Technik_pszczelarz_321[04].Z1.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Beata Wawryn-śmuda

Organizacja produkcji roślinnej
321[04].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Produkcja zboŜa ozimego i jarego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Produkcja ziemniaka i buraka cukrowego

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Produkcja rzepaku ozimego

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

cele kształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia się

oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

scharakteryzować klimat i mikroklimat Polski,

−

scharakteryzować układy mechaniczne maszyn,

−

scharakteryzować rodzaje maszyn stosowanych podczas zabiegów ochrony roślin,

−

charakteryzować ogólną budowę i zasadę działania kombajnu zboŜowego,

−

określać kompleksy glebowo-rolnicze,

−

analizować koszty wykonywania zabiegów związanych z ochroną roślin,

−

przewidzieć i zapobiec zagroŜeniom Ŝycia i zdrowia związanym z wykonywaną pracą,

−

zastosować zasady eksploatacji maszyn i urządzeń rolniczych,

−

określać wymagania higieniczno-sanitarne w gospodarstwie,

−

zastosować zasady ochrony środowiska,

−

dobierać i zastosować odzieŜ ochronną oraz środki ochrony osobistej do określonych prac,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa zdrowotnego
Ŝ

ywności, podczas produkcji, transportu oraz magazynowania środków i wyrobów

ywnościowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

określić znaczenie gospodarcze zbóŜ, roślin okopowych, gryki, rzepaku,

−

scharakteryzować właściwości biologiczne zbóŜ,

−

określić wymagania przyrodnicze zbóŜ,

−

zaplanować uprawę roli pod zboŜa,

−

zaplanować nawoŜenie gleby pod zboŜa, ilość wysiewu nasion i zabiegi ochronne,

−

wykonać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne uprawy zbóŜ,

−

zaplanować i zorganizować zbiór zbóŜ,

−

scharakteryzować cechy morfologiczne roślin okopowych,

−

określić wymagania klimatyczne i glebowe ziemniaków,

−

charakteryzować wybrane odmiany ziemniaków i buraków,

−

określić sposoby uprawy roli pod produkcję roślin okopowych,

−

zaplanować nawoŜenie gleby pod ziemniaki i buraki,

−

scharakteryzować cechy sadzeniaków i materiału siewnego buraków,

−

dobrać techniki i sprzęt do sadzenia i siewu,

−

zastosować sposoby pielęgnacji upraw ziemniaków i buraków,

−

dobrać maszyny i urządzenia do wykonania zabiegów uprawowych, pielęgnacyjnych
i zbioru roślin okopowych,

−

określić wymagania przyrodnicze gryki,

−

opracować projekt uprawy roli pod grykę,

−

zaplanować nawoŜenie i sposoby pielęgnacji gryki,

−

wykorzystać grykę jako bazę poŜytkową,

−

zorganizować zbiór i przechowywanie nasion gryki,

−

charakteryzować wymagania klimatyczne, glebowe, stanowisko rzepaku ozimego,

−

zaplanować sposoby uprawy roli pod uprawę rzepaku ozimego,

−

zaplanować nawoŜenie rzepaku ozimego dostosowane do stanowiska,

−

dobrać parametry siewu rzepaku ozimego,

−

wykonać zabiegi pielęgnacyjne i ochronne rzepaku,

−

rozpoznać szkodniki, choroby i chwasty rzepaku ozimego,

−

ocenić porę kwitnienia plantacji rzepaku,

−

określić zasady i sposoby zbioru oraz metody dosuszania rzepaku ozimego,

−

scharakteryzować zasady uprawy wybranych roślin motylkowych,

−

zaplanować uprawę roślin motylkowych,

−

dobrać właściwe parametry siewu roślin dla roślin motylkowych,

−

wykonać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne i ochronne roślin motylkowych,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej,
ochrony środowiska, bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności podczas uprawy roli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04].

Moduł:

Produkcja roślinna 321[04].Z1

Jednostka modułowa:

Organizacja produkcji roślinnej 321[04].Z1.04

Temat: Rośliny zboŜowe.

