LEKI POBUDZAJĄCE RECEPTORY α-ADRENERGICZNE 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA  NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

α 

β (słabo) 

 

Norepinefryna 

 

Levonor 
 

α

1 

Fenylefryna 

Analux  
Neo-Synephrine 
Coldrex Tabs (+ Acidum askorbinicum + Coffeinum 
+ Paracetamolum) 
 

α 

Norfenefryna 

Novadral 
 

α 

Midodryna 

Gutron 
 

α 

Ksylometazolina 

Xylometazolin 
Xylorin 
Otrivin 
 

α 

Nafazolina 

Rhinazin 
Betadrin (+ Chlorowodorek difenhydraminy (środek 
p/histaminowy)) 
Cincol (+ Siarczek cynku) 
Mibalin (+ Błękit metylenowy) 
 

α 

Oksymetazolina 

Acatar 
Afrin 
Nasivin 
Oxalin  
 

α 

Tetryzolina 

Starazolin 
Visine 
Tyzine 
Sperallerg (+ Antazolina) 
Spersadexoline (+ Chloramfenikol + Deksametazon) 
 

α 

Tymazolina 

Tymazen 
 

 

 

 

 

Norma 

Wpływ α-adrenomimetyków 
Rozszerzenie źrenicy w wyniku pobudzenia receptora α

1

 umiejscowionego w 

mięśniu promienistym (skurcz mięśnia promienistego → rozszerzenie źrenicy) 

 

 
 
 
 
 

LEKI POBUDZAJĄCE RECEPTORY β-ADRENERGICZNE 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA  NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

β

1 

(selektywny) 

Dobutamina  

Dobutrex 
Dobutamine 
Dobuject 
 

β

1

 β

2

 β

3

 

Izoprenalina  

 

 

β

1

 (słabo) i   

β

2

  ((silniej)  silniejsze 

działanie  w  oskrzelach, 
słabsze w m. gładkich), 
β

3

 

 

Orcyprenalina  

Astmopent 

β

2

 

Salbutamol  

Salbutamol 
Steri-Neb Salamol 
Salamol 
Ventolin 
Ventodisk  
 

β

2

 

Terbutalina  

Bricanyl Turbuhaler 
 

β

2

 

Fenotrol  

Fenoterol 
Berotec 
Berodual (+ Ipratropium) 
Partussisten 
Rhitodyna 
 

β

2

 

Salmeterol 

Serevent 
Serevent Dysk 
Seretide Dysk (+ glukokortykosteroid) 
 

β

2

 

Formoterol  

Foradil 
Zafiron 
Oxis Turbuhaler 
 

β

2

 

Bambuterol  

Bambec 
 

 

 

 

 

Norma 

Wpływ β-adrenomimetyków 
Rozszerzenie źrenicy w wyniku pobudzenia receptora β

2

 umiejscowionego w 

mięśniu rzęskowym (rozkurcz mięśnia rzęskowego → rozszerzenie źrenicy) 

 

 
 
 
 

LEKI POBUDZAJĄCE RECEPTORY α- i β-ADRENERGICZNE 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA 

NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

α β 

Epinefryna  

Fastject 
 

1-3 mg/kg m.c. /min 

β

1

 i D

1

 

 

4-10 mg/kg m.c. /min 

β

1 

i α 
 

>10 mg/kg m.c. /min 

α 

 

Dopamina 

Dopaminum hydrochloridum 
Dopamin 

α (pośrednio, oba podtypy) i 

β (bezpośrednio słabo β

1

 i β

2

) 

Efedryna  

Efrinol 
Rubital Compositum 
Tussipect 
 

α (pośrednio, oba podtypy) i 

β (bezpośrednio słabo β

1

 i β

2

) 

Pseudoefedryna  

Nurofen (+ Ibuprofen) 
Cirrus (+ Cetyryzyna) 
Clarinase (+ Laratadyna) 
Gripex (+ Paracetamol + Dextrametorfan) 
Tabcin N (+ Paracetamol + Dextrametorfan 
+ Doksolamina) 
Disophrol Retard (+ Deksbromfenyramina) 
 

α (pośrednio, oba podtypy) i 

β (bezpośrednio słabo β

1

 i β

2

) 

Metaraminol  

Sudafed 
Actifed  
 

α β 

Etylefryna 

Effortil  
 

 

