Trypanasoma Brucei Gambienese- Świdrowiec Gambijski	Osocze krwi, limfa, płyn mózgowo rdzeniowy	Mucha tse-tse, człowiek, antylopy, świnie bydło owce, kozy	trypomastigota, epimastigota	ŚPIĄCZKA AFRYKAŃSKA Faza I objaw WInterbottoma Faza II nacieki w istocie białej
Trypanasoma Brucei Rhodesiense- Świdrowiec Rodezyjski	Osocze krwi, limfa, płyn mózgowo rdzeniowy	Mucha tse-tse, człowiek, antylopy	trypomastigota, epimastigota	OSTRA ŚPIĄCZKA AFRYKAŃSKA j.w + zapalenie bł. Surowiczych, nacieki w istocie białej i szarej
Trypanosoma Cruzi	Narządy miąższowe	Pluskwiaki Rhodinus, Triatoma, Pastrongylus, pancerniki, psy, koty, szczury, oposy, człowiek	trypomastigota, amastigota, epimastigota, psudocysta z 3 postaciami w środku	TRYPANOSOMOZA AMERYKAŃSKA (Choroba Chagasa) objaw Romana, triada
Leishmania Donovani	Narządy miąższowe	Ćmianka (samica) Phelobotomus, człowiek, pies, gryzonie	promastigota, seromastigota, amastigota	LEISZMANIOZA NARZĄDOWA(ch. Czarna, kala-azar, dum-dum) ciemne zabarwienie skóry, często śmierc
Leishamania Tropica	Skóra, tkanka podskórna	Ćmianka (samica) Phelobotomus, człowiek, pies, gryzonie	promastigota, seromastigota, amastigota w monocytach, makrofagach, neutrofilach	LEISZMANIOZA SKÓRNA (wrzód wschodni, martwica mokra/sucha, test Montenegro, leczy się zabiegiem chirurgiczny
Leishmania Brasiliensis	Błona śluzowa jamy ustnej, nosa, gardła, w skórze	Ćmianka (samica) Phelobotomus, człowiek, pies, gryzonie, niektóre małpy	promastigota, seromastigota, amastigota	LEISZMANIOZA AMERKAŃSKA (Espundia) zmiany grudkowate martwicze, test Montenegro
Plasmodium Vivax	Komórki miąższu wątroby, układu siateczkowo – śródbłonkowego, erytrocyty	Człowiek, samica komara widliszka	sporozoit, schizont poza krwinkowy, kryptozoit, postacie pierścienia trofozoitu i schizonta wewnątrz- krwinkowego, merozoity, mikro/makrogametocyty	ZIMNICA 3-DNIOWA (Przewlekła), napady gorączki co 48h, wzrost poziomu IgG, gorączka 40°C, kwasochłonne ziarnistości Schueffnera
Plasmodium Malariae	Komórki miąższu wątroby, układu siateczkowo – śródbłonkowego, erytrocyty	Człowiek, samica komara widliszka	sporozoit, schizont poza krwinkowy, kryptozoit, postacie pierścienia trofozoitu i schizonta wewnątrz- krwinkowego, merozoity, mikro/makrogametocyty	Schizont pasmowato opasujący równikowo krwinkę, ZIMNICA 4-DNIOWA, napady gorączki co 72h, ostrzejsza niż Trzeciaczka, charakt. Postacie trofozoitu (pasmowate opasujące krwinki)
Plasmodium Falciparum	Komórki miąższu wątroby, układu siateczkowo – śródbłonkowego, erytrocyty	Człowiek, samica komara widliszka	sporozoit, schizont poza krwinkowy, kryptozoit, postacie pierścienia trofozoitu i schizonta wewnątrz- krwinkowego, merozoity, mikro/makrogametocyty	Gametocyty sierpowate z hemozoioną, ZIMNICA PODZWROTNIKOWA, napady gorączki co 24-48h, postacie pierścieni do 6 w 1 krwince