Cel ogólny: Określanie cech morfologicznych zbóŜ.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

charakteryzować zboŜa pod względem wymagań glebowych, świetlnych, cieplnych,

−

wymienić i opisać fazy wzrostu zbóŜ,

−

opisywać poszczególne części rośliny zboŜa,

−

określać cechy charakterystyczne budowy morfologicznej dla czterech podstawowych
zbóŜ.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład informacyjny,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 3–4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kolekcja zasuszonych roślin zbóŜ,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

zestaw multimedialny.

Przebieg zajęć:
1.  Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć.
2.  Podanie tematu zajęć, uświadomienie celu zajęć.
3.  wprowadzenie do tematu:

−

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości
dotyczących zbóŜ ich przynaleŜności do rodzin botanicznych, wymagań glebowych,
ś

wietlnych i cieplnych. Nauczyciel charakteryzuje poszczególne fazy wzrostu zbóŜ.

Nauczyciel omawia poszczególne elementy składowe budowy rośliny zboŜowej.
Nauczyciel po wykładzie zadaje pytanie: Jakie rodzaje kwiatostanów, źdźbeł,
ziarniaków, korzeni moŜna spotkać wśród zbóŜ?

−

„Burza mózgów” – uczniowie udzielają róŜnych odpowiedzi, wszystkie zostają
zapisane na tablicy. Nauczyciel weryfikuje odpowiedzi,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel prezentuje poszczególne gatunki zbóŜ. Omawia je i zwraca uwagę na
pojęcia takie jak: kłos, wiecha, źdźbło, podstawa blaszki liściowej, języczek, węzeł,
międzywęźle, korzenie przybyszowe. Po prezentacji nauczyciel zadaje pytanie: Jakie
charakterystyczne cechy posiadają poszczególne części rośliny zboŜowej,

−

nauczyciel do odpowiedzi typuje ucznia. Uczeń udziela odpowiedzi. Nauczyciel
weryfikuje odpowiedzi. Następnie nauczyciel przydziela zadania grupom.

4. Realizacja zajęć.

Praca w grupach 3–4-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

uczniowie zapoznają się z budową morfologiczną czterech zbóŜ,

−

uczniowie dyskutują na temat cech odróŜniających cztery podstawowe zboŜa,

−

uczniowie w grupach określają w jaki sposób najłatwiej moŜna rodzaj zboŜa na
podstawie jego budowy morfologicznej,

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek oraz kontroluje:

−

czy uczniowie zrozumieli zadanie,

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

−

czy zachowują przepisy bhp.

Zakończenie zajęć

−

przedstawiciel grupy prezentuje wykonane zadanie przez swoją grupę. Charakteryzuje
budowę morfologiczną danego zboŜa,

−

uczniowie dyskutują na forum grupy na temat przydatność znajomości cech
morfologicznych zbóŜ.

Praca domowa
Narysować w zeszycie do przedmiotu podstawę blaszki liściowej: pszenicy, Ŝyta, jęczmienia
i owsa.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie ucznia i grupę, na bieŜąco podczas
dyskusji, podczas wykonywania ćwiczenia oraz końcowe efekty pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04].

Moduł:

Produkcja roślinna 321[04].Z1

Jednostka modułowa:

Organizacja produkcji roślinnej 321[04].Z1.04

Temat: Ocena łanu rzepaku.

Cel ogólny: Ocenić łan rzepaku przed zimą.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

uzasadnić celowość dokonywania oceny łanu rzepaku ozimego,

−

tłumaczyć jak naleŜy prowadzić łan i jakie elementy brać pod uwagę,

−

wskazywać momenty kiedy łan jest poddawany ocenie,

−

charakteryzować przyczyny powstawania anomalii w rozwoju rzepaku,

−

sprawdzać, czy nie występują objawy chorób lub uszkodzeń przez szkodniki,

−

decydować o dalszym postępowaniu z uprawą.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w trzech grupach.

