background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
           NARODOWEJ

 

 
 
 
 
 
 
 
Marta Małysiak 
 
 
 
 
 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich

 

512[05].Z2.01 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy,  
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inŜ. Małgorzata Konarzewska 
mgr inŜ. Halina Maras-Pawliszyn 
 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Ewa Superczyńska 
 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Justyna Bluszcz 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  512[05].Z2.01 
Nawiązywanie  i  utrzymywanie  kontaktów  międzyludzkich,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu kucharz małej gastronomii. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

3 

2.  Wymagania wstępne 

5 

3.  Cele kształcenia 

6 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1. Komunikacja werbalna i niewerbalna 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2. Techniki komunikowania się 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3. Charakterystyka potrzeb i oczekiwań klientów 

17 

5.3.1.  Ćwiczenia 

17 

5.4. Bariery komunikacji 

20 

5.4.1.  Ćwiczenia 

20 

5.5. Rodzaje argumentacji 

23 

5.5.1.  Ćwiczenia 

23 

5.6. Sytuacje trudne w pracy zawodowej – rozwiązywanie konfliktów 

26 

5.6.1.  Ćwiczenia 

26 

5.7. Negocjacje, techniki negocjacji 

28 

5.7.1.  Ćwiczenia 

28 

5.8. Zasady kultury osobistej 

31 

5.8.1.  Ćwiczenia 

31 

5.9. Zasady etyczne 

34 

5.9.1.  Ćwiczenia 

34 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

36 

7.  Literatura 

48 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kucharz małej gastronomii. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne; 

− 

wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  juŜ  ukształtowane,  aby  bez  problemów 
mógł korzystać z poradnika; 

− 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć; 

− 

przykładowe scenariusze zajęć; 

− 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych; 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia; 

− 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami 

ze szczególnym uwzględnieniem: 

− 

pokazu z objaśnieniem, 

− 

instruktaŜu, 

− 

ć

wiczeń praktycznych, 

− 

tekstu przewodniego. 
Formy 

organizacyjne 

pracy 

uczniów 

mogą 

być 

zróŜnicowane, 

począwszy  

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe  posłuŜyć  się  zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych  wielokrotnego 
wyboru. 

W tym rozdziale podano równieŜ: 

− 

plan testu w formie tabelarycznej, 

− 

punktację zadań, 

− 

propozycje norm wymagań, 

− 

instrukcję dla nauczyciela, 

− 

instrukcję dla ucznia, 

− 

kartę odpowiedzi, 

− 

zestaw zadań testowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

512[05].Z2 

Usługi gastronomiczne

 

 

512[05].Z2.01 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów 

międzyludzkich

 

 

512[05].Z2.02 

SprzedaŜ wyrobów kulinarnych  

w punktach małej gastronomii 

 

512[05].Z2.03 

Prowadzenie działalności gospodarczej  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

− 

organizować stanowisko pracy 

− 

stosować odpowiednie przepisy prawne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, 

− 

posługiwać  się  takimi  pojęciami,  jak:  asortyment,  organizacja  procesu  pracy, 
zapotrzebowanie na materiały i surowce, oferta, 

− 

określać prawa i obowiązki pracownika, 

− 

określać zasady dystrybucji Ŝywności, 

− 

sporządzać zapotrzebowanie na produkty, 

− 

znać asortyment wyrobów, 

− 

uŜytkować komputer, 

− 

współpracować w grupie. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

scharakteryzować techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej, 

− 

zastosować techniki skutecznego komunikowania się z klientem, 

− 

rozpoznać potrzeby i oczekiwania klientów punktów i zakładów gastronomicznych, 

− 

pokonać bariery w procesie komunikowania się, 

− 

zastosować argumentację racjonalną i emocjonalną w określonej sytuacji, 

− 

poradzić sobie w trudnych sytuacjach zawodowych, 

− 

zastosować podstawowe techniki negocjacji, 

− 

zastosować ogólnie przyjęte zasady kultury osobistej, 

− 

zastosować zasady etyki w działalności biznesowej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca  

……………..……………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Kucharz małej gastronomii 512[05]  

Moduł: 

Usługi gastronomiczne 512[05].Z2 

Jednostka modułowa: 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 
512[02].Z2.01 

 

Temat: Istota i znaczenie aktywnego słuchania.  

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności aktywnego słuchania. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

zdefiniować pojęcie komunikacji i aktywnego słuchania, 

− 

wyjaśnić istotę aktywnego słuchania, 

− 

wskazać przeszkody w aktywnym słuchaniu, 

− 

wskazać błędy w sposobie przekazywania informacji, 

− 

przekazać informację w prawidłowy sposób, 

− 

aktywnie słuchać. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem drukowanym, 

− 

pogadanka. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca w grupie. 
 

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

film dydaktyczny, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

pisaki kolorowe lub kredki, farby, 

− 

kolorowe kartki formatu A4, 

− 

stanowiska komputerowe z oprogramowaniem, przyłączem internetowym i drukarką. 
 

Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Omówienie istoty komunikacji niewerbalnej. 
4.  Realizacja tematu:  

Nauczyciel  podaje  treść  ćwiczenia,  którego  celem  jest  nabycie  umiejętności 
przekazywania 

informacji, 

pokonywania 

barier 

aktywnego 

słuchania. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

Ćwiczenie 1 
Jeden  uczeń  wychodzi  na  środek  i  dostaje  rysunek,  który  przedstawia  psa  w  kwadracie. 
Pozostali starają się narysować ten obrazek wg instrukcji, którą im udziela (np. w prawym 
górnym rogu kartki zrób kropkę). W razie wątpliwości uczniowie mogą zadawać pytania, ale 
nie  wolno  im  pytać  o  szczegóły.  Po  zakończeniu  ćwiczenia  uczniowie  porównują  rysunki, 
wskazują,  co  było  dla  nich  najtrudniejsze,  a  opisujący  podaje,  z  jakimi  rodzajami  barier 
komunikacyjnych  miał  do  czynienia.  Wspólnie  zastanawiają  się,  jak  moŜna  było  najlepiej 
przekazać informacje. Wnioski zapisują na tablicy. 

 
Zakończenie zajęć 
Nauczyciel  podsumowuje  przebieg  zajęć,  wskazując  na  zaangaŜowanie  uczniów  w  ich 
realizację  i uzyskane  efekty,  a  szczególnie przydatność wykonanych ćwiczeń do opanowania 
nowej wiedzy i dalszej pracy w jednostce modułowej. 
 
