background image

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 

Bogdan Włodarczyk 

 
 
 
 
 
 

Wytwarzanie dzianin techniką falowania 
826[01].Z3.02 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Andrzej Konarczak 

mgr inŜ. Hanna Walczak 

Opracowanie redakcyjne:  

mgr inŜ. Maria Michalak 

Konsultacja: 

mgr Małgorzata Sienna 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  826[01].Z3.02

 

Wytwarzanie  dzianin  techniką  falowania”,  zawartego  w  programie  nauczania  dla  zawodu 
operator maszyn w przemyśle włókienniczym. 

 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 
 

1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ćwiczenia 

12 

5.1.

 

Wytwarzanie dzianin techniką falowania 

12 

5.1.1.

 

Ć

wiczenia 

12 

5.2.

 

Obliczenia 

17 

5.2.1.

 

Ć

wiczenia 

17 

5.3.

 

Wybrane mechanizmy falowarki płaskiej 

19 

5.3.1.

 

Ć

wiczenia 

19 

6.

 

Sprawdzian osiągnięć 

20 

7.

 

Literatura 

35 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1. WPROWADZENIE

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny  w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie

 

operator  maszyn  w  przemyśle 

włókienniczym.  

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem i innymi materiałami potrzebnymi do wykonania zadań praktycznych, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

 

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować 
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej 
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu 
technicznego  ze  zrozumieniem  i  właściwa  interpretacja  rysunków  technicznych 
i schematów, 

 

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, 
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, 

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ć

wiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono propozycję ćwiczeń wraz 
ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,  uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich 
realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie 
zrealizować  przy  określonym  zapleczu  technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe 
równieŜ zrealizować ćwiczenia, które sam opracował, 

 

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału.  Zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń – czytając zamieszczone w nim 
odpowiedzi  –  powinien  potwierdzić  opanowanie  określonego  zakresu  materiału.  JeŜeli 
wystąpią  trudności,  nauczyciel  powinien  do  tych  zagadnień  wrócić,  sprawdzając  czy 
braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  przez  ucznia  tego 
zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.  W tym  miejscu  jest 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

szczególnie waŜna rola nauczyciela, gdyŜ od postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia 
zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń  niezainteresowany 
materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni  umiejętności 
załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak  zwaną 
„ciekawość  wiedzy”.  Potwierdzenie  przez  ucznia  opanowania  materiału  nauczania 
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne, 
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

 

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu 
całej  jednostki  modułowej  i  naleŜy  je  wykorzystać  do  oceny  uczniów,  a  wyniki 
osiągnięte  przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej 
nauczyciela  realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano 
określoną  liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa 
uzaleŜniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel moŜe zastosować test według 
własnego  projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich  umiejętności.  Ze  względów  praktycznych,  związanych  z  warunkami,  w  jakich 
przebiega  sprawdzian,  korzystne  moŜe  być  przygotowanie  testu  zawierającego 
prawidłowe  odpowiedzi  w róŜnych  punktach,  tak  by  komunikacja  między  uczniami  nie 
przynosiła  im  oczekiwanych  rezultatów.  Np.  w  jednym  teście  w  pytaniu  6  moŜe  być 
prawidłowa odpowiedź b, zaś w innym egzemplarzu będzie to odpowiedź d. 
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne), 

 

projektów, 

 

przewodniego tekstu. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych  

826[01].Z3.03 

Wytwarzanie dzianin techniką 

osnowową 

826[01].Z3 

Technologia dzianych wyrobów 

włókienniczych 

826[01].Z3.01 

Wytwarzanie dzianin techniką 

szydełkowania rządkowego 

826[01].Z3.02 

Wytwarzanie dzianin 

techniką falowania 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznawać podstawowe sploty dziewiarskie, 

 

rozróŜniać rodzaje przędz i nawojów, 

 

posługiwać się pojęciem masy liniowej, 

 

rozróŜniać podstawowe elementy występujące w mechanizmach maszyn, 

 

odczytywać proste rysunki techniczne, 

 

wyjaśniać działanie prostych mechanizmów, 

 

dokonywać prostych obliczeń matematycznych, 

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

 

charakteryzować  technikę  dziania  w  układzie  rządkowym  na  szydełkarkach  płaskich 
i cylindrycznych, 