Plasmodium Ovale	Komórki miąższu wątroby, układu siateczkowo – śródbłonkowego, erytrocyty	Człowiek, samica komara widliszka	sporozoit, schizont poza krwinkowy, kryptozoit, postacie pierścienia trofozoitu i schizonta wewnątrz- krwinkowego, merozoity, mikro/makrogametocyty	ZIMNICA przypominająca trzeciaczkę, charakt. Wygląd krwinek, zarażone erytrocyty stają się owalne mają ziarnistości Shueffnera, strzępienie brzegów krwinek
Naegleria Fowleri	Ośrodkowy układ nerwowy	Człowiek	trofozoit, cysta	Ostre pierwotne pełzakowa zapalenie mózgu i opon mózgowych, porażenie nerwu czaszkowego, wędrują przez kość sitową
Acanthamoeba Castellani	Ośrodkowy układ nerwowy, płuca	Człowiek	trofozoit, cysta	Inwazje płuc, mózgu, opon przez jamę nosową/kość sitową
Wuchereria Bancrofti	Trzewne naczynia limfatyczne i węzły chłonne	Komar Culex, Aedes, Anopheles, Mansonia; człowiek	jajo, mikrofilaria, postać dorosła	WUSZERERIOZA (Słoniowacizna) zmiany zarostowe układu chłonnego, silna eozynofilia, rytmika dobowa dopasowana do aktywności komara
Trichonomas Vaginalis- Rzęsistek Pochwowy	Narządy płciowe i moczowe	Człowiek (najczęściej kobiety 30-40lat)	trofozoit	Ważne dla przebiegu zarażenia jest stęż. Estrogenów, RZĘSISTKOWICA OSTRA/ PRZEWLEKŁA, bywa bezobjawowa
Toxoplasma Gondii	Wewnątrzkomórkowo w różnych tkankach	Człowiek, bydło, owce, świnie, gryzonie, kura, gołąb, kotowate	trofozoit, pseudocysta, cysta z zoitami, oocysta ze sporozoitami	Jajo z przestrzenią okołojądrową, TOKSOPLAZMOZA NABYTA/WRODZONA, test ELISA
Schistosoma Haematobium- Przywra Krwi	Postac dojrzała w splotach żylnych pęcherza i miednicy mniejszej	Ślimak, człowiek	jajo, miracidium, sporocysta i i ii rzędu, cerkaria, schistosomula, osobnik dojrzały	Przyssawka gębowa i brzuszna, rynienka płciowa, jajnik otoczony gruczołami Mehlisa, SCHISTOSOMATOZA/Bilharcjoza: 1- skórna, 2- toksyczno-alergiczna, 3- traumatyczno-narządowa, jajnik w tylnej części ciała
Schistosoma Japonicum- Przywra Japońska	Dorzecze żyły krezkowej GÓRNEJ	Ślimak ziemnowodny Oncomelania, człowiek, ssaki	jajo, miracidium, sporocysta i i ii rzędu, cerkaria, schistosomula, osobnik dojrzały	Najcięższa postać schistosomatozy; 1- jw. , 2- objaw Katayama, objawy hipersplenizmu, 3 – postać mózgowa i jelitowa, śmierć w 2-5lat, jajnik w środkowej części ciała
Schistosoma Mansoni	Naczynia żyły krezkowej DOLNEJ, splot odbytniczy, naczynia żylne wątroby	Ślimak Biomphalaria, człowiek, pawian, koczkodan, gryzonie, torbacze	jajo, miracidium, sporocysta i i ii rzędu, cerkaria, schistosomula, osobnik dojrzały	1 i 2 jw. 3.- zapaleniem żył i błony śluzowej jelita grubego, owrzodzenia, wodobrzusze, jajnik w przedniej części ciała