Praca domowa 
Wyszukaj  rodzaje  barier  komunikacyjnych,  jakie  mogą  wystąpić  podczas  rozmowy  
z rodzicami i nauczycielem. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

uczniowie naklejają kolorowe karteczki na specjalnym arkuszu ze swoją oceną przebiegu 
zajęć, organizacji zajęć, zdobytej na zajęciach wiedzy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca  

……………………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Kucharz małej gastronomii 512[05]  

Moduł: 

Usługi gastronomiczne 512[05].Z2 

Jednostka modułowa: 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 
512[02].Z2.01 

 

Temat: Charakterystyka negocjacji.  

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności prowadzenia negocjacji. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

− 

wyjaśnić pojęcie negocjacji i warunki ich prowadzenie,  

− 

określić zasady prowadzenia negocjacji, 

− 

dobrać styl negocjacji do celu, który ma być osiągnięty i istniejących okoliczności, 

− 

określić etapy prowadzenia negocjacji, 

− 

przygotować się do prowadzenia negocjacji, 

− 

przeprowadzić negocjacje. 
 

Metody nauczania-uczenia się:  

− 

pogadanka, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

praca z tekstem. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

praca indywidualna, 

− 

praca w parach. 
 

Czas: 4 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

film dydaktyczny, 

− 

kolorowe kartki, 

− 

materiały piśmiennicze. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Przedstawienie istoty negocjacji. 
4.  Realizacja tematu: 

− 

uczniowie wyszukają definicje negocjacji oraz etapy i style negocjacji, 

− 

uczniowie  oglądają  film  edukacyjny  przedstawiający  sposoby  prowadzenia 
negocjacji i moŜliwe techniki do zastosowania, 

− 

uczniowie  formułują  zasady  prowadzenia  negocjacji  oraz  określają,  zachowania 
niepoŜądane podczas prowadzenia negocjacji, 

− 

uczniowie w sposób losowy dzielą się na 4 zespoły, a kaŜdy zespół reprezentuje inne 
interesy  –  mają  zadecydować  o  przeznaczeniu  nowej  sali.  KaŜda  grupa  ma  10  min. 
na  opracowanie  własnego  stanowiska,  potem  przystępują  do  negocjacji  i  próbują 
określić wspólne stanowisko, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

− 

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pełni rolę obserwatora, 

− 

uczniowie  omawiają  przebieg  negocjacji  i  ich  wynik,  wskazują  na  zaistniałe 
trudności. 

 
Zakończenie zajęć 
Nauczyciel  podsumowuje  przebieg  zajęć  wskazując  na  zaangaŜowanie  uczniów 
w ich realizację  i uzyskane  efekty,  a  szczególnie  przydatność  realizowanych  zadań 
w planowaniu  i  ocenie  posiłków,  wypowiedzi  uczniów  nt.  stopnia  trudności  wykonanych 
zadań. 

 

Praca domowa 
Utrwalenie  opanowanego  materiału  nauczania  i  wyszukanie  przykładu  problemu  z  Ŝycia 
społecznego lub politycznego do rozwiązania, którego wykorzystano negocjacje. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

wypowiedzi uczniów nt. stopnia trudności zadań. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1. 

Komunikacja werbalna i niewerbalna 

 

5.1.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wyszukaj w literaturze i Internecie obrazki przedstawiające mimikę twarzy, gestykulację 

i  ułoŜenie  ciała  człowieka  w  określonych  sytuacjach.  Opisz,  jak  zachowuje  się  osoba,  
która chce uchodzić za sympatyczną i szczerą. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
a gotowe wnioski i wyniki pracy przedstawili i omówili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze odpowiednie obrazki, zdjęcia, ilustracje, 
3)  opisać obrazki pod kątem treści, jakie przedstawiają, 
4)  dokonać  wyboru  tych,  które  charakteryzują  człowieka  sympatycznego,  szczerego, 

zadowolonego, 

5)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

sporządzenie notatki. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 2 

Wyszukaj w literaturze i Internecie obrazki przedstawiające mimikę twarzy, gestykulację 

i  ułoŜenie  ciała  człowieka  w  określonych  sytuacjach.  Opisz,  jak  zachowuje  się  osoba,  
która kłamie, jest zdenerwowana, czuje się niepewnie w danej sytuacji. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
a gotowe wnioski i wyniki pracy przedstawili i omówili na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze odpowiednie obrazki, zdjęcia, ilustracje, 
3)  opisać obrazki pod kątem treści, jakie przedstawiają, 
4)  dokonać  wyboru  tych,  które  charakteryzują  człowieka  niepewnego,  zdenerwowanego, 

kłamiącego, 

5)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

sporządzenie notatki. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 3 

Ubiegasz  się  o  pełnienie  funkcji  gospodarza  klasy.  Korzystając  ze  znanych  Ci  form 

komunikacji werbalnej i niewerbalnej przygotuj autoprezentację, w której przedstawisz swoje 
pozytywne strony.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
samodzielnie  przygotowali  autoprezentację,  a  gotowe  wnioski  i  wyniki  pracy  przedstawili  
i omówili na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze i Internecie zasady przemawiania, prezentowania, referowania, 
3)  wyszukać w literaturze i Internecie zasady autoprezentacji, 
4)  dobrać odpowiednie wskazówki, 
5)  połączyć przemawianie z odpowiednią gestykulacją, tonem głosu, mimiką twarzy,  
6)  przygotować autoprezentację, 
7)  zaprezentować na forum grupy swoją osobę, 
8)  przeprowadzić ocenę własnego wystąpienia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 
 

Ćwiczenie 4 

Znalazłeś  interesującą  ofertę  pracy  dla  kucharza.  Przygotuj  z  kolegą  scenkę  sytuacyjną,  

w której on będzie przeprowadzającym rozmowę, a ty starającym się o pracę.   

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
wspólnie  przygotowali  scenkę  sytuacyjną,  a  gotowe  wnioski  i  wyniki  pracy  przedstawili  
i omówili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać  w  literaturze  i  Internecie  zasady  obowiązujące  podczas  rozmów 

kwalifikacyjnych, 

3)  przygotować  informacje  o  swoich  pozytywnych  stronach  oraz  doświadczeniu 

zawodowym, 

4)  przygotować odpowiedzi na pytania, które moŜe zadać pracodawca, 
5)  dobrać odpowiedni strój, 
6)  przygotować  symulację  rozmowy  kwalifikacyjnej  stosując  odpowiednio  zasady 

komunikacji werbalnej i niewerbalnej, 

7)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy; 
8)  przeprowadzić ocenę własnych działań. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura,  

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2. 