 

obliczać parametry strukturalne dzianin, 

 

współpracować w grupie. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

dobrać metody wytwarzania dzianin techniką falowania, 

 

rozróŜnić typy falowarek,  

 

rozróŜnić sploty dzianin wytwarzanych na falowarkach, 

 

określić  przeznaczenie  dzianin  wytwarzanych  na  róŜnych  rodzajach  falowarek 
z uwzględnieniem rodzaju przerabianego surowca, 

 

obliczyć parametry strukturalne dzianin, 

 

dobrać rodzaje elementów oczkotwórczych zastosowanych w falowarkach, 

 

określić sposób współpracy elementów oczkotwórczych zastosowanych w falowarkach, 

 

odczytać schematy mechanizmów i urządzeń zastosowanych w falowarkach, 

 

wskazać rodzaje mechanizmów i urządzeń zastosowanych w falowarkach,  

 

zaplanować i zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii, przepisami 
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska, 

 

ustalić przebieg nitek przez elementy urządzenia podającego, 

 

przewlec nitki przez elementy urządzenia podającego, 

 

ustawić urządzenia pomocnicze zapewniające właściwy przebieg procesu dziania, 

 

uruchamiać i zatrzymywać falowarki, 

 

określić przyczyny zatrzymań falowarek, 

 

zlikwidować przyczyny zatrzymań maszyny, 

 

rozpoznać błędy powstałe w czasie wytwarzania dzianiny, 

 

usunąć przyczyny powstawania błędów w trakcie pracy maszyny, 

 

określić jakość wytworzonej dzianiny, 

 

uporządkować stanowisko pracy, 

 

wykonać obliczenia produkcyjne, 

 

wykonać zgodnie z dokumentacją techniczną konserwację maszyny, 

 

posortować odpady poprodukcyjne, 

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  i  ochrony  przeciwpoŜarowej 
w czasie obsługi maszyny, 

 

posłuŜyć się tekstami źródłowymi (normy, instrukcje, literatura zawodowa). 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01] 

Moduł: 

Technologia tekstyliów dzianych 826[01].Z3 

Jednostka modułowa: 

Wytwarzanie dzianin techniką falowania 826[01].Z3.02 

Temat:  Czynności z zakresu przygotowania stanowiska pracy i maszyny do produkcji. 

Cel ogólny:  Przygotowanie stanowiska pracy i maszyny do realizacji procesu produkcyjnego. 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować stanowisko pracy uwzględniając zasady BHP, 

 

wybrać odpowiedni rodzaj surowca zgodnie z warunkami technologicznymi, 

 

skompletować podstawowe narzędzia i przybory potrzebne przy obsłudze maszyny, 

 

przeprowadzić nitki na poszczególnych głowicach przez elementy urządzenia podającego, 

 

ocenić ogólnie, czy maszynę moŜna włączyć, 

 

włączyć maszynę i ustawić na początek produkcji wyrobu, 

 

rozpocząć proces produkcji. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2–3-osobowych ustalając zakres czynności

 

pojedynczo wykonują czynności przy maszynie. 

 
Czas trwania zajęć:
 3 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego, 

 

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego, 

 

surowiec (nawoje), 

 

narzędzia, 

 

maszyna dziewiarska, 

 

pytania prowadzące. 

 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna: 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Faza właściwa: 
Praca metodą tekstu przewodniego. 
Podać treść ćwiczenia: Przygotuj stanowisko pracy i maszynę do procesu produkcyjnego. 
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien: 
1.

 

zapoznać się z tekstem przewodnim do ćwiczenia, 

2.

 

wykonać ćwiczenie zgodnie z tekstem przewodnim, 

3.

 

zaprezentować wyniki własnej pracy. 

 
Tekst przewodni do ćwiczenia:
 
I.  Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Jakich zasad BHP naleŜy przestrzegać organizując stanowisko pracy? 

2.

 

Jakich zasad BHP naleŜy przestrzegać pracując przy maszynie? 

3.

 

Jaki surowiec naleŜy dobrać uwzględniając warunki technologiczne? 

4.

 

Jakie narzędzia przydadzą się podczas przygotowywania maszyny i jej obsługi? 

5.

 

Przez jakie elementy przeprowadzić nitki w urządzeniu podającym? 

6.

 

Co sprawdzić przed włączeniem i uruchomieniem maszyny? 

7.

 

Gdzie naleŜy włączyć maszynę? 

8.

 

Jakie czynności trzeba wykonać przed uruchomieniem maszyny? 

9.

 

Na czym będzie polegała praca dziewiarza podczas realizacji procesu produkcyjnego? 