Trichnella Spiralis- Włosień Kręty	Postacie dorosłe w jelicie cienkim, larwy w mięścniach poprz-prążkowanych	Polikseniczny: człowiek, świnia, foka, kret, niedźwiedź	larwa i, larwa ii, osobnik dorosły, otorbiona larwa	Larwy w czasie wędrówki linieją 4 razy. Trichinelloza (włośnica) Faza jelitowa i mięśniowa [zapalenie serca, przykurcze, zacieranie prążkowania, wzrost zawart. RNA]
Onchocera Volvulus	Tkanka podskórna	Meszka, człowiek	postacie dorosłe, mikrofilarie	Onchocerkoza (choroba rzeczna) zapalenie spojówek, zmiany na dnie oka, ślepota
Pneumocistis Carinii	Płuca	Człowiek, szczur, mysz, pies, kot, królik	cysta (sporocysta), osobniki dorosłe	ŚRÓDMIĄŻSZOWE PLAZMATYCZNO-KOMÓRKOWE ZAPALENIA PŁUC. Zdrowi są nosicielami, test ELISA, RTG płuc
Lamblia= Giardia Intestinalis	Jelito cienkie (zwłaszcza dwunastnica) drogi żółciowe	Człowiek	trofozoit, cysta	LAMBLIOZA: jelitowa, żołąd-jelitowa, rzekomo-wrzodowej, wątro.-trzustkowej, towarzyszy jej zakażenie owsikiem, włosogłówką, taś. Karłowatym, glistą
Enatmoeba Coli- Pełzak Okrężnicy	Jelito grube	Człowiek	trofozoit, precysta, cysta, metacysta	W cyście ciałka chromatodialne i jodofilne, w trofozoicie ekscentryczny kariosom; PEŁZAKOWICA, wolno ruszające trofozoity
Enatmoeba Histolytica- Pełzak Czerwonki	Jelito grube	Człowiek	trofozoit magna, trofozoit minuta, cysta, metacysta	W cyście wodniczka jodofilna z glikogenem, w trofozicie magna centralny kariosom, szybko pełza, PEŁZAKOWICA OSTRA /PRZEWLEKŁA [kryształki Charcota- Leydena]
Enatmoeba Gingivalis- Pełzak Dziąsłowy	Jama ustna (na brzegach dziąseł)	Człowiek	trofozoit	Nie tworzy cyst! PEŁZAKOWICA DZIĄŁSŁOWA; zapalenia zatok bocznych nosa lub migdałków
Cryptosporidium Parvum	Jelito cienkie i układ oddechowy	Człowiek (gł. Niemowlęta), drób, bydło, pies, kot	trofozoit, merozoit, meront ii generacji, mikro/makrogametocyty, oocysta, sporozoit	KRYPTOSPORYDIOZA ostra/przewlekła; biegunka 50 razy dziennie, test ELISA
Mikrosporidia	Enterocyty jelita cienkiego, nabłonek dróg żółciowych, rzadziej oskrzeli	Stawonogi, ryb, człowiek	spory	Okryte chityną, u chorych na AIDS objaw cholangatis
Isospora Belli	Jelito cienkie	Człowiek	sporozoit, schizont, merozoit, mikro/makrogametocyty, oocysta	IZOSPOROZA. Przebieg z AIDS bardzo ciężki, wykrywanie metodą Kato i Miury
Cyclospora Cayetanensis	Jelito czcze	Człowiek	oocysta (ze sporozoitami), sporozoity	CYKLOSPOROZA: początek przypomina grypę, gorączka
Balantidinum Coli	Przewód pokarmowy	Człowiek, małpa, świnia	trofozoit, cysta	Trofozoit- 2 wodniczki tętniące, cysta 1- wod.tętn; BALANTYDIOZA ostra/przewlekła
