Układ oddechowy
Oddychanie
Jeden najważniejszych przejawów życia.
Polega na pobieraniu przez żywą istotę tlenu z atmosfery i oddawaniu do niej dwutlenku węgla.
Dum spiro spero.
Póki oddycham - mogę mieć nadzieję.
Układ oddechowy
Drogi oddechowe
- górne:
* jama nosowa
* gardło
- dolne
* krtań
* tchawica
* oskrzela
Narząd oddechowy- płuca
Nos i jama nosowa
Oczyszczanie
Nawilgocenie
Ogrzanie
Rozróżnianie zapachów
Nos zewnętrzny
CZĘŚCI NOSA ZEW.
Nasada nosa
Grzbiet nosa
Koniec nosa
Skrzydła nosa
Nozdrza przednie
SZKIELET NOSA ZEW.
Kości nosowe
Wyrostki czołowe szczęki
Chrząstki nosowe
Kości nosa
Chrząstki nosowe
Nieparzysta- chrząstka przegrody
Parzyste
* boczne
* skrzydłowate większe
* skrzydłowate mniejsze
* dodatkowe
Jama nosowa
Przedsionek nosa (ograniczony progiem nosa - brzeg górny bocznej odnogi chrząstki skrzydłowej większej)
Jama nosowa właściwa
Nozdrza tylne
Próg nosa
Przegroda jamy nosa
Małżowina nosowa górna, środkowa i dolna
Przewód nosowy górny, środkowy i dolny
Ujście przewodu nosowo-łzowego
Rozwór półksiężycowaty
Lejek sitowy
Przewód nosowy wspólny
Zatoka szczękowa, czołowa, sitowa i klinowa
Przewód nosowo-gardłowy
Wejście do jamy nosowej i nozdrza tylne
Sklepienie i ściana dolna
Kości nosowe
Kolec nosowy
Blaszka sitowa kości sitowej
Trzon kości klinowej
Podniebienie twarde = kostne:
Wyrostek podniebienny szczęki
Blaszka pozioma kości podniebiennej
Podniebienie miękkie
Ściana boczna i przyśrodkowa
Wyrostek czołowy szczęki
Trzon szczęki
Kość łzowa
Błędnik kości sitowej wraz z małżowinami
Blaszka pionowa kości podniebiennej
Blaszka przyśrodkowa wyrostka skrzydłowatego kości klinowej
Chrząstka przegrody nosa
Blaszka pionowa kości sitowej
Lemiesz
Jama nosowa właściwa
3 małżowiny- górna, środkowa i dolna
3 przewody nosowe
– górny – ujście komórek sitowych tylnych
- środkowy- ujście zatoki szczękowej, czołowej, komórek sitowych przednich
- dolny- ujście przewodu nosowo-łzowego
Zachyłek klinowo-sitowy- ujscie zatoki klinowej
Unaczynienie i unerwienie
T. oczna
T. szczękowa
* t. klinowo-podniebienna
* t. podniebienna wieksza
* t. podoczodołowa
T. twarzowa
Nerw twarzowy - VII
Nerw oczny- V1
Nerw szczękowy- V2
Nerwy węchowe
Krtań
Jest to górny odcinek dróg oddechowych dolnych
Jej długość wynosi 4-6 cm
U człowieka stanowi narząd głosu
Jest narządem nieparzystym
Zajmuje środkową i przednią część szyi
Otwór górny zwany wejściem wiedzie do gardła, u dołu krtań przechodzi w tchawicę
Jest położona poniżej nasady języka i kości gnykowej, z którymi jest złączona aparatem więzadłowym i mięśniowym
Powierzchnie przednie: prawa i lewa, są częściowo przykryte płatami tarczycy, mięśniami podgnykowymi i zwieraczem dolnym gardła
Szkielet krtani
Chrząstki nieparzyste:
tarczowata
pierścieniowata
nagłośniowa
Chrząstki parzyste:
nalewkowate
rożkowate
klinowate
Chrząstka tarczowata
2 płytki
Wcięcie tarczowe górne i dolne
Wyniosłość krtaniowa
Rogi-górne i dolne
Kresa skośna z guzkami
Otwór tarczowy
Chrząstka pierścieniowata
Łuk
Płytka
Powierzchnie stawowe nalewkowe
Powierzchnie stawowe tarczowe
Chrząstka nagłośniowa
Powierzchnia przednia językowa
Powierzchnia tylna krtaniowa
szypułka
Chrzastki nalewkowate
Powierzchnie: przednio-boczna, przyśrodkowa, tylna
Podstawa: wyrostek mięśniowy, wyrostek głosowy
Wierzchołek (łączy się z chrząstką rożkowatą)
Połączenia więzadłowe i błoniaste krtani
