Wybrane zagadnienia prawa – sylabus
(zaliczenie na ocenę – 1pkt. ECTS)
Cel zajęć: Wprowadzenie lub przypomnienie najważniejszych zagadnień humanistycznych pojawiających się w kontekście idei prawa oraz przełożenie ich na aspekty życia społecznego i państwowego w prawie kodeksowym. Zajęcia przygotowane są dla studentów wszystkich roczników studiów kształconych w trybie nauk ścisłych, technicznych, politechnicznych oraz innych wykładanych na WAT w Warszawie. W trakcie zajęć student będzie miał styczność z najważniejszymi rozważaniami intelektualnymi na przestrzeni dziejów dotykających ewolucji pojęcia prawa i jego występowania w filozofii, nauce i w naukach prawnych, a także powstawania prawa kodeksowego i prawa państwowego, oraz funkcjonowania systemów prawa w Polsce i na świecie.
Forma i treść zajęć: Zajęcia odbywają się w trybie wykładów (i innych zajęć). Na treść zajęć składają się z trzy podstawowe części tematyczne. W każdej z nich omawiane są poszczególne aspekty rozumienia i stosowania idei prawa w kulturze euro-azjatyckiej począwszy a euro-atlantyckiej skończywszy. W pierwszym części omawiane są aspekty historyczne - powstawanie praw oraz przykłady filozoficznych stanowisk zmierzających do zrozumienia istoty prawa. W części drugiej omawiane zostają aspekty powstawiania prawa państwowego z zaznaczeniem najważniejszych założeń. W części trzeciej ukazany zostaje system prawa RP w raz z jego najważniejszymi elementami. Forma zaliczenia: Przedmiot zostaje zaliczony na podstawie sprawdzianu wiedzy. Sprawdzian ten ma formę zamkniętego testu „a,b,c,d”, od 20 – 30 pytań, z jedną odpowiedzią prawidłową, bez punktów ujemnych. Treść testu odnosi się do tematów i haseł podanych poniżej.
Tematy (zarys ogólny)1
Zakres przedmiotowy „prawa”. Pojęcia i definicje podstawowe występujące w nauce o prawach.
Historyczne ujęcie koncepcji norm ogólnych oraz norm szczegółowych w przełożeniu na prawo stanowione. Przykłady pierwszych mitycznych założeń o prawie, kodeksów oraz źródeł religijnych
Pierwsze nauki o prawie jako nauki filozoficzne. Istota prawa według założeń filozoficznych. Starożytna koncepcja „aszem” rozwinięta jako idea „logosu” w antycznej Grecji. „Logos” a „nomos” jako fundament prawa stanowionego.
Źródła pochodzenia prawa według wybranych nauk filozoficznych. Klasyczne rozumienie istoty prawa u Sofistów, Sokratesa, Platona, Arystotelesa, Stoików w filozofii antycznej. Idea prawa natury.
Powstawanie europejskiej tradycji prawnej. Prawo Rzymskie, prawo precedensowe i inne wpływy na europejską kulturę prawną.
Rozwój prawa państwowego i stanowionego w Europie. Oświecenie i koncepcje prawa naturalnego jako fundamentu prawa państwowego. Pierwsze konstytucje oraz idea państwa prawa.
Elementy historii prawa polskiego. Polskie konstytucje jako fundament państwa i systemu prawnego. Polskie instytucje konstytucyjne.
System sądownictwa w Polsce. Rodzaje sądów i instytucji kontrolnych.
System tworzenia prawa w Polsce. Proces legislacyjny.
Elementy prawa kodeksowego i rozwiązań systemu prawa w Polsce. Gałęzie prawa.
Najważniejsze hasła: prawo, me, aszem, dike, temida, logos, nomos, ius, lex, dedukcja, indukcja, konstytucja, prezydent, sejm, senat, struktura sądownictwa, sądy, kodeksy, państwo prawa, republika, demokracja, proces legislacyjny, (oraz inne określone na wykładach).
Bibliografia:
Konstytucja RP z 1997r.
Zarys prawa, Korycki i inni, Lexis Nexis, Warszawa 2010 (i starsze)
Wprowadzenie do prawa, Jolanta Jabłońska-Bonca, Lexis Nexis, Warszawa 2008
Oraz inne pozycje z podstaw prawa bądź wprowadzenia do prawa, historii prawa, filozofii prawa, itp.
∗ w zależności od ilości godzin wykładów i innych zajęć tematy mogą być grupowane↩