Temat III

Teoria zachowania konsumenta

Podstawowe pojęcia i zagadnienia

Użyteczność: całkowita, krańcowa; prawa Gossena; krzywa obojętności; mapa krzywych obojętności; linia budżetowa; punkt równowagi konsumenta: w teorii pomiaru liczbowego i w teorii pomiaru względnego użyteczności; krańcowa stopa substytucji.

1. Stan równowagi modelowego konsumenta oznacza, że:

a) zrównane zostały użyteczności krańcowe ostatnich jednostek konsumowanych dóbr;

b) zrównaniu uległy użyteczności krańcowe przypadające na jednostkę pieniężną, bez

względu na poziom rozdysponowania dochodu, którym dysponuje konsument;

c) osiągnięta została maksymalna użyteczność całkowita z konsumpcji w ramach posiadanego

dochodu;

d) zanikły bodźce do wprowadzenia dalszych zmian w wielkości i strukturze konsumpcji;

e) żadne z powyższych.

2. Które z poniższych stwierdzeń nawiązuje do teorii pomiaru liczbowego ( teorii kardynalnej), a które do teorii pomiaru względnego użyteczności (teorii krzywych obojętności):

1. Modelowy konsument nabywa 10 X i 5 Y. Użyteczności krańcowe przypadające na jednostkę pieniężną konsumowanych dóbr są sobie równe i wynoszą 8 U.

2. Mapa krzywych obojętności odzwierciedla preferencje konsumenta.

3. Użyteczność całkowita koszyka konsumpcji jest sumą użyteczności całkowitych dóbr wchodzących w jego skład.

4. Użyteczności dóbr wchodzących w skład koszyka konsumpcji są współzależne.

5. Konsument przypisuje koszykom konsumpcji indeksy liczbowe mierzące satysfakcję z ich konsumpcji.

6. Indeksy liczbowe przypisane koszykom konsumpcji mają jedynie charakter porządkujący.

Sformułuj dwie zasadnicze cechy różniące teorię kardynalną i teorię krzywych obojętności.

3. Modelowy konsument cały swój dochód rozdysponowuje na zakup dóbr X i Y . Zakładając

rozłączność użyteczności krańcowych dóbr określ, jak zmieni on strukturę konsumpcji,

jeżeli: MUx = 10U, MUy = 50U, Px = Py.

a) Zmniejszy konsumpcję X i zwiększy konsumpcję Y .

b) Zwiększy konsumpcję X i zwiększy konsumpcję Y .

c) Zmniejszy konsumpcję X i zmniejszy konsumpcję Y .

d) Zwiększy konsumpcję X i zmniejszy konsumpcję Y .

e) Brak danych do udzielenia odpowiedzi.

4. Modelowy konsument cały swój dochód rozdysponowuje na zakup dóbr X i Y . Zakładając

rozłączność użyteczności krańcowych dóbr określ, jak zmieni on strukturę konsumpcji,

jeżeli: MUx/MUy = 3, Px/Py = 5.

a) Zmniejszy konsumpcję X i zwiększy konsumpcję Y .

b) Zwiększy konsumpcję X i zmniejszy konsumpcję Y .

c) Zmniejszy konsumpcję X i zmniejszy konsumpcję Y .

d) Zwiększy konsumpcję X i zwiększy konsumpcję Y .

e) Brak danych do udzielenia odpowiedzi.

5. Które z wymienionych czynników wpłyną bezpośrednio na przesunięcie linii budżetowej

konsumenta:

a) sezonowe wahania podaży;

b) obniżenie kosztów produkcji nabywanych dóbr;

c) zmiany preferencji konsumenta;

d) zmiany cen konsumowanych dóbr;

e) zmiany dochodu konsumenta.

6. Zaznacz na rysunku obszar dopuszczalny i wyłączony

dla przebiegu krzywej obojętności przechodzącej

przez punkt równowagi konsumenta (A) leżący na

linii budżetowej (BL).

