Stany nagłe w

Stany nagłe w

chorobach

chorobach

endoktrynnych

endoktrynnych

Wybrane zaburzenia

Wybrane zaburzenia

metaboliczne

metaboliczne

ŚPIĄCZKA

ŚPIĄCZKA

HIPERGLIKEMICZNA

HIPERGLIKEMICZNA

KETONOWA

KETONOWA



Ostre zaburzenie przemiany glukozy,

Ostre zaburzenie przemiany glukozy,

białek, tłuszczów, równowagi wodno-

białek, tłuszczów, równowagi wodno-

elektrolitowej oraz kwasowo-

elektrolitowej oraz kwasowo-

zasadowej wynikające z

zasadowej wynikające z

bezwzględnego lub względnego

bezwzględnego lub względnego

niedoboru insuliny.

niedoboru insuliny.

Śpiączka hiperglikemiczna

Śpiączka hiperglikemiczna

ketonowa

ketonowa



Czynniki wywołujące

Czynniki wywołujące



Ostre zakażenie bakteryjne lub

Ostre zakażenie bakteryjne lub

wirusowe,

wirusowe,



Opóźnione rozpoznanie nowych

Opóźnione rozpoznanie nowych

przypadków cukrzycy,

przypadków cukrzycy,



Błędy w leczeniu( przerwanie lub

Błędy w leczeniu( przerwanie lub

błędy w insulinoterapii).

błędy w insulinoterapii).

Śpiączka hiprglikemiczna

Śpiączka hiprglikemiczna

ketonowa

ketonowa



Cechy kliniczne

Cechy kliniczne



wzmożone pragnienie,

wzmożone pragnienie,



wielomocz,

wielomocz,



suchość w jamie ustnej,

suchość w jamie ustnej,



ogólne osłabienie i uczucie

ogólne osłabienie i uczucie

zmęczenia,

zmęczenia,



nudności i wymioty,

nudności i wymioty,



oddech kwasiczy (Kussmaula)

oddech kwasiczy (Kussmaula)

cd.

cd.



Bóle brzucha mogące naśladować

Bóle brzucha mogące naśladować

zapalenie otrzewnej,

zapalenie otrzewnej,



Zaburzenie widzenia,

Zaburzenie widzenia,



Zawroty głowy, splątanie, senność,

Zawroty głowy, splątanie, senność,

śpiączka

śpiączka

.

.

Cechy biochemiczne

Cechy biochemiczne



Glikemia> 300mg/dl

Glikemia> 300mg/dl



Acetonuria,

Acetonuria,



pH< 7,3

pH< 7,3



Steżenie HCO

Steżenie HCO

3

3

< 15 mmol/l

< 15 mmol/l

,

,

Leczenie

Leczenie



Podaż insuliny,

Podaż insuliny,



Nawodnienie parenteralne (0,9%

Nawodnienie parenteralne (0,9%

rotwór NaCl; gdy glikemia obniży się do

rotwór NaCl; gdy glikemia obniży się do

wartości< 250 mg/dl zmiana na 5%

wartości< 250 mg/dl zmiana na 5%

roztwór glukozy),

roztwór glukozy),



Wyrównanie niedoborów potasu,

Wyrównanie niedoborów potasu,



Podawanie wodorowęglanu sodu.

Podawanie wodorowęglanu sodu.

Stężenie glukozy monitorujemy co

Stężenie glukozy monitorujemy co

godzinę.

godzinę.

Powikłania

Powikłania



Obrzęk mózgu,

Obrzęk mózgu,



Ostra niewydolność nerek,

Ostra niewydolność nerek,



Wstrząs oligowolemiczny, zespół

Wstrząs oligowolemiczny, zespół

ostrej niewydolności oddechowej

ostrej niewydolności oddechowej

dorosłych,

dorosłych,



Powikłania zakrzepowo-zatorowe

Powikłania zakrzepowo-zatorowe

.

.

