Teodolit - instrument geodezyjny przeznaczony do pomiaru kątów poziomych oraz kątów pionowych. Wyróżnia się teodolity optyczne oraz elektroniczne. W teodolitach optycznych zastosowane jest szklane koło poziome (limbus) i koło pionowe z naniesionym podziałem kątowym (w Polsce praktykowany jest dziesiętny podział gradowy, w którym kąt prosty równa się 100 gradom), z którego obserwator wykonuje odczyt kierunku. W teodolitach elektronicznych odczyt kierunku jest wykonywany automatycznie.

Sprawdzenie warunku kolimacji:

- ustawiamy teodolit i poziomujemy go

- celujemy na odległy i wyraźny punkt

- wykonujemy odczyt na kole poziomym O1

- obracamy alidade o 180˚ i lunetę przez zenit

- ponownie celujemy na ten sam punkt i wykonuemy odczyt na kole poziomym O2

-warunek jest spełniony jeżeli : (O₂-O₁)-200^g<M_(afla)

Sprawdzenie warunku inklinacji:

-ustawiamy teodolit i poziomujemy go, na wysokości osi celowej kładziemy łatę

-celujemy na wysoki punkt ,opuszczamy lunete na łatę i wykonujemy odczyt O1

- obracamy alidade o 180˚ i lunetę przez zenit

- ponownie celujemy na ten sam punkt, puszczamy lunetę na łatę i wykonujemy odczyt O2

- warunek jest spełniony jeżeli: |O1-O2| = < 2mm

Tachimetr - współczesna forma teodolitu jest instrument wykonujący dokładny pomiar długości i katów czyli tachimetr elektroniczny nazywany tez stacją pomiarową. Budowa tachimetru jest zblizona do budowy teodolitu

Budowa tachimetru jest zblizona do budowy teodolitu. Tachimetr dodatkowo posiada:

-wbudowany dalmierz

-klawiaturę numeryczną

-system odczytowy w postaci wyświetlacza.

Pomiar kąta poziomego; możemy wyróżnic następujące metody pomiaru pojedynczego kąta poziomego :

-metota kątowa,

-metoda kierunkowa,

-metoda repetycyjna.

Metoda kątowa:

-ustawiamy tachimetr na stanowisku ( centrujemy , poziomujemy)

-nacelowanie na sygnał ustawiony na lewym punkcie

-wykonanie odczytana kole poziomym O_L'

-nacelowanie na sygnał ustawiony na prawym punkcie

-wykonanie odczytu na kole poziomym Op'

Pomiary wysokościowe to zespół czynności mających na celu wyznaczenie wysokości (H) lub roznicy wysokości ( delta h) punktów znajdujących się na powierzchni Ziemi

Wysokośc punktu (H) jest to odległość tego punktu od średniego poziomu mórz i oceanów , mierzona wzdłuż lini pionu przechodzącej przez ten punkt wyrażona w [m]

Każde państwo na swoim obszarze ma założoną sieć punktów - geodezycja osnowę wysokościową. Punkty tej seci naszą nazwę reperów niwelacyjnych.

Niwelacja - jest to pomiar różnicy wysokości pomiędzy dwoma punktami. Możemy wyróżnic następujące metody niwelacji:

-niwelacja barometryczna

-niwelacja geometryczna

-niwelacja trygonometryczna

-niwelacja metodą GPS

Niwelacja barometryczna polega na określeniu roznicy wysokości pomiedzy dwoma punktami na podstawie pomiaru cisnienia atmosferycznego na tych punktach. Dokładność tej metody niwelacji 2-3 m , stosowana na terenach gorskich przy dużych roznicach wysokości.

Niwelacja trygonometryczna - polega na określeniu roznicy wysokości jako przyprostokątnej trojka prostokątnego , w którym zmierzono kat ostry alfa oraz jedez z bokow przyległych do tego kata d lub d_p

Niwelacja geometryczna polega na pomiarze roznicy wysokości z zastosowaniem niwelatora oraz łat niwelacyjnych. Dokładność niwelacji w zależności od zastosowania metody 1-5 mm

Niwelacja metoda GPS - wyznaczanie wysokości danego punktu na podstawie pomiarów GPS , dokładność tej metody niwelacji 2-3 cm.

Niwelacja geometryczna dzieli się na niwelacje

- metoda w przod

- metodą ze środka

---