1

1

MK JELENIEWSKI

MK JELENIEWSKI

CEL ZAJĘĆ

CEL ZAJĘĆ

2

2

LITERATURA PODSTAWOWA

LITERATURA PODSTAWOWA

3

3

LITERATURA UZUPEŁNIAJACA

LITERATURA UZUPEŁNIAJACA

4

4

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

CD

CD

5

5

BEZPIECZEŃSTWO –

BEZPIECZEŃSTWO –

ETYMOLOGIA

ETYMOLOGIA



Termin ten pochodzi od łacińskiego

Termin ten pochodzi od łacińskiego

wyrazu

wyrazu

sine cura – securitas

sine cura – securitas

i w

i w

tłumaczeniu oznacza

tłumaczeniu oznacza

bez pieczy .

bez pieczy .



Rozumiemy go jako

Rozumiemy go jako

stan

stan

wolny od

wolny od

zagrożeń, a także działania służące

zagrożeń, a także działania służące

osiągnięciu i utrzymaniu takiego

osiągnięciu i utrzymaniu takiego

stanu (

stanu (

proces

proces

).

).

6

6

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA



Bezpieczeństwo to zarówno

Bezpieczeństwo to zarówno

teoretyczne

teoretyczne

jak i

jak i

praktyczne

praktyczne

przedsięwzięcia zmierzające

przedsięwzięcia zmierzające

do zapewniania istnienia ( a

do zapewniania istnienia ( a

także jego jakości) w

także jego jakości) w

niesprzyjającym otoczeniu.

niesprzyjającym otoczeniu.

7

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA

CD

CD

Pierwotnie tyczyło

Pierwotnie tyczyło

jednostki

jednostki

, potem jej

, potem jej

najbliższego otoczenia, potem mniej lub bardziej

najbliższego otoczenia, potem mniej lub bardziej

zorganizowanych

zorganizowanych

grup ludzi

grup ludzi

i

i

społeczności

społeczności

(kast,

(kast,

klanów, plemion) , wreszcie wraz z rozwojem cywilizacji

klanów, plemion) , wreszcie wraz z rozwojem cywilizacji

i tworzenia się pierwszych instytucji –

i tworzenia się pierwszych instytucji –

państw

państw

i

i

zbiorów

zbiorów

państw.

państw.

Wielowiekowe doświadczenia kazały utożsamiać

Wielowiekowe doświadczenia kazały utożsamiać

bezpieczeństwo z agresja zbrojną. Doświadczenia

bezpieczeństwo z agresja zbrojną. Doświadczenia

ostatnich kilku dziesięcioleci pokazują, że militarne

ostatnich kilku dziesięcioleci pokazują, że militarne

zagrożenie zostaje wypierane przez zagrożenie

zagrożenie zostaje wypierane przez zagrożenie

ekologiczne, ekonomiczne, gospodarcze, informatyczne

ekologiczne, ekonomiczne, gospodarcze, informatyczne

8

8

STATYKA I DYNAMIKA

STATYKA I DYNAMIKA

BEZPIECZENSTWA

BEZPIECZENSTWA



Bezpieczeństwo jest procesem ulegającym

Bezpieczeństwo jest procesem ulegającym

permanentnym przeobrażeniom, zależnym od

permanentnym przeobrażeniom, zależnym od

czynników wewnętrznych i zewnętrznych,

czynników wewnętrznych i zewnętrznych,

przebiegającym zgodnie lub wbrew woli

przebiegającym zgodnie lub wbrew woli

podmiotu.

podmiotu.



Bezpieczeństwo w sensie

Bezpieczeństwo w sensie

statycznym

statycznym

– to

– to

stan

stan

kiedy podmiot nie jest zagrożony i ma

kiedy podmiot nie jest zagrożony i ma

pewność istnienia

pewność istnienia



Bezpieczeństwo w sensie

Bezpieczeństwo w sensie

dynamicznym

dynamicznym

-

-

proces

proces

dochodzenia do stanu bez zagrożeń,

dochodzenia do stanu bez zagrożeń,

zaś po osiągnięciu utrzymywania takiego

zaś po osiągnięciu utrzymywania takiego

stanu.

stanu.

9

BEZPIECZEŃSTWO JAKO

BEZPIECZEŃSTWO JAKO

PROCES

PROCES



W

W

procesie

procesie

tym tworzy się warunki dające

tym tworzy się warunki dające

możliwość przetrwania w środowisku i jakości na

możliwość przetrwania w środowisku i jakości na

pewnym

pewnym

poziomie

poziomie

, na który wpływa szereg

, na który wpływa szereg

czynników( rozwój technologiczny i intelektualny,

czynników( rozwój technologiczny i intelektualny,

świadomość, możliwości finansowe itp.)

świadomość, możliwości finansowe itp.)



Proces ten zmierza do stanu w którym podmiot może

Proces ten zmierza do stanu w którym podmiot może

realizować swe interesy, dzięki wykorzystaniu

realizować swe interesy, dzięki wykorzystaniu

szans

szans

(

(

kiedy istnieje prawdopodobieństwo powodzenia ,

kiedy istnieje prawdopodobieństwo powodzenia ,

sukcesu) , stawaniu przeciwko

sukcesu) , stawaniu przeciwko

wyzwaniom

wyzwaniom

(przeszkodom i zagrożeniom, przewidywanym i

(przeszkodom i zagrożeniom, przewidywanym i

zaskakującym) niwelowanie lub likwidowanie

zaskakującym) niwelowanie lub likwidowanie

ryzyka

ryzyka

( przedsięwzięcia lub przedsięwzięć których wynik

( przedsięwzięcia lub przedsięwzięć których wynik

jest niepewny) w celu pokonania

jest niepewny) w celu pokonania

zagrożeń.

zagrożeń.

