rośnie wraz ze wzrostem dochodów

2.

dobro pierwszej potrzeby to dobro, na które

popyt rośnie mniej niż proporcjonalnie

względem wzrostu dochodów

3.

dobro luksusowe to dobro, na które popyt

rośnie bardziej niż proporcjonalnie

względem wzrostu dochodów

4.

dobro niższego rzędu to dobro, na które

popyt maleje przy wzroście dochodów

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

7

Elastyczność dochodowa

popytu

Klasyfikacja dóbr

1. dobra normalne:

elastyczność dochodowa popytu > 0

2. dobra niższego rzędu:

elastyczność dochodowa popytu < 0

3. dobra wyższego rzędu (luksusowe):

elastyczność dochodowa popytu

> 1

4. dobra pierwszej potrzeby:

dobra normalne 0< E

DPp

<1

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

8

Elastyczność dochodowa

popytu

W społeczeństwach zamożnych wydatki turystyczne rosną

szybciej, a w społeczeństwach ubożejących maleją szybciej

od ogółu wydatków konsumpcyjnych.

Zjawisko to opisuje prawo Engla, według którego w

miarę wzrostu dochodu konsument wydaje relatywnie

coraz mniej na dobra podstawowe (żywność, odzież itp.) i

więcej na dobra wyższego rzędu – luksusowe (np.

turystyka).

I

3

I

2

I

3

I

1

I

2

I

1

dochó

d

dochó

d

wydatki

wydatki

d

1

d

2

d

3

d

1

d

2

d

3

0

0

a

b

Krzywe

Engla

a – dobra

podstawowe

b – dobra

wyższego

rzędu

mgr Michał Rudnicki

9

Elastyczność dochodowa

popytu

Reakcja popytu na produkt turystyczny o charakterze
luksusowym cechuje się niską elastycznością dochodową
(E

DPp

< 1), co wynika z następujących przyczyn:

•

konsumenci luksusowych dóbr i usług są na tyle zamożni,
że zmiana dochodów o kolejne jednostki z powodu
nasycenia nie powoduje większej zmiany w ich
konsumpcji,

•

siła przyciągania luksusowych produktów turystycznych
w określonych segmentach nabywców jest tak duża, że
oddziaływanie dochodu na decyzje o kupnie schodzi na
dalszy plan.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

10

Elastyczność dochodowa

popytu

Występuje duża wrażliwość elastyczności popytu

w przypadku wyjazdów wypoczynkowych,

mniejsza przy wyjazdach np. specjalistycznych.

Elastyczność dochodowa popytu turystycznego

jest znacznie większa od elastyczności na inne

dobra konsumpcyjne.

Elastyczność dochodowa popytu jest większa

w przypadku turystyki zagranicznej niż krajowej.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

11

Zadania z elastyczności dochodowej

popytu

Ekonomika turystyki i rekreacji

Zadanie 1:

W hotelu Abackim pokoje wynajmują turyści, których średni
dochód wynosi 2800 zł. Średnio miesięcznie w tym hotelu jest
zajętych około 1200 miejsc. Proszę obliczyć, jak zmieni się
miesięczne zakwaterowanie jeżeli zarobki odwiedzających hotel:

a) wzrosną o 20%
b) zmaleją do 2500 zł.

jeżeli wiemy, że elastyczność dochodowa popytu wynosi 1,2.

mgr Michał Rudnicki

12

Zadania cd.

Zadanie 2:

Firma Babacki Bus prowadzi sprzedaż biletów na wycieczkę śladami

pętli Cabackiej. Dzięki ankietom, których wypełnienie uprawnia do

5% rabatu na wyjazd, właściciele firmy uzyskali informacje, że w
ciągu ostatnich pięciu lat średnie dochody ich klientów wzrosły z

3500 zł do 3900 zł. Na początku ankietowania, czyli pięć lat temu

sprzedawano 1800 biletów rocznie, ile sprzedano biletów w

ostatnim roku jeżeli elastyczność dochodowa popytu wynosi 6.

Wiedząc, że pięć lat temu cena biletu po wypełnieniu ankiety

wynosiła 50zł, proszę obliczyć teraźniejszą cenę bez rabatu. Wiemy,

że elastyczność cenowa popytu wynosi -2,7.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

13

Zadania cd.