 
II.  Planowanie – odnieść się do pytań prowadzących. 
Uczniowie określają: 
1.

 

Zasady BHP, które naleŜy przestrzegać podczas przygotowania i pracy maszyny. 

2.

 

Rodzaj surowca i jego parametry. 

3.

 

Narzędzia niezbędne do pracy. 

4.

 

Sposób przeprowadzenia nitki w urządzeniu podającym. 

5.

 

Elementy, które naleŜy sprawdzić przed włączeniem maszyny. 

6.

 

Miejsce podłączenia maszyny. 

7.

 

Czynności dziewiarza przed uruchomieniem maszyny i podczas procesu produkcyjnego. 

8.

 

Podział pracy w grupie. 

 
III.  Ustalenie  –  uczniowie  ustalają  z  nauczycielem  wszystkie  elementy  etapu  planowania, 
nauczyciel koryguje ewentualne błędy. 
 
IV.  Wykonanie 
1.

 

Uczniowie organizują stanowisko pracy. 

2.

 

Uczniowie dobierają surowiec i „zakładają na maszynę”. 

3.

 

Uczniowie obsługują maszynę podczas produkcji. 

 
V.  Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  grupach,  czy  powzięte  załoŜenia  organizacyjne  nie  wymagają 
pewnej korekty. 

2.

 

Uczniowie sprawdzają jakość wyrobów. 

 
Zakończenie zajęć: 
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  elementy  ćwiczenia  sprawiły  im  trudności. 
Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, 
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Praca domowa 
Nie przewiduje się pracy domowej. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

pytania sprawdzające, 

 

test sprawdzający, 

 

obserwacja czynności praktycznych wykonywanych przez ucznia. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca  

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01] 

Moduł: 

Technologia tekstyliów dzianych 826[01].Z3 

Jednostka modułowa: 

Wytwarzanie dzianin techniką falowania 826[01].Z3.02 

Temat:  Błędy wynikające z nieprawidłowej pracy maszyny. 

Cel ogólny:  Rozpoznać błędy powstałe w czasie wytwarzania dzianiny. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać podstawowe błędy w wyrobach, 

 

określić prawdopodobne przyczyny powstawania błędów, 

 

znaleźć w maszynie źródła powstawania błędów, 

 

dobrać  narzędzia  potrzebne  do  wykonania  korekty  ustawień,  naprawy  lub  wymiany 
uszkodzonego elementu, który powoduje powstawanie błędów, 

 

określić sposób likwidacji przyczyny błędów, 

 

usunąć przyczynę błędów. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych; odszukują błędy i określają przyczyny ich 
powstawania oraz sposoby usuwania, 

 

pojedynczo wykonują czynności przy maszynie. 

 

Czas trwania zajęć: 3 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego, 

 

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego, 

 

przykłady dzianin i wyrobów dzianych zawierających róŜne błędy, 

 

narzędzia i elementy do wymiany, 

 

maszyna dziewiarska, 

 

pytania prowadzące. 

 

Przebieg zajęć: 
Faza wstępna: 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły.

 

 

Faza właściwa: 
Praca metodą tekstu przewodniego. 
Podać  treść  ćwiczenia:  Rozpoznaj  błędy  w  załączonych  próbkach  dzianin,  określ  przyczyny 
ich powstawania, a następnie usuń je. 
Aby wykonać ćwiczenie, uczeń powinien: 
1.

 

zapoznać się z tekstem przewodnim do ćwiczenia, 

2.

 

wykonać ćwiczenie zgodnie z tekstem przewodnim, 

3.

 

zaprezentować wyniki własnej pracy. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

Tekst przewodni do ćwiczenia: 
I.  Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Jakie błędy powstają w wyniku nieprawidłowej pracy maszyny? 

2.

 

Jakie błędy powstają w wyniku wad surowca? 

3.

 

Jaki wpływ ma błąd na własności uŜytkowe wyrobu i jego estetykę? 

4.

 

Gdzie w maszynie znajdują się elementy powodujące powstawanie błędów w wyrobie? 

5.

 

Jak usunąć przyczynę błędów?  

6.

 

Jakich narzędzi uŜyjesz przy likwidacji przyczyn błędów? 

 
II.  Planowanie 
Uczniowie określają: 
1.

 

Rodzaje błędów, które powstają w wyniku nieprawidłowej pracy maszyny. 

2.

 

Rodzaje błędów, które powstają z wad surowca. 

3.

 

Wpływ błędów na właściwości uŜytkowe i estetyczne wyrobów. 

4.

 

Elementy maszyny powodujące powstawanie błędów. 

5.