Czas trwania zajęć: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

atlasy chorób i szkodników rzepaku,

−

linijki,

−

zeszyty,

−

przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
1.  Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć.
2.  Podanie tematu zajęć, uświadomienie celu zajęć.
3.  Wprowadzenie do tematu:

−

nauczyciel  przeprowadza  wykład  informacyjny  na  temat  ogólnych  wiadomości
dotyczących  pielęgnacji  łanu  rzepaku.  Nauczyciel  omawia  przebieg  oceny  łanu
rzepaku  oraz  momenty, w których tej oceny się dokonuje. Nauczyciel po wykładzie
zadaje pytanie: Jaki powinien być stan zasiewów rzepaku ozimego przed zimą?

−

„Burza mózgów” – uczniowie udzielają róŜnych odpowiedzi, wszystkie zostają
zapisane na tablicy. Nauczyciel weryfikuje odpowiedzi,

−

nauczyciel objaśnia pojęcie rozety zwartej, luźnej, wybujałej,

−

nauczyciel omawia czynniki, które spowodowały, Ŝe rozety liściowe są luźne,
wybujałe bądź zwarte. Nauczyciel omawia choroby i szkodniki rzepaku, które mogą
być bardziej groźne takie jak: pchełki i larwy gnatarza rzepakowca oraz podaje
metody walki z nimi. Po prezentacji nauczyciel zadaje pytanie: jakie czynniki mogą
spowodować zaburzenia w rozwoju młodych roślin rzepaku ozimego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel do odpowiedzi typuje ucznia. Uczeń udziela odpowiedzi. Nauczyciel
weryfikuje odpowiedzi. Następnie nauczyciel przydziela zadania grupom.

4. Realizacja zajęć praktycznego – terenowego.

Praca w trzech grupach:

−

nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

uczniowie oglądają plantację rzepaku ozimego, wyrywają 10 roślin,

−

uczniowie z poszczególnych grup przystępują do pomiaru powierzchni 0,25 m

i liczą rośliny na tej powierzchni,

−

uczniowie w grupach opracowują charakterystykę plantacji biorąc pod uwagę
elementy według, których dokonuje się oceny, zapisują na papierze,

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek oraz kontroluje:

−

czy uczniowie zrozumieli zadanie,

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

−

czy zachowują przepisy bhp.

Zakończenie zajęć

−

przedstawiciel grupy prezentuje wykonane zadanie przez swoją grupę. Charakteryzuje
dany czynnik, który określa stan zasiewów rzepaku przed zimą,

−

uczniowie dyskutują na forum grupy czy plantacja rzepaku przed zimą jest w dobrym
stanie.

Praca domowa
Opracować na piśmie temat „Wpływ czynników klimatycznych i glebowych na wyniki
produkcyjne plantacji rzepaku”.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie ucznia i grupę, na bieŜąco podczas
dyskusji, podczas wykonywania ćwiczenia oraz końcowe efekty pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1 Produkcja zboŜa ozimego i jarego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określanie cech morfologicznych zbóŜ.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować eksponaty suszonych i Ŝywych roślin zbóŜ

w róŜnych stadiach rozwoju, rysunki, foliogramy, przeźrocza ze zboŜami.

Podczas wykonywania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na budowę

morfologiczną poszczególnych gatunków zbóŜ.

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć rysunki, foliogramy i przeźrocza przedstawiające poszczególne gatunki zbóŜ,
2)  obejrzeć eksponaty zasuszonych i Ŝywych roślin zboŜowych,
3)  określić dla czterech podstawowych gatunków zbóŜ charakterystyczne cechy w budowie

i umieścić je w tabeli,

Lp.

Gatunek zboŜa

Cechy charakterystyczne budowy morfologicznej

pszenica

yto

owies

jęczmień

4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenie się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rysunki, foliogramy, przeźrocza, eksponaty roślin,

−

rzutnik.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Rozpoznawanie najczęściej występujących chorób i szkodników zbóŜ.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować okazy roślin poraŜonych chorobami, zaprawy

nasienne i atlasy chorób i szkodników zbóŜ.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na

najwaŜniejsze choroby i szkodniki zbóŜ oraz rodzaj uszkodzeń przez nie powodowany.

