background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
           NARODOWEJ

  

 

 
 
 
 
 
Elżbieta Piórkowska 
 
 
 
 

Wspomaganie rozwoju dziecka muzyką

 

513 [01].Z3.02 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela  

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

Recenzenci: 
dr Elżbieta Jaszczyszyn 
mgr Elżbieta Leszczyńska  
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Elżbieta Piórkowska  
 
 
 
Konsultacja: 
mgr Zenon W. Pietkiewicz  
 
 
 

 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  513[01].Z3.02 

Wspomaganie  rozwoju  dziecka  muzyką,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla 
zawodu opiekunka dziecięca.  

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

SPIS TREŚCI  
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

5.1. Zarys historii muzyki 

11 

   5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2. Podstawowe pojęcia muzyczne 

12 

   5.2.1. Ćwiczenia 

12 

5.3. Podział instrumentów muzycznych 

15 

   5.3.1. Ćwiczenia 

15 

5.4. Piosenka i jej wykorzystanie w pracy z dziećmi 

17 

   5.4.1. Ćwiczenia 

17 

5.5. Metodyka zajęć muzycznych 

19 

   5.5.1. Ćwiczenia 

19 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

21 

7.  Literatura 

36 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

1. WPROWADZENIE 

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca 513[01]. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  posiadać  przed  przystąpieniem  do  pracy 
z poradnikiem 

− 

wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  ukształtowanie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

− 

wykaz literatury. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

− 

metody ćwiczeń,  

− 

metody pokazu.  
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej  pracy  uczniów  do  pracy  w  grupach  6  –  8  osobowych.  Wskazane  jest 
organizowanie  wyjść  do  teatru  lelek,  na  spektakle  muzyczne  dla  dzieci  lub  przedstawienia 
teatralne  o  tematyce  dziecięcej,  w  celu  poznania  repertuaru  i  możliwości  wykorzystania 
muzyki oraz piosenki w pracy z dziećmi.  

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  można 

posłużyć  się  zamieszczonymi  w  rozdziale  6  zestawami  zadań  testowych,  zawierającymi 
różnego rodzaju zadania. 

W tym rozdziale podano również: 

− 

propozycje norm wymagań, 

− 

plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi, 

− 

instrukcje dla nauczyciela, 

− 

instrukcje dla ucznia, 

− 

zestawy zadań testowych, 

− 

karty odpowiedzi. 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 
 
 
 
 
 
 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

513[01].Z3.01  

Stymulowanie rozwoju dziecka

 

poprzez wykonywanie prac 
technicznych i plastycznych 

513[01].Z3.02 

Wspomaganie rozwoju dziecka 

muzyką 

 

513[01].Z3 

Prace artystyczne i techniczne 

 

513[01].Z3.03 

Wspomaganie rozwoju dziecka 

literaturą dziecięcą 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

zgłębiać  treści  materiałów  nauczania  i  odpowiadać  na  pytania  sprawdzające  oraz 
wykonać zadania kontrolne, 

poszerzać  i  uzupełniać  swoją  wiedzę  i  umiejętności,  korzystając  z  różnych  źródeł 
informacji  (np.  literatura,  internet,  wymiana  doświadczeń  koleżeńskich,  pomoc 
nauczyciela lub instruktora), 

rozwiązywać określone zadania i problemy teoretycznie i praktycznie, 

uczestniczyć w działaniach warsztatowych, projektach i prezentacjach, 

śpiewać dzieciom piosenkę, 

posługiwać  się  wybranym  instrumentem  perkusyjnym  oraz  prostym  instrumentem 
melodycznym (flet, dzwonki), 

wyklaskać lub wystukać łatwe schematy rytmiczne, 

odtwarzać głosem nieskomplikowane zdania muzyczne. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku procesu kształcenia uczeń będzie umiał: 

zinterpretować zapis nutowy, 

posłużyć się prostymi instrumentami muzycznymi, 

nauczyć dzieci słuchania muzyki, 

zaśpiewać dzieciom piosenki, 

nauczyć dzieci tekstów i melodii piosenek, 

opracować proste układy ruchowe i taneczne stosownie do okresu rozwojowego dziecka, 

wykorzystać zestawy perkusyjne do ilustracji tekstu i rytmu w piosence, 

stworzyć płytotekę dziecięcą, 

utworzyć zbiór tekstów piosenek dziecięcych, 

dobrać repertuar muzyczny do wieku dziecka. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca: …………………………………………………………………………… 
Modułowy program nauczania: Opiekunka dziecięca 513[01]  
Moduł: Prace artystyczne i techniczne 513[01].Z3 
Jednostka modułowa: Wspomaganie rozwoju dziecka muzyką 513[01].Z3.02 

Temat: Podstawowe pojęcia muzyczne 

 
Cel ogólny: zapoznanie z wartościami rytmicznymi nut: ćwierćnutą i ósemką 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  

rozpoznać w zapisie nutowym ćwierćnutę i ósemkę, 

wykonać poznane wartości rytmiczne zgodnie z długością ich trwania, 

rozpoznać akompaniament rytmiczny do marszu lub biegu, 

wykonać prawidłowo akompaniament perkusyjny do marszu lub biegu, 

wykorzystać  odpowiednio  wartości  rytmiczne  nut  i  ruch  do  zilustrowania  dowolnych 
czynności. 

 
Metody nauczania–uczeania się:
  

ćwiczenia, 

pokaz. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów:  

indywidualna,  

grupowa,  

zbiorowa.  

 
Czas:
 90 minut  
 
Środki dydaktyczne:
  

instrument perkusyjny lub melodyczny do wykonania akompaniamentu, 

kartoniki ze znakami wartości rytmicznych: ćwierćnuty i ósemki 

 
Przebieg zajęć:  
 
FAZA WSTĘPNA 
1.  Sprawy organizacyjne.  
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.  
3.  Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.  
 

 

FAZA WŁAŚCIWA 
1.  Wykład wyjaśniający pojęcie wartości rytmicznych nut. 
2.  Prezentacja kartoników ze znakami wartości rytmicznych nut: ćwierćnuty i ósemki. 
3.  Realizacja tematu: 

Uczniowie ustawiają się w dwóch współśrodkowych kołach. 