HIPOGLIKEMIA

HIPOGLIKEMIA



Przy stężeniu glukozy we krwi

Przy stężeniu glukozy we krwi

poniżej 55mg/dl pojawiają się

poniżej 55mg/dl pojawiają się

objawy podmiotowe i

objawy podmiotowe i

przedmiotowe ze strony OUN,

przedmiotowe ze strony OUN,

wynikające z jej niedoboru.

wynikające z jej niedoboru.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

hipoglikemii

hipoglikemii



Objawy neurowegetatywne: głód,

Objawy neurowegetatywne: głód,

niepokój, pocenie się, drżenie mięśniowe,

niepokój, pocenie się, drżenie mięśniowe,

uczucie kołatania serca, podniecenie,

uczucie kołatania serca, podniecenie,



Objawy neurologiczne: bóle głowy,

Objawy neurologiczne: bóle głowy,

uczucie zmęczenia, dezorientacja,

uczucie zmęczenia, dezorientacja,

zaburzenia pamięci, drgawki, osłabienie

zaburzenia pamięci, drgawki, osłabienie

odruchów irracjonalne zachowanie,

odruchów irracjonalne zachowanie,

zaburzenia mowy, zabużenia

zaburzenia mowy, zabużenia

świadomosci.

świadomosci.

Leczenie hipoglikemii

Leczenie hipoglikemii



Leczenie czalezy od stanu chorego.

Leczenie czalezy od stanu chorego.

Gdy jest przytomny, a objawy

Gdy jest przytomny, a objawy

łagodne, podajemy doustnie ok.. 10-

łagodne, podajemy doustnie ok.. 10-

20 g. glukozy, cukru lub słodki sok,

20 g. glukozy, cukru lub słodki sok,

miód, coca-colę.W miare poprawy

miód, coca-colę.W miare poprawy

wskazane jest podanie posiłku

wskazane jest podanie posiłku

zawierajacego węglowodany o

zawierajacego węglowodany o

przedłużonym działaniu np. kanapki.

przedłużonym działaniu np. kanapki.

Leczenie ciężkiej

Leczenie ciężkiej

hipoglikemii

hipoglikemii



20% lub 40% roztwór glukozy dożylnie

20% lub 40% roztwór glukozy dożylnie



Jeżeli są trudności z dostępem do żył

Jeżeli są trudności z dostępem do żył

obwodowych, podać domięśniowo 1 mg

obwodowych, podać domięśniowo 1 mg

glukagonu ( przeciwwskazane u

glukagonu ( przeciwwskazane u

chorych na cukrzycę typu 2 leczonych

chorych na cukrzycę typu 2 leczonych

pochodnymi sulfonylomocznika z uwagi

pochodnymi sulfonylomocznika z uwagi

na stymulację wydzielania endogennej

na stymulację wydzielania endogennej

insuliny).

insuliny).

PRZEŁOM TARCZYCOWY

PRZEŁOM TARCZYCOWY



Jest to nagłe, zagrażające życiu

Jest to nagłe, zagrażające życiu

zaostrzenie nadczynności tarczycy.

zaostrzenie nadczynności tarczycy.



Czynnikem wywołującym przełom

Czynnikem wywołującym przełom

tarczycowy mogą być: zakazenia,

tarczycowy mogą być: zakazenia,

uraz, zabieg chirurgiczny, zator,

uraz, zabieg chirurgiczny, zator,

kwasica ketonowa w przebiegu

kwasica ketonowa w przebiegu

cukrzycy, poród, gwałtowne

cukrzycy, poród, gwałtowne

odstawienie propranololu lub

odstawienie propranololu lub

tyreostatyków

tyreostatyków

Objawy biochemiczne

Objawy biochemiczne



Obniżone stężenie TSH w

Obniżone stężenie TSH w

surowicy,

surowicy,



Prawidłowe stężenie fT4,

Prawidłowe stężenie fT4,



Steżenie T3 nieco większe od T4.

Steżenie T3 nieco większe od T4.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne



gorączka do 38-40˚C,

gorączka do 38-40˚C,



zlewne poty,

zlewne poty,



odwodnienie,

odwodnienie,



biegunka i wymioty,

biegunka i wymioty,



tachykardia,

tachykardia,



drżenie mięśniowe,

drżenie mięśniowe,



niepokój,

niepokój,



pobudzenie psychoruchowe,

pobudzenie psychoruchowe,

zaburzenie świadomości do śpiączki

zaburzenie świadomości do śpiączki

włącznie

włącznie

Leczenie przełomu

Leczenie przełomu

tarczycowego

tarczycowego



Propyltiouracyl,

Propyltiouracyl,



Jodek sodu,

Jodek sodu,



Propranolol lub metoprolol,

Propranolol lub metoprolol,



Kortykosteroidy i.v.,

Kortykosteroidy i.v.,



Wyrównanie zaburzeń wodno-

Wyrównanie zaburzeń wodno-

elektrolitowych

elektrolitowych