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z najwaŜniejszymi chorobami zbóŜ; takimi jak rdze, głownia pyłkowa,

głownia zwarta, mączniak, śnieć, pleśń śniegowa, pasiastość liści jęczmienia,

2)  zapoznać się z przepisami stosowania zapraw nasiennych oraz wskazaniami bhp,
3)  obejrzeć szkodniki występujące w zboŜach i powodowane przez nie uszkodzenia,
4)  poznać sposoby zwalczania chorób i szkodników i krótko je opisać,
5)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenie się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne

−

okazy roślin poraŜonych chorobami,

−

lupy,

−

zaprawy nasienne w oryginalnym opakowaniu,

−

atlasy chorób i szkodników zbóŜ,

−

poradnik dla producentów – specjalny dodatek do dwutygodnika „Agro Serwis”,

−

zboŜe wysokiej jakości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Produkcja ziemniaka i buraka cukrowego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Budowa nadziemnej i podziemnej części rośliny ziemniaka i buraka.

Wskazówki do realizacji.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenie nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować rysunki, foliogramy, przeźrocza, eksponaty Ŝywych

roślin ziemniaka i buraka cukrowego.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na budowę

poszczególnych części rośliny ziemniaka i buraka.

wiczenie powinno być wykonywanie w grupach 3–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć rysunki, foliogramy, przeźrocza z roślinami ziemniaka i buraka cukrowego,
2)  obejrzeć eksponaty Ŝywych roślin,
3)  określić charakterystyczne cechy budowy ziemniaka i buraka,
4)  narysować roślinę ziemniaka i buraka w zeszycie,
5)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenie się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rysunki, foliogramy, przeźrocza oraz okazy Ŝywych roślin ziemniaka i buraka,

−

rzutnik.

Ćwiczenie 2

Rozpoznawanie chorób, szkodników i chwastów ziemniaka i buraka.

Wskazówki do realizacji.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Nauczyciel powinien zaprezentować okazy roślin, foliogramy, przeźrocza, rysunki,

zaatakowanych przez choroby i szkodniki ziemniaka i buraka cukrowego oraz ulotki
i materiały reklamowe środków ochrony roślin przeznaczonych dla ziemniaka i buraka.

Podczas wykonywania ćwiczenia szczególna uwagę uczeń powinien zwrócić na

najgroźniejsze choroby i szkodniki ziemniaka i buraka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z najwaŜniejszymi chorobami, szkodnikami i chwastami występującymi

w uprawach ziemniaka i buraka,

2)  obejrzeć choroby i szkodniki oraz uszkodzenia przez nie powodowane,
3)  obejrzeć chwasty występujące w uprawach ziemniaka i buraka,
4)  zapoznać  się  ze  sposobami  zwalczania  chorób,  szkodników  i  chwastów  oraz  krótko  je

opisać,

5) zapoznać się z działaniem i postępowaniem z róŜnymi środkami ochrony roślin,

przeznaczonymi dla ziemniaka i buraka,

6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenie się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

eksponaty roślin zaatakowanych przez szkodniki choroby,

−

atlasy chorób i szkodników ziemniaka i buraka cukrowego,

−

foliogramy, przeźrocza, rysunki chorób i szkodników ziemniaka i buraka cukrowego,

−

ulotki, materiały reklamowe środków ochrony roślin przeznaczonych dla ziemniaka
i buraka cukrowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.

Produkcja rzepaku ozimego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ocena łanu rzepaku ozimego przed zimą.