Techniki komunikowania się 

 

5.2.1.  Ćwiczenia  

 
Ćwiczenie 1 

Kolega  z  pracy,  po  raz  kolejny  prosi  cię  o  wykonanie  zadania,  które  naleŜy  do  jego 

obowiązków.  Uzasadnia  to  zmęczeniem  i  problemami  osobistymi,  choć  wiesz,  Ŝe  to 
nieprawda. Zachowaj się asertywnie w tej sytuacji. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali  stosowną  inscenizację,  a  wyniki  pracy  i  wnioski  przedstawili  i  omówili  
na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać przykłady zachowań asertywnych, 
3)  przeanalizować zasady zachowań asertywnych, 
4)  przygotować asertywną odpowiedź na prośbę kolegi, 
5)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 2 

Do  firmy  przychodzi  klient  i  zgłasza  Ŝądania,  dotyczące  organizacji  imprezy,  których 

firma  ze  względu  na  brak  moŜliwości  organizacyjnych  i  ochronę  własnych  interesów  nie 
moŜe spełnić. Porozmawiaj z nim stosując odpowiednio dobraną technikę komunikowania. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali  stosowną  inscenizację,  a  wyniki  pracy  i  wnioski  przedstawili  i  omówili  
na forum grupy. 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać w literaturze charakterystykę róŜnych technik komunikacji,  
3)  przeanalizować,  która  z  nich  jest  właściwa  w  sytuacji,  gdy  nie  spełniamy  Ŝądań  drugiej 

strony, 

4)  dokonać wyboru techniki zdartej płyty, 
5)  przygotować odpowiednią odmowę,  
6)  poszukać  wspólnie  z klientem takiego rozwiązania, które zaspokoi jego interesy, ale nie 

kosztem twoich, 

7)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki format A4. 

 
Ćwiczenie 3 

Klient  krytykuje  obsługę  w  firmie.  Przeprowadź  z  nim  rozmowę  na  ten  temat  stosując 

odpowiednią technikę komunikacji 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali  stosowną  inscenizację,  a  wyniki  pracy  i  wnioski  przedstawili  i  omówili  
na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać w literaturze charakterystykę róŜnych technik komunikacji, 
3)  ocenić, która z nich jest właściwa w sytuacji, gdy spotykamy się z krytyką, 
4)  dokonać wyboru techniki otwartych drzwi, 
5)  przygotować odpowiednią rozmowę, 
6)  sprowadzić rozmowę z ogólników na konkrety, 
7)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki format A4. 
 

Ćwiczenie 4 

Opracuj plakat reklamowy i ulotki reklamowe własnej restauracji. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
a  samodzielnie  opracowali  projekt  graficzny  ulotek  i  plakatów.  Wynik  ich  pracy  powinien 
być zaprezentowany na forum klasy.  

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury, 
2)  wyszukać w literaturze i Internecie zasady dotyczące reklamy, 
3)  wyszukać informacje na temat technik manipulacji stosowanych w reklamie, 
4)  wybrać elementy, które mogą być atrakcyjne dla klienta, 
5)  przygotować informacje reklamowe na temat restauracji, 
6)  przygotować projekt graficzny ulotek i plakat, 
7)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
8)  przeprowadzić ocenę własnych działań. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura,  

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

5.3. 

Charakterystyka potrzeb i oczekiwań klientów 

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Podając  odpowiednie  przykłady  wykaŜ  relację,  jaka  zachodzi  między  potrzebami  

a prowadzeniem działalności gospodarczej oraz omów czynniki kształtujące potrzeby. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
a gotowe wnioski i wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać analizy hierarchii potrzeb wg Maslowa, 
3)  wykazać róŜnicę między potrzebami niŜszego rzędu a wyŜszego rzędu,  
4)  wypisać, jakie potrzeby miał człowiek pierwotny, a jakie ma człowiek współczesny, 
5)  określić przyczyny zmian w hierarchii potrzeb, 
6)  określić, jak potrzeby są zaspakajane, 
7)  znaleźć  przykłady  potrzeb,  które  są  zaspakajane  przez  dobra  i  usługi  będące  wynikiem 

działalności gospodarczej, 

8)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 2 

Opracuj  ankietę,  której  celem  będzie  zbadanie,  czy  klienci  są  zadowoleni  z  obsługi  

oraz z proponowanych przez ciebie wyrobów. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali ankietę, a wyniki pracy i wnioski przedstawili i omówili na forum grupy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać w literaturze zasadnicze elementy ankiety, 
3)  wybrać zagadnienia

,

 o które chcesz zapytać klientów, 

4)  sformułować pytania, 
5)  opracować stronę graficzną ankiety,  
6)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
7)  przeprowadzić ocenę własnych działań. 
 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 3 

Przygotuj  dla  klienta  ofertę  zakąsek  zimnych  lub  gorących  na  przyjęcie  weselne  

oraz odpowiednią jej prezentację.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali  ofertę  zgodnie  z  obowiązującymi  standardami  oraz  stosowną  jej  prezentację,  
a wyniki pracy i wnioski przedstawili i omówili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wyszukać w literaturze charakterystykę oferty,  
3)  wypisać, jakie elementy muszą znaleźć się w ofercie, 
4)  przygotować wykaz proponowanych zakąsek, 
5)  przygotować cennik, 
6)  opracować poszczególne elementy oferty, 
7)  opracować odpowiednią formę graficzną, 
8)  przygotować  prezentację  z  wykorzystaniem  odpowiednich  zasad  komunikacji  werbalnej  

i niewerbalnej,  

9)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy, 
10)  przeprowadzić ocenę własnych działań. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 4 

Przygotuj  listę  pytań,  które  mogą  być  pomocne  w  rozpoznaniu  potrzeb  i  oczekiwań 

klienta. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali listę pytań, a wyniki pracy i wnioski przedstawili i omówili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  znaleźć w Internecie lub literaturze przykłady obsługi klienta, 
3)  określić o co i w jaki sposób moŜna zapytać klienta, 
4)  sformułować pytania, 
5)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
6)  dokonać oceny własnych działań. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

sporządzenie notatki. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

5.4. 

Bariery komunikacji 

 

5.4.1.  Ćwiczenia  

 

Ćwiczenie 1 

Podczas  zebrania  pracownik  przedstawia  trudności,  jakie  ostatnio  zaistniały  w  firmie. 