LEKI BLOKUJĄCE RECEPTORY α-ADRENERGICZNE 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA  NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

α 

Tolazolina  

Wycofana 
 

α

 

Fentolamina  

 

Stosowana bardzo rzadko 

α

1A 

Prazosyna  

Minipress 
Polpressin  
 

α

1A

 

Terazosyna  

Hytrin  
Kornam  
 

α

1B

 

Doksazosyna  

Cardura  
Dolar  
Doxanorm 
Kamiren 
Zoxon  
 

α

1A

 

Alfuzosyna  

Dalfaz 
Dalfaz SR 
Dalfaz UNO 
 

α

1A

 

Tamsulosyna  

Omnic  

 

 

 

Dihydropochodne alkaloidów sporyszu 

 

Dihydroergotamina  

 
Dihydroergotaminum methasulfonicum 
Dihydroergotaminum tartaricum 
 

Dihydroergotoksyna  

Dihydroergotoxinum aethanosulfonicum 
 

Dihydroergokrystyna  

Dihydroergokristini mesilas 

 
 

Dihydroergokristinum 

 
Brinerdin (+ Klopamid + Rezerpina) 
Venacorn (+ Eskulina + Rutozyd) 
 
Anavenol (+ Eskulina + Rutozyd) 
Normatens (+ Klopamid + Rezerpina) 
 

 

 

 

α

 +

 de

p

re

syj

ny w

pł

yw

 na

 o

śr

ode

k 

na

cz

yni

or

u

chow

y 

 

Dihydroergokryptyna  

Almirid 
 

 

LEKI BLOKUJĄCE RECEPTORY β-ADRENERGICZNE 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA  NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

β

1 

Acebutolol 

Abutol 
Sectral 
 

β

1 

Atenolol  

Atenolol 
Normocard 
 

β

1 

Bisoprolol  

Bisocard 
Concor Cor 
Concor 
 

α β 

Carvedilol  

Dilatrend 
Vivacor 
 

β

1 

Metoprolol   

Betaloc 
Betaloc ZOK 
Metocard 
Metoprolol 
 

β

1

 oraz ↑[NO] 

Nebiwolol  

Nebilet 
 

β

1

 

Oxprenolol  

Coretal  
 

β

2

 

Betaksolol  

Betoptic 
Betabion 
Lokren 
 

β

2

 

Karteolol  

Arteoptic 
 

β

2

 

Metipranolol  

Betamann 
 

β

1 

β

2

 

Nadolol  

Apo-Nadol 
 

β

1 

β

2

 

Pindolol 

Visken  
 

β

1 

β

2

 

Propranolol 

Propranolol 
Propranitrat ( + Isosorbidi dinitras) 

β

1 

β

2

 

Sotalol 

Bisotal 
Sotahexal 
 

β

1 

β

2

 

Timolol  

Cusimolol 
Timoptic 
Cusopt 
Oftensin  

 

 

Norma 

Wpływ β-adrenolityków 
ZwęŜenie źrenicy w wyniku blokowania receptora β

2

 umiejscowionego w mięśniu 

rzęskowym (skurcz mięśnia rzęskowego → zwęŜenie źrenicy) 

LEKI BLOKUJĄCE RECEPTORY α- i β-ADRENERGICZNE 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA  NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

α

1

 β

1 

β

2

 

Labetalol  

Pressocard  
 

α

1 

α

2 

β

1 

słabo pobudza β

2

 

Celiprolol 

Celectol 
Celipress  
 

 

LEKI HAMUJĄCE CZYNNOŚĆ PRESYNAPTYCZNYCH STRUKTUR W ZAKOŃCZENIACH 

STRUKTUR NERWÓW WSPÓŁCZULNYCH 

 

RECEPTOR 

SUBSTANCJA CZYNNA  NAZWY HANDLOWE 

 

 

 

Klonidyna  

Iporel 
 

Apraklonidyna 

 

 

Guanetydyna 

 

Wycofana 

 

 

α

2

 – pobudz

a 

o

śr

odkow

o i

 

obw

odow

o 

α

1

 – s

ła

bi

ej

 

pos

ts

yna

pt

yc

zni

e 

Rezerpina 

 

Raupasil 

Kompetycyjny 

antagonista DOPA 

α-metyldopa 

Dopanol 
Metyldopa