Leki kardiologiczne

• Potencjał spoczynkowy to różnica potencjałow (napięcia) między obiema stronami błony plazmatycznej niepobudzonej komórki pobudliwej.

• Bodźce mogą zburzać potencjał spoczynkowy, zwiększając przepuszczalnośc błony komórkowej dla jonów.

• Bodziec wystarczająco silny może spowodować powstanie potencjału czynnościowego, czyli przewodzenie impulsu w postaci fali depolaryzacyjnej, która przemieszcza się wzdłuż nerwu.

• Depolaryzacja - ponowne spolaryzowanie błony.

Leki antyarytmiczne

• w arytmiach

• w nimiarowości mięśnia sercowego

• zaburzenia czynności układu bodźco - przewodzącego (układ ten wytwarza bodźce powodując depolaryzację komórek mięśniowych - skurcz)

Przyczyny zaburzenia rytmu serca:

• nieprawidłowa czynność węzła zatokowego

• upośledzenie przewodzenia

• wzmożone wytwarzanie pozazatokowych bodźców (ektopowych)

• zaburzenia mieszane, obejmujące wytwarzanie i przewodzenie bodźca

Powstawanie arytmii

• zaburzenia procesów depolaryzacji i repolaryzacji komórek układu bodźco - przewodzącego na skutek uszkodzenia wymiany jonowej w komórkach

Klasyfikacja leków p/arytmicznych

GRUPA I - Leki blokujące kanały NA+

Ia) Przedłużają czas trwania potencjału czynnościowego CHINIDYNA, PIZOKAINAMID, DIZOPIRAMID (RYTHMBOLAN)

Ib) skracają czas trwania potencjału czynnościowego LIDOKAINA (XYLOCAINE), MEKSYLETYNA, FENYTOINA (PHENYTOIN)

Ic) Nie wpływają na czas trwania potencjału PROPAFENON (POLFENON, RYTMONORM), ENKAINID, FLEKAINID, LORKAINID

GRUPA II - Leki blokujące receptor beta-adrenergiczny

• Przedłużają czas trwania PC

• spadek szybkości depolaryzacji

Substancje/lek:

• PROPRANOLOL (PROPRANOLOL)

• BISOPROLOL (CONCOR, BISOCARD,CORECTIN, ANTIPRES, BISOPROMERC)

• SOTALOL (SOTAHEXAL, BIOSOTAL)

• METOPROLOL (METOCARD, BETALOC, METOPROLOL, METOHEXAL)

GRUPA III - LEKI OTWIERAJĄCE KANAŁ K

• Przedłużają czas trwania PC

Substancja/lek:

• SOTALOL (SOTAHEXAL, BIOSOTAL)

• AMIODARON (CORDARONE, OPACORDEN)

• BRETYLIUM

GRUPA IV - LEKI BLOKUJĄCE KANAŁ Ca2+

• hamują powolny napływ Ca2+ do wnętrza komórek sercowych

Substancja/lek:

• WERAPAMIL (ISOPTIN, HEKOPTIN, STAVERAN)

• AMLOZEK (ADYPINE, AGEN, ALDAN, AMLOPIN, APO-AMLO, KARDILOPIN, NORMADIPINE, TENOX, UILPIN)

• DILITIAZEM (DILITIAZEM, DILZEM, OXYCARDIL)

GRUPA I

• Wywołuje zmniejszenie dopływu jonów Na+ do cytoplazmy komórki = zmniejszenie pobudliwości komórek nerwowych i komórek mięśniowych.

• Stabilizuje potencjał błonowy = zmniejszenie szybkości narastania potencjału, wydłużaja lub skracają okres repolaryzacji.

GRUPA Ia

• zmniejszenie szybkości powstawania i przedłuża czas trwania potencjału czynnościowego

• wydłuża okres repolaryzacji

• Wpływa głównie na komórki o szybkim przewodzeniu (pęczek Hisa, włókna Purkiniego)

Wskazania:

• niemiarowość nadkomorowa i komorowa

• migotanie przedsionków

• trzepotanie przedsionków

• częstoskurcz nadkomorowy

• przedwczesne pobudzenie komorowe

• z lekami beta-adrenolitycznymi zapobiega arytmii

Działania niepożądane:

• osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego

• zaburzenia rytmu serca

• blok przewodzenia w pęczku Hisa i jego odnogach

• w dawkach toksycznych - psychozy

P/wskazania:

• blok przedsionkowo-komorowy

• osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego

GRUPA Ib

• zwiększają próg pobudliwości komórki

• działają głównie na komórki uszkodzone

• zmniejszają potencjał czynnościowy

• skracają repolaryzację komórki

Wskazania:

