Determinanty

konsumpcji

zrównoważonej

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

email: [e-mail]

tel. [phone], pok. 418, IV p., paw. A

www.uek.krakow.pl/zktur

mgr Michał Rudnicki

2

Turystyka zrównoważona

Zrównoważona turystyka

Zrównoważona turystyka to każda forma

rozwoju turystycznego, zarządzania

i aktywności turystycznej, która

podtrzymuje ekologiczną, społeczną

i ekonomiczną integralność terenów, a

także zachowuje dla przyszłych pokoleń

w nie zmienionym stanie zasoby

naturalne i kulturowe tych obszarów.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

3

Cele turystyki zrównoważonej

Cele turystyki zrównoważonej

1.

Cel ekologiczny

2.

Cel ekonomiczny

3.

Cel społeczny

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

4

Pojęcia turystyki zrównoważonej nie

powinno się utożsamiać z formą ruchu

turystycznego!

Odnosi się ono do sposobu funkcjonowania,

organizacji i zarządzania szeroko

rozumianą gospodarką turystyczną na

obszarze recepcji turystycznej.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

5

Przyczyny wzrostu znaczenia zasad

zrównoważonego rozwoju

w sektorze turystyki:



skala przeobrażeń środowiska przyrodniczego i

kulturowego pod wpływem turystyki w

niektórych regionach świata osiągnęła poziom

krytyczny, który zagraża jej dalszemu rozwojowi.



przyroda i środowisko są głównymi zasobami dla

środowiska; większość turystów uznaje je za

najważniejszy produkt turystyczny w regionie,



regiony turystyczne konkurują między sobą w

przyciąganiu ruchu turystycznego, a

decydującym czynnikiem w tym

współzawodnictwie jest ochrona środowiska i

zachowanie jego jakości,

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

6

Przyczyny wzrostu znaczenia zasad

zrównoważonego rozwoju

w sektorze turystyki (cd.):



obserwuje się „zmęczenie” tradycyjną

masową turystyką, w niektórych grupach

społecznych poszukuje się jej alternatyw,



wraz ze zmieniającym się modelem turystyki

coraz większa liczba turystów preferuje

przyjazne środowisko jako miejsce

wypoczynku,



przewiduje się, że w przyszłości mieszkańcy

regionów turystycznych będą akceptować

turystykę przyjazną dla środowiska.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

7

Fazy turystyki (zrównoważonej)

Fazy rozwoju turystyki

1.

Faza poparcia (50. i 60. lata)

2.

Faza ostrzegawcza (70. lata)

3.

Faza przystosowawcza (lata 80.)

4.

Faza wiedzy (lata 90. i później)

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

8

Modele turystyki

zrównoważonej

Warian

t

Pozycja

turystyki

Pozycja

zrównoważone

go

rozwoju

Charakterystyka

1

Dominacja

(imperatyw)

turystyki

Bardzo słaba

Skrajnie płytka interpretacja

zrównoważonego rozwoju.

2

Turystyka

kierowana

przez produkt

Słaba

Płytka interpretacja zrównoważonego

rozwoju.

3

Turystyka

kierowana

względami

środowiska

Silna lub

bardzo silna

Głęboka interpretacja zrównoważonego

rozwoju.

4

Turystyka

zminimalizowa

na

Bardzo silna

Koncepcja ekocentryczna.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

9

Rodzaje turystyki

zrównoważonej

Rodzaje turystyki zrównoważonej:

1.

Turystyka łagodna

2.

Turystyka zielona

3.

Turystyka odpowiedzialna

(przyjazna środowisku)

4.

Turystyka masowa

5.

Turystyka alternatywna

6.

Turystyka zrównoważona

7.

Ekoturystyka

8.

Agroturystyka

9.

Turystyka wiejska

10.

Turystyka ACE

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

10

Rodzaje turystyki - zakresy

ET

TZ

TA

TM

TM - Turystyka masowa
TA - Turystyka alternatywna
TZ - Turystyka zrównoważona
ET - Ekoturystyka

Uwagi:
ET vs TZ
TM vs TZ

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

11

Czynniki oddziaływania na

środowisko

Istotne czynniki prowadzące do

negatywnego wpływu na środowisko:

1.

zbyt duża liczba turystów

2.

nieodpowiednie zachowania turystów

3.

niewłaściwa organizacja ruchu
turystycznego

4.

nieodpowiednia organizacja przestrzeni
użytkowanej przez turystów

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

12

Wskaźniki dopuszczalnej liczby

osób

Grupy wskaźników dopuszczalnej liczby

osób:

1.