Fasciola Hepatica- Motylica Wątrobowa	Wątroba, drogi żółciowe, rzadziej w trzustce, płucach, węzłach chłonnych	Błotniarka moczarowa Galba Truncatula, człowiek, nieparzystokopytne, przeżuwacze, małpy	jajo, miracidium, sporocysta, redia, cerkaria, metacerkaria, osobnik dorosły	Jajo ma owalne wieczko. Zachodzi zapłodnienie krzyżowe. FASCIOLOZA ostra/przewlekła: powiększenie wątroby, goraczka, wysoka eozynofilia
Paragonimus Westermani- Przywra Płucna	Płuca, oskrzela, opłucna	Pośredni: 1. Ślimak słodkowodny, 2. Słodkowdny krab,rak, krewetka; człowiek, kotowate, pies, świnia	jajo, miracidium, sporocysta, redia, cerkaria, metacerkaria, osobnik dorosły	PARAGONIMOZA: przewlekające się krwioplucie, odoskrzelowe zapalenie płuc, możliwe krwotoki do mózgu
Opisthorcis Felineus- Przywra Kocia	Przewody żółciowe	Pośredni: 1. Ślimak Bithynia, 2. Ryba karpiowata; człowiek, ssaki mięsożerne, świnia	jajo, miracidium, sporocysta, redia, cerkaria, metacerkaria, osobnik dorosły	Jajo ma kształt dzbanuszka z wieczkiem i guziczkiem. OPISTORCHIDOZA: obwodowe przew. żółciowe są rozszerzone i pogrubiałe
Enterobius Vermicularis- Owsik Ludzki	Jelito grube	Człowiek	jajo, larwa rabditopodobna, postać dorosła	Jajo z osłonką lipidową, chitynową i białkową, autoegzoinwacja, retroinwazja, autoendoinwazja, OWSICA(Enterobioza) ; wykr. metodą NIH, przylepiec Grahama
Trichuris Trichura- Włosogłówka Ludzka	Jelito grube i ślepe	Człowiek (szczególnie u geofilów)	jajo, jajo inwazyjne, larwa, postać dorosła	Spiralnie zagięty tylny koniec ciała, WŁOSOGŁÓWCZYCA(TRICHURIOZA), bez/ skąpo-objawowa; wykr. Metodą Kato i Miury, w kale krwinki kwasochłonne i kryształy Charcota- Leydena
Ancylostoma Duodenale- Tęgoryjec Dwunastnicy	Dwunastnica	Człowiek, małpy człekokształtne, świnie, zwierzęta mięsożerne	jajo, larwa rabditopodobna, larwa filariopodobna, postać dorosła	Wytwarza AcAP i inhibitor agregacji płytek krwii oraz hialuronidazę. W cyklu są 4 linienia! Ankylostomoza
Necator Americanus	Górny odcinek jelita cienkiego	Człowiek, mandryl, pies, goryl	jajo, larwa rabditopodobna, larwa filariopodobna, postać dorosła	Od A.duodenale różni się położeniem szpary sromowej i budową torebki kopulacyjnej, NEKATRIOZA
Strongyloides Stercoralis- Węgorek Jelitowy	Górny odcinek jelita cienkiego	Człowiek	jajo, larwa rabditopodobna, larwa filariopodobna, postać dorosła	Dojrzałe samce pasożytują w gruczołach Lieberkuehna, rozwój heterogeniczny i homogeniczny, WĘGORZYCA: skórna, płucna, jelitowa, zespół Loefflera, zmiany w OUN, testy ELISA
Anisakis Marina	Żołądek	Pośredni: 1. Skorupiak (kryl), 2. Ryba(śledź, makrela, łosoś); ssaki morskie, przypadkowo człowiek	jajo z larwą i, larwa ii, larwa iii, postać dorosła	ANISAKIOZA: uszkodzenie błony śluzowej żołądka( okolica wpustu i odźwiernika)