Kierownik  przerywa  mu  prezentację  i sam wylicza przyczyny takiego stanu rzeczy. Nie daje 
się  przekonać,  Ŝe przyczyniły się do tego jego decyzje. Podnosi ton głosu, stuka długopisem  
o  blat  stołu  i  otwiera  okno,  przez  które  dobiega  hałas  uliczny.  WskaŜ,  jakie  bariery 
komunikacji wystąpiły w tym przypadku. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
sformułowali wnioski, a wyniki pracy i wnioski przedstawili i omówili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  ocenić rodzaje barier komunikacyjnych, 
3)  rozróŜnić bariery zewnętrzne i wewnętrzne,  
4)  wskazać bariery zaistniałe w opisanej sytuacji, 
5)  określić przyczyny powstania tych barier, 
6)  zaproponować sposoby ich pokonania, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 2 

Dwóch  uczniów  rozmawia  na  temat  szkoły  i  nie  mogą  dojść  do  porozumienia.  Jeden  z  nich 

chętnie 

chodzi 

do 

szkoły, 

jest 

tam 

ceniony, 

odnosi 

sukcesy, 

ma 

przyjaciół.  

Drugi  natomiast  przeŜywa  szkolne  niepowodzenia,  jest  ośmieszany,  karany.  Oceń  zaistniałą 
sytuację. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
sformułowali wnioski, a wyniki pracy i wnioski przedstawili i omówili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać analizy rodzajów barier komunikacyjnych, 
3)  rozróŜnić bariery zewnętrzne i wewnętrzne,  
4)  wskazać bariery zaistniałe w opisanej sytuacji, 
5)  określić przyczyny powstania tych barier, 
6)  zaproponować sposoby ich pokonania, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 3 

Do  firmy  przychodzi  klient  i  próbuje  koncentrować  uwagę  wszystkich  na  jego  osobie  

i  zaangaŜować  ich  w  rozwiązanie  jego  problemu.  UŜywa  przy  tym  wyszukanych  zwrotów, 
posługuje  się  fachową  terminologią  i  nie  pozwala  innym  dojść  do  słowa.  Wtrąca  przy  tym 
informacje z Ŝycia prywatnego oraz informacje z Ŝycia politycznego. WskaŜ powstałe w tym 
przypadku rodzaje barier komunikacyjnych. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
sformułowali odpowiednie wnioski, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać analizy rodzajów barier komunikacyjnych, 
3)  rozróŜnić bariery zewnętrzne i wewnętrzne,  
4)  wskazać bariery zaistniałe w opisanej sytuacji, 
5)  określić przyczyny powstania tych barier, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

6)  zaproponować sposób ich pokonania, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

5.5. 

Rodzaje argumentacji 

 

5.5.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Inwestor  zagraniczny  zastanawia  się  nad  podpisaniem  umowy  o  współpracę  z  firmą 

działającą w branŜy usług gastronomicznych. Pod uwagę bierze twoją firmę i konkurencyjną. 
Przygotuj argumenty, jakich mógłbyś uŜyć, aby go przekonać. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
sformułowali  argumenty,  opracowali  sposób  ich  prezentacji,  a  wyniki  pracy  przedstawili  
na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny rodzajów argumentacji, 
3)  wybrać styl argumentacji, 
4)  wskazać mocne i słabe strony własnej firmy, 
5)  wskazać mocne i słabe strony konkurencji,  
6)  przygotować argumenty merytoryczne, 
7)  przygotować formę prezentacji argumentów, 
8)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
9)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

Ćwiczenie 2 

Byłeś odpowiedzialny za realizację zadania, którego wykonanie zakończyło się sukcesem 

i  przysporzyło  firmie  nowych  klientów,  tak  jak  zresztą  wszystkie  twoje  działania 
podejmowane  na  rzecz  firmy.  Szef  jednak  nie  docenia  tego,  a  ty  czujesz  się  pokrzywdzony  
i uwaŜasz, Ŝe naleŜy ci się podwyŜka. Poproś go o to.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dobrali  argumenty,  przygotowali  stosowną  inscenizację,  a  wyniki  pracy  przedstawili  
na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny rodzajów argumentacji, 
3)  wybrać styl argumentacji, 
4)  wypisać swoje mocne strony, 
5)  wskazać na konkretne działania i korzyści z nich płynące,  
6)  przygotować argumenty merytoryczne, 
7)  przygotować formę prezentacji argumentów, 
8)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
9)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

pisaki kolorowe,  

− 

kolorowe kartki format A4. 

 

Ćwiczenie 3 

Przekonaj  ludzi,  aby  wsparli  finansowo  i  rzeczowo  schronisko  dla  zwierząt,  któremu 

grozi zamknięcie. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dobrali argumenty, przygotowali stosowną inscenizację, a wyniki pracy przedstawili na forum 
grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny

 

rodzajów argumentacji, 

3)  wybrać styl argumentacji,  
4)  przygotować argumenty merytoryczne, 
5)  przygotować argumenty emocjonalne, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

6)  przygotować formę prezentacji argumentów, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

Ćwiczenie 4 

Dwóch  braci,  zgodnie  z  rodzinną  tradycją,  prowadzi  znaną  w  okolicy  restaurację. 

Ostatnio przeŜywa ona jednak kłopoty finansowe. Jeden z braci jest pesymistą i chce sprzedać 
restauracje, drugi jest optymistą i chce ratować rodzinny interes. WskaŜ sposób argumentacji, 
jakim mogą się posłuŜyć, aby uzasadnić swoje stanowisko. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  jego 

realizacji.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  w  parach  wyszukali  potrzebne  informacje,  dobrali 
argumenty, przygotowali inscenizację, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny rodzajów argumentacji, 
3)  wybrać styl argumentacji,  
4)  przygotować argumenty merytoryczne, 
5)  przygotować argumenty emocjonalne, 
6)  przygotować formę prezentacji argumentów, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, kolorowe kartki format A4. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

5.6. 

Sytuacje  trudne  w  pracy  zawodowej  –  rozwiązywanie 
konfliktów
  

 

5.6.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Kolega  bez  twojej  zgody  wykorzystał  twój  pomysł,  przedstawiając  go  jako  własny. 

Szefowi pomysł się spodobał i awansował go na stanowisko kierownika działu, w którym ty 
pracujesz.  Kiedy  zwróciłeś  mu  uwagę  na  temat  jego  zachowania,  zaczął  publicznie  cię 
krytykować i zarzucił kłamstwo. WskaŜ sposób rozwiązania konfliktu. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
wskazali  na  przyczyny  konfliktu  i  jego  skutki,  wybrali  odpowiednią  strategię  rozwiązania 
konfliktu, a wyniki pracy i wnioski przedstawili i omówili na forum grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wskazać rodzaje strategii rozwiązywania konfliktów, 
3)  wymienić przyczyny zaistniałej sytuacji, 
4)  wymienić dąŜenia kaŜdej strony konfliktu, 
5)  dobrać odpowiednią strategię rozwiązywania konfliktu,  
6)  dobrać środki, jakimi moŜe posłuŜyć się szef firmy, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, kolorowe kartki format A4. 