10

CHARAKTER

CHARAKTER

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA



Bezpieczeństwo ma egzystencjalny

Bezpieczeństwo ma egzystencjalny

charakter . Służy zapewnieniu

charakter . Służy zapewnieniu

takich

takich

żywotnych

żywotnych

potrzeb

potrzeb

człowieka , jak : życie i przetrwanie

człowieka , jak : życie i przetrwanie

oraz

oraz

pozostałych

pozostałych

jak: spokój,

jak: spokój,

wolność ( wolność do … i wolność

wolność ( wolność do … i wolność

od…), swobodę w realizacji celów,

od…), swobodę w realizacji celów,

możliwość rozwoju i realizacji

możliwość rozwoju i realizacji

zamierzeń.

zamierzeń.

11

11

TYPOLOGIA - KRYTERIA

TYPOLOGIA - KRYTERIA

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

1.

1.

Kryterium

Kryterium

podmiotowe

podmiotowe

( kogo lub

( kogo lub

czego dotyczy?)

czego dotyczy?)

2.

2.

Kryterium

Kryterium

przedmiotowe

przedmiotowe

( jakiej

( jakiej

treści dotyczy?)

treści dotyczy?)

3.

3.

Kryterium

Kryterium

funkcjonalne

funkcjonalne

( jak się

( jak się

zmienia w czasie?)

zmienia w czasie?)

4.

4.

Kryterium

Kryterium

źródła zagrożeń

źródła zagrożeń

(skąd pochodzi? - zewnętrzne i

(skąd pochodzi? - zewnętrzne i

wewnętrzne)

wewnętrzne)

12

12

KRYTERIUM

KRYTERIUM

PODMIOTOWE

PODMIOTOWE

1.

1.

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

OSOBY

OSOBY

2.

2.

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

GRUPY

GRUPY

OSÓB

OSÓB

( plemienia, klanu,, wyznawców religii,

( plemienia, klanu,, wyznawców religii,

stowarzyszenia, społeczności lokalnych,

stowarzyszenia, społeczności lokalnych,

partii, organizacji itp.)

partii, organizacji itp.)

3.

3.

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

NARODU

NARODU

( ogół mieszkańców

( ogół mieszkańców

pewnego terytorium mówiących jednym językiem ,

pewnego terytorium mówiących jednym językiem ,

związanych wspólną przeszłością oraz kulturą,

związanych wspólną przeszłością oraz kulturą,

mających wspólne interesy polityczne i gospodarcze)

mających wspólne interesy polityczne i gospodarcze)

.

.

13

13

KRYTERIUM

KRYTERIUM

PODMIOTOWE CD

PODMIOTOWE CD

4.

4.

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

PAŃSTWA

PAŃSTWA

(zorganizowanej

(zorganizowanej

politycznie społeczności , zamieszkującej

politycznie społeczności , zamieszkującej

określone

określone

granicami terytorium , mającej

granicami terytorium , mającej

niepodległa formę rządów)

niepodległa formę rządów)

5.

5.

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

MIĘDZYNARODOWE

MIĘDZYNARODOWE

(regionalne, kontynentalne, globalne)

(regionalne, kontynentalne, globalne)

( obejmuje zarówno wartości poszczególnych

( obejmuje zarówno wartości poszczególnych

państw, jak i ich siłę wspólną - wolę pokojowego

państw, jak i ich siłę wspólną - wolę pokojowego

współistnienia, współpracy, członkostwo w

współistnienia, współpracy, członkostwo w

paktach i organizacjach międzynarodowych

paktach i organizacjach międzynarodowych

możliwości kooperacyjne, itp.)

możliwości kooperacyjne, itp.)

14

14

KRYTERIUM

KRYTERIUM

PRZEDMIOTOWE

PRZEDMIOTOWE

Ekologiczne

Ekologiczne

Ideologiczne

Ideologiczne

Ekonomiczne

Ekonomiczne

Polityczne

Polityczne

Socjalne

Socjalne

Militarne

Militarne

Kulturowe

Kulturowe

Inne

Inne

Informacyjne

Informacyjne

BEZPIECZEŃSTWO ZEWNĘTZRZNE

BEZPIECZEŃSTWO ZEWNĘTZRZNE

BEZPIECZEŃSTW

BEZPIECZEŃSTW

O WEWNĘTRZNE

O WEWNĘTRZNE

15

15

KRYTERIUM ŹRÓDŁA

KRYTERIUM ŹRÓDŁA

ZAGROŻEŃ

ZAGROŻEŃ



Źródła zagrożenia bezpieczeństwa mogą

Źródła zagrożenia bezpieczeństwa mogą

pochodzić z

pochodzić z

zewnątrz

zewnątrz

i z

i z

wewnątrz

wewnątrz

.

.



Zagrożenie

Zagrożenie

zewnętrzne

zewnętrzne

może mieć charakter

może mieć charakter

polityczny, ekonomiczny, militarny,

polityczny, ekonomiczny, militarny,

terrorystyczny itp.

terrorystyczny itp.



Zagrożenie

Zagrożenie

wewnętrzne

wewnętrzne

może mieć charakter

może mieć charakter

polityczny

polityczny

( ekstremiści partyjni),

( ekstremiści partyjni),

socjalny

socjalny

( bieda i wykluczenie),

( bieda i wykluczenie),

społeczny

społeczny

( niemożność

( niemożność

korzystania z praw, nietolerancja religijna,

korzystania z praw, nietolerancja religijna,

narodowa, seksualna),

narodowa, seksualna),

kryminalny

kryminalny

( np.,

( np.,

zorganizowana przestępczość).

zorganizowana przestępczość).



Jego przyczyną może być także

Jego przyczyną może być także

klęska

klęska

żywiołowa.