 

Sposób usunięcia poszczególnych rodzajów błędów. 

6.

 

Narzędzia potrzebne do usunięcia przyczyn błędów. 

7.

 

Sposób wykonania ćwiczenia. 

8.

 

Podział pracy w grupie. 

 
III.  Ustalenie  –  uzgodnienie  z  nauczycielem  elementów  etapu  planowania,  nauczyciel 

koryguje ewentualne błędy. 

 
IV.  Wykonanie 
1.

 

Uczniowie określają rodzaj błędów w otrzymanych próbkach dzianin. 

2.

 

Ustalają przyczyny błędów. 

3.

 

Uczniowie dokonują regulacji lub wymiany uszkodzonych elementów. 

 
V.  Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  grupach,  czy  błędy  i  ich  przyczyny  zostały  prawidłowo 
rozpoznane, 

2.

 

Uczniowie  sprawdzają,  czy  powzięte  działania  zmierzające  do  usunięcia  przyczyn 
błędów dały poŜądany skutek. 

 
Zakończenie zajęć: 
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  elementy  ćwiczenia  sprawiły  im  trudności. 
Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, 
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
Praca domowa 
Nie przewiduje się pracy domowej. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

pytania sprawdzające, 

 

opis przyczyn błędów i sposobów ich usuwania na podstawie udostępnionych próbek. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5.  ĆWICZENIA 
 

5.1. Wytwarzanie dzianin techniką falowania 
 

5.1.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Przy  uŜytkowaniu  maszyn  obowiązują  określone  przepisy  BHP.  Omów  zasady 

bezpiecznej obsługi falowarki płaskiej. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z ogólnymi przepisami BHP i p.poŜ.; odszukać w warsztacie środki p.poŜ., 

2)

 

zapoznać  się  z  przepisami  BHP  obowiązującymi  w  warsztacie,  gdzie  znajduje  się 
maszyna, 

3)

 

wyszukać w maszynie miejsca (mechanizmy), które mogą stanowić zagroŜenie, 

4)

 

sprawdzić, czy są zamontowane prawidłowo wszystkie osłony, 

5)

 

przedstawić zasady bezpiecznego składowania narzędzi i surowców na stanowisku pracy, 

6)

 

określić warunki bezpiecznej obsługi, czyszczenia i konserwacji maszyny.  
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

instrukcje BHP i p.poŜ., 

 

ś

rodki gaśnicze i inne środki ochrony istniejące w warsztacie, 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska, 

 

narzędzia i surowce potrzebne przy realizacji procesu technologicznego, 

 

odzieŜ ochronna, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 2 

Określ  zakres  obowiązków  dziewiarza,  uwzględniając  sposoby  wykonania  określonych 

czynności. Omów zasady organizacji pracy na stanowisku pracy.

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

ć

wiczenia oraz przygotować niezbędne materiały. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać  w materiałach  dydaktycznych informacje o zakresie obowiązków i czynnościach, 

które wykonuje dziewiarz, 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

2)

 

sprawdzić, czy posiadasz potrzebne do pracy materiały i narzędzia, 

3)

 

wymienić rodzaje prac i konkretne czynności, które wykonuje dziewiarz, 

4)

 

omówić sposób i miejsce wykonywania określonych prac, 

5)

 

omówić zasady bezpieczeństwa (BHP i p.poŜ.) pracy dziewiarza. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

papier formatu A4, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

zestaw narzędzi potrzebnych w pracy dziewiarza, 

 

inne  materiały,  surowce,  półprodukty  i  wyroby  potrzebne  do  prezentacji  zakresu  pracy 
dziewiarza, 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Sklasyfikuj wskazane przez nauczyciela elementy oczkotwórcze falowarki płaskiej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

ć

wiczenia oraz przygotować niezbędne materiały. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje o elementach oczkotwórczych, 

2)

 

nazwać poszczególne elementy, 

3)

 

zlokalizować w maszynie poszczególne elementy oczkotwórcze, 

4)

 

określić znaczenie i zastosowanie danego elementu z punktu widzenia technologicznego. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

elementy oczkotwórcze, 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj czynności z zakresu konserwacji mechanizmów maszyny. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

ć

wiczenia z uwzględnieniem przepisów BHP. 