Koło zewnętrzne porusza się w prawo w rytmie ćwierćnutowym. 

Koło wewnętrzne w lewo w rytmie ósemkowym. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

Na sygnał osoby prowadzącej koła zmieniają role i kierunki. 

Uczniowie wypowiadają w rytmie ósemkowym następujący tekst: bie – gnę  szyb –
ko,  gdy – się  śpie− szę. 

Następnie uczniowie wypowiadają w rytmie ćwierćnutowym następujący tekst: lu – 
bię  spa – cer  wol – nym  kro – kiem. 

Uczeń  tworzy  parę  lub  dwójkę  z  innym  uczniem,  ustawiając  się  jeden  (A)  za 
drugim (B) 

Pary stają na obwodzie koła i łączą obydwie ręce. 

Osoba (A) biegnie w rytmie ósemkowym. 

Osoba (B) kroczy po obwodzie koła w rytmie ćwierćnutowym. 

Na sygnał osoby prowadzącej uczniowie zamieniają się rolami. 

 
Po wykonaniu wymienionych zadań realizowane jest kolejne ćwiczenie.  

Uczniowie dzielą się na trzy grupy. 

Osoba prowadząca gra akompaniament ćwierćnutowy. 

I  grupa  uczniów  ustawia  się  parami naprzeciw  siebie,  przyklęka  na jedno kolano i podaje 

sobie prawe ręce. 

Następnie przeciągając rytmicznie złączone ręce naśladuje przecinanie deski piłą. 

II grupa uczniów ustawia się w kole. 

Każdy uczeń z II grupy uderza rytmicznie prawą ręką w prawe udo. 

II grupa uczniów ustawia się w kole i klaszcze rytmicznie w ręce. 
 
Całe ćwiczenie zostaje powtórzone.  

Jednemu z uczniów powierzamy rolę akompaniatora. 

 
FAZA KOŃCZĄCA  
1.  Zadanie pracy domowej: 

Zastanów  się,  jakich  instrumentów  można  użyć  do  zilustrowania  dźwięków 

towarzyszących  poszczególnym  czynnościom  i  w  jakim  rytmie  powinny  grać  instrumenty. 
Opracuj  zabawę  rytmiczną  do  tematów ilustracyjno  – naśladowczych: budowa domu, drwale, 
praca w ogródku. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
  

− 

ankietowanie  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności  podczas 
realizowania ćwiczeń oraz efektów praktycznych.  

 
Uzupełniające źródła informacji dla nauczyciela:  
Stadnicka J.: Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową. WSiP, Warszawa 1998  
Storms G.: Sto nowych gier muzycznych. Wydawnictwo KLANZA, Lublin 1999  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

Scenariusz zajęć 2

 

 
Osoba prowadząca: …………………………………………………………………………… 
Modułowy program nauczania: Opiekunka dziecięca 513[01]  
Moduł: Prace artystyczne i techniczne 513[01].Z3 
Jednostka modułowa: Wspomaganie rozwoju dziecka muzyką 513[01].Z3.02 

Temat: Metodyka zajęć muzycznych 

 
Cel ogólny:
 zapoznanie z formą zajęć umuzykalniających – opowieścią ruchową 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

ułożyć  kompozycję  ruchową  lub  słowno  ruchową  w  taki  sposób,  aby powstała  określona 

całość fabularna ilustrowana ruchem, 

wykorzystać do kompozycji ruchowej odpowiedni temat, muzykę lub wiersz, 

zilustrować za pomocą ruchu dowolny temat, np. emocje. 

 
Metody nauczania–uczenia się:
  
– 

ćwiczenia, 

– 

pokaz. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów:
  
– 

indywidualna,  

– 

grupowa,  

– 

zbiorowa.  

 
Czas:
 90 minut  
 
Środki dydaktyczne:
  

nagrania  instrumentalne  (Lot  trzmiela  N.  Rimskiego  –  Korsakowa,  Taniec  z  szablami  
A. Chaczaturiana, Łabędź C. Saint Saens’a), 

zdania wycięte z gazet, 

zadania  na  kartkach  papieru  do  zilustrowania ruchem  (gra  w  piłkę,  występ  orkiestry,  gra 
w siatkówkę, wycieczka w góry), 

kartki papieru, 

długopisy. 

 
Przebieg zajęć: 
 
FAZA WSTĘPNA 
1.  Sprawy organizacyjne.  
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.  
3.  Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.  
 
FAZA WŁAŚCIWA 
1.  Charakterystyka formy zajęć muzycznych z dziećmi - opowieści ruchowej. 
2.  Realizacja tematu: 

Ćwiczenie w ciszy. 

Uczniowie  wybierają  emocje  (złość,  rozpacz,  strach,  radosna  nowina,,  zdziwienie, 
zakłopotanie,  smutek)  i  zastanawiają  się  nad  ruchami,  którymi  mogliby  je 
zilustrować. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

10 

Następnie ruchami ilustrują określony temat. 

Omawiają  każdy  ruch  w  celu  uświadomienia  sobie,  jakimi  środkami  ruchowymi 
uzyskali zamierzony efekt. 

Uczniowie słuchają fragmentów muzycznych. 

W  trakcie  słuchania  ilustrują  płynące  z  nich  nastroje  za  pomocą  pantomimicznych  
i ruchowych improwizacji. 

Każdy uczestnik zajęć losuje jedno zdanie wycięte z gazety. 

Wypowiada je rytmicznie z intonacją wyrażającą gniew, radość, smutek, itp. 

 
Po wykonaniu wymienionych zadań realizowane jest kolejne ćwiczenie: 

Uczniowie dzielą się na cztery grupy. 

Każda z grup losuje jedną kartkę z tematem do opracowania opowieści ruchowej. 

Uczniowie mają 8 – 10 minut na przygotowanie opowieści ruchowej. 

Następnie grupy kolejno prezentują opowieści ruchowe na zadany temat. 

 
Po wykonaniu zadań realizowane jest kolejne ćwiczenie: 

Grupy piszą na kartkach krótkie opowiadania. 