7. Obszar dopuszczalny dla przebiegu krzywej obojętności dla dóbr substytucyjnych

przechodzącej przez punkt A leżący na linii budżetowej zawiera się między:

1. krzywą BL a ramionami kąta prostego o wierzchołku w punkcie A;

2. krzywą BL a ramionami kąta 45⁰ o wierzchołku w punkcie A;

3. krzywą BL a krzywą cenowo-konsumpcyjną;

4. linią budżetową a krzywą dochodowo - konsumpcyjną.

8. Na podstawie rysunku uporządkuj koszyki konsumpcji (od A do G) zgodnie z preferencjami modelowego konsumenta. Wymień cechy charakteryzujące krzywe obojętności.

9. Modelowy konsument rozdysponowuje dochód na zakup dóbr X i Y . Rysunek ilustruje

jego linię budżetową oraz fragment mapy krzywych obojętności. Zaznacz na rysunku

punkty A, B, C, D, których współrzędne opisują koszyki konsumpcji o niżej podanej

charakterystyce:

punkt A: kombinacja optymalna dla konsumenta;

punkt B: kombinacja bardziej preferowana od A, ale nieosiągalna dla konsumenta w aktualnych

warunkach cenowo-dochodowych;

punkt C: kombinacja przy pełnym rozdysponowaniu dochodu o niższym poziomie satysfakcji

całkowitej niż kombinacja optymalna;

punkt D: kombinacja przy niepełnym rozdysponowaniu dochodu konsumenta.

10. Określ charakter dóbr X i Y pokazanych na rysunkach.

(komplementarne, substytucyjne, wykluczające się, doskonale substytucyjne)

11. Jeżeli: MU_X / MU_Y = 6, a P_X / P_Y = 3, to w punkcie równowagi modelowego konsumenta równość współczynnika kierunkowego krzywej obojętności i współczynnika kierunkowego linii budżetowej ustali się:

a) w przedziale ( 6, 3 ); b) na poziomie 4,5; c) na poziomie 3; d) na poziomie 6.

12. Zjawisko malejącej użyteczności krańcowej opisywane jest:

1. prawem ekwimarginalizmu

2. drugim prawem Gossena

3. pierwszym prawem Gossena

4. zasadą malejącej krańcowej stopy transformacji

13. Podejmując decyzje rynkowe modelowy konsument:

1. dąży do maksymalizacji użyteczności całkowitej

2. porównuje względne użyteczności krańcowe nabywanych dóbr

3. dąży do stanu równowagi

4. wszystkie powyższe stwierdzenia są prawdziwe w odniesieniu do modelowego konsumenta

14. W punkcie równowagi modelowego konsumenta zachodzą następujące relacje:

a) MU_X/ MU_Y = P_Y/P_X

b) MU_X/ MU_Y = P_X/ P_Y

c) MU_X/ P_X = MU_Y/ P_Y

d) MRS_YX = P_Y/P_X

15. Nachylenie linii budżetowej konsumenta zmieni się w wyniku:

1. zmiany dochodu nominalnego konsumenta, ceteris paribus,

2. zmiany relacji cen P_X/P_Y

3. zmiany krańcowej stopy substytucji (MRS_YX)

4. żadne z powyższych zdarzeń nie wpłynie na zmianę nachylenia linii budżetowej

1. Krzywa obojętności:

1. dla dóbr doskonale substytucyjnych jest wypukła względem początku układu współrzędnych

2. jest zbiorem punktów ilustrujących koszyki konsumpcji o takiej samej użyteczności całkowitej

3. nie może mieć żadnych punktów wspólnych z innymi krzywymi obojętności

4. zmieni swoje położenie wraz ze zmianą dochodu realnego konsumenta

16. Punkt styczności linii budżetowej konsumenta z krzywą obojętności oznacza zaistnienie relacji:

1. MRS_YX = P_X/P_Y;

b) MU_X/ MU_Y = P_X/P_Y = - dX/dY;

3. MRS_YX = P_Y/P_X;

4. MU_X/ MU_Y = P_X/P_Y = -dY/dX.

16. Zasada malejącej krańcowej stopy substytucji zakłada:

1. stałość TU i zmienność MU;

2. zmienność TU i stałość MU;

3. stałość układu preferencji konsumenta;

4. stałość struktury koszyka konsumpcji.

4

---