Objaw Battle'a - obustronne podskórne wynaczynienie krwi w okolicach oczodołów albo wokół wyrostków sutkowatych.

Objaw Cullena - wybroczyny krwawe w okolicy pępka.

Objaw Greka Tunera - wybroczyny w bocznych okolicach brzucha.

Ból głowy Hortona - klasyczny ból głowy (ból histaminowy, nerwobóle migrenowe).

Zespół Kornera - opadnięcie powieki, zwężenie źrenicy i brak wydzielania potu, występuje w bólach głowy Hortona.

Zespól Wallenberga - (zespół boczny opuszki) dotyczy obszaru unaczynienia kręgowo - podstawnego i wiąże się z uszkodzeniem pnia mózgu i móżdżku .

Manewr Nylena - Baranya - pacjent początkowo siedzi a następnie leży, pomaga mu szybko przyjęta pozycja leżąca na plecach z głową uniesioną o 45^O od poziomu i skierowaną w lewo o 45^O od linii środkowej.

Porażenie Todda - jest ponapadowym, ogniskowym, ubytkowym objawem neurologicznym, który może wskazywać na umiejscowienie ogniska padaczkowego.

Zespół Guillaina - Barrego - jest ostrą neuropatią zapalno-demielinizacyjną.

Porażenie Bella - jest idiomatyczną mononeuropatią VII nerwu czaszkowego, u pacjenta występuje niedowład mięśni twarzy po stronie zajętego nerwu.

Zespól Ramsaya Hunta - półpasiec uszny

Objaw Lhermitte'a - jest wrażeniem przypominającym uderzenie prądem elektrycznym, pojawiającym się u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym podczas zgięcia szyi.

Dystrofia mięśniowa Duchenne'a - jest chorobą związaną z hormonem X rozwijającą się u chłopców przed 5 r.ż., powodującą konieczność korzystania z wózka inwalidzkiego najpóźniej w 12 r.ż.

Zespól serotoninowy - wynika ze wzmożonej aktywności układu serotoninergicznego.

• Stwardnienie rozsiane - demielinizacujną OUN charakteryzującą się nawracającymi rzutami ogniskowymi lub wieloogniskowych ubytkowych objawów neurologicznych.

Objawy:

• porażenie międzyjądrowe

• zapalenie nerwu wzrokowego

• poprzeczne zapalenie rdzenia

• ataksja skandowana monotonna mowy i drżenie zamiarowe

• niedowład, wzmożenie odruchów, objaw Babińskiego, klonusy

• osłabienia czucia wibracji i ułożenia

• upośledzenie czucia bólu i temperatury

• zatrzymanie lub nietrzymanie moczu, zaparcia stolca lub zaburzenia seksualne

• objaw Lhermitte'a

Leczenie:

• podawanie dożylnie steroidów

• Zaburzenia świadomości i śpiączka

Śpiączka lub inne zaburzenie świadomości wskazują na obustronne uszkodzenie kory mózgowej lub współ śledzenie czynności aktywującego tworu siatkowatego

Przyczyny:

• alkohol, leki, substancje toksyczne

• czynniki biochemiczne i pochodzenia środowiskowego

• zatrucia insuliną oraz upośledzenie przemiany glukozy

• niedotlenienie lub zatrucie opiatami

• mocznica

• urazy

• zakażenia

• zaburzenia psychiczne i porfiria

• procesy uciskowe

III Bóle głowy

1. Migrena - cechuje się występowaniem nawracających napadów bólu głowy o znacznym zróżnicowaniu pod względem intensywności, czasu trwania i częstości pojawiania się.

Obraz kliniczny:

• Migrena klasyczna:

• ubytki pola widzenia

• przejściowe zaślepienie

• objawy po stronie przeciwnej względem miejsca bólu

• Migrena zwykła:

• zmiany nastroju

• zmęczenie

• nudności i wymioty

• ból jednostronny i pulsacyjny

• foto- i fonofobia

• niechęć do jedzenia

• ogólnie złe samopoczucie

• Migrena powikłana:

• zaburzenia mowy

• trwałe następstwa neurologiczne

• Migrena podstawowa:

• zaburzenia wzrokowe pod postacią rozsianych iskrzeń i ubytków w obrębie obu połówek pola widzenia

• zawroty głowy

• ataksja

• dyzartria

• szum w uszach

• parestezja kończyn

• utrata przytomności

• Migrena okoporaźna:

• porażenie nerwu gałkowego po stronie bólu

• rozszerzenie źrenic

• Migrena hemiplegiczna:

• łagodny niedowład połowiczny do pełnej hemiplegii

• ból po przeciwnej stronie co do objawów

Leczenie:

• doraźne:

• Sumatryptan

• Ergotamina

• Środki przeciwbólowe

• Analgetyki i niesteroidowe leki przeciwzapalne

• profilaktyka:

• β-adrenolityki

• preparaty ergotaminowe

• inetysergidy

• cyproheptyny

• inhibitory oksydazy monoaminowej

• niesteroidowe leki przeciwzapalne

• trójcykliczne leki przeciwdepresyjne

• blokery Ca

1. Ból głowy po nakłuciu lędźwiowym - uważa się, że ból głowy jest następstwem niskiego ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego i jego ciągłymwyciekiem.