żywiołowa.

16

16

TRADYCYJNE DWOJAKIE

TRADYCYJNE DWOJAKIE

POJMOWANIE BEZPIECZEŃSTWA

POJMOWANIE BEZPIECZEŃSTWA

(

(

NARODOWE

NARODOWE

I

I

MIEDZYNARODOWE

MIEDZYNARODOWE

)

)

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

NARODOWE

NARODOWE

(PAŃSTWA) -

(PAŃSTWA) -

ZDOLNOŚC DO OCHRONY WARTOŚCI

ZDOLNOŚC DO OCHRONY WARTOŚCI

WEWNETRZNYCH

WEWNETRZNYCH



INTEGRALNOŚĆ TERYTORIALNA

INTEGRALNOŚĆ TERYTORIALNA



NIEZALEŻNOŚĆ OD PODMIOTU

NIEZALEŻNOŚĆ OD PODMIOTU

ZEWNĘTRZNEGO

ZEWNĘTRZNEGO



PRAWO WYBORU FORMY PAŃSTWA

PRAWO WYBORU FORMY PAŃSTWA



PRAWO WYBORU SPOSOBU ROZWOJU

PRAWO WYBORU SPOSOBU ROZWOJU

17

17

KRYTERIA

KRYTERIA

SPOSOBU

SPOSOBU

OCHRONY

OCHRONY

BEZPIECZENSTWA

BEZPIECZENSTWA

PAŃSTWA

PAŃSTWA



UNILETARALIZM

UNILETARALIZM

- DZIAŁANIA

- DZIAŁANIA

JEDNOSTRONNE-HEGEMONIZM,

JEDNOSTRONNE-HEGEMONIZM,

IZOLACJONIZM, NEUTRALNOŚĆ

IZOLACJONIZM, NEUTRALNOŚĆ



MULTILATERALIZM

MULTILATERALIZM

- WSPÓŁPRACA W

- WSPÓŁPRACA W

RAMACH ZAWARTYCH SOJUSZÓW,

RAMACH ZAWARTYCH SOJUSZÓW,

PAKTÓW, Z TAKŻE POZA NIMI,

PAKTÓW, Z TAKŻE POZA NIMI,

ZARÓWNO BILATERALNA JAK I

ZARÓWNO BILATERALNA JAK I

WIELOSTRONNA.

WIELOSTRONNA.

18

18

UNILATERALIZM

UNILATERALIZM



HEGEMONIZM

HEGEMONIZM

-

-

DZIAŁANIA

DZIAŁANIA

ZMIERZAJACE DO DOMINACJI NAD

ZMIERZAJACE DO DOMINACJI NAD

INNYMI PODMIOTAMI , BEZ

INNYMI PODMIOTAMI , BEZ

TROSZCZENIA SIĘ O ICH INTERESY.

TROSZCZENIA SIĘ O ICH INTERESY.



IZOLACJONIZM

IZOLACJONIZM

– DZIAŁANIA

– DZIAŁANIA

POLEGAJACE NA IZOLACJI OD

POLEGAJACE NA IZOLACJI OD

INNYCH PAŃSTW, NIEANGAŻOWANIA

INNYCH PAŃSTW, NIEANGAŻOWANIA

SIĘ W SOJUSZE, UKŁADY ITP

SIĘ W SOJUSZE, UKŁADY ITP

19

19

UNILATERALIZM

UNILATERALIZM

CD

CD



NEUTRALNOŚĆ

NEUTRALNOŚĆ

– (TRWAŁA, CZASOWA)

– (TRWAŁA, CZASOWA)