Diphyllobothrium Latum- Bruzdogłowiec Szeroki	Jelito cienkie człowieka	Skorupiak planktonowy, ryba, żywiciele parteniczni, człowiek >30 gat. Ssaków.	jajo, koracidium, onkosfera, procerkoid, plerocerkoid, postać dorosła	Do 20m. bruzdy przyssawkowe, ootyp z gruczołami Mehlisa, jajo z wieczkiem i guziczkiem, DIFYLOBOTRIOZA: niedrożnośc jelit, niedobór wit.B, zła praca szpiku
Taenia Solium- Tasiemiec Uzbrojony	Jelito cienkie człowieka	Świnia, dzik, niedźwiedź, lis, szczur, pies, człowiek, rzadko małpy	jajo, jajo inwazyjne, onkosfera, wągier (cysticerkus), postać dorosła	2-8m. Skoleks z 4 przyssawkami, ryjek uzbrojony w 22-32 haków., egzoinwazja, autoegzoinwazja, autoendoinwazja, TENIOZA, test ELISA
Taenia Saginata- Tasiemiec Nieuzbrojony	Jelito cienkie człowieka	Bydło, rzadziej owca, koza, lama, żyrafa, człowiek	jajo, jajo inwazyjne, onkosfera, wągier (bydlęcy), postać dorosła	4-25m(zazw.12), gruszkowaty skoleks z 4 przyssawkami, brak haków. Zjawisko APOLIZJI, uszkadzają płód, test ELISA
Hymenolepis Nana- Tasiemiec Karłowaty	Jelito cienkie człowieka	Bezkręgowiec, człowiek, gryzonie	jajo, onkosfera, cysticerkoid, postać dorosła	0,02-0,06m, skoleks z 4 przyssawkami i ryjkiem z wieńcem 20-28haków, HYMENOLEPIOZA: martwica błony śluzowej jelita, zaburzenia równowagi
Dipylidium Canium- Tasiemiec Psi	Przedni i środkowy odcinek jelita cienkiego	Larwy pcheł, imaginalne formy wszołów, człowiek, pies, kot, lis, szakal	jajo, onkosfera, cysticerkoid, postać dorosła	0,15-0,7m, skoleks z 4 przyssawkami z 4-7 rzędami 30-150 haków. DIPYLIDIOZA: bez/skąpo objawowa
Echinococcus Granulosus- Tasiemiec Bąblowcowy	Jelito cienkie	Świnia, owca, koza, człowiek, lemur, makak, pies, wilk, szakal, dingo, hiena, kotowate	jajo, onkosfera, bąblowiec, protoskoleks, postać dorosła	0,003-0,006m, skoleks z ryjkiem z 2 wieńcami (28-50haków), jaja odporne na niską T i środ. Chem., BĄBLOWICA (ECHINOKOZA), wykr. USG torbieli
Ascaris Lumbricoides- Glista Ludzka	Jelito cienkie	Monokseniczny: człowiek	jajo, jajo inwazyjne, larwa, postać dorosła	Wytwarza inhibitory trypsyny i α-chymotrypsyny. Guzki robacze w narządach. GLISTNICA(ASKARIOZA): zespół Loefflera, zgrzytanie zębami, martwe larwy w wątrobie
Toxocara Canis- Glista Psia	Jelito cienkie	Człowiek, gryzonie, pies, wilk, lis	jajo, jajo inwazyjne, larwa, postać dorosła	Gardziel zakończona żołądeczkiem, powstają ziarniaki. TOKSOKAROZA: hepatomegalia, test ELISA, CT, USG, NMR
Toxocara Cati– Glista Kocia	Jelito cienkie	Mysz, karaluchy, dżdżownice, ptaki, psy, kotowate, rzadko u człowieka	jajo, jajo inwazyjne, larwa, postać dorosła	Gardziel zakończona żołądeczkiem, powstają ziarniaki. TOKSOKAROZA: hepatomegalia, test ELISA, CT, USG, NMR
Cimex Lecturalis- Pluskwa Domowa	Skóra	Człowiek, zwierzęta	jajo, larwa, postać dorosła	Jajo z wieczkiem z subs. cementową. 5 linień, przeobrażenie niezupełne, charakterystyczny zapach wydzieliny