Zadanie 3:

Pan Cabacki prowadzi Pensjonat pod Ptakami na Krupówkach. Obiekt

słynie

z pięknie wykończonych tradycyjnych góralskich pokoi, w których

każdy wyposażony jest w kominek na drewno przed którym można

popijać góralską herbatkę na owczej skórze. Pensjonat jest mały,

dysponuje tylko 25 miejscami, dlatego trzeba zawsze dużo wcześniej

rezerwować pokoje. W tym roku okazało się jednak, że w środku

sezonu można było w dalszym ciągu znaleźć puste miejsca. Pan

Cabacki zaciekawiony porozmawiał z klientami

i dowiedział się, że ich średni dochód zmienił się z 3400 zł na 2500

zł. Proszę obliczyć ile wynosi w tym przypadku elastyczność

dochodowa popytu, wiedząc, że miesięcznie liczba wynajętych

miejsc spadła z 460 na 400. Ile wynosiłyby obecne dochody klientów

gdyby elastyczność dochodowa popytu wynosiła -0,5.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

14

Zadania cd.

Zadanie 4:

Oblicz elastyczność dochodową popytu o równaniu D(Y) = 3000 – 2Y

na odcinku wyznaczonym zmianą dochodu Y1 = 1000, Y2 = 1200.

Określ jakiego typu jest to dobro i zinterpretuj otrzymany wynik.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

15

Zadania cd.

Zadanie 5:

Załóżmy, że w danym okresie popyt konsumentów na bilety do

muzeum historii sztuki Abackiego jest uzależniony zarówno od
ceny biletów jak
i dochodów konsumentów. Przyjmijmy że:

• nominalne dochody konsumentów wynoszą 1000 zł

miesięcznie,

• cena 1 biletu wynosi 5 zł,

• popyt na bilety wynosi 100 sztuk,

• cenowa elastyczność popytu na bilety wynosi – 0,5,

• dochodowa elastyczność popytu wynosi 1

O jaką wielkość zmieni się popyt na bilety jeżeli:

• dochody nominalne konsumentów wzrosną o 100 zł,

• cena 1 biletu wzrośnie o 1 zł,

• dochody nominalne konsumentów spadną o 200 zł,

• cena 1 biletu spadnie o 2 zł.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

16

Elastyczność mieszana

(krzyżowa) popytu

Elastyczność mieszana popytu

turystycznego oznacza względną

zmianę popytu turystycznego na

określone dobro lub usługę x w wyniku

względnej zmiany ceny dobra lub usługi

y.

Miarą tej elastyczności jest

współczynnik mieszanej cenowej

elastyczności popytu.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

17

Elastyczność mieszana

(krzyżowa) popytu

E

cMPp

=

∆ P

px

P

px

: ∆c

y

c

y

Względna (procentowa)
zmiana popytu na dobro lub
usługę x

Względna (procentowa)
zmiana ceny dobra lub usługi
y, pozostającej do dobra lub
usługi x w stosunku
komplementarnym lub
substytucyjnym

Znak ujemny tego współczynnika informuje, że dobra lub usługi x i

y są wobec siebie komplementarne, znak dodatni świadczy o

substytucyjności tych dóbr lub usług.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

18

Komplementarność dóbr i usług

turystycznych

Komplementarność polega na

wzajemnym uzupełnianiu się różnych

wartości użytkowych i występuje

wtedy, kiedy wzrost ceny dobra lub

usługi y powoduje spadek popytu na

dobro lub usługę x.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

19

Komplementarność dóbr i usług

turystycznych

Można wyróżnić następujące rodzaje związków

komplementarnych:



komplementarność techniczną,



komplementarność psychiczną.

Można również wyróżnić komplementarność:



zewnętrzną



pośrednią



wewnętrzną

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

20

Substytucyjność dóbr i usług

turystycznych

Substytucja polega na wzajemnej zastępowalności

dóbr i usług turystycznych i występuje wtedy,

kiedy wzrost ceny dobra lub usługi y powoduje

wzrost popytu na dobro lub usługę x.

Dobra lub usługi turystyczne mogą być również

wzajemnie niezależne – wzrost lub spadek

jednego dobra lub usługi nie pociąga za sobą

zmiany popytu na inne dobro lub usługę.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

21

Substytucyjność dóbr i usług

turystycznych

Można wyróżnić trzy rodzaje związków

substytucyjnych:



substytucja różnych dóbr i usług w zaspokojeniu
jednej potrzeby, czyli klasyczna substytucja,



substytucja różnych potrzeb zaspokajanych przez
jedno dobro lub usługę,



powszechna substytucja dóbr i usług w
warunkach niewystarczalności dochodów
nabywców, powodujących konieczność wyboru
jednych kosztem drugich.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