 
 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  instrukcji  obsługi  i  konserwacji  maszyny  charakterystyczne  punkty, 
w których dokonuje się smarowania bądź oliwienia mechanizmów maszyny, 

2)

 

odszukać informacje o rodzaju smaru lub oleju zalecanego przez producenta maszyny, 

3)

 

odszukać informacje o częstości tego typu prac konserwacyjnych, 

4)

 

znaleźć w maszynie wskazane w instrukcji punkty, 

6)

 

określić sposób konserwacji i przyrządy lub narzędzia potrzebne przy tej czynności. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia. 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska 

 

ś

rodki chemiczne do konserwacji mechanizmów maszyny, 

 

przyrządy i narzędzia do konserwacji mechanizmów, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 5 

Wykonaj  podstawowe  czynności  z  zakresu  przygotowania  falowarki  płaskiej  do 

produkcji, a następnie przejdź do realizacji procesu produkcyjnego. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

ć

wiczenia z uwzględnieniem przepisów BHP. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przygotować się do pracy uwzględniając przepisy BHP, 

2)

 

wybrać odpowiednie nawoje i przeprowadzić nitki przez elementy urządzenia podającego 
w falowarce płaskiej, 

3)

 

napchnąć  uprzednio  wykonany  ściągacz  na  grzebień  mankietowy  i  umieścić  go 
w odpowiednim mechanizmie w maszynie, 

4)

 

włączyć maszynę i przygotować do rozpoczęcia produkcji nowego wyrobu, 

5)

 

wykonać wyrób i skompletować jego części. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

narzędzia i surowce, 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Ćwiczenie 6 

Rozpoznaj  błędy  powstałe  w  wyrobie.  Określ  przyczyny  powstawania  błędów 

i czynności zmierzające do ich usunięcia. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z rodzajami błędów, 

2)

 

zapoznać się z przyczynami ich powstawania, 

3)

 

rozpoznać błędy występujące w próbkach dzianin, 

4)

 

przedstawić sposób usunięcia przyczyn powstawania danych błędów. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

metoda tekstu przewodniego. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki dzianin z róŜnymi błędami, 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 7 

RozróŜnić sploty dzianin wytwarzanych na falowarkach na podstawie próbek i rysunków 

splotów. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z próbkami dzianin, 

2)

 

zapoznać się z rysunkami splotów, 

3)

 

dopasować rysunki splotów do próbek dzianin, 

4)

 

określić (nazwać) dane sploty. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki dzianin o róŜnych splotach, 

 

rysunki splotów, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Ćwiczenie 8 

Wymień igłę haczykową i igłę przekładacza brzegowego w falowarce płaskiej. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

Uczeń powinien: 

1)

 

sprawdzić w maszynie, które elementy trzeba wymienić, 

2)

 

rozwaŜyć sposób mocowania tych elementów oraz przebieg demontaŜu, 

3)

 

przygotować elementy do wymiany, 

4)

 

dobrać potrzebne narzędzia, 

5)

 

dokonać wymiany uszkodzonych igieł. 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

igły potrzebne do wymiany, 

 

narzędzia niezbędne do wykonania wymiany, 

 

maszyna – falowarka płaska, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

5.2.  Obliczenia 

5.2.1. Materiał nauczania

 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj rozliczenie wyrobu odpasowanego. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia. 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z próbkami dzianin, 

2)

 

zapoznać się z rysunkami splotów, 

3)

 

dopasować rysunki splotów do próbek dzianin, 

4)

 

określić (nazwać) dane sploty. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

próbki dzianin o róŜnych splotach, 

 

rysunki splotów, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

 

Ćwiczenie 2 

Oblicz liczbę rządków i kolumienek w próbce dzianiny o dowolnych wymiarach. Określ 

ś

cisłość  rządkową  „P

r

”  i  ścisłość  kolumienkową  „P

k

”  dzianiny.  Oblicz  ilość  rządków 

i kolumienek  w  próbce  o  długości  14  cm  i  szerokości  11  cm.  Oblicz  liczbę  rządków 
i kolumienek  w  dzianinie  o  długości  50  cm  i  szerokości  40  cm  uwzględniając  zwiększenie 
ś

cisłości  rządkowej  o  10%  przy  niezmienionej  ścisłości  kolumienkowej  (w  odniesieniu  do 

wyznaczonego wcześniej „P

r

” i „P

k

”). 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zliczyć rządki i kolumienki w próbce, 

2)

 

wyznaczyć „P

r

” i „P

k

”, czyli określić liczbę rządków oraz kolumienek oczek na odcinku 

10 cm, 

3)

 

obliczyć liczbę rządków i kolumienek w próbce 14 x 11 cm, 

4)