WIECZNE, LUB INCYDENTALNE

WIECZNE, LUB INCYDENTALNE

NIEUCZESTNICZENIE W KONFLIKTACH

NIEUCZESTNICZENIE W KONFLIKTACH

I WOJNACH POMIEDZY INNYMI

I WOJNACH POMIEDZY INNYMI

PAŃSTWAMI. NIEANGAŻOWANIE SIĘ W

PAŃSTWAMI. NIEANGAŻOWANIE SIĘ W

JAKIEJKOLWIEK FORMIE PO ŻADNEJ ZE

JAKIEJKOLWIEK FORMIE PO ŻADNEJ ZE

STRON W CZASIE TRWANIA

STRON W CZASIE TRWANIA

KONFLIKTÓW I WOJEN

KONFLIKTÓW I WOJEN

20

20

BEZPIECZEŃSTWO

BEZPIECZEŃSTWO

MIĘDZYNARODOWE

MIĘDZYNARODOWE



SUMA BEZPIECZEŃSTW PAŃSTW

SUMA BEZPIECZEŃSTW PAŃSTW

+ OKOLICZNOŚCI I WARUNKI

+ OKOLICZNOŚCI I WARUNKI

EGZYSTENCJI, WYNIKAJACE Z

EGZYSTENCJI, WYNIKAJACE Z

POŁOŻENIA ORAZ WSPÓŁPRACY,

POŁOŻENIA ORAZ WSPÓŁPRACY,

STABILNOŚCI, KOOPERACJI

STABILNOŚCI, KOOPERACJI

MIEDZY NIMI

MIEDZY NIMI

21

21

MODELE

MODELE

BEZPIECZENSTWA

BEZPIECZENSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

MIĘDZYNARODOWEGO



RÓWNOWAGA SIŁ

RÓWNOWAGA SIŁ

– ŻADNE Z PAŃSTW

– ŻADNE Z PAŃSTW

( LUB SOJUSZÓW PAŃSTW) NIE

( LUB SOJUSZÓW PAŃSTW) NIE

PRZEWAŻA NAD INNYM

PRZEWAŻA NAD INNYM



SOJUSZ

SOJUSZ

– UKŁAD POMIEDZY DWOMA LUB

– UKŁAD POMIEDZY DWOMA LUB

WIELOMA PANSTWAMI, W KTÓRYCH TE

WIELOMA PANSTWAMI, W KTÓRYCH TE

ZOBOWIAZUJA SIĘ DO NIEAGRESJI W

ZOBOWIAZUJA SIĘ DO NIEAGRESJI W

STOSUNKU DO SIEBIE ORAZ UDZIELENIA

STOSUNKU DO SIEBIE ORAZ UDZIELENIA

WZAJEMNEJ POMOCY W PRZYPADKU

WZAJEMNEJ POMOCY W PRZYPADKU

ZAGROŻENIA INNEGO CZŁONKA SOJUSZU

ZAGROŻENIA INNEGO CZŁONKA SOJUSZU

22

22

MODELE

MODELE

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

MIĘDZYNARODOWEGO

CD

CD



BEZPIECZEŃSTWO ZBIOROWE

BEZPIECZEŃSTWO ZBIOROWE

- MAJĄCA

- MAJĄCA

CHARAKTER PRAWNY UMOWA

CHARAKTER PRAWNY UMOWA

WIELOSTRONNA POMIEDZY

WIELOSTRONNA POMIEDZY

PAŃSTWAMI , W KTÓREJ ZAWIERA SIĘ

PAŃSTWAMI , W KTÓREJ ZAWIERA SIĘ

ZOBOWIĄZANIE DO WSPÓŁRACY NA

ZOBOWIĄZANIE DO WSPÓŁRACY NA

RZECZ BEZPIECZEŃSTWA I DEKLARACJA

RZECZ BEZPIECZEŃSTWA I DEKLARACJA

NIEUŻYWANIE PRZEMOCY W

NIEUŻYWANIE PRZEMOCY W

ROZWIĄZYWANIU SPORÓW , A TAKŻE

ROZWIĄZYWANIU SPORÓW , A TAKŻE

MECHANIZMY POSTĘPOWANIA W RAZIE

MECHANIZMY POSTĘPOWANIA W RAZIE

KONFLIKTU

KONFLIKTU

23

23

SYSTEM

SYSTEM

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

MIĘDZYNARODOWEGO

CD 2

CD 2



BEZPIECZEŃSTWO KOOPERATYWNE

BEZPIECZEŃSTWO KOOPERATYWNE

NAWIAZYWANIE I UTRZYMYWANIE

NAWIAZYWANIE I UTRZYMYWANIE

WSPÓŁPRACY POMIĘDZY DWOMA

WSPÓŁPRACY POMIĘDZY DWOMA

LUB WIELOMA PAŃSTWAMI I

LUB WIELOMA PAŃSTWAMI I

ORGANIZACJAMI

ORGANIZACJAMI

MIĘDZYNARODOWYMI W CELU

MIĘDZYNARODOWYMI W CELU

DEFINIOWANIA ZAGROŻEŃ I ICH

DEFINIOWANIA ZAGROŻEŃ I ICH

WSPÓLNEGO ( KOOPERATYWNEGO)

WSPÓLNEGO ( KOOPERATYWNEGO)

ELIMINOWANIA

ELIMINOWANIA

24

24

KRYTERIUM

KRYTERIUM

FUNKCJONALNE

FUNKCJONALNE



STAN

STAN

I

I

PROCES

PROCES



Według kryterium

Według kryterium

funkcjonalnego dokonujemy

funkcjonalnego dokonujemy

oceny stanu bezpieczeństwa i

oceny stanu bezpieczeństwa i

wpływu na nie wszelkich

wpływu na nie wszelkich

czynników, zarówno

czynników, zarówno

subiektywnych jak i

subiektywnych jak i

obiektywnych, które zmieniają

obiektywnych, które zmieniają

się wraz z upływającym

się wraz z upływającym

czasem.

czasem.

25

ETAPY DZIAŁAŃ W SFERZE

ETAPY DZIAŁAŃ W SFERZE

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA



DIAGNOZOWANIE

DIAGNOZOWANIE

STANU

STANU

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA



DEFINIOWANIE CELU

DEFINIOWANIE CELU

DZIAŁANIA

DZIAŁANIA



PLANOWANIE

PLANOWANIE

DZIAŁAŃ ( CZAS I

DZIAŁAŃ ( CZAS I

PRZEDMIOT)

PRZEDMIOT)



REALIZACJA

REALIZACJA



OBSERWACJA SKUTKÓW

OBSERWACJA SKUTKÓW

DZIAŁANIA,

DZIAŁANIA,

OCENA WYNIKÓW, WYCIAGANIE

OCENA WYNIKÓW, WYCIAGANIE

WNIOSKÓW NA PRZYSZŁOŚĆ

WNIOSKÓW NA PRZYSZŁOŚĆ

26

BEZPIECZEŃSTWO W TEORIACH

BEZPIECZEŃSTWO W TEORIACH

STOSUNKÓW

STOSUNKÓW

MIĘDZYNARODOWYCH

MIĘDZYNARODOWYCH

27

27

TEORIE

TEORIE

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

1.

1.

TEORIE

TEORIE

EMPIRYCZNE

EMPIRYCZNE

2.

2.

TEORIE

TEORIE

NORMATYWNE

NORMATYWNE

3.

3.

TEORIE

TEORIE

REALISTYCZNE

REALISTYCZNE

4.

4.

TEORIE

TEORIE

BEHAWIORYSTYCZNE

BEHAWIORYSTYCZNE

5.

5.

TEORIE

TEORIE

GEOPOLITYCZNE

GEOPOLITYCZNE

6.

6.

TEORIE

TEORIE

LIBERALNE

LIBERALNE

28

28

TEORIE

TEORIE

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA

PODZIAŁ ALTERNATYWNY

PODZIAŁ ALTERNATYWNY



1.