Pediculus Humanus- Wesz Ludzka	Głowa, odzież	Człowiek	jajo, larwa, postać dorosła	Nieuskrzydlone, 3 linienia, jaja jw., WSZAWICA: tworzą się kołtuny lub liszajec. Przenoszą dur plamisty, gorączkę okopową
Anopheles Maculipennis- Komar Widliszek	Skóra	Bydło, człowiek	jajo, 4 stadia, larw, poczwarka, osobnik dorosły	Ślina ma antykoagulanty, kłuje o zmierzchu i świcie, przenoszą Plasmodium vivax
Tunga Penetrant- Pchła Piaskowa	Skóra	Człowiek		Najmniejsza pchła, brak grzebieni, wdrąża się w skórę między palcami i w okolicach paznokci
Pulex Irritans- Pchła Ludzka	Skóra	Człowiek	jajo, 3 stadia larwalne, imago	Pokryta chityną, brak grzebieni, skoczne tylne nogi, pchły pasożytują w stadium imaginalnym. 3 stadia larwalne. Przenosi dur endemiczny, kiedyś dżumę
Xenopsylla Cheopis- Pchła Szczurza Tropikalna	Skóra	Szczur śniady/wędrowny, mysz, człowiek		Przenosi dur endemiczni szczurzy, gorączkę rzeczną, kiedyś dżumy
Pthirus Pubis- Wesz Łonowa	Owłosione części tułowia i twarzy	Człowiek	jajo, larwa, 3 stadia nimf, osobnik dorosły	Żyjąc na rzęsach uniemożliwiają otwarcie powiek, jaja mniejsze od P.humanus, nogi z zagiętymi pazurkami
Sarcoptes Scabiei- Świerzbowiec Ludzki	Skóra	Człowiek	jajo, larwa, nimfa, samiec lub nimfa ii, samica	ŚWIERZB: różowe korytarze na skórze, zmiany są w okolicach brzucha, piersi, narządów płciowych, między palcami
Acarus Siro- Rozkruszek Mączny	Skóra, przewód pokarmowy	Człowiek		Żywią się środkami spożywczymi (mącznymi) ŚWIĄD MAGAZYNIERÓW, zapach miodu lub mięty
Demodex Folliculorum- Nużeniec Ludzki	Skóra, torebki włosów, gruczoły łojowe w okolicy ust i nosa	Człowiek	jajo, larwa, nimfa, 2 linienia, osobnik dorosły	Bezobjawowy, występuje w wykwitach skórnych
Dermanyssus Galinae- Ptaszyniec	Skóra	Ptactwo domowe, człowiek	jajo, larwa, protonimfa, deutonimfa, 4 linienia, osobnik dorosły	Lubi brud, ciemności i wilgoć, przenosi m.in. WIRUSOWE ZAPALENIE MÓZGU ST.LOUIS
Ixodes Ricinus- Kleszcz Pastwiskowy	Skóra	Pasożyt okresowy, wielożywicielowy, małe ssaki, gady, ptaki, człowiek	jajo, larwa, linienie, nimfa,osobnik dorosły	Narząd Hallera, każde stadium żywi się tylko raz. Hipostom z 8 ząbkami. Przenosi zarazki BRUCELOZY, PIROPLAZMOZY BYDŁA I KONI, PAŁECZKĘ TULAREMII, WIRUSA ŚRODKOWOEUROPEJSKIEGO KLESZCZOWEGO ZAPALENIA MÓZGU.
Argas Reflexus- Obrzeżek Gołębi	Skóra	Gołąb, jaskółka, kura, kaczka, człowiek	Jajo, larwa, 2- 4 stadia nimfy, osobnik dorosły	Jaja powlekane wydzieliną gruczołu Genego, atakuje nocą w mieszkaniach położonych obok gołębników, zarazki WIRUSOWEGO KLESZCZOWEGO ZAPALENIA MÓGU, DURU RZEKOMEGO, GORĄCZKI Q
Dermatophagoides Pteronyssinus	Drogi oddechowe	Ptaki, człowiek	Jajo, prelarwa, larwa, protonimfa, tritonimfa, forma dorosła	Zarażenie drogą inhalacyjną. Wywołuje reakcje alergiczne