22

Substytucyjność dóbr i usług

turystycznych

Substytucyjność popytu na dobra i
usługi turystyczne można również
podzielić na:



zewnętrzną,



pośrednią,



wewnętrzną.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

23

Zadania z elastyczności mieszanej
popytu

Zadanie 1:

Od niedawna na polski rynek turystyczny weszła nowa atrakcja:

Park Miniatur w Inwałdzie. Obiekt ten na niedużym obszarze skupił

najważniejsze i zarówno najpiękniejsze zabytki architektury polskiej

i światowej w skali mikro. W lipcu właściciele sprzedali aż 20000

biletów ulgowych i 10000 biletów normalnych. Idylla może się

skończyć, gdyż obok kompleksu miniatur buduje się Dinolandia,

która zachęca turystów XXI – wiecznym Parkiem Jurajskim. Na

wielkie sierpniowe otwarcie Dinolandia zaproponowała swoim

klientom cenę 8 zł za bilet ulgowy i 14 zł za bilet normalny. Wiedząc,

ze elastyczność mieszana popytu wynosi 2, proszę powiedzieć jaka

powinna być cena biletów w Dinolandii, aby popyt w Parku Miniatur

wrócił do punktu przed wybudowaniem Dinolandii, zwłaszcza, że po

otworzeniu obiektu spadł on do 18000 biletów ulgowych i 9000

biletów normalnych.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

24

Zadania cd.

Zadanie 2:

Firmy Abacki i Babacki, już od prawie 100 lat zajmują się produkcją

albumów przyrodniczych, które swoją treścią zachęcają do
odwiedzania pięknych Polskich okolic.

Firmy cechują się podobną technologią, jedyna różnica polega na

tym, że Abacki wydaje swoje albumy w twardej oprawie. Proszę
obliczyć, ile wynosi elastyczność mieszana popytu, jeżeli:

• obniżka ceny albumów w firmie Abackiego o 3% spowodowała

zmianę popytu u Babackiego na minus o 2%.

• podwyższka ceny albumów w firmie Abackiego o 10%

spowodowała zmianę popytu u Babackiego na plus o 2%.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

25

Zadania cd.

Zadanie 3:

Pan Cabacki jest przewodnikiem po Tatrach, oprowadza on swoich

turystów po wszystkich najciekawszych zakamarkach tych pięknych

gór, ukazując zarówno ich piękno jak i niebezpieczeństwo, które w

nich czeka na turystów. Pan Cabacki kocha swoją pracę, a turyści

kochają sposób jego oprowadzania, dlatego miesięcznie sprzedaje

on aż 600 biletów.

W Zakopanem ma on jednak jednego wroga, który chciałby sprawić

aby Pan Cabacki zrezygnował z oprowadzenia turystów przez

nieopłacalność interesu. Otworzył więc własną firmę, która

początkowo wystartowała z ceną 15 zł od osoby, systematycznie ją

obniżając. Czy słusznie Pan Dabacki twierdzi, że pokona Pana

Cabackiego obniżając cenę do 10 zł, jeżeli elastyczność mieszana

popytu wynosi 1,5, a interes Pana Cabackiego zacznie przynosić

straty przy sprzedaży poniżej 200 wycieczek.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

26

Zadania cd.

Zadanie 4:

Pan Abacki, który jest właścicielem biura podróży Abacki Tour
proponuje swoim klientom wycieczkę „Szlakiem Kodu Leonarda da
Vinci” po miejscach, w których rozgrywała się akcja tej książki.
Ponieważ większość wydarzeń skupia się w Paryżu wymagana jest
zatem usługa tamtejszego przewodnika, który oprowadzając po
Paryżu ukazuje również inne ciekawe miejsca tego miasta. Do tej pory
taka 4 - dniowa wycieczka kosztowała 2500 zł z czego 50 euro
wynosiła opłata przewodnika (proszę przyjąć kurs 1 euro – 4 zł). Popyt
przy takiej cenie kształtował się na poziomie 40 osób miesięcznie.
Jednak ze względu na zwiększające ceny utrzymania w Paryżu
tamtejsi przewodnicy zaczęli podnosić ceny swoich usług do poziomu
75 euro co proporcjonalnie przełożyło się na wzrost ceny całej
wycieczki oferowanej przez Abackiego. Proszę obliczyć ile wynosi
elastyczność mieszana popytu, jeżeli wiadomo, że popyt spadł do
poziomu 35 osób miesięcznie.

Ekonomika turystyki i rekreacji