• ostra arytmia komorowa w czasie zawału mięśnia sercowego

• zatrucia glikozydami

• w arytmii wywołanej zabiegiem chirurgicznym na sercu

Działania niepożądane:

• dotycza osób po 65r życia

• zaburzenia rytmu serca

• duże dawki - spadek ciśnienia krwi, blok serca, zatrzymanie oddechu i pracy serca

• reakcje uczuleniowe

• przedawkowanie: zaburzenia widzenia, wymioty, dzwonienie w uszach duszności, drżenie mięśni, drgawki, bradykardia, utrudnienie oddechu

P/wskazania:

• skłonność do drgawek

• ciężkie uszkodzenie wątroby

• miastemia (nadmierna męczliwość mięśni)

GRUPA Ic

• minimalnie wydłużają czas trwania potencjału czynnościowego i repolaryzację

Wskazania:

• arytmia komorowa

• nadkomorowe i komorowe skurcze przedwczesne

Działania niepożądane:

• pogłębienie arytmii

• bóle w klatce piersiowej

• blok przedsionkowo-komorowy

• hipotensja

P/wskazania:

• niewydolność węzła zatokowego

• bradykardia (stan kiedy częstość akcji serca wynosi poniżej 50 uderzeń na minutę)

• ciężkie uszkodzenie wątroby

• miastemia

GRUPA II

• blokujące receptory beta

• wydłużenie okresu potencjału spoczynkowego

Wskazania

• tachykardia (akcja serca powyżej 100 uderzeń na minutę)

• tachykardia lękowa

• migotanie i trzepotanie przedsionków

• zapobieganie niemiarowości w zatruciu glikozydami

Dz/niepożądane:

• bradykardia

• suche zapalenie rogówki i spojówki

GRUPA III

• otwierają kanały potasowe K1

• wydłużają okres repolaryzacji

• przedłużaja czas trwania potencjału czynnościowego

Wskazania:

• częstoskurcz nadkomorowy

• zagrażające życiu nawracające napady migotania komór

• nawracające napady tachykardii komorowej

Dz/niepożądane:

• odkładanie żółtobrązowych złogów w rogówce

• niedoczynność tarczycy

• uszkodzenie nerek

• wypadanie włosów

• zaburzenia żołądkowo jelitowe

• bezsenność

• hipotensja

• zwolnienie częstości skurczów serca

P/wskazania:

• bradykardia

• hipokaliemia

• bloki serca

• zaburzenia czynności tarczycy

GRUPA IV

• leki blokujące kanały Ca2+

• obniżenie pobudliwości komórek

Wskazania:

• częstoskurcz nadkomorowy z węzła przedsionkowo komorowego

• częstoskurcz węzłowy

• zespół WPW (migotanie i trzepotanie przedsionków)

Dz/niepożądane:

• obrzęk

• spadek ciśnienia

• zawroty głowy

• spadek częstości aakcji serca pod wpływem dużych dawek, aż do zatrzymania

P/wskazania

• zaburzenia przewodnictwa P-K i środkomorowe

• niewydolność węzła P-K

• jawny zespół WPW

• niemiarowość nadkomorowa

LEKI ZWIĘKSZAJĄCE KURCZLIWOŚĆ MIĘŚNIA SERCOWEGO

1. GLIKOZYDY NASERCOWE

2. GLUKAGON

3. DOPAMINA

4. DOBUTAMINA

Ad 1. GLIKOZYDY NASERCOWE

Znaczenie praktyczne mają:

• Glikozydy naparstnicy wełnistej - digitalis lanatae

• Glikozydy strofantusa - strophastnus gratus

• Glikozydy cebuli morskiej - scilla maritina

• Glikozydy naparstnicy purpurowej - Digitalis purpurea

• Glikozydy konwali - Convalaria maialis

• Glikozydy miłka wiosennego - Adonis vernalis

Mechnizm działania:

• dochodzi do wejścia Na i ucieczki K, depolaryzacji i otwarcia kanałów wapniowych, napływ wapnia do komórki

• zwiększa się uwalnianie wapnia wewnątrzkomórkowego

• pobudzenie układu kurczliwego mięsnia sercowego

• skurcz silny i krótki, rozkurcz powolny

Działanie: inotropowo dodatnie

Ad. 2 GLUKAGON

Mechanizm działania:

• zwiększa stężenie glukozy we krwi i przyspiesza zużycie glukozy w komórkach

• proces ten zachodzi także w sercu, dostarczając bogato energetycznych związków. Dochodzi do zwiększenia siły skurczowej mięśnia sercowego.