 
Ćwiczenie 2 

Dwa  bardzo  dobre  zespoły  w  firmie  ubiegają  się  o  realizację  bardzo  interesującego 

projektu 

utrudniają 

sobie 

nawzajem 

pracę 

poprzez 

niszczenie 

materiałów, 

rozpowszechnianie  nieprawdziwych  informacji  lub  ograniczenie  dostępu  do  informacji. 
Atmosfera  w  pracy  jest  trudna,  napięta,  a  szef  musi  podjąć  decyzję,  komu  zlecić to zadanie. 
Zaproponuj rozwiązanie sytuacji.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
wskazali  na  przyczyny  konfliktu  i  jego  skutki,  wybrali  odpowiednią  strategię  rozwiązania 
konfliktu, a wyniki pracy przedstawili i omówili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny sytuacji, 
3)  wskazać kryteria, które powinny decydować o wyborze zespołu, 
4)  określić zasady współpracy i pracy, 
5)  określić sankcje za złamanie zasad,  
6)  przygotować argumenty merytoryczne uzasadniające sposób rozwiązania konfliktu, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, kolorowe kartki format A4. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

5.7. 

Negocjacje, techniki negocjacji 

 

5.7.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Firma  będąca  jedynym  dostawcą  danego  surowca  przedstawiła  swoją  ofertę,  ale  jej 

Ŝą

dania  finansowe  są  zbyt  wygórowane.  Wynegocjuj  jak  najlepsze  warunki  dostawy 

materiałów do produkcji dla twojej firmy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dobrali  argumenty,  opracowali  etap  prowadzenia  negocjacji,  dobrali  styl,  przygotowali 
stosowną inscenizację, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny

 

stylów negocjacji, 

3)  wybrać styl negocjacji, 
4)  określić cel, jaki chcesz osiągnąć, 
5)  określić granice ustępstw,  
6)  przygotować argumenty merytoryczne, 
7)  przygotować formę prezentacji argumentów, 
8)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
9)  dokonać oceny własnych działań. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 
 

Ćwiczenie 2 

W  imieniu  pracowników  masz  uczestniczyć  w  negocjacjach  z  pracodawcą  w  sprawie 

podwyŜki płac. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dobrali argumenty oraz wybrali styl negocjacji, przygotowali stosowną inscenizację, a wyniki 
pracy przedstawili na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny stylów negocjacji, 
3)  wybrać styl negocjacji, 
4)  określić cel, jaki chcesz osiągnąć, 
5)  określić granice ustępstw,  
6)  przygotować argumenty merytoryczne, 
7)  przygotować formę prezentacji argumentów, 
8)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
9)  dokonać oceny własnych działań. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 3 

Jesteś  przedstawicielem  cieszącego  się  w  okolicy  uznaniem  hotelu,  z  bardzo  dobrą 

restauracją.  Otrzymujecie  propozycję  współpracy  w  zakresie  świadczenia  usług 
gastronomicznych  i  organizacji  przyjęć  od  firmy  mającej  bardzo  dobrą  sytuację  finansową. 
Wynegocjuj jak najlepsze warunki umowy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dobrali argumenty oraz wybrali styl negocjacji, przygotowali stosowną inscenizację, a wyniki 
pracy przedstawili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  dokonać oceny stylów negocjacji, 
3)  wybrać styl negocjacji, 
4)  określić cel, jaki chcesz osiągnąć, 
5)  określić granice ustępstw,  
6)  przygotować argumenty merytoryczne i formę ich prezentacji, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

5.8. 

Zasady kultury osobistej 

 

5.8.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Jako  przedstawiciel  firmy  musisz  przyjąć  klienta  nieśmiałego,  uprzejmego,  kłótliwego  

i rozkapryszonego. Przeprowadź z nimi rozmowę. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
opracowali  sposób  rozpoczęcia  i  prowadzenia  rozmowy,  a  wyniki  pracy  przedstawili  
na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  podać zasady techniki komunikacji, 
3)  wybrać styl rozmowy, 
4)  przygotować zwroty, jakimi moŜesz się posłuŜyć, 
5)  przygotować formę prezentacji, 
6)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
7)  dokonać oceny własnych działań. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem. 

− 

sporządzenie notatki. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 2 

W twojej restauracji będzie gościć zagraniczna delegacja, składająca się z przedstawicieli 

państw  europejskich  (Niemiec,  Francji,  Wielkiej  Brytanii)  i  arabskich  (Arabia  Saudyjska, 
Kuwejt). WskaŜ działania, które pomogą ci uniknąć gafy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dokonali wyboru odpowiednich zachowań, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  znaleźć w Internecie informacje o zwyczajach panujących w danym kraju, 
3)  wypisać zachowania poŜądane, 
4)  wypisać zachowania zabronione, 
5)  przygotować formę powitania, 
6)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
7)  dokonać oceny własnych działań. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

sporządzenie notatki. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 3 

Opracuj bilecik wizytowy i wręcz go podczas rozmowy potencjalnemu klientowi.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
opracowali  informację  na  wizytówkę  i  jej  formę  graficzną,  wyszukali  odpowiednie  zwroty  
i przygotowali prezentację, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  znaleźć w Internecie wzory biletów wizytowych, 
3)  przygotować informacje, które powinny się znaleźć na wizytówce, 
4)  opracować formę graficzną wizytówki, 
5)  połączyć elementy tekstowe z graficznymi, 
6)  przygotować zwrot sygnalizujący chęć wręczenia wizytówki,  
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 
Ćwiczenie 4 

Przeprowadź rozmowę z klientem, który dzwoni do restauracji, aby zarezerwować stolik 

na kolację dla 4 osób, pyta o kartę dań, cennik i warunki panujące w lokalu.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
przygotowali stosowną inscenizację, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wypisać zasady obowiązujące podczas rozmowy telefonicznej, 
3)  przygotować odpowiednie zwroty, 
4)  przygotować informacje, które powinny być udzielone klientowi, 
5)  przygotować pytania, jakie powinieneś zadać klientowi, 
6)  przygotować symulację rozmowy telefonicznej, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

instruktaŜ, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1, 

− 

kolorowe kartki formatu A4. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

5.9. 