1.

TEORIE

TEORIE

EMPIRYCZNE

EMPIRYCZNE



2. TEORIE

2. TEORIE

NORMATYWNE

NORMATYWNE



3. TEORIE

3. TEORIE

HISTORYSTYCZNE

HISTORYSTYCZNE

HISTORYCYZM

HISTORYCYZM

- TEORIA ZAKŁADAJĄCA, ŻE

- TEORIA ZAKŁADAJĄCA, ŻE

POSTĘPOWANIE CZŁOWIEKA ZALEŻY OD

POSTĘPOWANIE CZŁOWIEKA ZALEŻY OD

MIEJSCA JAKIE ZAJMUJE I ROLI JAKĄ

MIEJSCA JAKIE ZAJMUJE I ROLI JAKĄ

ODGRYWA W PROCESIE ROZWOJU.

ODGRYWA W PROCESIE ROZWOJU.

PRZYSZŁOŚC JEST POCHODNĄ PRZESZŁOŚCI

PRZYSZŁOŚC JEST POCHODNĄ PRZESZŁOŚCI

29

29

1. EMPIRYZM

1. EMPIRYZM

1.

1.

KLASYCZNA KONCEPCJA

KLASYCZNA KONCEPCJA

TUCYTYDESA

TUCYTYDESA

2.

2.

MARCYLIUSZ Z PADWY

MARCYLIUSZ Z PADWY

I

I

WILIAM OCKAM

WILIAM OCKAM

3.

3.

NOWOŻYTNA KONCEPCJA

NOWOŻYTNA KONCEPCJA

N. MACHIAVELLEGO

N. MACHIAVELLEGO

4.

4.

HOBBESOWSKA

HOBBESOWSKA

TEORIA STOSUNKÓW

TEORIA STOSUNKÓW

MIEDZYNARODOWYCH

MIEDZYNARODOWYCH

ZGODNIE Z ZASADĄ

ZGODNIE Z ZASADĄ

EMPIRYZMU

EMPIRYZMU

DZIAŁANIE LUDZKIE

DZIAŁANIE LUDZKIE

WINNO WYNIKAĆ Z WCZEŚNIEJSZEGO

WINNO WYNIKAĆ Z WCZEŚNIEJSZEGO

DOŚWIADCZENIA, NIESPRZECZNEGO

DOŚWIADCZENIA, NIESPRZECZNEGO

ROZUMOWANIA.

ROZUMOWANIA.

MORALNY PESYMIZM, REALIZM EMPIRYCZNY,

MORALNY PESYMIZM, REALIZM EMPIRYCZNY,

PAŃSTWO DZIAŁA MORALNIE I PRAWNIE TAK DŁUGO

PAŃSTWO DZIAŁA MORALNIE I PRAWNIE TAK DŁUGO

JAK TO KONIECZNE. GDY W CHWILI ZAGROŻENIA

JAK TO KONIECZNE. GDY W CHWILI ZAGROŻENIA

DZIAŁAMY NIEMORALNIE TO JEST MORALNE.

DZIAŁAMY NIEMORALNIE TO JEST MORALNE.

30

2. NORMATYWIZM

2. NORMATYWIZM

1.

1.

STOICY

STOICY

2.

2.

ŚW. AUGUSTYN

ŚW. AUGUSTYN

3.

3.

ŚW. TOMASZ Z AKWINU

ŚW. TOMASZ Z AKWINU

4.

4.

HUGO GROCJUSZ

HUGO GROCJUSZ

5.

5.

MYŚLICIELE POLSCY RZECZYPOSPOLITEJ SZLACHECKIEJ

MYŚLICIELE POLSCY RZECZYPOSPOLITEJ SZLACHECKIEJ

6.

6.

J. LOCK

J. LOCK

POSTĘPOWANIE WINNO WYNIKAĆ Z NORM PRAWNYCH,

POSTĘPOWANIE WINNO WYNIKAĆ Z NORM PRAWNYCH,

RELIGIJNYCH, MORALNYCH

RELIGIJNYCH, MORALNYCH

PODMIOTY MUSZĄ SIĘ PODPORZĄDKOWAĆ

PODMIOTY MUSZĄ SIĘ PODPORZĄDKOWAĆ

SPRAWIEDLIWOŚCI , KTÓRA MA ZWIĄZEK Z PRAWEM I

SPRAWIEDLIWOŚCI , KTÓRA MA ZWIĄZEK Z PRAWEM I

NIE WYKLUCZA UŻYCIA PRZYMUSU, SIŁY.

NIE WYKLUCZA UŻYCIA PRZYMUSU, SIŁY.

WOJNA SPRAWIEDLIWA : SPRAWIEDLIWY POWÓD WOJNY,

WOJNA SPRAWIEDLIWA : SPRAWIEDLIWY POWÓD WOJNY,

PRAWOMOCNA WŁADZA, IMMUNITET DLA

PRAWOMOCNA WŁADZA, IMMUNITET DLA

NIEUCZESTNICZĄCYCH W WOJNIE

NIEUCZESTNICZĄCYCH W WOJNIE

31

31

3. REALIZM

3. REALIZM

WALT, GLASER, MODELSKI, KAGAN, SCHELING

WALT, GLASER, MODELSKI, KAGAN, SCHELING

1.

1.

TRADYCYJNY

TRADYCYJNY

2.

2.

STRUKTURALNY

STRUKTURALNY

3.

3.

DEFENSYWNY

DEFENSYWNY

4.

4.

OFENSYWNY

OFENSYWNY

5.

5.