• przyśpiesza czynność serca, zwiększa objętość minutową i przepły wieńcowy

Zastosowanie:

• w ostrej niewydolności krążenia

• w zawale

• w chorobie wieńcowej

• w hipoglikemii

Ad.3 DOPAMINA (to sam dopisywałem, ani Kaśka ani ja tego ni mamy)

• działa inotropowo dodatnio poprzez aktywację receptorów beta w mięśniu sercowym

• zwiększa częstość i siłę skurczów mięśnia sercowego. Jest podawana we wlewie dożylnym, działa krótkotrwale.

Zastosowanie:

• Zaburzenia hemodynamiczne występujące we wstrząsie kardiogennym, pourazowym, septycznym,

• po operacjach kardiochirurgicznych,

• w dekompensacji przewlekłej

• zastoinowej niewydolności serca

• we wstrząsie prowadzącym do niewydolności nerek.

Ad 4. DOBUTAMINA (to też)

• Działa na mięsień sercowy poprzez receptory β1 poprawiając jego kurczliwość (działanie inotropowe dodatnie).

• Zwiększa rzut serca i indeks sercowy.

• W niewielkim stopniu przyspiesza akcję serca (działanie chronotropowe dodatnie)

• Zwiększa pojemność minutową serca, przepływ wieńcowy i płucny.

• Zwiększa zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.

• W małym stopniu podnosi ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

Zastosowanie:

• Ostra niewydolność serca (zawał, zapalenie m. sercowego, prawo- lub lewokomorowa niewydolność serca, zabiegi kardiochirurgiczne).

• Zespół małego rzutu, niedociśnienie oraz krótkotrwale w opornej na dotychczasowe optymalne leczenie przewlekłej zastoinowej niewydolności serca.

LEKI WPŁYWAJACE NA CZYNNOŚĆ SERCA

Niewydolność serca

• zespół objawów spowodowanych uszkodzeniem mięśnia sercowego

• niewydolność może dotyczyć prawej lub lewej komory

• pojawia się, gdy praca serca nie wystarcza do odpowiedniego zaopatrzenia organizmu w krew

Przyczyny niewydolności serca:

• choroba niedokrwienna serca

• zawał

• wady serca

• nadciśnienie tętnicze

• zapalenie mięśnia sercowego

• zaburzenia rytmu serca

Kliniczne objawy:

• osłabienie i łatwe męczenie się, pogorszenie tolerancji wysiłkowej, fizycznej

• dusznośc, subiektywne uczucie braku tchu pojawiające się w czasie wysiłku, a w bardziej zaawansowanej postaci w spoczynku

• obrzęk nóg (kostki golenie), pleców u osób leżących

• wzmożone oddawanie moczu w nocy (moczenie)

• suchy, męczący kaszel w nocy

• kołatanie serca i bóle wieńcowe

• zawroty głowy

• utrata przytomności podczas wysiłku fizycznego

• ochłodzenie kończyn

• zasinienie warg i płatków uszu

Podział niewydolności:

• niewydolnośc skurczowa

• niewydolnośc rozkurczowa

• niewydolnośc lewokomorowa

• stan po zwale serca

• nadciśnienie tętnicze

• choroba niedokrwienna serca

• wada mitralna, aortalna

• niewydolnośc prawokomorowa

Klasyfikacja NYHA

• I STOPIEŃ - prawidłowa wydolność fizyczna

• II STOPIEŃ - objawy niewydolności krążenia pojawiające się przy umiarkowanym wysiłku fizycznym

• III STOPIEŃ - objawy występują juz przy niewielkim wysiłku fizycznym, dochodzi do znacznego ograniczenia sprawności fizycznej pacjenta

• IV STOPIEŃ - objawy niewydolności w spoczynku, wydolnośc fizyczna chorego jest bardzo upośledzona

LECZENIE NIEWYDOLNOŚCI SERCA

Przeszłość:

• leki działajace inotropowo dodatnio (glikozydy)

Terażniejszość:

• stosuje się leki ekonomizujące pracę serca

Cele leczenia:

• zapobieganie lub/i leczenie chorób prowadzących do niewydolności serca

• utrzymanie lub poprawienie jakości życia

• przedłużenie życia

Leczenie:

1. NIEFARMAKOLOGICZNE

• edukacja pacjenta

• kontrola masy ciała

• zakaz palenia papierosów

• dieta

• rehabilitacja

1. FARMAKOLOGICZNE

1. Leki moczopędne (diuretyki)

2. leki regulujące układ renina - aniotensyna - aldosteron (RAA)