Zasady etyczne 

 

5.9.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

W  doniesieniach  prasowych  odszukaj  przykłady  etycznych  i  nieetycznych  działań 

przedsiębiorstw oraz przeprowadź ich analizę. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dokonali ich analizy, sformułowali wnioski, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  odszukać właściwe informacje w prasie, Internecie, 
3)  rozróŜnić zachowania etyczne i nieetyczne, 
4)  wskazać obszar występowania tych działań, 
5)  określić przyczyny i skutki postępowań nieetycznych,  
6)  określić przyczyny i skutki postępowań etycznych, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

sporządzenie notatki. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura i prasa, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki formatu A4. 

 

Ćwiczenie 2 

Wyjaśnij, dlaczego w biznesie występują nieetyczne zachowania. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób 

realizacji ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali potrzebne informacje, 
dokonali ich analizy, sformułowali wnioski, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  wymienić cechy i formy działań nieetycznych, 
3)  znaleźć przykłady działań nieetycznych, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

4)  wskazać obszar występowania tych działań, 
5)  określić przyczyny postępowań nieetycznych,  
6)  określić skutki tych postępowań, 
7)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
8)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura i prasa, 

− 

komputer z przyłączem do Internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1,  

− 

kolorowe kartki format A4. 

 

Ćwiczenie 3 

Korzystając  z  materiałów  informacyjnych,  przygotuj  sąd  nad  zjawiskiem  szarej  strefy  

w Polsce. WskaŜ argumenty obrony i oskarŜenia. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  sposób  realizacji 

ć

wiczenia.  Proponuje  się,  aby  uczniowie  w  parach  wyszukali  potrzebne  informacje,  dokonali  ich 

analizy, przygotowali argumenty, sformułowali wnioski, a wyniki pracy przedstawili na forum grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,  
2)  przeanalizować doniesienia prasowe, telewizyjne, radiowe, 
3)  zapoznać się z publikacjami w portalach internetowych, 
4)  znaleźć przykłady działań w szarej strefie, 
5)  wskazać obszar występowania tych działań, 
6)  określić przyczyny działania w szarej strefie,  
7)  określić skutki tych postępowań, 
8)  przedstawić stosowne argumenty, 
9)  przedstawić wyniki pracy na forum grupy, 
10)  dokonać oceny własnych działań. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pogadanka, 

− 

praca z tekstem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, literatura, prasa, 

− 

komputer z przyłączem do internetu, 

− 

materiały piśmiennicze, 

− 

arkusze papieru formatu A1 i A4. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego    

 

Test 1 
Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej 

„Nawiązywanie  

i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania nr 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 4, 9, 13, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0  lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów  moŜliwych do uzyskania wynosi 20. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7  zadań, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11  zadań,  

− 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym 1 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi:  1. b, 2. d, 3. c, 4. b, 5. a, 6. b, 7. d, 8. c, 9. b, 10. a, 11. d, 
12. 
c, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. d, 18. b, 19. a, 20. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zastosować formy komunikacji niewerbalnej 

Dokonać klasyfikacji elementów komunikacji  

Scharakteryzować cechy zachowań asertywnych 

Sformułować komunikaty 

PP 

Przygotować się do prowadzenia negocjacji 

Zastosować odpowiednią argumentację  

Sformułować pytania w rozmowie z klientem 

Dobrać cechy informacji 

Zastosować odpowiednią strategię rozwiązywania 
konfliktu 

PP 

10  Dobrać odpowiednią technikę komunikowania się  

11  RozróŜnić bariery komunikacji 

12  RozróŜnić potrzeby człowieka 

13  Scharakteryzować istotę kodeksu etycznego 

PP 

14  Dobrać środki słuŜące rozwiązywaniu konfliktów 

15  Przeprowadzić negocjacje 

16  Określić elementy oferty 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

17  Wręczyć bilet wizytowy 

18  Zastosować argumentację emocjonalną 

19  Wyjaśnić znaczenie korupcji 

20  Zastosować argument z przeciwieństwa 

PP 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  

które sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  Nawiązywania  i  utrzymywania  kontaktów 

międzyludzkich.  Wszystkie

 

zadania  są  wielokrotnego  wyboru  i tylko  jedna  odpowiedź 

jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w zadaniach wielokrotnego 

wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną 
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 

1.  Komunikacja niewerbalna nie opiera się na 

a)  gestach. 
b)  słowach. 
c)  mimice. 
d)  tonie głosu. 
 

2.  Kodowanie w komunikacji to 

a)  świadome zatajanie informacji. 
b)  przekazywanie informacji według ustalonego schematu. 
c)  uŜywanie odpowiednich skrótów. 
d)  wybór odpowiednich znaków do przekazania treści. 
 

3.  Asertywność wynika między innymi z tego, Ŝe osoba 

a)  narzuca innym własne zdanie. 
b)  nie ma własnego zdania. 
c)  potrafi wyrazić własne zdanie. 
d)  nie liczy się ze zdaniem innych. 
 

4.  „Systematyczne uczenie się sprzyja dobrym efektom w nauce.” Jest to komunikat 

a)  krytyczny. 
b)  strukturalny. 
c)  opiekuńczy. 
d)  wspierający. 
 

5.  W negocjacjach 

a)  liczy się odpowiednia taktyka. 
b)  nie moŜna iść na ustępstwa. 
c)  najlepszy jest styl miękki. 
d)  zawsze występuje impas. 
 

6.  Wybór sposobu argumentacji zaleŜy od 

a)  miejsca prowadzenia rozmowy. 
b)  postawionej tezy. 
c)  pory dnia. 
d)  kraju, z którego pochodzi rozmówca. 
 

7.  Pytania zadawane klientowi 

a)  muszą być sformułowane w sposób ogólny. 
b)  nie mogą być wykorzystywane do badania rynku. 
c)  mogą dotyczyć jego prywatnych spraw. 
d)  mają słuŜyć poznaniu jego oczekiwań. 
 

8.  Podstawowe cechy informacji to: 

a)  dokładność, aktualność, racjonalność, rzetelność. 
b)  rzetelność, aktualność, prawdziwość, racjonalność. 
c)  aktualność, dokładność, kompletność, przydatność.  
d)  aktualność, prawdziwość, kompletność, przydatność. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39

9.  JeŜeli w rozwiązaniu konfliktu stosujemy strategię dominacji to oznacza to, Ŝe 

a)  zaleŜy nam na osiągnięciu kompromisu.  
b)  stosujemy groźby i perswazje. 
c)  świadomie rezygnujemy z własnych dąŜeń. 
d)  rozwiązanie sprawy nie powinno nastąpić zbyt szybko. 
 