Wymieniają się kartkami. 

Następnie członkowie każdej z grup przygotowują opowieść ruchową do opowiadania. 

Wszystkie grupy uczniów prezentują opracowane opowieści ruchowe do opowiadań. 

 
FAZA KOŃCZĄCA  
1.  Zadanie pracy domowej: 

Poszukajcie  wierszy  lub  piosenek  dla  dzieci  do  ćwiczeń  ruchowych.  Opracujcie 

samodzielnie opowieści ruchowe do wybranego utworu literackiego lub piosenki. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:  

− 

ankietowanie  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności  podczas 
realizowania ćwiczeń oraz efektów praktycznych.  

 
Uzupełniające źródła informacji dla nauczyciela:  
Skowrońska – Lebecka E.: Dźwięk i gest. WSiP, Warszawa 1984  
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

11 

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1.  Zarys historii muzyki 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Słuchanie fragmentu utworu i określania rodzaju muzyki. 
 
Wskazówki do realizacji: 
Nauczyciel  powinien  wyjaśnić  cel  słuchania  utworu  muzycznego.  Podkreślić,  że 

słuchanie wymaga spokoju i uważnego śledzenia odtwarzanego utworu. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wysłuchać fragmentów utworów muzycznych, 
2)  określić, które z nich były wokalne, wokalno – instrumentalne lub tylko instrumentalne, 
3)  przyporządkować słyszaną muzykę do epoki lub gatunku muzycznego. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia,  

pokazu.  

 

Środki dydaktyczne: 

nagrania audio (Strangers in the night F. Sinatra, Toccata i fuga d – moll J. S. Bach, Walc 
op. 34 nr 1 As – Dur F. Chopin), 

odtwarzacz kasetowy lub odtwarzacz CD 

 

Ćwiczenie 2  

Słuchanie muzyki i opowiadanie o niej.  

 

Wskazówki do realizacji: 
Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom, że słuchanie muzyki odbywa się w ciszy. Zwraca 

uwagę uczniów na czas trwania utworu muzycznego, przeznaczonego do słuchania dla dzieci. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wysłuchać fragmentu muzycznego, 
2)  opowiedzieć  o  nim  w  formie  zwerbalizowanej  lub  niezwerbalizowanej  (za  pomocą 

rysunku, gestu, itp.) 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia,  

pokazu, 

rozmowa. 

 

Środki dydaktyczne: 

nagrania  audio  (Lot trzmiela N. Rimski – Korsakow, Taniec z szablami A. Chaczaturian, 

Łabędź C. Saint Saens), 

odtwarzacz kasetowy lub odtwarzacz CD, 

kredki, 

kartki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

12 

5.2. Podstawowe pojęcia muzyczne 
 

5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Rytmizacja tekstu i porównywanie wartości rytmicznych ze sobą. 
 
Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel powinien zwrócić uwagę uczniów na wielkość okienek z tekstem, która wiąże 

się z długością wybrzmiewanych sylab. 
 

       

     

 
 

A     

   -   

la   

 

 

 

E      

-  

 

la 

 

 
  E  -   ne       

 du    -   e            

ri    -  

ke         

fa  -    ke 

 

Rysunek do ćwiczenia 1  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wypowiedzieć rytmicznie tekst, 
2)  określić ile mniejszych wartości można zmieścić w jednej większej? 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne 

kartki z zapisem ćwiczenia dla każdego ucznia 

 
Ćwiczenie 2  

Określanie na ilu różnych dźwiękach można zagrać te rysunki a i b.  
 
Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom,  że  rysunkom  znajdującym  się  na  tej  samej 

wysokości odpowiada ten sam dźwięk. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

13 

Uczeń powinien: 

1)  przyjrzeć się rysunkom, 
2)  zagrać  lub  zaśpiewać je, pamiętając, że symbolom na tej samej wysokości odpowiada ten 

sam dźwięk, 

 
a)  

 

Rysunek do ćwiczenia 2 

 
 
b)  

 

Rysunek do ćwiczenia 2  

 
3)  narysować własną melodię złożoną z trzech dźwięków, 
4)  odtworzyć ją na dzwonkach lub głosem. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

kartki z rysunkami melodii do zaśpiewania dla każdego ucznia, 

kartki, 

długopisy lub ołówki 

 
Ćwiczenie 3 

Podpisywanie nazwy dźwięków.  

 

Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom nazwy solmizacyjne i literowe dźwięków gamy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

14 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  podpisać  nuty  dowolnie  wylosowanej  piosenki  dziecięcej  nazwami  solmizacyjnymi  

i literowymi. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

kartki  z  zapisem  nutowym  piosenek  (źródło:  U.  Smoczyńska  –  Nachtman.:  Kalendarz 

muzyczny  w  przedszkolu.  Warszawa  1992,  WSiP;  U.  Smoczyńska  –  Nachtman.: 
Podajmy  sobie  ręce!.  Warszawa  1989,  WSiP;  B.  Podolska  Z  muzyką  w  przedszkolu. 
Warszawa 1987, WSiP), 

długopisy lub ołówki. 

 
Ćwiczenie 4  

Rozróżnianie trójdźwięku durowego i molowego.  

 

Wskazówki do realizacji  
Nauczyciel  powinien  zagrać  trójdźwięk  durowy  i  molowy.  Przypomnieć  uczniom  

o konieczności sprawdzenia, czy dzieci dostrzegają różnicę w brzmieniu obu trójdźwięków. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dobrać się w parę lub dwójkę, 
2)  ustawić się razem z partnerem po obwodzie koła tak, by utworzyć w dwa współśrodkowe 

koła, 

3)  reagować klaskaniem na trójdźwięki durowe, jeśli znajduje się w kole zewnętrznym, 
4)  reagować klaskaniem na trójdźwięki molowe, jeśli znajduje się w kole wewnętrznym. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokaz. 

 

Środki dydaktyczne 

dowolny instrument muzyczny. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

15 

5.3.  Podział instrumentów muzycznych 
 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonywanie instrumentu muzycznego – grzechotka.  
 