Wskazówki do realizacji.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić wygląd

plantacji i swoje działania na niej, aby nie wyrządzić szkód.

wiczenie powinno być wykonywane w trzech grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  wyrwać po 10 roślin rzepaku,
2)  policzyć liście (rozwinięte i wpół rozwinięte) oraz blizny po liściach opadłych,
3)  zmierzyć  długość  odcinka  pędu  od  powierzchni  gleby  do  pierwszych  liści  i  do

wierzchołka,

4) policzyć rośliny na powierzchni 0,25 m

(w trzech miejscach),

5)  ocenić, czy rozety są zwarte, czy luźne, czy moŜna je określić jako wybujałe,
6)  sprawdzić czy nie występują objawy chorób lub uszkodzeń przez szkodniki,
7)  zestawić wyniki i opisowo przedstawić stan plantacji przed zimą,
8)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenie się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

albumy z chorobami i szkodnikami rzepaku,

−

linijka, zeszyt, przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Systemy jesiennego i wiosennego zwalczania chwastów w rzepaku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podczas wykonania ćwiczenia szczególna uwagę uczeń powinien zwrócić na dobór

odpowiednich zabiegów w zaleŜności od rodzaju uprawy.

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z podręczników, notatek w zeszycie i foliogramów jakie są rodzaje siewu

rzepaku ozimego,

2)  zapoznać się z elementami składającymi się na pielęgnację mechaniczną jesienią,
3)  sprawdzić, jakie zabiegi mechaniczne niszczące chwasty naleŜy zastosować na wiosnę,
4)  sprawdzić, jakie kryteria decydują o wyborze stosowanego herbicydu,
5)  określić  dla  kaŜdego  rodzaju  uprawy,  elementy  składające  się  na  walkę  z  chwastami

jesienią i wiosną, które następnie naleŜy wpisać do tabeli,

Pora roku

Uprawa w szerokie rzędy

Uprawa w wąskie rzędy

jesień

wiosna

6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenie się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja,

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

−

foliogramy, zeszyty i podręczniki do przedmiotu produkcja roślinna,

−

rzutnik.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Rozpoznawanie stanów

biologicznych rodziny pszczelej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 7, 9, 10, 13, 14, 15, 19, 20, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 8, 11, 12, 16, 17, 18, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. c, 5. a, 6. b, 7. a, 8. a, 9. d, 10. c, 11. a,

12. b, 13. b, 14. b, 15. d, 16. a, 17. a, 18. c, 19. d, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

Odpowiedź

Określić przynaleŜność zbóŜ do
rodziny botanicznej

Zdefiniować pojęcie ziarniaka

Zdefiniować fazy rozwojowe zbóŜ

Określić zawartość wody w ziarnie

Określić zabiegi uprawowe w zboŜach
jarych

Scharakteryzować pojęcie
mrozoodporności i podawać przykłady

Określić wymagania glebowe zbóŜ

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić optymalną temperaturę gleby
dosadzenia ziemniaków

Wymienić cechy odmianowe
ziemniaka

Określić wymagania gryki co do
długości dnia

Określić wymagania co do przedplonu
dla ziemniaka

Określić długość następstwa ziemniaka
po sobie

Określić wymagania glebowe buraka
cukrowego

14 Określić obsadę roślin ziemniaka

15 Określić choroby ziemniaka

16 Określić szkodniki buraka cukrowego

Określić przedplony dla buraka
cukrowego

RozróŜnić fazy rozwojowe buraka
cukrowego

Określić przynaleŜność rzepaku do
rodziny botanicznej

Określić przebieg rozwoju rzepaku
ozimego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią ilość testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
4.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. ZboŜa to rośliny naleŜące w przewaŜającej części do rodziny

a)  krzyŜowych.
b)  rdestowatych.
c)  traw.
d)  psiankowatych.

2. Owocem zbóŜ jest

a)  łuszczyna.
b)  jagoda.
c)  ziarniak.
d)  strąk.

3. Krzewienie rozpoczyna się c chwilą pojawienia się

a)  pierwszego liścia.
b)  trzeciego liścia.
c)  pierwszego węzła.
d)  liścia flagowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. O dojrzałości pełnej ziarniaków mówimy, gdy zawartość wody wynosi

poniŜej 50%.

b)  około 35%.
c)  poniŜej 20%.
d)  powyŜej 40%.