Naturalna chłonność rekreacyjna terenów

niezagospodarowanych

2.

Pojemność rekreacyjna terenów z infrastrukturą

turystyczną

3.

Przepustowość szlaków turystycznych

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

13

Motywy wyjazdów turystycznych

1.

Potrzeba doznania nowych przeżyć, odkrycia czegoś
nowego

2.

Potrzeba wypoczynku poza miejscem zamieszkania

3.

Oglądanie nowych, pięknych krajobrazów

4.

Poznawanie przyrody i delektowanie się nią

5.

Uczestnictwo w sporcie

6.

Poznawanie nowych ludzi, udział w spotkaniach
towarzyskich

7.

Ucieczka od hałasu i zanieczyszczeń

8.

Poprawa stanu zdrowia i kondycji fizycznej

9.

Moda

10.

Ucieczka od otoczenia społecznego (rodziny, pracy
itp.)

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

14

Zasady zrównoważonej turystyki

1.

Propagowanie przez turystykę zdrowego i
produktywnego trybu życia w harmonii z przyrodą,
zbliżanie ludzi różnych narodowości, uczenie tolerancji,

2.

Rozwój turystyki ma przyczyniać się do zachowania
zasobów przyrody oraz ochrony rdzennej kultury
społeczności lokalnych,

3.

Rozwój turystyki powinien opierać się na różnorodności
walorów naturalnych i kulturowych oraz sprzyjać
utrzymaniu tej różnorodności,

4.

Rozwój turystyki w regionach powinien dokonywać się
przy udziale ludności miejscowej, począwszy od etapu
planowania; powinien też kreować nowe źródła
dochodów,

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

15

Zasady zrównoważonej turystyki

(cd)

5.

Rozwój turystyki powinien być zintegrowany z
planowaniem na różnych szczeblach gospodarki,

6.

Działalność usługowa i produkcyjna w tur. powinna
zmierzać do zmniejszenia ilości odpadów oraz
oszczędności energii i wody, eliminować z użycia
substancje niebezpieczne dla środowiska, stymulować
personel, klientów i społeczności lokalne dla zachowań
proekologicznych,

7.

Kraje powinny promować politykę otwartego systemu
rynkowego w turystyce, wolną wymianę usług tur.,
podporządkowaną zasadom zrównoważonego rozwoju
i respektującą międzynarodowe prawo ochrony
środowiska.

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

16

Instytucje i organizacje

propagujące ideę turystyki

zrównoważonej



Parlament Europejski



Rada Europy



Międzynarodowa Organizacja Turystyczna (WTO)



Światowa Rada Podróży i Turystyki (World Travel
and Tourism Council)



Światowy Fundusz na rzecz Przyrody (World Wide
Fund for Nature)



Europejska Federacja Parków Narodowych
i Krajobrazowych (EUROPARC)

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

17

Adresaci działań instytucjonalnych

na rzecz upowszechniania turystyki

zrównoważonej



podmioty działające w sektorze
turystycznym,



instytucje zajmujące się planowaniem
i udostępnianiem obszarów dla turystyki,



instytucje ochrony przyrody,



władze rządowe i lokalne,



a także sami turyści i mieszkańcy
obszarów recepcyjnych

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

18

Efekty działań

instytucjonalnych



Agenda 21 dla Podróży i Gospodarki Turystycznej (Agenda

21 for the Travel and Tourism Industry),



Globalny kodeks etyki w turystyce (Global Code of Ethics for

Tourism),



Zrównoważona turystyka – eliminacja ubóstwa (Sustainable

tourism – Eliminating Poverty),



Rekomendacja Rady Europy No. R (95) 10,



Podstawowe kierunki dotyczące zrównoważonego rozwoju

turystyki europejskiej,



certyfikat Green Globe

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

19

Znakowanie ekologiczne w

turystyce



Blue Flag (Niebieska Flaga)



Certyfikat PAN Parks



Europejska karta turystyki
zrównoważonej na obszarach
chronionych
(inicjatywa EUROPARC)



Green Globe

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

20

Blue Flag

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

21

Certyfikat PAN Parks

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

22

Europejska karta turystyki

zrównoważonej na obszarach

chronionych

(inicjatywa EUROPARC)

Ekonomika turystyki i rekreacji

mgr Michał Rudnicki

23

Green Globe

Ekonomika turystyki i rekreacji