Wskazówki do realizacji  
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom,  że  niekonwencjonalne  instrumenty 

perkusyjne można wykonać z dziećmi, wykorzystując do tego łatwo dostępne materiały. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przygotować  dwa  jednakowe  kubki  po  jogurcie,  papier  ścierny  drobnoziarnisty,  klej 

uniwersalny, kredki lub farby, materiał do wypełnienia grzechotki (ryż, kasza, groch, itp.), 

2)  usunąć papierem ściernym napisy ze ścianek kubków, 
3)  ozdobić je własnymi wzorami, 
4)  wypełnić jeden kubek przygotowanym materiałem, 
5)  skleić krawędzie kubków, 
6)  zagrać  na  instrumencie  akompaniament  perkusyjny  do  wybranej  piosenki  dla  dzieci 

(źródło:  U.  Smoczyńska  –  Nachtman:  Kalendarz  muzyczny  w  przedszkolu.  WSiP, 
Warszawa  1992;  U.  Smoczyńska  –  Nachtman:  Podajmy  sobie  ręce!.  WSiP,  Warszawa 
1989; B. Podolska: Z muzyką w przedszkolu. WSiP, Warszawa 1987). 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

2 kubki po jogurcie, 

papier ścierny drobnoziarnisty, 

klej uniwersalny, 

materiał do wypełnienia (kasza, groch, ryż, itp.). 

 
Ćwiczenie 2  

Granie  na  instrumencie  perkusyjnym:  cicho  -  głośno,  ciszej  –  głośniej,  wolno  –  szybko, 

wolniej – szybciej.  

 
Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom  zagadnienia  związane  z  dynamiką  oraz 

tempem utworu muzycznego. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zilustrować grą na instrumentach padający deszcz, 
2)  wykorzystać  do  ilustracji  różną  dynamikę  i  tempo  (od  cichej  do  głośnej;  od  wolnego  do 

szybkiego). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

16 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

instrumenty perkusyjne. 

 
Ćwiczenie 3 

Rozpoznawanie melodii zagranej na prostym instrumencie muzycznym.  
 
Wskazówki do realizacji  
Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom zasady prezentacji utworu muzycznego. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dobrać się w parę lub w dwójkę, 
2)  wybrać w dwuosobowej grupie prosty instrument muzyczny, 
3)  zaprezentować sobie nawzajem fragmenty popularnych melodii, 
4)  spróbować podać ich tytuły. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

flet prosty, dzwonki, pianino, gitara, itp.  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

17 

5.4.  Piosenka i jej wykorzystanie w pracy z dziećmi 

 
5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dobieranie piosenki zilustrowanie jej treści . 

 

Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom  kryteria  doboru  piosenki  w  pracy  z  małym 

dzieckiem oraz pomóc w wyborze właściwej piosenki.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować się w kilkuosobowe grupy, 
2)  wybrać w grupach dowolną piosenkę dziecięcą, 
3)  zastanowić  się,  jakimi  obrazkami,  instrumentami  lub  rekwizytami  można  zilustrować  jej 

treść?, 

4)  przedstawić w grupach własny pomysł na wprowadzenie piosenki. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

śpiewniki  z  piosenkami  dla  dzieci  (U.  Smoczyńska  –  Nachtman:  Kalendarz  muzyczny  
w  przedszkolu.  WSiP,  Warszawa  1992;  U.  Smoczyńska  –  Nachtman:  Podajmy  sobie  ręce!. 
WSiP, Warszawa 1989; B. Podolska: Z muzyką w przedszkolu. WSiP, Warszawa 1987), 

pacynki, 

instrumenty perkusyjne, 

ilustracje z gazet lub wykonane samodzielnie przez uczniów. 

 
Ćwiczenie 2  

Organizowanie rytmicznej zabawy do piosenki „Dalej, dzieci, w szeregu” [9, s. 33]. 
 
Wskazówki do realizacji  
Nauczyciel 

powinien 

przypomnieć, 

które 

elementy 

piosenki 

są 

przydatne  

w organizowaniu zabaw rytmicznych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  ustawić się w szeregu, 
2)  zaśpiewać piosenkę, 
3)  iść dookoła sali, wysoko unosząc kolana, 
4)  przy powtórzeniu piosenki odwrócić się, 
5)  iść w kierunku przeciwnym, 
6)  maszerować  z  tupaniem  w  miejscu  przy  słowach  „tup,  tup,  tup”  i  klaskaniem  przy 

słowach „chrup, chrup, chrup”, 

7)  akompaniować, grając na tamburynie w rytmie ćwierćnut do marszu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

18 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

zapis nutowy piosenki, 

nagranie  wersji  instrumentalnej  lub  wykonanie  utworu  na  dowolnym  instrumencie 

muzycznym. 

 
Ćwiczenie 3 

Tworzenie wiatraczków zgodnie z rytmem akompaniamentu [8, s. 165].  

 

Wskazówki do realizacji  

 

Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom wiadomości dotyczące wartości rytmicznych nut.  
 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dobrać się w parę lub dwójkę, 
2)  stanąć na obwodzie koła trzymając się za obie ręce skrzyżowane przed sobą, 
3)  podskakiwać lub biegać dookoła sali, zgodnie z rytmem akompaniamentu, 
4)  puścić  jedną  rękę,  a  drugą  unieść  na  wysokość  głowy,  jeśli  nastąpi  zmiana  rytmu  – 

muzyka do marszu, 

5)  krążyć dookoła własnej osi trzymając się za ręce w parze, 
6)  skrzyżować  ręce  z  przodu  i  podskakiwać w miejscu  lub  biegać  dookoła  sali, jeśli  nastąpi 

zmiana akompaniamentu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczeń, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

akompaniament  do  biegu,  marszu  lub  podskoków,  wykonany  na  żywo  za  pomocą 
instrumentu muzycznego lub nagranie audio. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

19 

5.5.  Metodyka zajęć muzycznych 

 
5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonywanie ćwiczenia pobudzająco – hamującego.  
 
Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom  charakterystykę  zabaw  pobudzająco  – 

hamujących. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

maszerować w kole, 

reagować  szybko  i  prawidłowo  na  umówione  sygnały  (sygnałem  jest:  przerwa  
w muzyce), 

cofać się w rytmie marszowym na przerwę w muzyce, 

wracać do marszu w przód, gdy akompaniament powraca. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczeń, 

pokazu. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

instrument perkusyjny lub melodyczny do wykonania akompaniamentu. 

 
Ćwiczenie 2  

Organizowanie kuchennej orkiestry [9, s. 17].  

 

Wskazówki do realizacji 
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom  zasady  tworzenia  i  wykonywania 

akompaniamentu do piosenki lub utworu instrumentalnego w pracy z dziećmi.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

Uczeń powinien: 

1)  przynieść z domu różne przedmioty wydające ciekawe odgłosy, 
2)  ułożyć wspólnie kolegami „Utwór kuchenny”, 
3)  na  przyniesionych przedmiotach „zagrać” razem lub osobno akompaniament do dowolnej 

piosenki, pamiętając o następujących zasadach: 

nie można grać na swoim instrumencie przez cały czas, 

nie należy grać za głośno, zagłuszać innych, a raczej słuchać całości, 

trzeba dać odpocząć uszom choć na chwilę, bo pauzy to też muzyka. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

20 

Środki dydaktyczne: 

szklanka, 

łyżeczka, 

tarka warzywna, 

młynek do pieprzu, 

pokrywka od garnka, 

po jednym przedmiocie dla każdego ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Opracowanie konspektu zajęć muzycznych – wprowadzenie piosenki.  
 
Wskazówki do realizacji  
Nauczyciel  powinien  przypomnieć  uczniom  zasady  planowania  i  organizowania  zajęć 

umuzykalniających oraz kryteria doboru piosenek w pracy z małymi dziećmi. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować się w kilkuosobowe grupy, 
2)  w  grupach  przypomnieć  zasady  planowania  i  organizowania  zajęć  umuzykalniających  

z małymi dziećmi, 

3)  zanalizować  piosenki  według  kryteriów  doboru  materiału  muzycznego  do  pracy  

z małymi dziećmi, 

4)  dokonać wyboru piosenki, adekwatnie do wieku i możliwości dziecka, 
5)  opracować 

scenariusz 

zajęć 

związanych 

tokiem 

wprowadzania 

piosenki,  

z uwzględnieniem zasady zastosowania co najmniej trzech form muzycznych, 

6)  zapisać  na  kartce  temat,  cele,  pomoce  i  zadania  dydaktyczne  do  zrealizowania w  trakcie 

zajęć umuzykalniających, 

7)  przedstawić w grupach własny projekt wprowadzenia piosenki. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

ćwiczenia, 

pokazu. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

śpiewniki  z  piosenkami  dla  dzieci  (U.  Smoczyńska  –  Nachtman:  Kalendarz  muzyczny  
w  przedszkolu.  WSiP,  Warszawa  1992;  U.  Smoczyńska  –  Nachtman:  Podajmy  sobie  ręce!. 
WSiP, Warszawa 1989; B. Podolska: Z muzyką w przedszkolu. WSiP, Warszawa 1987), 

– 

kartki, 

– 

długopisy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

21 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 
 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej:

 

Wspomaganie  rozwoju 

dziecka muzyką  

Test składa się z 20 zadań, z których: 

– 

zadania 1 - 14 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 15 - 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 
Plan testu  

                                                                                                          

Klucz odpowiedzi 

Nr 

zad 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna odpowiedź 

1.   

Zdefiniować pojęcie ,,muzyka”. 

Sztuka organizacji dźwięków, 
które w realizacji przebiegają 
przede wszystkim w czasie.  

2.    Określić, czym jest instrument 

muzyczny.  

Przyrząd, służący do 
wydobywania dźwięków 
różnej barwy i wysokości.  

3.    Wymienić wartości rytmiczne 

nut, w kolejności od najdłużej  
do najkrócej trwającej.  

Cała nuta, półnuta, 
ćwierćnuta, szesnastka, 
trzydziestodwójka, 
sześćdziesięcioczwórka. 

4.    Wymienić cztery instrumenty 

perkusyjne najwłaściwsze dla 
dzieci. 

Bębenek, grzechotka, kołatka, 
tamburyno, talerze. 

5.    Podać cztery przykłady efektów 

perkusyjnych. 

Klaskanie, tupanie, syczenie, 
uderzanie o uda, pukanie, 
przelewanie wody, darcie 
papieru, szeleszczenie folią. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

22 

6.    Wypisać przykłady 

instrumentów muzycznych. 

a) skrzypce                 b) 
trąbka 
c) ksylofon                 d) 
kołatka 

7.    Wymienić  źródła dźwięku. 

Głos ludzki,  instrument 
muzyczny, 
generator elektryczny,... 

8.    Wymienić rodzaje zabaw  ze 

śpiewem. 

Zabawy: ilustrowane ruchem, 
inscenizowane, rytmiczne, 
taneczne.  

9.    Podać rodzaje zabaw ze 

śpiewem, osnutych na treści 
piosenki. 

Zabawy ilustrowane ruchem, 
inscenizowane.  

10.    Nazwać muzykę wykonywaną 

na instrumentach muzycznych. 

11.    Wskazać nazwiska twórców 

koncepcji wychowania 
muzycznego dla dzieci. 

12.    Wskazać formy ułatwiające 

wprowadzanie bądź utrwalanie 
piosenki.  

13.    Wskazać  najmniejszą ilość 

form muzycznych stosowanych 
na  zajęciach  z dziećmi. 

14.    Podać metrum właściwe dla 

walca. 

15.    Wskazać, które z form 

muzycznych nie mogą być 
uwzględniane w pracy z 
małymi dziećmi.  

PP 

16.    Wskazać, która z klasyfikacji 

form zajęć muzycznych z 
dziećmi jest właściwa 

PP 

17.    Wskazać,  które z zabaw ze 

śpiewem są oparte na melodii  
i rytmie piosenki. 

PP 

18.    Podać przykładowy plan zajęć 

z wykorzystaniem piosenki.  

PP 

1. słuchanie piosenki, 
2. omówienie jej treści, 
3. powtórne słuchanie, 
4. krótkie objaśnienie, 
5. zabawa przy piosence.  