ZALEŻNY

ZALEŻNY

POLITYKA SIŁY +INTERESY NARODOWE, KRAJ

POLITYKA SIŁY +INTERESY NARODOWE, KRAJ

JEST ZDANY TYLKO NA SIEBIE A

JEST ZDANY TYLKO NA SIEBIE A

POSTĘPOWANIE ETYCZNE MOŻE ZAGRAŻAĆ

POSTĘPOWANIE ETYCZNE MOŻE ZAGRAŻAĆ

SKUTECZNEMU DZIAŁANIU

SKUTECZNEMU DZIAŁANIU

DZIAŁANIA NA RZECZ WZROSTU

DZIAŁANIA NA RZECZ WZROSTU

BEZPIECZEŃSTWA JEDNEGO PAŃSTWA

BEZPIECZEŃSTWA JEDNEGO PAŃSTWA

WPŁYWAJĄ NA POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

WPŁYWAJĄ NA POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA

INNYCH PAŃSTW ( SOJUSZNIKÓW

INNYCH PAŃSTW ( SOJUSZNIKÓW

POZYTYWNIE, WROGÓW NEGATYWNIE)

POZYTYWNIE, WROGÓW NEGATYWNIE)

32

33

33

•

REALIZM TRADYCYJNY -

REALIZM TRADYCYJNY -

W STOSUNKACH

W STOSUNKACH

MIEDZYNARODOWYCH LICZY SIĘ SIŁA

MIEDZYNARODOWYCH LICZY SIĘ SIŁA

PANSTWA, Z KTÓREJ NALEŻY KORZYSTAĆ W

PANSTWA, Z KTÓREJ NALEŻY KORZYSTAĆ W

OBRONIE JEGO INTERESU, A TAKŻE GŁOSIĆ

OBRONIE JEGO INTERESU, A TAKŻE GŁOSIĆ

WOLĘ KORZYSTANIA ZE SWEJ SIŁY, CO MA

WOLĘ KORZYSTANIA ZE SWEJ SIŁY, CO MA

ODSTRASZAĆ INNE PAŃSTWA OD EWENTUALNEJ

ODSTRASZAĆ INNE PAŃSTWA OD EWENTUALNEJ

AGRESJI, SPRAWIEDLIWOŚĆ I ETYKA SĄ W

AGRESJI, SPRAWIEDLIWOŚĆ I ETYKA SĄ W

TAKIEJ SYTUACJI WTÓRNE

TAKIEJ SYTUACJI WTÓRNE

•

REALIZM STRUKTURALNY (NEOREALIZM) –

REALIZM STRUKTURALNY (NEOREALIZM) –

ZDARZENIA ZALEŻĄ OD STRUKTURY SYSTEMU

ZDARZENIA ZALEŻĄ OD STRUKTURY SYSTEMU

ŚWIATOWEGO

ŚWIATOWEGO

WALTZ

WALTZ

•

STRUKTURA SYSTEMU MIEDZYNARODOWEGO

STRUKTURA SYSTEMU MIEDZYNARODOWEGO

SKŁADA SIĘ Z ELEMENTÓW:

SKŁADA SIĘ Z ELEMENTÓW:

1.

1.

SYSTEMU MIĘDZYNARODOWEGO

SYSTEMU MIĘDZYNARODOWEGO

2.

2.

RÓŻNEGO CHARAKTERU PAŃSTW

RÓŻNEGO CHARAKTERU PAŃSTW

3.

3.

ROZKŁADU POTĘGI W SYSTEMIE

ROZKŁADU POTĘGI W SYSTEMIE

MIĘDZYNARODOWYM

MIĘDZYNARODOWYM

POTĘGA I SIŁA NAJWIĘKSZYM ATUTEM PAŃSTWA

POTĘGA I SIŁA NAJWIĘKSZYM ATUTEM PAŃSTWA

34

34

•

REALIZM DEFENSYWNY

REALIZM DEFENSYWNY

- ZAKŁADA, ŻE CELEM

- ZAKŁADA, ŻE CELEM

DZIALANIA JEST TROSKA O ISTNIENIE,

DZIALANIA JEST TROSKA O ISTNIENIE,

PRZETRWANIE PAŃSTWA NIE ZAŚ AGRESJA.

PRZETRWANIE PAŃSTWA NIE ZAŚ AGRESJA.

WOJNY SA ANACHRONIZMEM I NIE POWINNY

WOJNY SA ANACHRONIZMEM I NIE POWINNY

BYĆ BRANE POD UWAGĘ W KATALOGU

BYĆ BRANE POD UWAGĘ W KATALOGU

ŚRODKÓW ROZWIAZYWANIA KONFLIKTÓW

ŚRODKÓW ROZWIAZYWANIA KONFLIKTÓW

MIĘDZYNARODOWYCH. POWODEM ZBROJEŃ

MIĘDZYNARODOWYCH. POWODEM ZBROJEŃ

JEST JEDYNIE OBAWA PRZED ATAKIEM.

JEST JEDYNIE OBAWA PRZED ATAKIEM.

•

REALIZM OFENSYWNY

REALIZM OFENSYWNY

- ZWIĘKSZANIE SIŁY

- ZWIĘKSZANIE SIŁY

OFENSYWNEJ JEST UZASADNIONE

OFENSYWNEJ JEST UZASADNIONE

POSTEPOWANIEM INNYCH PAŃSTW, KTÓRE

POSTEPOWANIEM INNYCH PAŃSTW, KTÓRE

DĄŻĄ ( LUB MOGĄ DĄŻYĆ )DO AGRESJI. NIE

DĄŻĄ ( LUB MOGĄ DĄŻYĆ )DO AGRESJI. NIE

WYKLUCZA WOJNHY JAKO SPOSOBU

WYKLUCZA WOJNHY JAKO SPOSOBU

ROZWIAZYWANIOA PROBLEMÓW. JEJ

ROZWIAZYWANIOA PROBLEMÓW. JEJ

EWENTUALNE ROZPOCZĘCIE DETERMINUJE

EWENTUALNE ROZPOCZĘCIE DETERMINUJE

SUTUACJA MIĘDZYNARODOWA

SUTUACJA MIĘDZYNARODOWA

35

35

•

REALIZM ZALEŻNY

REALIZM ZALEŻNY

– PAŃSTWO MOŻE

– PAŃSTWO MOŻE

BYĆ AGRESYWNE LUB NIE. ŻADNYCH Z

BYĆ AGRESYWNE LUB NIE. ŻADNYCH Z

TYCH ZACHOWAŃ SIĘ NIE WYKLUCZA.