5. W przypadku zbóŜ jarych podstawowym jesiennym zabiegiem uprawowym jest

a)  orka przedzimowa.
b)  wyrównanie powierzchni pola.
c)  talerzowanie.
d)  zagęszczanie podglebia.

6. Najbardziej mrozoodporny gatunek zboŜa to

a)  jęczmień ozimy.
b)  Ŝyto.
c)  pszenica ozima.
d)  proso.

7. Średnie wymagania glebowe mają

a)  jęczmień ozimy i jary.
b)  pszenica ozima i jara.
c)  owies i kukurydza.
d)  Ŝyto i gryka.

8. Optymalne temperatury gleby do sadzenia ziemniaka to

a) 6–8

b) 10–15

c) 0–2

d) 2–4

9. Cechą, która nie naleŜy do odmianowych jest

a)  wierność plonowania.
b)  odporność na choroby.
c)  przydatność do przechowywania.
d)  przynaleŜność do rodziny psiankowatych.

10. Gryka jest rośliną

a)  dnia krótkiego.
b)  dnia długiego.
c)  obojętną na długość dnia.
d)  cieniolubną.

11. Bardzo dobrym przedplonem dla ziemniaka są

a)  motylkowe lub mieszanki motylkowych z trawami.
b)  zboŜa.
c)  inne rośliny okopowe.
d)  ziemniak.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Następstwo ziemniaka po sobie uprawianego w monokulturze moŜe wynosić

a)  4 lata.
b)  2–3 lata.
c)  3–4 lata.
d)  4–5 lat.

13. Buraki cukrowe najlepiej plonują na glebach o odczynie – pH wynoszącym

a)  6,5–7,0.
b)  mniej niŜ 6,5.
c)  więcej niŜ 7,0.
d)  6,0.

14. Gęstość sadzenia ziemniaka powinna być tak dobrana, aby uzyskać obsadę na 1 ha

a)  100 tyś. łodyg.
b)  200–250 tyś. łodyg.
a)  100–150 tyś. łodyg.
b)  300 tyś. łodyg.

15. Choroba nie dotycząca ziemniaka to

a)  parch prószysty.
b)  rak ziemniaka.
c)  alternarioza.
d)  kędzierzawka płaszczyńcowa.

16. Do najgroźniejszych szkodników buraka cukrowego naleŜą

a)  larwa śmietek.
b)  pryszczarek Heski.
c)  stonka.
d)  niezmiarka paskowana.

17. Buraki cukrowe najlepiej siać po

a)  zboŜach.
b)  ziemniakach.
c)  roślinach krzyŜowych.
d)  motylkowych pastewnych.

18. Zasadniczy przyrost plonu buraka cukrowego następuje w fazie

a)  tworzenia pędu kwiatowego i kwitnienia.
b)  16- u liści.
c)  formowania się korzenia spichrzowego.
d)  korzenia dojrzałego.

19. Rzepak ozimy naleŜy do rodziny

a)  komosowatych.
b)  psiankowatych.
c)  rdestowatych.
d)  krzyŜowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizacja produkcji roślinnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Organizacja produkcji

roślinnej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 7, 9, 10, 13, 14, 15, 19, 20, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 8, 11, 12, 16, 17, 18, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. d, 5. a, 6. d, 7. b, 8. c, 9. d, 10. c, 11. b,

12. a, 13. b, 14. c, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. a, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

Odpowiedź

Określić wymagania wodne zbóŜ
jarych

Określić typy kwiatostanów u zbóŜ

Scharakteryzować fazy rozwojowe u
zbóŜ

Określić sposoby zapylania u zbóŜ

Scharakteryzować budowę
dymorficzną kwiatów

Określić porę zbioru gryki

Scharakteryzować prowadzenie łanu
zbóŜ

Określić zboŜa najmniej naraŜone na
konkurencję chwastów

Scharakteryzować przydatność melasy
w Ŝywieniu zwierząt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować budowę bulwy
ziemniaka