19.    Wymienić rodzaje ćwiczeń w 

pracy nad głosem dziecka. 

PP 

Ćwiczenia intonacji, 
ćwiczenia prawidłowej 
postawy i oddechu, ćwiczenia 
artykulacji i dykcji.  

20.    Ocenić poprawność  śpiewania 

piosenki  przez nauczycielkę  
(według podanych kryteriów). 

PP 

a) ...melodycznym, 
b) ...rytmicznym, 
c) ...wyraźne, z odpowiednią  
        artykulacją, 
d)... głosu,  ..ciekawą.   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

23 

Przebieg testowania  

 
Instrukcja dla nauczyciela  

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania  

i oceniania. 

4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi. 
6.  Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań. 
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.  
9.  Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi. 
10.  Wykonaj  analizę  statystyczną  i  opisową  wyników  sprawdzianu  oraz  analizę  logiczną  

i statystyczną zestawu zadań.  

11.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
12.  Opracuj wnioski do dalszej pracy. 
 

Instrukcja dla ucznia  

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań dotyczących wspomagania rozwoju dziecka muzyką. 
5.  Zadania: 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna 

odpowiedź  jest  prawidłowa;  zadania:  1,  2,  3,  4,  5,  6,7,  8,  9,  18  i  19  to  zadania  otwarte  
i należy udzielić krótkiej odpowiedzi. 

6.  Zadanie 20 zawiera luki wymagające uzupełnienia.  
7.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

– 

w  zadaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  znakiem  X  
(w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a  następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową), 

– 

w zadaniach z krótką odpowiedzią i z luką wpisz odpowiedź w wyznaczone pole. 

8.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
9.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  wolny  czas.  Trudności  mogą 
przysporzyć Ci pytania: 15 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

10.  Na rozwiązanie testu masz 90 min.  

 

 

 

 

 

                                      Powodzenia !

 

 
Materiały dla ucznia:

  

–  instrukcja, 
–  zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

24 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Podaj definicję muzyki. 
 
2.  Podaj definicję instrumentu muzycznego. 
 
3.  Wymień  wartości  rytmiczne  nut,  w  kolejności  od  najdłużej  trwającej  do  najkrócej 

trwającej. 

 
4.  Wymień  cztery  instrumenty  perkusyjne,  które  powinny  się  znaleźć  w  zestawie 

perkusyjnym dla dzieci.  

 
5.  Podaj cztery przykłady efektów perkusyjnych. 
 
6.  Wypisz po jednym przykładzie instrumentu muzycznego: 

a)  strunowego, 
b)  dętego, 
c)  perkusyjnego o określonej wysokości dźwięku, 
d)  perkusyjnego o nieokreślonej wysokości dźwięku. 

 
7.  Podaj, co może być źródłem dźwięku. 
 
8.  Zabawy ze śpiewem dzielą się na: 
 
9.  Podaj rodzaje zabaw ze śpiewem, osnutych na treści piosenki. 
 
10.  Muzykę wykonywaną na instrumentach muzycznych, nazywamy: 

a)  muzyką wokalną, 
b)  muzyką instrumentalną,  
c)  muzyką wokalno-instrumentalną, 
d)  melorecytacją.  

 
11.  Wybierz  nazwiska  twórców  znanych światowych  koncepcji  wychowania  muzycznego dla 

dzieci: 
a)  C. Orff, Z. Kodaly, E. Gordon, R. Mursell, 
b)  Cz. Niemen, J. Połomski, 
c)  S. Moniuszko, J. Strauss, F. Chopin, J. Offenbach, 
d)  Z. Nałkowska, K. Iłłakowiczówna, Cz. Miłosz, B. Leśmian.  

 
12.  Wskaż formy ułatwiające wprowadzenie bądź utrwalenie piosenki: 

a)  opisywanie treści piosenki, 
b)  pokaz zapisu nutowego, 
c)  ćwiczenia hamująco-pobudzające, 
d)  śpiewanie piosenki z pacynką, obrazkiem, zabawa rytmiczna do piosenki.  

 
13.  Wskaż  najmniejszą  ilość  form  muzycznych,  które  należy  uwzględnić  planując  zajęcia  

z dziećmi:  
a)  jedna forma, 
b)  dwie formy, 
c)  trzy formy, 
d)  sześć form. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

25 

14.  Metrum właściwe dla walca, to: 

a)  4/4, 
b)  2/4, 
c)  3/4, 
d)  4/2. 

 
15.  Wskaż,  które  z  form  muzycznych  nie  mogą  być  uwzględniane  w  pracy  z  małymi 

dziećmi: 
a)  gra na instrumentach muzycznych, 
b)  tańce, 
c)  zabawy taneczne, 
d)  opowieści ruchowe. 

 
16.  Wskaż, która z klasyfikacji form zajęć muzycznych z dziećmi jest właściwa: 

a)  śpiew i mowa, ruch przy muzyce, gra na instrumentach, aktywne słuchanie muzyki, 
b)  słuchanie, śpiewanie i tańczenie,  
c)  aktywność ruchowa, werbalna i plastyczna, 
d)  śpiew dzieci, śpiew nauczycielki, granie na instrumentach muzycznych. 
 

17.  Wskaż, które z zabaw ze śpiewem są oparte na melodii i rytmie piosenki: 

a)  zabawa pobudzająco-hamująca, 
b)  zabawy uwzględniające reakcję na pauzę w muzyce, 
c)  zabawa taneczna i rytmiczna, 
d)  zabawa orientacyjno- porządkowa. 

 
18.  Podać plan przykładowego zajęcia z  wykorzystaniem piosenki. 
 
19.  Wymień rodzaje ćwiczeń w pracy nad głosem dziecka. 
 
20.  Uzupełnij poniższe zdania dotyczące poprawnego śpiewu piosenki przez nauczycielkę: 

a)  pod względem …………………….piosenka powinna być wykonana czysto, 
b)  pod względem …………………….piosenka powinna być wykonana dokładnie, 
c)  bardzo …………………………….muszą być wypowiadane słowa piosenki, 
d)  piosenka powinna być wykonana z właściwym natężeniem….. i ……..interpretacją. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

26 

KARTA  ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 
 

Wspomaganie rozwoju dziecka muzyką 

 
Zakreśl lub wpisz poprawną odpowiedź

  

 

 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

 

Punkty 

1.   

