GASTROENTEROLOGIA

1. Gastroenterohepatologia - choroby przewodu pokarmowego i wątroby.

2. Przyczyny postępu gastroenterologii:

• wynalezienie promieni RTG

• wynalezienie fiberoskopu

• rozpowszechnienie ultradźwięków w medycynie

• odkrycie bakterii Helicobacter Pylori

• leczenie za pomocą powyższego sprzętu

3. Połykanie pokarmu:

• odruch połykania - nie podlega całkowicie naszej kontroli

• zamykanie głośni

• otwarcie się tzw. ust przełyku

• przesuwanie się treści pokarmowej w przełyku - proces niejednostronny (odruch wymiotny)

4. Choroby przełyku - zaburzenia czynności przełykania:

a) dysfagia przełyku:

• przyczyny:

• rak przełyku

• ciało obce - kości i ości:

• perforacja przełyku

• przetoka do tchawicy

• przetoka do oskrzeli

• objawy:

• zaburzenia połykania

• ból przy połykaniu

• wymioty

• powikłania:

• perforacja przełyku

• zapalenie osierdzia - może do tej jednostki chorobowej doprowadzić również pobieranie endoskopowe wycinków do badań

• rozpoznanie:

• gastroskopia

• badanie radiologiczne przełyku - zdjęcie RTG w czasie połykania

• leczenie:

• gastroskopia - założenie protezy do przełyku

b) achalazja przełyku:

• cechy:

• rozszerzenie przełyku

• skurcz zwieracza dolnego przełyku

• przyczyny:

• rak przełyku

• ciało obce - kości i ości:

• perforacja przełyku

• przetoka do tchawicy

• przetoka do oskrzeli

• objawy:

• zaburzenia połykania

• ból przy połykaniu

• wymioty

• powikłania:

• perforacja przełyku

• zapalenie osierdzia - może do tej jednostki chorobowej doprowadzić również pobieranie endoskopowe wycinków do badań

• rozpoznanie:

• gastroskopia

• badanie radiologiczne przełyku - zdjęcie RTG w czasie połykania

• leczenie:

• gastroskopia - założenie protezy do przełyku

c) oparzenia przełyku:

• występują najczęściej u dzieci i osób w stanie upojenia alkoholowego oraz u ludzi zdezorientowanych

• objawy:

• wczesny wstrząs bólowy

• zaburzenia połykania

• wymioty

• leczenie:

• nie należy prowokować wymiotów

• należy podawać dużą ilość płynu zobojętniającego aby zneutralizować cechy żrące określonego środka

• należy się podkuć do żyły i podać lek p/bólowy lub sterydy

• w szpitalu należy założyć za pomocą endoskopu protezę do przełyku

d) refluks żołądkowo-przełykowy:

• stan zapalny błony śluzowej przełyku

• przyczyny:

• rak przełyku

• spożywanie pikantnych dań

• długotrwałe wymioty

• objawy:

• ból piekący w klatce piersiowej

• możliwe wymioty

e) krwawienia z przełyku:

• przyczyny:

• skaleczenie przez ciało obce

• nowotwór przełyku

• oparzenie przełyku

• skaza krwotoczna

• zespół Mallor'yego - Weissa - pęknięcie błony śluzowej przełyku w okolicy wpustu; przyczyna - stan zapalny błony śluzowej przełyku

• żylaki przełyku - przyczyna to nadciśnienie wrotne; ratunek - endoskopowa obliteracja przełyku, założenie sondy do żołądka

5. Choroby żołądka:

a) stany zapalne błony śluzowej żołądka:

• przyczyny:

• pokarm

• alkohol

• leki (aspiryna)

• infekcja bakteryjna lub wirusowa żołądka

• nieregularne odżywianie

• objawy:

• bóle nadbrzusza

• brak apetytu

• nudności

• wymioty

• rodzaje:

• ostry stan zapalny - wymioty, bóle brzucha - alkoholizm

• przewlekły stan zapalny - czynniki podtrzymujące zapalenie

• krwawiące zapalenie błony śluzowej żołądka - leki, choroby hematologiczne, skazy krwotoczne - w badaniu endoskopowym widoczne są wybroczyny na śluzówce, które mogą krwawić

• nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka - nadżerka to ubytek płaski dotyczący śluzówki, powoduje zaczerwienienie błony śluzowej, przyczyną powstania jest długo działający czynnik drażniący - np. NLPZ

b) choroba wrzodowa:

• wrzód - ubytek przekraczający wszystkie warstwy śluzówki i dochodzący do mięśniówki

• choroba wrzodowa żołądka:

• przyczyny:

• czynnik genetyczny

• czynnik bakteryjny - Helicobacter Pylori (HP)

• nieregularne odżywianie

• palenie papierosów

• NLPZ (niesteroidowe leki p/zapalne)

• stres

• nerwy

• objawy:

• bóle nadbrzusza

• brak apetytu

• nudności

• wymioty

• bóle występują po posiłku

• im wyżej wrzód tym szybciej bóle po jedzeniu

• u tej postaci choroby jest zagrożenie wystąpienia choroby nowotworowej

• choroba wrzodowa dwunastnicy:

• bóle nadbrzusza

• brak apetytu

• nudności

• wymioty

• bóle na czczo

• u tej postaci choroby nie ma zagrożenia chorobą nowotworową

• powikłania choroby wrzodowej:

• krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego:

• ostre - nagłe wymioty krwią i skrzepami krwi, oddawanie czarnych stolców, stan chorego ciągłe się pogarsza, może dojść do wstrząsu

• przewlekłe - pacjent powoli słabnie (anemia), rozpoznanie bardzo trudne

• ubytek wagi ciała

• anemia

• silne bóle

• perforacja

• stenoza:

• niedrożność przewodu pokarmowego

• wymioty obfitą treścią po posiłku

• rak żołądka:

• mięsak

• chłoniak

• polip

• ostry wrzód stresowy:

• w ciągu 12-48h powstaje głębokie owrzodzenie śluzówki żołądka - krwotok i perforacja

• czynniki ryzyka:

• oparzenia

• urazy wielonarządowe

• sepsa

• leczenie - podanie oneprazolu

• Helicobacter Pylori:

• ta bakteria występuje u 60-80% ludzi w Polsce

• we wrzodzie dwunastnicy infekcja HP jest częsta

• leczenie:

• amoksycyklina + duomox + bloker pompy protonowej

• na te trzy leki jest wrażliwych 80-90% HP

• inne są wrażliwe na bizmut i surfaktant