10.  Technikę otwartych drzwi stosuje się 

a)  w odpowiedzi na krytykę.  
b)  zawsze kiedy chce się osiągnąć kompromis. 
c)  aby podzielić się własnymi emocjami i przeŜyciami. 
d)  gdy celem jest spełnienie określonych Ŝądań. 
 

11.  Do barier wewnętrznych naleŜą 

a)  hałas uliczny, szum w uszach. 
b)  głośna muzyka, ból. 
c)  głód, brak czasu. 
d)  róŜnice językowe, emocje. 
 

12.  Do  potrzeb niŜszego rzędu naleŜy potrzeba 

a)  awansu. 
b)  zakupu samochodu. 
c)  jedzenia. 
d)  pójścia do teatru. 
 

13.  Firmy tworzą kodeksy etyczne, aby 

a)  nie musiały przestrzegać przepisów prawa. 
b)  mogły działać w szarej strefie. 
c)  określić, jakie zachowania są niepoŜądane. 
d)  spełnić ustawowy obowiązek. 
 

14.  Do rozwiązywania konfliktów przy zastosowaniu środków pedagogicznych słuŜy 

a)  mediacja. 
b)  manipulacja. 
c)  nagana. 
d)  kara pienięŜna. 
 

15.  Formułowanie Ŝądań podczas negocjacji następuje w fazie 

a)  środkowej. 
b)  końcowej. 
c)  kaŜdej. 
d)  wstępnej. 
 

16.  Oferta jest to 

a)  propozycja współpracy. 
b)  propozycja sprzedaŜy produktów na ustalonych w niej warunkach. 
c)  dokument wykorzystywany do badania oczekiwań klientów. 
d)  element kampanii reklamowej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40

17.  Bilet wizytowy wręcza się 

a)  na początku rozmowy. 
b)  w trakcie rozmowy. 
c)  na zakończenie rozmowy. 
d)  zaleŜy od okoliczności. 
 

18.  Argumentację emocjonalną moŜna 

a)  stosować w kaŜdej sytuacji. 
b)  uzupełniać argumentacją rzeczową. 
c)  stosować tylko podczas negocjacji. 
d)  zawsze zastąpić argumentacją logiczną. 
 

19.  Korupcja to 

a)  przyjmowanie korzyści majątkowych i osobistych.  
b)  podstawa zachowań etycznych w biznesie.  
c)  sposób rozwiązania konfliktów. 
d)  forma komunikacji niewerbalnej. 
 

20.  „Jeśli podczas narady nie wolno mówić podniesionym tonem, to tym bardziej nie wolno 

wrzeszczeć” to argument 
a)  z przykładu. 
b)  odwołujący się do tradycji. 
c)  z przeciwieństwa. 
d)  z milczenia. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 

 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich  

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42

Test 2  
Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej 

„Nawiązywanie  

i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania nr 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania nr 6, 13, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów moŜliwych do uzyskania wynosi 20. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,  

− 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym 1 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego.  

 

Klucz odpowiedzi:  1. a, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. c, 7. c, 8. b, 9. a, 10. d, 11. c, 
12. 
b, 13. b, 14. c, 15. c, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20. b.   

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Podać zasady technik komunikowania się 

Zastosować środki rozwiązywania konfliktów 

PosłuŜyć się kodeksem etycznym 

Dobrać formy komunikacji werbalnej  
i niewerbalnej 

Stworzyć strefę wymaganą w komunikacji 

Sklasyfikować bariery komunikacji 

PP 

Zastosować argument do ludu 

Zdiagnozować konflikt 

Zastosować ustępstwo w negocjacjach 

10  RozróŜnić formy komunikacji interpersonalnej 

11  Podać zasady etyki biznesu 

12  Poznać potrzeby i oczekiwania klienta  

13  Zastosować komunikat krytyczny 

PP 

14  Dobrać środek prawny do rozwiązania konfliktu 

15  Sformułować odpowiednie argumenty 

PP 

16  Przeprowadzić rozmowę z klientem 

17  Znać znaczenie i przyczyny impasu 

PP 

18  Znać zasady mowy ciała i wyglądu w rozmowie 

19  Opracować strategię reklamową 

20  RozróŜnić 

bodźce 

tworzące 

bariery 

komunikacyjne 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  Nawiązywania  i  utrzymywania  kontaktów 

międzyludzkich.  Wszystkie

 

zadania  są  wielokrotnego  wyboru  i tylko  jedna  odpowiedź 

jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w zadaniach wielokrotnego 

wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną 
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 
 

Powodzenia! 

 

 
Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 

1.  Technikę zdartej płyty stosuje się wówczas, gdy rozmówca 

a)  jest uparty. 
b)  nas krytykuje. 
c)  jest niezdecydowany. 
d)  jest sympatyczny. 
 

2.  Do rozwiązywania konfliktów stosuje się 

a)  korupcję. 
b)  mediację. 
c)  manipulację. 
d)  percepcje. 
 

3.  Dokument zawierający zasady zachowania się w określonych sytuacjach nazywa się 

a)  ankietą. 
b)  kodeksem etycznym. 
c)  ofertą. 
d)  savoir vivrem. 
 

4.  W skład komunikacji niewerbalnej wchodzą między innymi 

a)  informacje prasowe. 
b)  obraz malarski. 
c)  pantomima. 
d)  list. 
 

5.  Strefa intymna między osobami wynosi 

a)  0–0,5 m. 
b)  0–1,5 m. 
c)  0,5–1,5 m. 
d)  0–0,25 m. 
 

6.  Osądzanie  to  bariera  polegająca  na  narzucaniu  własnych  wartości  i  wskazywaniu 

rozwiązań cudzych problemów. Przykładem jest 
a)  „zabraniam ci mówić w ten sposób”. 
b)  „to jest niemoŜliwe”. 
c)  „ty juŜ w Ŝyciu nic nie osiągniesz”.  
d)  „na twoim miejscu w ogóle bym się tym nie przejmował”. 
 

7.  Argumenty do ludu stosuje się 

a)  w dyskusji ze specjalistami. 
b)  w rozmowie z przyjacielem.  
c)  na wiecu wyborczym. 
d)  w rozmowie z klientem. 
 

8.  Przy diagnozie konfliktu najwaŜniejsze jest ustalenie 

a)  winnych. 
b)  przyczyny. 
c)  ustalenie czasu powstania konfliktu. 
d)  ustalenie miejsca powstania konfliktu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

45

9.  Głównym czynnikiem powodującym ustępstwo w negocjacjach powinno być 

a)  dąŜenie do kompromisu. 
b)  dominacja jednej ze stron. 
c)  upływ czasu. 
d)  brak argumentów. 
 