 

 
 

 

2.   

 

 
 

 

3.   

 
 
 

 

4.   

 
 
 

 

5.   

 
 
 

 

6.   

a) …………………….             b) …………………………. 
c) ……………………..            d) …………………………. 

 

7.   

 
 
 

 

8.   

 
 
 

 

9.   

 
 
 
 

 

10.   

 

11.   

 

12.   

 

13.   

 

14.   

 

15.   

 

16.   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

27 

 

17.   

 

18.   

 
 

 
 

 

19.   

 
 
 
 

 

20.   

 a) …………………….             b) …………………………. 

a)  ………………………………………………………….             
b)   ……………………            …………………………… 

 

 

Razem:   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

28 

TEST 1 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wspomaganie  rozwoju 
dziecka muzyką”  

Test składa się z 20 zadań, z których: 

– 

zadania 1 - 14 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 15 - 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 
Plan testu  

                                                                                                         

Klucz odpowiedzi 

Nr 

zad 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna odpowiedź 

1.    Podać czas trwania zajęć 

umuzykalniających  z małymi 
dziećmi. 

2.    Podać w jakim metrum 

akompaniamentu do marszu. 

3.    Wybrać autora, który nie 

publikował wskazówek 
metodycznych ani repertuaru 
muzycznego dla dzieci. 

4.    Wymienić  klasyfikację 

instrumentów muzycznych. 

strunowe, dęte, perkusyjne, 
elektryczne. 

5.    Wymienić pięć elementów 

utworu muzycznego. 
 

rytm, metrum, tempo, 
melodia, harmonia, 
dynamika, agogika, 
artykulacja, frazowanie, 
kolorystyka dźwiękowa, 
struktura formalna. 

6.    Wymienić elementy zapisu 

muzycznego. 

nuty, klucz: wiolinowy, 
basowy, pięciolinia, metrum, 
takt. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

29 

7.    Podać cztery przykłady 

efektów perkusyjnych. 

Klaskanie, tupanie, syczenie, 
pukanie, uderzanie o uda, 
przelewanie wody, darcie 
papieru, szeleszczenie folią. 

8.    Wymienić  podstawowe  tonacje 

muzyczne. 

durowa, molowa. 

9.    Wymienić formy zajęć 

umuzykalniających 
prowadzonych z małymi 
dziećmi.  

słuchanie, śpiew dzieci, 
zabawy ze śpiewem, zabawy 
rytmiczne przy muzyce, 
tańce, twórczość dziecięca, 
gra na instrumentach. 

10.    Podać trzy cele zastosowania 

instrumentów perkusyjnych. 
 
 

– 

kształcenie 

poczucia 

rytmu,  
– zapoznanie z budową  
   i posługiwaniem się 
instrumentami,  
–  uwrażliwienie  dzieci  na 
zjawisko 
   barwy dźwięku, 
–  rozwijanie  wyobraźni  i 
pamięci   
   muzycznej. 

11.    Wskazać  elementy muzyczne 

na które zwrócisz uwagę 
dziecka przy słuchaniu utworu 
muzycznego 

tempo, nastrój, powtórzenia. 

12.    Wymienić  rodzaje zabaw lub 

ćwiczeń z wykorzystaniem 
instrumentów perkusyjnych. 
 

– ćwiczenia słuchowe,  
– ćwiczenia rytmiczne i 
ruchowe,  
– zabawy z piosenką,  
– zabawy związane z 
realizacją zadań  
   twórczych. 

13.    Uzupełnić  nazwy  solmizacyjne 

i literowe dźwięków gamy: 
c:        i       do: 

c: c, d, e, f, g ,a, h, c  
do:    do, re, mi,  fa, sol,  la,  si, 
do 
 

14.    Podać  przykłady 

instrumentów perkusyjnych o 
określonej  
i nieokreślonej  wysokości 
dźwięku. 

a)  ...dzwonki, 

ksylofon, 

metalofon,... 

b)  ...bębenek, 

kołatka, 

grzechotka,... 

 

15.    Uzasadnić celowość 

stosowania różnorodnych form 
wychowania muzycznego w 
procesie umuzykalnienia. 
 

PP 

Każde dziecko, nawet mniej 
zdolne może odnaleźć taką 
dziedzinę działania, w której 
jest w stanie osiągnąć 
sukces, co staje się podstawą 
kształtowania pozytywnych 
motywacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

30 

16.    Wymienić  sposoby rozwijania 

ekspresji ruchowej u małych 
dzieci. 
 

PP 

– 

zabawy inscenizowane 

ilustrowane  
   ruchem,  
– zabawy rytmiczne,  
– opowieści ruchowe, 
– zabawy taneczne,  
– zabawy orientacyjno – 
porządkowe. 

17.    Wskazać instrumenty 

perkusyjne, którymi może 
posługiwać się małe dziecko. 

PP 

– naturalne efekty 
akustyczne      
   (klaskanie, tupanie, 
mlaskanie,  
     uderzanie o uda), 
– kołatka, 
– grzechotka. 

18.    Określić  rodzaje  ćwiczeń  w 

pracy nad głosem dziecka. 
 

PP 

– ćwiczenia prawidłowej 
postawy 
   i oddechu, 
– ćwiczenia artykulacji i 
dykcji, 
– ćwiczenia intonacji. 

19.    Wymienić  funkcje  piosenki  w 

muzycznym 

ogólnym 

rozwoju dziecka. 
 

PP 

– wzbogaca świat uczuć 
dziecka,  
– kształtuje postawę 
estetyczną,  
– poszerza: wiadomości o 
otoczeniu,  
   doświadczenia, 
słownictwo,  
– wzmacnia aparat głosowy,  
– rozwija klatkę piersiową,  
– dotlenia organizm. 

20.    Wskazać  kryteria doboru 

piosenki. 
 