TYCH ZACHOWAŃ SIĘ NIE WYKLUCZA.

JEGO DZIAŁANIE LUB ZANIECHANIE JEST

JEGO DZIAŁANIE LUB ZANIECHANIE JEST

„ZALEŻNE” OD SYTUACJI

„ZALEŻNE” OD SYTUACJI

MIEDZYNARODOWEJ. MOŻE SIĘ

MIEDZYNARODOWEJ. MOŻE SIĘ

ZMIENIAĆ WRAZ Z UPŁYWEM CZASU.

ZMIENIAĆ WRAZ Z UPŁYWEM CZASU.

POSTĘPOWANIE WERYFIKUJE WIEDZA.

POSTĘPOWANIE WERYFIKUJE WIEDZA.

36

36

WEDŁUG TEORII

REALISTYCZNEJ

POSTĘPOWANIE WINNO OPIERAC SIĘ NA

DOŚWIADCZENIU I ROZUMOWANIU, W

DZIAŁANIU NALEŻY LICZYĆ SIĘ Z FAKTAMI

. PAŃSTWA MAJĄ DO WYBORU TRZY

SPOSOBY ZAPEWNIENIA

BEZPIECZEŃSTWA

1.

OBRONA JEDNOSTRONNA

– PRZEWAGA

SIŁ DEFENSYWNYCH

2.

KONTROLA ZBROJEŃ

– JASNY PODZIAŁ

NA BROŃ OBRONNĄ I ZACZEPNĄ

3.

WYŚCIG ZBROJEŃ

– PRZEWAGA BRONI

OFENSYWNEJ NAD DEFENSYWNĄ

4. BEHAWIORYZM

4. BEHAWIORYZM

DAWID SINGER

DAWID SINGER



BADA PRZYCZYNY WOJNY Z NAUKOWEGO

BADA PRZYCZYNY WOJNY Z NAUKOWEGO

PUNKTU WIDZENIA, BY MÓC JE ELIMINOWAĆ.

PUNKTU WIDZENIA, BY MÓC JE ELIMINOWAĆ.



PRZYCZYNY :

PRZYCZYNY :

1.

1.

LUDZKA AGRESJA

LUDZKA AGRESJA

2.

2.

DĄŻENIE DO ZDOBYCIA WŁADZY LUB

DĄŻENIE DO ZDOBYCIA WŁADZY LUB

TERYTORIUM

TERYTORIUM

3.

3.

POSIADANIE LUB MOŻLIWOŚC POSIADANIA

POSIADANIE LUB MOŻLIWOŚC POSIADANIA

ŚRODKÓW WALKI

ŚRODKÓW WALKI

4.

4.

OŚRODEK DOWODZENIA

OŚRODEK DOWODZENIA

5.

5.

WIARYGODNY (LUB UCHODZĄCY ZA TAKI)

WIARYGODNY (LUB UCHODZĄCY ZA TAKI)

POWÓD WYJAŚNIAJACY WZNIECENIE WOJNĘ

POWÓD WYJAŚNIAJACY WZNIECENIE WOJNĘ

37

5. TEORIE GEOPOLITYCZNE

5. TEORIE GEOPOLITYCZNE



KJELLEN, RATZEL, MAHAN, ZBIGNIEW BRZEZIŃSKI ( WIELKA

KJELLEN, RATZEL, MAHAN, ZBIGNIEW BRZEZIŃSKI ( WIELKA

SZACHOWNICA )

SZACHOWNICA )



BADA JAKIE POWIĄZANIA MAJĄ

BADA JAKIE POWIĄZANIA MAJĄ

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE ( MIEJSCOWE I

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE ( MIEJSCOWE I

CZASOWE) Z ISTNIENIEM PAŃSTWA .

CZASOWE) Z ISTNIENIEM PAŃSTWA .

INTERES PAŃSTWA REALIZOWANY JEST

INTERES PAŃSTWA REALIZOWANY JEST

PRZY POMOCY GEOPOLITYKI TJ.

PRZY POMOCY GEOPOLITYKI TJ.

EKSPANSJI , ZARÓWNO PRZY UŻYCIU

EKSPANSJI , ZARÓWNO PRZY UŻYCIU

SRODKÓW POLITYCZNYCH,

SRODKÓW POLITYCZNYCH,

GOSPODARCZYCH , EKONOMICZNYCH ,

GOSPODARCZYCH , EKONOMICZNYCH ,

ALE TAKŻE DZIAŁAŃ ZBROJNYCH

ALE TAKŻE DZIAŁAŃ ZBROJNYCH

38

6. TEORIE LIBERALNE

6. TEORIE LIBERALNE



W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

WINNA DOMINOWAĆ ETYKA

WINNA DOMINOWAĆ ETYKA



GWARANCJĄ BEZPIECZENSTWA PAŃSTWA

GWARANCJĄ BEZPIECZENSTWA PAŃSTWA

JEST JEGO DOBROBYT, WOLNY HANDEL

JEST JEGO DOBROBYT, WOLNY HANDEL

MIEDZYNARODOWY I WSPÓŁPRACA

MIEDZYNARODOWY I WSPÓŁPRACA

GOSPODARCZA.