• ACE i inhibitory

• antagoniści receptorów AT1

• substancje działające antagonistycznie do aldosteronu

1. Leki beta-adrenolityczne

   - inne

1. ZABIEGOWE

• rewaskularyzacja

• transplantacje

• urzadzenia wspomagajace lewa komorę

Ad 1. DIURETYKI

Podział:

• diuretyki pętlowe

• diuretyki tiazydów

• diurteki oszczędzajace potas

Działanie:

• zwiększenie wydalania NaCl i płynów z organizmu

• zmniejszenie obciążenia układu krążenia

• zmniejszenie zastoju płynów

• poprawiają tolerancję wysiłku

• zmniejszaja opór naczyniowy

Wskaznia:

• ostra i przewlekła niewydolność serca

Preparaty:

• HYDROCHLOROTHIAZIDUM (HYDROCHLOROTHIAZIDUM, TIALORID, ENAP H, CO - DIOVAN)

• FUROSEMIDUM (FUROSEMIDUM)

• CHLORFALIDONUM (HYGROTON, URANDIL)

• INDAPAMIDUM (TERTENSIF, INDAPEN, INDIX, IPRES LONG, INDAPRES, DIURESIN, NILIPREL)

AD. 2 LEKI HAMUJĄCE RAA

AGIOTENSYNOGEN bradykinina - wywołuje kaszel

ANGIOTENSYNA I

ACE

ANGIOTENSYNA II

RECEPTORY AT

skurcz naczyń sympatykotonia uwalnianie ALDOSTERONU

retencja Na+ retencja wody

zwiękdzenie oporu obwodowego zwiększenie objętości płynów

wzrost ciśnienia krwi

Inhibitory ACE - inhibitory konwertazy angiotensyny

działanie:

• zmniejszenie obciążenia serca

• zmniejszenie stężenia angiotenstyny II, aldosternu, NA zmniejszenie częstości

• zmniejszenie przerostu lewej komory hospitalizacji i zmniejszenie

• poprawa struktury i czynności naczyń wieńcowych śmiertelności

dz. niepożądane:

• p/wszystkim napady kaszlu

• zaburzenia samku

• bóle głowy

Preparaty:

• BENZAEPRIL (LOTENGIN)

• KAPTOPRIL (CAPTOPRIL)

• CILAZAPRIL (INHIBACE)

• ENALAPRIL (ENAP)

• LIZINOPRIL (PRINIVIL,LISIHEXAL, LISINORATIO)

• PERINOLOPRIL (PRESTARIUM)

• KWINAPRIL (ACCUPRO, ACURENAL, PULSAREN)

• RAMIPRIL (TRITACE, AXTIL, PIRAMIL, POLPRIL, VIVACE)

• TRANDOLAPRIL (GOPTEN)

Antagoniści receptorów (AT1) angiotensyny II (sartany)

Działanie:

• profil działania i skutecznośc podobne do I ACE

• nie wywołuje kaszlu

Wskazania:

• niewydolnośc serca

• nadciśnienie

• u chorych źle tolerujących I ACE

Preparaty:

• WALSARTAN (DIOVAN, VALSACOR)

• TELMISARTAN (MICARDIS)

• LOSARTAN (XARTAN, LORISTA, LOSARTIC, LOZAP)

antagoniści aldosteronu

Działanie:

• wzrost wydalania sodu, moczu przy jednoczesnym zatrzymaniu K ;

  SPIRONOLAKTON (SPIRONOL, VEROSPIRON)

• spadek liczby hospitalizowanych z powodu zaostrzenia niewydolności serca

• spadek obrzęków spowodowanych hiperaldosternoizmem

Dz/niepożądane:

• ginekomastia

• zaburzenia miesiączkowania u kobiet

• zaburzenia żołądkowo jelitowe

EPLERENON (INSPRA)

• nowy selektywny antagonista aldosteronu

• dodany do terapii zmniejszającej śmiertelnośc o 30% (Ephesus)

AD.3 LEKI BETA-ADRENOLITYCZNE

Powodują:

• zwiększenie gęstości receptorów beta1

• zmniejszenie częstości rytmu serca

Działanie:

• p/niedokrwiennie

• p/nadciśnieniowo

• p/arytmicznie

Preparaty:

• METOPROLOL (METOCARD, BETALOC, METOPROLOL)

• BISOPROLOL (CONCOR, BISOCARD, CORECTIN, BISOPROMERC, BISOHEXAL)

• ATENOLOL (ATENOLOL)

AZOTANY

• w ostrej niewydolności serca stosuje się leki z grupy azotanów

• stosuje się podjęzykowo nitroglicerynę

mechanizm działania:

• w organizmie ulegają przekształceniu we właściwą substancję czynną - NO

• NO rozszerza naczynia krwionośne (głównie żylne)

• podawane w ostrych napadach choroby niedokrwiennej serca w celu przerwania bólu wieńcowego

NITROGLICERINUM (NITROGLICERINUM, NITROCARD maśc, NITROMINT)

GLIKOZYDY NAPARSTNICY

!!!! NIE SĄ JUŻ LEKAMI PIERWSZEGO RZUTU, W LECZENIU NIEWYDOLNOŚCI SERCA !!!!!

