Trójglicerydy
Struktura trójglicerydu. Od lewej: gliceryna, po prawej od góry w dół: kwas palmitynowy, kwas oleinowy, kwas alfa-linolenowy, wzór sumaryczny: C55H98O6
Trójglicerydy (triglicerydy, triacyloglicerole, TG) - organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanym na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.
Budowa
Każdy trójgliceryd zbudowany jest z cząsteczki glicerolu i trzech cząsteczek długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, połączonych wiązaniem estrowym.
Wyróżnia się trójglicerydy proste i złożone:
proste - posiadają trzy identyczne kwasy tłuszczowe
złożone (mieszane) - posiadają różne kwasy tłuszczowe w cząsteczce
Trójglicerydy mieszane zawierają różne kwasy tłuszczowe w cząsteczce, ale nawet te same kwasy tłuszczowe w jednej cząsteczce mogą być ułożone w różnej konfiguracji przestrzennej, co decyduje o ich różnych właściwościach.
Triglicerydy a zdrowie
Badanie stężenia triglicerydów należy wykonywać po 12-14 godzinach od spożycia posiłku.
W Polsce za wartości prawidłowe stężenia triglicerydów w surowicy lub osoczu krwi przyjmuje się:
0,35-1,35 g/l (0,40-1,54 mmol/l) u kobiet
0,4-1,6 g/l (0,45-1,82 mmol/l) u mężczyzn
<1 g/l (<1,13 mmol/l) u dzieci
Według najnowszych badań podwyższony poziom triglicerydów ma większy wpływ na podniesienie ryzyka zawału serca czy udaru mózgu niż podwyższony poziom cholesterolu.
Trójglicerydy (triglicerydy) to najczęściej występujący tłuszcz we krwi. Twoje ciało wykorzystuje go jako energię. Każdy z nas potrzebuje pewną ilość trójglicerydów, aby być zdrowym. Wielu ludzi którzy borykają się z problemami serca mają za wysoki poziom trójglicerydów.
Normy trójglicerydów różnicuje się na podstawie wieku i płci. Podwyższony poziom trójglicerydów w połączeniu z niskim cholesterolem HDL i wysokim cholesterolem LDL znacznie przyśpiesza miażdżyce (obudowywanie ścian tętnic tłuszczem). Miażdżyca z kolei podnosi ryzyko chorób serca i zawału.
Co powoduje wysoki poziom trójglicerydów?
U wielu osób przyczyna podwyższonego poziomu trójglicerydów jest nadwaga, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu lub zbyt wysoka ilość węglowodanów w diecie (60% kalorii bądź więcej). Można zauważyć, że wysokie trójglicerydy to czynnik związany ze stylem życia, jednak przebyte choroby lub genetyczne predyspozycje również mogą być ich przyczyną.
Jak możesz obniżyć poziom trójglicerydów?
Główną terapią pozwalającą obniżyć trójglicerydy jest zmiana stylu życia. Oznacza to:
kontrolowanie wagi ciała,
spożywanie zdrowej dla serca diety,
ograniczenie ilości złych tłuszczy i cukrów w diecie,
podejmowanie regularnej aktywności fizycznej,
rzucenie palenia,
ograniczenie spożywania alkoholu (do jednego drinka dziennie w przypadku kobiet i do dwóch drinków dziennie w przypadku mężczyzn)
Trójglicerydy to główne tłuszcze jakie spożywamy podczas codziennego dnia. W zdrowym organizmie powinny być one całkowicie rozłożone na nieszkodliwe formy. Kiedy zawodzą naturalne mechanizmy ich utylizacji, zwiększony poziom tych lipidów doprowadza do wielu ciężkich patologii.
nadmierna masa ciała - nadwaga (BMI>25 i otyłość BMI>30),
nadużywanie alkoholu,
niedoczynność tarczycy,
zespół nerczycowy,
niewydolność nerek,
zapalenie trzustki,
dna moczanowa,
stosowane leki:
o doustna antykoncepcja
o beta blok ery
o leki moczopędne (tiazydy)
Jak zmniejszyć poziom TG?
Zwiększonej ilości trójglicerydów we krwi sprzyja spożywanie słodyczy oraz alkoholu. Stąd też, w celu ich obniżenia do wartości prawidłowych, należy wykluczyć z diety słodkie produkty, a alkohol zupełnie wyeliminować. Aby pozbyć się nadmiaru TG stosować można naturalne tłuszcze rybie zawierające kwasy omega-3 (ryby morskie - makrela, tuńczyk, łosoś). Istnieją także leki, które sprawnie obniżają ilość tych lipidów lecz o ich włączeniu decyduje lekarz.
Chylomikronemia
Bardzo wysokiemu stężeniu trójglicerydów (>500 mg/dl) we krwi mogą towarzyszyć objawy pod postacią napadowych bólów brzucha. Stan ten predysponuje do rozwinięcia się ostrego zapalenia trzustki, który jest chorobą zagrażającą życiu. Patologia ta nosi nazwę chylomikronemii. Nadmierna ilość chylomikronów w surowicy sprawia, że krew chorej osoby staje się mleczna (tak jak limfa). U zdrowej osoby chylomikrony w ciągu godziny po posiłku powinny być rozłożone, a ich obecności we krwi nie stwierdza się.