GOSPODARCZA.



WSPÓŁPRACA I GOSPODARCZE POWIĄZANIE

WSPÓŁPRACA I GOSPODARCZE POWIĄZANIE

RÓŻNYCH PODMIOTÓW, W TYM PANSTW,

RÓŻNYCH PODMIOTÓW, W TYM PANSTW,

LIKWIDUJE LUB OGRANICZA DO MINIMUM

LIKWIDUJE LUB OGRANICZA DO MINIMUM

RYZYKO WYBUCHU WOJNY, KTÓRA JEST

RYZYKO WYBUCHU WOJNY, KTÓRA JEST

NIEEKONOMICZNA I OSŁABIA WSZYSTKIE

NIEEKONOMICZNA I OSŁABIA WSZYSTKIE

PAŃSTWA BIORĄCE W NIEJ UDZIAŁ.

PAŃSTWA BIORĄCE W NIEJ UDZIAŁ.

39

TEORIE LIBERALNE

TEORIE LIBERALNE

1.

1.

TEORIA WIECZNEGO POKOJU (Kant)

TEORIA WIECZNEGO POKOJU (Kant)

-

-

DEMOKRATYCZNE PAŃSTWO NIE WSZCZYNA

DEMOKRATYCZNE PAŃSTWO NIE WSZCZYNA

WOJNY

WOJNY

STAN WALKI JEST STANEM NATURALNYM, JEDNAK MOŻNA JEJ

STAN WALKI JEST STANEM NATURALNYM, JEDNAK MOŻNA JEJ

UNIKNĄĆ PRZEZ ZMIANĘ ŚWIADOMOŚCI, USTROJU PAŃSTWA,

UNIKNĄĆ PRZEZ ZMIANĘ ŚWIADOMOŚCI, USTROJU PAŃSTWA,

WPROWADZENIE W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

WPROWADZENIE W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

ZASAD AKCEPTOWALNYCH PRZEZ WSZYSTKIE PAŃSTWA

ZASAD AKCEPTOWALNYCH PRZEZ WSZYSTKIE PAŃSTWA

WARUNKI WIECZNEGO POKOJU

WARUNKI WIECZNEGO POKOJU

WARUNEK SZCZEROŚCI

WARUNEK SZCZEROŚCI

(BRAK TAJNYCH UMÓW, SOJUSZÓW ITP.)

(BRAK TAJNYCH UMÓW, SOJUSZÓW ITP.)

TERYTORIALNA INTEGRALNOŚĆ

TERYTORIALNA INTEGRALNOŚĆ

(NIEINGERENCJA )

(NIEINGERENCJA )

AKCEPTACJA POKOJOWEGO WSPÓŁISTNIENIA

AKCEPTACJA POKOJOWEGO WSPÓŁISTNIENIA

ROZBROJENIE

ROZBROJENIE

NIEZACIĄGANIE DŁUGÓW NA POTRZEBY WOJNY

NIEZACIĄGANIE DŁUGÓW NA POTRZEBY WOJNY

40

41

41

KONCEPCJA BEZPIECZEŃSTWA
ZBIOROWEGO (Kant)

ZAKŁADA POWSTANIE SYSTEMU, W KTÓRYM
UCZESTNICZYĆ BĘDZIE MOŻLIWIE DUŻA GRUPA PAŃSTW
ZOBOWIAZUJACYCH SIĘ DO NIEWSZCZYNANIA WOJNY I
SOLIDARNEJ OBRONY KAŻDEGO Z CZŁONKÓW SYSTEMU

LIBERALIZM INSTYTUCJONALNY
(Lock)

•ZADANIEM PAŃSTWA JEST OBRONA ŻYCIA, WOLNOŚCI I
STANU POSIADANIA JEDNOSTKI ORAZ PRAW
GWARANTOWANYCH PRZEZ PRAWO BOSKIE I LUDZKIE

•WOJNA JEST SPRAWIEDLIWA GDY SŁUŻY OBRONIE

•AKCEPTACJA MONTESKIUSZOWSKIEGO PODZIAŁU WŁADZY

GLOBALIZM

GLOBALIZM



W PROCESIE ZASTĘPOWANIA AUTONOMICZNOŚCI

W PROCESIE ZASTĘPOWANIA AUTONOMICZNOŚCI

PODMIOTÓW ( LUDZI, GRUP LUDZI,PAŃSTW,

PODMIOTÓW ( LUDZI, GRUP LUDZI,PAŃSTW,

INSTYTUCJI) DOCHODZI DO WZAJEMNYCH

INSTYTUCJI) DOCHODZI DO WZAJEMNYCH

POWIAZAŃ ( W TYM PONADPAŃSTWOWYCH I

POWIAZAŃ ( W TYM PONADPAŃSTWOWYCH I

POZARZĄDOWYCH) , UZALEŻNIEŃ NA

POZARZĄDOWYCH) , UZALEŻNIEŃ NA

WSZYSTKICH ( WIELU) PŁASZCZYZNACH, CO

WSZYSTKICH ( WIELU) PŁASZCZYZNACH, CO

ELIMINUJE NIEBEZPIECZEŃSTWO WYBUCHU

ELIMINUJE NIEBEZPIECZEŃSTWO WYBUCHU

KONFLIKTU ZBROJNEGO

KONFLIKTU ZBROJNEGO



BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE JEST SYSTEMEM

BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE JEST SYSTEMEM

SŁUŻĄCYM OBRONIE PRZED

SŁUŻĄCYM OBRONIE PRZED

NIEBEZPIECZEŃSTWEM W SKALI ŚWIATOWEJ

NIEBEZPIECZEŃSTWEM W SKALI ŚWIATOWEJ

42

42