Objawy kliniczne:

• obustronny i pulsacyjny ból głowy

• nudności i wymioty

• objawy nasilają się podczas pozycji siedzącej a ustępują podczas pozycji na plecach

Leczenie:

• leki przeciw-wymiotne

• płyny dożylne

• środki przeciwbólowe

• dożylne kofeiny (Coffeinum Atrium benzoicum)

• wykonanie „krwawej łaty”

1. Ból głowy spowodowany nadciśnieniem.

2. Rzekomy guz mózgu (łagodne nadciśnienie śródczaszkowe)

3. Zapalenie tętnicy skroniowej.

Objawy kliniczne:

• jednostronny, rozrywający, palący ból nad zajętą tętnicą

• zespół gośćcowego bólu wielomięśniowego

• gorączka

• złe samopoczucie

• zmniejszenie masy ciała

• niechęć do jedzenia

• zmniejszenie ostrości widzenia

• bolesność przy dotyku

• zmniejszone zapalnie tętnice skroniowe

Leczenie:

• podawanie dużych dawek steroidów

1. Nerwobóle nerwu trójdzielnego

2. Inne przyczyny bólów głowy

• krwotok popajęczynówkowy

• pierwotne guzy ośrodkowego układu nerwowego

• zakażenia - zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych, ropień mózgu, zapalenie zatok

• krwiak podtwardówkowy i nadtwardówkowy

• ostra jaskra zamkniętego kąta

IV Ostre zaburzenia krążenia mózgowego.

1. Udar mózgu.

• Udar niedokrwienny:

• Udary zakrzepowe:

• miażdżyca tętnic

• zmiany zapalne naczyń

• czerwienica

• stany nadkrzepliwości

• rozwarstwiające ściany tętnicy

• Udar zatorowy

• źródło zatorów pochodzenia sercowego

• rzadko zdarzają się zatory

• Udar hiperfuzyjny

• Udar krwotoczny:

• krwotok śródmuzgowy (miąższowy)

• przewlekłe nadciśnienie tętnicze

• krwotok podpajeczynówkowy

1. Objawy:

• Tętnica środkowa mózgu:

• przeciwstronne porażenie połowiczne

• zniesienie czucia

• niedowidzenie połowiczne jednoimienne

• afazja

• skojarzone zbaczanie gałek ocznych

• Tętnica przednia mózgu :

• występuje niedowład i upośledzenie czucia w obrębie przeciwstronnej kończyny dolnej

• nie-trzymanie moczu

• odruchy prymitywne

• zwalnianie procesów myślowych

• Tętnica szyjna wewnętrzna:

• jednostronna ślepota

• zwężenie tej tętnicy

• możliwy do wystąpienia szmer nad tą tętnicą

• Tętnica tylna mózgu:

• wywołuje niedowidzenie połowiczne jednoimienne

• zawał kory wzrokowej

• Układ kręgowo-podstawny:

• zawroty głowy

• podwójne widzenie

• dysfazja

• ataksja

• porażenie nerwu czaszkowego

• obustronne osłabienie kończyn

1. Leczenie:

• Udar niedokrwienny:

• leczenie nadciśnienia

• leczenie przeciwzakrzepowe

• leczenie przeciw-płytkowe

• leczenie operacyjne

• leczenie trąbolityczne

V Napady padaczkowe

Padaczka - jest zespołem klinicznym w którym u pacjenta występują nawracające napady padaczkowe. Termin „chory na padaczkę” stosuje się do pacjentów, u których istnieje utrwalone uszkodzenie lub nieodwracalna przyczyna napadów.

Stan padaczkowy - definiuje się jako ciągła aktywność napadową trwającą dłużej niż 30min. Albo jako co, najmniej dwa napady, pomiędzy którymi nie następuje pełne wycofanie się zaburzeń.

Klasyfikacja napadu:

1. Napad uogólniony:

• napad nieświadomości

• napad duży (drgawkowy)

Napad częściowy:

• Napady częściowe proste

• Napady częściowe wtórnie uogólnione

3. Stan po-padaczkowy

VI Neuropatie obwodowe - wywiad wskazuje na przewlekłą neuropatię, chorzy mogą zostać odesłani do lekarza pierwszego kontaktu.

Przyczyny:

• niektóre schorzenia (cukrzyca, mocznica, alkoholizm, itp.)

• niedobór witamin

• czynniki toksyczne

• niektóre leki

VII Choroby mięśni

Miopatia - pacjent niezdolny do prawidłowego odksztuszania wydzieliny i połykania, pacjent jest podatny na zakażenia dróg oddechowych.

• Jednostki chorobowe:

• Dystrofia mięśniowa:

• dystrofia mięśni Duchenne'a

• dystrofia twarzowo-łopatkowo-ramieniowa

• dystrofia kończynowo-obręczowa

• dystrofia miotoniczna

• Glikogenowy

• Ostre porażenia okresowe

• Zapalenie wielomięśniowe

• Rozpad mięśni szkieletowych

VIII Złośliwy zespół neuroleptyczny (z.z.n.) - jest zespołem klinicznym, na który składa się triada objawów:

• hipertermia

• sztywność

• zaburzenia świadomości

• objawy niestabilności układu autonomicznego

Leczenie:

• ABC

• bierne ochładzanie

• podawanie płynów i alkalizacja moczu

Leczenie farmakologiczne:

• bromokrytyna

• dantrolen

• niedepolaryzujące blokery złącza nerwowo-mięśniowego

• nitroprusydek sodu lub blokery Ca

Stany nagłe w chorobach układu nerwowego

6

Medycyna ratunkowa

---