Błona tarczowo-gnykowa
Więzadło gnykowo-nagłośniowe
Więzadło językowo-nagłośniowe
Więzadło pierścienno-tchawicze
Stożek sprężysty
Więzadła głosowe
Błona czworokątna
Więzadła przedsionkowe
Błona tarczowo-gnykowa
trzon i rogi większe k.gnykowej – brzeg górny ch.tarczowatej
więzadło tarczowo-gnykowego pośrodkowe i boczne
Stożek sprężysty-
Stanowi przedłużenie sprężystej cewy tchawicy
Jego górny wolny brzeg stanowi podłoże warg głosowych
Fałdy głosowe
Zwane też właściwymi
Tworzą sprężyste podłoże warg głosowych
Biegną od wew. kąta chrząstki tarczowatej do wyrostka głosowego nalewki
Błona czworokątna
zaczyna się na bocznych brzegach ch.nagłośniowej, na tylnej powierzchni kąta ch. tarczowatej i nalewkowatej
zbiega w dół
jej dolny wolny brzeg stanowi więzadła przedsionkowe
Więzadła przedsionkowe
zwane rzekomymi
leżą powyżej i bardziej bocznie od więzadeł głosowych
Mięsnie krtani
Rozwieracz krtani: m.pierścienno-nalewkowy tylny (
Mięśnie krtani
2. Zwieracze krtani:
M.pierścienno-nalewkowy boczny
M.tarczowo-nalewkowy
M.nalewkowy poprzeczny i skośny
Mięśnie krtani
Mięśnie napinające fałdy głosowe:
M.głosowy (m.vocalis) = m.tarczowo-nalewkowy wewnętrzny
M.pierscienno-tarczowy
Mięśnie krtani
Mięśnie wejścia do krtani:
M.tarczowo-nagłosniowy
M.nalewkowo-nagłośniowy
Piętra krtani:
Jama górna = przedsionek krtani-wejście do krtani- fałdy przedsionkowe
Jama pośrednia = głośnia- fałdy przedsionkowe-fałdy głosowe
Jama dolna = podgłośniowa- fałdy głosowe-tchawica
Wejście do krtani-
U góry i od przodu-górny brzeg nagłośni
Z boków fałdy nalewkowo-nagłośniowe
Z tyłu i z dołu wcięcie międzynalewkowe
Jama krtani właściwa
Pomiędzy fałdami przedsionkowymi i głosowymi
Po obu stronach wejście do kieszonki krtaniowej
Kieszonka krtaniowa
Unaczynienie krtani:
T.krtaniowa górna+g.pierscienno-tarczowa
T.krtaniowa dolna
Unerwienie krtani:
N.krtaniowy górny
N.krtaniowy dolny
Tchawica = trachea
Nieparzysty przewód zapewniający dopływ powietrza do płuc
Zajmuje położenie pośrodkowe na szyi i w górnej części klatki piersiowej, tylko dolna częścią zbaczając nieco w prawo
Położona do przodu od przełyku, na wysokości C6-7 do Th4-5
Budowa ściany tchawicy:
Warstwa wewnętrzna = błona śluzowa
Błona włóknista: 16-20 chrząstek tchawiczych, uzupełnionych warstwą mięśniową gładką = ściana błoniasta, więzadła obrączkowe
Błona zewnętrzna
Oskrzela
Drzewo oskrzelowe
Jest to zespół rozgałęziających się rurek o szerokości powyżej 1 mm doprowadzających i odprowadzających powietrze do/z płuc.
Ściana oskrzeli wysłana jest błoną śluzową z nabłonkiem wielorzędowym migawkowym
Umięśnienie składa się z mięśni gładkich, (skurcz tych mięśni to jeden z mechanizmów prowadzących do ataku astmy oskrzelowej)
W zależności od wielkości oskrzela, chrząstka pomagająca w utrzymaniu kształtu oskrzela występuje jako pierścienie, małe płytki bądź wysepki.
Na wys. IV krążka międzykręgowego tchawica dzieli się na 2 oskrzela główne:
oskrzele główne prawe (grubsze i krótsze 2,5 cm i przebiega bardziej pionowo -> zwykle do niego wpada ciało obce)
oskrzele główne lewe (cieńsze, dłuższe, 5 cm, biegnące bardziej poziomo)
Oskrzele główne prawe
Oskrzele płatowe górne prawe
Oskrzele płatowe pośrednie prawe
Oskrzele płatowe dolne prawe
Oskrzele główne lewe
Oskrzele płatowe górne lewe
Oskrzele płatowe dolne lewe
Płuca
Płuca
Położenie płuc