Działanie glikozydów:

• zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego (INOTROPIZM DODATNI)

• zwalniają częstośc skurczów (CHRONOTROPIZM UJEMNY)

• zwalniają przewodzenie bodźców (DROMOTROPIZM UJEMNY)

• obniżają próg pobudliwości (BATMOTROPIZM UJEMNY)

REWASKULARYZACJA - poszerzenie i udrożnienie zwężonego naczynia krwinośnego. Ma na celu przywrócenie prawidłowego krązenia w świetle naczynia.

Leczenie polega m.in na implantacji stentu w miejsce zwężenia światła naczynia

LEKI WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD WSPÓŁCZULNY

• z leków blokujących receptory alfa-adrenergiczne wykorzystuje się substancję działające wybiórczo na receptory alfa 1.

• Działanie jest spowodowane rozszerzeniem naczyń krwionośnych

• Ze względu na wywołanie niepożądanej hipotomii ortostatycznej i zwiększonej umieralności u chorych, ta grupa leków nie należy już do leków 1 - wyboru w nadciśnieniu.

• Stosuje się natomiast leki blokujące receptory beta.

Leki blokujące kanał wapniowy:

Mechanizm działania:

• zablokowanie kanałów wapniownych w obrębie naczyń tętniczych oraz mięśnia sercowego

• jony Ca2+ pełnia ważną funckę w mechanizmnie skurczu mięśni, zablkowanie ich wnikania do komórki blokuje możliwość kurczenia się mięśni i prowadzi do ich rozluźnienia.

• Efektem zablokowania kanałów wapniowych jest rozszerzenie naczyń tętniczych i redukcja oporu obwodowego.

Leki należące do grupy antagonistów kanału wapniowego podzielono ze względu na ich selektywnośc (zdolność wybiórczego blokowania tylko kanałów wapniowych) na dwie klasy A i B.

KLASA A

• selektywne blokery kanału wapniowego - mają zdolnośc wybiórczego blokowania tylko kanałów wapniowych

Grupa 1 - Werapamilu

• Są to leki kardioselektywne (działają na komórki mięśnia sercowego w około 18x mniejszych stężeniach niż na komórki mięśni gładkich).

Preparaty: WERAPAMIL (ISOPTIN, LEKOPTIN, STAWERAN)

Grupa 2 - Nifedypiny

• działają przedewszystkim na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych.

Preparaty: AMLODYPINA (ADYPINE, AGEN, AMLOPIN, AMLOZEK, TENOX, VILPIN)

Grupa 3 - Diltiazemu

• blokują otwarte kanały wapniowe przedewszystkim w sercu, ale również w mięśniach gł. naczyń.

Preparaty: DILTIAZEM (DILZEM, OXYCARDI)

KLASA B

• Nieselektywne blokery kanału wapniowego - mogą blokować różne rodzaje kanałów.

Grupa 4 - Flunaryzny

• Działają głównie na kanały wapniowne zlokalizowane w naczyniach krwionośnych. Są stosowane między innymi w leczeniu miażdzycy. CYNARYZYNA, dzięki własciwościom p/histaminowym, znajduje również zastosowanie jako lek p/alergiczny.

Preparaty:

• FLUNARYZYNA (FLUNARIZINUM)

• CYNARYZYNA (CINNARIZINUM)

SCHEMAT LECZENIA NDCIŚNIENIA TĘTNICZEGO:

• w nadciśnieniu łagodnym do umiarkowanego stosuje się monoterapie

• Jeżeli po zastosowaniu przeciętnych dawek jednego leku nie udaje się osiągnąć właściwego ciśnienia krwi, stosuje się leczenie dwoma lekami.

• Jednym z nich jest z reguły lek moczopędny, albo lek blokujący kanały wapniowe.

• Jeżeli leczenie za pomocą dwóch leków jest nieskuteczne, kolejnym etapem jest podawanie kombinacji trzech leków:

1. lek moczopędny + beta-bloker + lek rozszerzający naczynia

2. lek moczopędny + inhibitor ACE (lub bloker AT) + lek blokujący kanały wapniowe

3. Lek moczopędny + lek alfa-sympatykomimetyczny + lek roższerzający naczynia