PP 

– rozpiętość skali danej 
piosenki, 
– stopień trudności linii 
melodycznej, 
– dostosowanie treści 
słownej do wieku dziecka, 
– wartości artystyczne 
piosenki. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

31 

Przebieg testowania  

 
Instrukcja dla nauczyciela  

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania 

i oceniania. 

4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi. 
6.  Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań. 
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.  
9.  Sprawdź prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi. 
10.  Wykonaj  analizę  statystyczną  i  opisową  wyników  sprawdzianu  oraz  analizę  logiczną  

i statystyczną zestawu zadań.  

11.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
12.  Opracuj wnioski do dalszej pracy. 
 

Instrukcja dla ucznia  

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań dotyczących wspomagania rozwoju dziecka muzyką. 
5.  Zadania:  1,  2,  3  to  zadania  wielokrotnego  wyboru  i  tylko  jedna  odpowiedź  jest 

prawidłowa;  
zadania:  4,  5,  6,  7,  8,  9,  10,  11,  12,  15,16,17,18,19  i  20  to  zadania  otwarte  i  należy 
udzielić krótkiej odpowiedzi. 
Zadanie 13 i 14 zawiera luki wymagające uzupełnienia.  

6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

– 

w  zadaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  znakiem  X  
(w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a  następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową), 

– 

w zadaniach z krótką odpowiedzią i z luką wpisz odpowiedź w wyznaczone pole. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  wolny  czas.  Trudności  mogą 
przysporzyć Ci pytania: 15 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 90 min.  

 

 

 

 

 

                                      Powodzenia !

 

Materiały dla ucznia:  

–  instrukcja, 
–  zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Jak długo powinny trwać zajęcia umuzykalniające z małymi dziećmi? 

a)  10 – 15 min, 
b)  15 – 20 min, 
c)  20 – 25 min, 
d)  25 – 30 min. 

 
2.  W jakim metrum powinien być wykonany akompaniament do marszu? 

a)  3/8, 
b)  2/4, 
c)  4/4, 
d)  3/4. 

 
3.  Wybierz  autora,  którego  publikacje  nie  są  źródłem  wskazówek  metodycznych  oraz 

repertuaru muzycznego dla dzieci: 
a)  U. Smoczyńska – Nachtman, 
b)  K. Przybylska, 
c)  D. Malko, 
d)  J. Brzechwa. 

 
4.  Podaj klasyfikację instrumentów muzycznych. 
 
5.  Wymień  pięć elementów utworu muzycznego. 
 
6.  Wymień elementy zapisu muzycznego. 
 
7.  Podaj cztery przykłady efektów perkusyjnych. 
 
8.  Wymień podstawowe tonacje muzyczne. 
 
9.  Wymień formy zajęć umuzykalniających prowadzonych z małymi dziećmi 
 
10.  Podaj trzy cele zastosowania instrumentów perkusyjnych. 
 
11.  Wskaż  elementy  muzyczne  na  które  zwrócisz  uwagę  dziecka  przy  słuchaniu  utworu 

muzycznego. 

 
12.  Wymień rodzaje zabaw lub ćwiczeń z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych. 
 
13.  Uzupełnij nazwy solmizacyjne i literowe dźwięków gamy: 

c:   ......................................c  
do: .........fa............si............  

 
14.  Podaj przykłady instrumentów perkusyjnych: 

a)  określonej wysokości dźwięku ................................................................... 
b)  nieokreślonej wysokości dźwięku .............................................................. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

33 

15.  Uzasadnij  celowość  stosowania  różnorodnych form  wychowania muzycznego w procesie 

umuzykalnienia. 

 
16.  Wymień sposoby rozwijania ekspresji ruchowej u małych dzieci. 
 
17.  Wskaż instrumenty perkusyjne, którymi może posługiwać się małe dziecko. 
 
18.  Wskaż rodzaje ćwiczeń w pracy nad głosem dziecka. 
 
19.  Wymień funkcje piosenki w muzycznym i ogólnym rozwoju dziecka. 
 
20.  Wskaż kryteria doboru piosenki. 
 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

34 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 
 

Wspomaganie rozwoju dziecka muzyką 

 
Zakreśl lub wpisz poprawną odpowiedź  
 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

 

Punkty 

1.   

 

2.   

 

3.   

 

4.   

 

 

 

5.   

 
 
 

 

6.   

 
 
 

 

7.   

 
 
 

 

8.   

 
 

 

9.   

 
 
 

 

10.   

 
 
 

 

11.   

 

 

 

12.   

 
 
 

 

13.   

c: ………………………………..........….  c 
do:  ……………..fa ………. .........  si …… 

 

14.   

a) .......................................................................................................... 
b) .......................................................................................................... 

 

15.   

 

 
 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 
 
 

 

35 

 

16.   

 
 
 

 

17.   

 
 
 

 

18.   

 
 
 

 

19.   

 
 
 

 

20.   

 
 
 

 

Razem:   

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 
 
 

 

36 

7.  LITERATURA 

 
1.  A – Z Mała encyklopedia PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 
2.  Habela J.: Słowiczek muzyczny. Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2005 
3.  Krawczyk D.: Mała historia muzyki kościelnej. Wydawnictwo M, Kraków 2003 
4.  Lasocki J. K, Powroźniak J.: Wychowanie muzyczne w szkole. PWN, Kraków 1970 
5.  Ławrowska R.: Muzyka i ruch. WSiP, Warszawa 1988 
6.  Malko D.: Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu. WSiP, Warszawa 1990 
7.  Nowak J.: Muzyczna twórczość dziecięca. Wychowanie w Przedszkolu 1996/9, WSiP 
8.  Przybylska K.: Wychowanie muzyczne w przedszkolu. WSiP 1977 
9.  Smoczyńska  U.,  Jakóbczak  –  Drążek  K.:  Muzyka  i  My.  Zeszyt  ćwiczeń.  WSiP  SA, 

Warszawa 1999 

10.  Zanim zaczniesz grać na … ABC muzyki. PWM SA, Kraków 2002  
11.  wikipedia.org/wiki/Muzyka.pl 
 
Adres strony internetowej aktualny na dzień 30 maja 2006: 
wikipedia.org/wiki/Muzyka.p