10.  Formy komunikacji interpersonalnej medialnej to m. in.: 

a)  list, wywiad, ogłoszenie prasowe. 
b)  e-mail, telefon, komunikat radiowy. 
c)  rozmowa, faks, telefon. 
d)  sms, faks, e-mail.  
 

11.  Podstawową zasadą etyki biznesu nie jest 

a)  wolność gospodarcza. 
b)  sprawiedliwość społeczna. 
c)  działanie w szarej strefie. 
d)  własność prywatna. 
 

12.  Klienta nie wolno zapytać o 

a)  samopoczucie. 
b)  wyznawaną religię. 
c)  ulubiony kolor. 
d)  planowany zakup. 
 

13.  Zdanie:  „Widzę,  Ŝe  nie  radzisz  sobie  z  tym  zadaniem.  Zobacz,  ja  rozwiązuję  to  w  ten 

sposób…” jest komunikatem 
a)  krytycznym. 
b)  opiekuńczym. 
c)  strukturalnym. 
d)  wspierającym. 
 

14.  Środek prawny, który słuŜy do rozwiązania konfliktów w pracy zawodowej to 

a)  negocjacje. 
b)  mediacje. 
c)  upomnienie. 
d)  manipulacja. 

 
15.  Argument  polegający  na  uzasadnianiu  własnego  stanowiska  w  odwołaniu  do  zdarzeń, 

które juŜ miały miejsce to argument 
a)  odwołujący się do następstw. 
b)  z przykładu. 
c)  odwołujący się do tradycji. 
d)  z autorytetu. 
 

16.  W trakcie rozmowy z klientem naleŜy: 

a)  uśmiechać się, zadawać duŜo pytań, gestykulować. 
b)  uśmiechać się, Ŝartować z klientem, nie gestykulować. 
c)  uśmiechać się, nie zadawać pytań, być powściągliwym.  
d)  uśmiechać się, zadawać konkretne pytania, być powściągliwym. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

46

17.  Impas w rozmowach świadczy o 

a)  chwilowym braku porozumienia. 
b)  moŜliwości kompromisu. 
c)  definitywnym zakończeniu rozmów. 
d)  zawarciu porozumienia. 
 

18.  W prowadzeniu rozmowy 

a)  nie ma znaczenia wygląd rozmówców tylko temat.  
b)  zawsze występują bariery zewnętrzne. 
c)  moŜna wykorzystać komunikację niewerbalną. 
d)  nie powinno zachodzić sprzęŜenie zwrotne. 
 

19.  W reklamie stosuje się manipulację, bo 

a)  tak nakazują normy etyczne. 
b)  jest to forma wpływu na klienta.  
c)  jest to obowiązkowy element reklam.  
d)  pozwala klientowi dokonać wyboru. 
 

20.  Percepcja jest to 

a)  odmiana korupcji. 
b)  rodzaj bariery w komunikacji. 
c)  metoda badań rynkowych. 
d)  sposób rozwiązania konfliktu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

47

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ……..............................……………………………………………….. 

 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

48

7.  LITERATURA 

 
1.  Dietl J., Gasparski W. (red.), Etyka biznesu w działaniu, Warszawa 2001 
2.  Dziewiecki M.: Psychologia porozumiewania się, JEDNOŚĆ, Kielce 2000 
3.  Gregorczyk  S.,  Romanowska  M.,  Solińska  A.,  Wachowiak  P.:  Przedsiębiorczość  bez 

tajemnic. WSiP, Warszawa 2002 

4.  Guzera  K.,  Macherek-Mierzejewska  J.:  Ekonomika  przedsiębiorstw  –  część  1,  

Difin, Warszawa 2005  

5.  Haman  W.,  Gut  J.:  Debiuty  handlowe.  Negocjacje  handlowe  jako  gra,  część  I.  

Grupa Szkoleniowa Kontrakt–OSH Sp. z o. o., Warszawa 2004 

6.  Haman W., Gut J.: Handlowanie to gra. HELION, Gliwice 2000 
7.  Haman W., Gut J.: Psychologia szefa. Szef to zawód. HELION, Gliwice 2004 
8.  Haman  W.,  Gut  J.:  Trudny  klient.  Negocjacje  handlowe  jako  gra,  część  II.  

Grupa Szkoleniowa Kontrakt–OSH Sp. z o. o., Warszawa 2004 

9.  Korba J., Smutek Z.: Podstawy przedsiębiorczości. operon, Gdynia 2003 
10.  McKay  M.,  Davis  M.,  Fanning  P.:  Sztuka  skutecznego  porozumiewania  się,  Gdańskie 

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001 

11.  Nęcki  Z.:  Komunikacja  międzyludzka.  Wydawnictwo  Profesjonalnej  Szkoły  Biznesu, 

Kraków 1996 

12.  Oparka S., Nowicka T.: Organizacja i technika pracy w hotelarstwie. Polskie Zrzeszenie 

Hoteli, Warszawa 2005 

13.  Ostrowska-Dobek 

B.: 

Podstawy 

komunikowania 

społecznego. 

ASTRUM,  

Wrocław 1999 

14.  Pacewicz A., Merta T. (red.), Z ekonomią na ty. CEO CIVITAS, Warszawa 2003 
15.  Pease  A.  Mowa  ciała.  Jak  odczytywać  myśli  innych  ludzi  z  gestów?  JEDNOŚĆ,  

Kielce 2004 

16.  Pietkiewicz E.: Etyka menedŜera, Warszawa 1998 
17.  Rzepa T.: Psychologia komunikowania się dla menedŜerów. Difin, Warszawa 2006 
18.  Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. ASTRUM, Wrocław 2006 
19.  Szamanek K.: Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. PWN, Warszawa 2001 
20.  Tyszka  T.,  Psychologiczne  pułapki  oceniania  i  podejmowania  decyzji.  Gdańskie 

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999 

21.  Witkowski  T.,  Psychomanipulacje.  Jak  je  rozpoznawać  i  jak  sobie  z  nimi  radzić.  Unus, 

Wrocław 2000    

22.  Zbiegień-Maciąg L.: Marketing personalny. Business Press, Warszawa 1996 

 
Literatura metodyczna 

1.  Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym, 

Wyd. ITEE, Radom 2001 

2.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia, WSiP S.A., Warszawa 1999 
3.  Okoń W.:  Wprowadzenie  do  dydaktyki  ogólnej,  Wydawnictwo  Akademickie  „śak”, 

Warszawa 2003 

4.  Plewka Cz.:  Metodyka  nauczania  teoretycznych  przedmiotów  zawodowych,  cz.  I  i  II, 

Wyd. ITEE, Radom 1999 
 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

49