Określić długość okresu wegetacji
buraka cukrowego

Określić potrzeby pokarmowe buraka
cukrowego

Scharakteryzować sposób wysiewu
nawozów azotowych pod buraki

Określić minimalną średnicę bulwy
ziemniaka jadalnego wczesnego

Scharakteryzować polową zdolność
wschodów buraka cukrowego

Określić termin siewu buraka
cukrowego

17 Określić rodzaj kwiatostanu rzepaku

Określić zawartość tłuszczu nasion
rzepaku

Scharakteryzować przedplony rzepaku
ozimego

20 Określić potrzeby pokarmowe rzepaku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

Tylko jedna jest prawidłowa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Ze zbóŜ jarych największe wymagania wodne ma

a)  kukurydza.
b)  owies.
c)  jęczmień.
d)  proso.

2. Typy kwiatostanów występujących u zbóŜ to

a)  kłos i wiecha.
b)  grono i baldach.
c)  koszyczek i główka.
d)  sierpik i wachlarzyk.

3. Wschody u zbóŜ to faza, w której pojawia się

a)  pierwszy węzeł.
b)  korzonek zarodkowy.
c)  pierwszy zielony liść.
d)  trzeci zielony liść.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Obcopylnym gatunkiem zbóŜ jest

a)  jęczmień.
b)  pszenica.
c)  owies.
d)  Ŝyto.

5. Dymorficzną budowę kwiatów posiada

a)  gryka.
b)  proso.
c)  jęczmień.
d)  pszenica.

6. Zbiór gryki naleŜy rozpocząć, gdy zabarwienie brunatne ma

a)  40–50% nasion.
b)  45–50% nasion.
c)  70–80% nasion.
d)  60–70% nasion.

7. Po wschodach obsada roślin nie powinna być mniejsza niŜ

a)  50%.
b)  85%.
c)  60%.
d)  70%.

8. Spośród zbóŜ najmniej naraŜonym na konkurencję chwastów jest

a)  pszenica.
b)  owies.
c)  Ŝyto.
d)  jęczmień.

9. Melasa ma największą wartość w Ŝywieniu

a)  bydła opasowego.
b)  drobiu.
c)  bydła mlecznego.
d)  trzody chlewnej i koni.

10. Bulwa ziemniaka w części wierzchołkowej posiada

a)  ślad przyczepu do stolonu.
b)  mniej oczek.
c)  więcej oczek.
d)  grubszą skórkę.

11. Długość okresu wegetacyjnego buraka cukrowego optymalnie powinna wynosić

a)  190–200 dni.
b)  180–190 dni.
c)  160–170 dni.
d)  150–160 dni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Specyfiką buraka cukrowego są potrzeby pokarmowe w stosunku do

a)  sodu.
b)  Ŝelaza.
c)  manganu.
d)  cynku.

13. Całkowitą dawkę nawozów azotowych pod buraki cukrowe naleŜy wysiać przedsiewnie,

gdy wynosi ona
a)  do 125 kg.
b)  do 100 kg.
c)  do 130 kg.
d)  do 150 kg.

14. Minimalna średnica bulwy ziemniaka jadalnego wczesnego przy sprzęcie do 20.VIII

wynosi
a)  25 mm.
b)  40 mm.
c)  28 mm.
d)  30 mm.

15. PZW (polowa zdolność wschodów) dla buraka cukrowego wynosi

a)  20–30%.
b)  30–40%.
c)  40–50%.
d)  40–70%.

16. Siew buraków naleŜy rozpocząć, gdy temperatura wierzchniej warstwy gleby przekroczy

a) 10

b) O

c) 2

d) 5

17. Kwiaty rzepaku zebrane są w

a)  koszyczek.
b)  wiechę.
c)  grono.
d)  baldach.

18. Nasiona rzepaku zawierają % tłuszczu

a)  20–30.
b)  40–50.
c)  10–20.
d)  15–25.

19. Najgorszym przedplonem z roślin zboŜowych dla rzepaku jest

a)  owies.
b)  pszenica.
c)  jęczmień ozimy.
d)  jęczmień jary.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Organizacja produkcji roślinnej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: