Pieczęć szkoły podpis opiekuna praktyk

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Konspekt lekcji chemii
Imię i nazwisko
Klasa
Data
Temat

1. Cele lekcji:

Cele operacyjne lekcji:

Uczeń wie :

• Jaka grupa atomów jest grupą funkcyjną alkoholi

• Jak tworzy się wzory i nazwy alkoholi

• Jakie są właściwości alkoholu metylowego i etylowego,

Uczeń umie:

• Napisać wzór sumaryczny i strukturalny alkoholu metylowego i etylowego,

• Zapisać równania reakcji spalania alkoholu metylowego i etylowego,

• Zbadać właściwości alkoholu metylowego i etylowego oraz oznaczyć odczyn roztworu badanych alkoholi.

• zbuduje cząsteczki pierwszych czterech alkoholi,

Środki dydaktyczne :

1. Karty pracy dla uczniów, probówki, parowniczka, etanol, fenoloftaleina, zapałki

1. Metody nauczania:

Metoda wiodąca:

• Słowna – dyskusja, wykład,

• Praktyczna – pokaz

Metoda wspomagająca

• Praktyczna – ćwiczenia uczniowskie

Formy pracy

• Praca samodzielna ucznia,

1. Ogólny plan lekcji z uwzględnieniem czasu

1. Wstęp: 5 min.

2. Część nawiązująca 5 min.

3. Część właściwa 30 min.

4. Rekapitulacja, zadanie zadania domowego: 5 min.

1. Przebieg lekcji:

1. Faza przygotowawcza: Sprawdzenie obecności, nawiązanie i wprowadzenie do tematu zajęć.

N: Na dzisiejszej lekcji zajmiemy się pochodnymi węglowodorów- alkoholami. Jednak najpierw przypomnimy sobie informacje z poprzedniej lekcji.

U:Grupa funkcyjna to atom lub grupa atomów zastępująca atom wodoru.

N: Pochodne węglowodorów w swych cząsteczkach oprócz grupy funkcyjnej mają na ogół grupę węglowodorową, umownie oznaczoną literą R.

Poznawanie grup funkcyjnych rozpoczniemy od grupy hydroksylowej-OH. Taką grupę mają w cząsteczce między innymi alkohole. Związki zawierające w cząsteczce jedną grupę –OH nazywamy alkoholami jednowodorotlenowymi. W cząsteczkach alkoholi grupa hydroksylowa jest połączona z grupą węglowodorową. Proszę więc zapisać na tablicy wzór ogólny alkoholi.

Nauczyciel wybiera ucznia który zapisuje na tablicy wzór ogólny alkoholi ROH.

1. Faza realizacyjna:

N: Poznawanie pochodnych węglowodorów rozpoczniemy od alkoholi. Dokonując analizy tabeli 3 na stronie 59 w podręczniku możemy wywnioskować, że alkohole zawierające w cząsteczce jedną grupę wodorotlenową czyli alkohole jednowodorotlenowe tworzą szereg homologiczny o ogólnym wzorze C_nH_2n+1OH, gdzie n oznacza liczbę atomów węgla w cząsteczce alkoholu. Nazwy systematyczne alkoholi, zgodne z nazewnictwem IUPAC, tworzy się dodając do nazwy odpowiedniego alkanu, który stanowi szkielet cząsteczki, końcówkę – ol. Istnieje również drugi system nazewnictwa alkoholi- do nazwy grupy węglowodorowej dołącza się końcówkę- owy, a całość poprzecza wyrazem „alkohol”. Przejdźmy do zadania 1 na karcie pracy.

Zadanie 1 Nazwij podane alkohole.

C₂H₅OH- …………………………………

C₅H₁₁OH-………………………………..

CH₃OH- ………………………………….

N:Zbadany teraz właściwości fizyczne etanolu.

Doświadczenie 1

„Badanie właściwości fizycznych etanolu.”

Opis wykonywanego doświadczenia:

Do probówki wlej 2cm³ etanolu. Sprawdź jego barwę oraz zapach. Następnie dodaj tyle samo centymetrów sześciennych wody i wstrząsaj zawartość probówki. Obserwuj zachodzące zmiany.

Woda

Etanol

Nauczyciel prosi o napisanie obserwacji na kartach pracy.

Po wykonaniu doświadczenia nauczyciel kieruje pytania do całej klasy:

N: Co zaobserwowaliście?

U: Etanol jest bezbarwną cieczą o drażniącym ostrym zapachu. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie.

N:W cząsteczkach alkoholi znajdują się grupy hydroksylowe- Oh, podobnie ja w wodorotlenkach. Sprawdzimy teraz czy wodny roztwór etanolu powoduje zmianę barwy wskaźnika, jak ma to miejsce w wodnych roztworach wodorotlenków.

Doświadczenie 2

„Badanie odczynu wodnego roztworu etanolu.”

Opis wykonywanego doświadczenia:

Do probówki z wodnym roztworem etanolu dodaj kroplę fenoloftaleiny. Obserwuj barwę dodanego wskaźnika.

Fenoloftaleina

Etanol

Nauczyciel prosi o napisanie obserwacji i wniosków na kartach pracy.

Po wykonaniu doświadczenia nauczyciel kieruje pytania do całej klasy:

N: Co zaobserwowaliście?

U:Nie obserwujemy zmiany barwy fenoloftaleiny.

N: Jakie możemy wyciągnąć wnioski?

U: Odczyn wodnego roztworu alkoholu jest obojętny.

N: Tak, etanol podobnie jak inne alkohole nie ulega dysocjacji jonowej, nie powoduje zatem zmiany barwy wskaźnika.

Doświadczenie 3

„Badanie palności etanolu.”

Opis wykonywanego doświadczenia:

Do parowniczki wlej około 2cm³ etanolu. Zapal ulatniające się pary alkoholu. Obserwuj wygląd płomienia.

Etanol

Nauczyciel prosi o napisanie obserwacji i wniosków na kartach pracy.

Po wykonaniu doświadczenia nauczyciel kieruje pytania do całej klasy:

N: Co zaobserwowaliście?

U:Pary etanolu palą się jasnoniebieskim płomieniem.

N:Jakie możemy wyciągnąć wnioski?

U: Etanol jest związkiem łatwopalnym.

N: Proszę zapisać reakcje spalania etanolu.

Nauczyciel wybiera ucznia, który zapisuje na tablicy równanie reakcji spalania etanolu.

C₂H₅OH + 3O₂ -> 2CO₂ + 3H₂O

N: Metanol ma bardzo podobne właściwości fizyczne do etanolu. Alkoholi tych nie można od siebie odróżnić za pomocą zmysłów węchu czy wzroku. W celu odróżnienia metanolu od etanolu należy przeprowadzić odpowiednie badania laboratoryjne. Również niektóre właściwości chemiczne tych alkoholi są zbliżone, na przykład metanol, podobnie jak etanol, ulega reakcji spalania. Proszę napisać reakcje spalania metanu.

Nauczyciel wybiera ucznia, który zapisuje na tablicy równanie reakcji spalania metanolu.

2CH₃OH + 3O₂-> 2CO₂ + 4H₂O

1. Faza podsumowująca:

N: W celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości zdobytych na dzisiejszej lekcji proszę wykonać zadanie 2 na kartach pracy.

Zadanie 2 Uzupełnij tabelę.

Właściwości	Metanol	Etanol
Stan skupienia
Barwa
Rozpuszczalność w wodzie
Zapach
Palność
Przewodnictwo elektryczne
Odczyn roztworu

Zadanie domowe:

1.Wypisz po trzy przykłady zastosowania metanolu i etanolu.

1. Załączniki:

   1. Karta pracy ucznia.