 

obliczyć liczbę rządków i kolumienek w próbce 50 cm na 40 cm uwzględniając przy tym 
zmianę ścisłości rządkowej. 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

papier A4, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

5.3. Wybrane mechanizmy falowarki płaskiej 

 
5.3.1. Materiał nauczania

 

 
Ćwiczenie 1 

Sklasyfikuj wskazane przez nauczyciela podstawowe mechanizmy falowarki płaskiej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

zagadnień objętych ćwiczeniem oraz przygotować niezbędne materiały. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać 

materiałach 

dydaktycznych 

kryteria 

klasyfikacji 

podstawowych 

mechanizmów falowarki płaskiej, 

2)

 

zlokalizować w maszynie poszczególne mechanizmy, 

3)

 

wyodrębnić i nazwać główne elementy składowe mechanizmów, 

4)

 

określić  znaczenie  i  zastosowanie  danego  mechanizmu  z  punktu  widzenia 
technologicznego. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

maszyna dziewiarska – falowarka płaska, 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 
 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
TEST 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wytwarzanie  dzianin 
techniką falowania” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 9, 11, 14, 15, 16, 19 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 5, 8, 10, 12, 13, 17, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego, 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−−−−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  15  zadań,  czyli  wszystkich  zadań  z  poziomu 
podstawowego i przynajmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−

 

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, czyli wszystkich zadań z poziomu 
podstawowego i przynajmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego.

 

Klucz odpowiedzi  11. b, 2. b, 3. d, 4. d, 5. c, 6. a, 7. b, 8. d, 9. c, 10. b, 11. b, 

12. c, 13. a, 14. c, 15. c, 16. b, 17. d, 18. c, 19. b, 20. d. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić zastosowanie falowarki płaskiej 

Rozpoznać elementy oczkotwórcze 

Zidentyfikować proces falowania 

Określić zastosowanie uchwytu płaszczek

 

Określić zastosowanie falowacza 

PP 

Rozpoznać cechy budowy falowarki 

a  

Rozpoznać zastosowanie elementów maszyny 

Rozpoznać elementy na rysunku 

PP 

Określić zastosowanie elementu maszyny 

10  Określić sposób działania prasy 

PP 

b

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

11  Określić zastosowanie elementu maszyny 

12  Określić sposób działania grzebienia igłowego 

PP 

13  Określić sposób regulacji ścisłości rządkowej 

PP 

14  Rozpoznać proces dający określony efekt  

15  Określić zastosowanie elementu maszyny 

c

 

16  Rozpoznać elementy na rysunku 

17  Scharakteryzować mechanizm i jego działanie 

PP 

18  Rozpoznać i określić fragment procesu 

PP 

19  Określić przyczynę powstawania głównych 

elementów wyrobu  

20  Scharakteryzować mechanizm na podstawie 

rysunku 

PP 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

10  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Niektóre  zadania  wymagają  stosunkowo  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać 
przed wskazaniem poprawnego wyniku.  

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−−−−

 

instrukcja, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi.

 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.

 

Falowarka płaska jednogrzebieniowa słuŜy do produkcji dzianin 
a)

 

dwuprawych rządkowych w postaci rękawa (worka). 

b)

 

lewoprawych rządkowych półodpasowanych i odpasowanych. 

c)

 

lewoprawych rządkowych w postaci rękawa (worka). 

d)

 

lewoprawych kolumienkowych. 

 

2.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

płaszczkę spychającą. 

b)

 

płaszczkę falującą. 

c)

 

płaszczkę przytrzymująco-spychającą. 

d)

 

płaszczkę rozdzielającą. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

 
3.

 

Na rysunku przedstawiono proces 
a)

 

przeciągania nitki przez wcześniej uformowane oczka. 

b)

 

przytrzymywania nitki gdy igły przemieszczają się do 
góry. 

c)

 

rozdzielania po uprzednim zafalowaniu. 

d)

 

falowania poprzedzającego rozdzielanie. 

 

4.

 

Uchwyt płaszczek umoŜliwia 
a)

 

wysunięcie 

łoŜyska 

płaszczek 

falujących 

i rozdzielających  w  celu  zafalowania  nitki  na  trzonach 
igieł. 

b)

 

wycofanie  wyłącznie  płaszczek  falujących  do  pozycji 
wyjściowej. 

c)

 

wycofanie wyłącznie płaszczek rozdzielających do pozycji 
wyjściowej. 

d)

 

wysunięcie  z  łoŜyska  płaszczek  rozdzielających  podczas  procesu  rozdzielania  oraz 
wycofanie płaszczek falujących i rozdzielających do pozycji wyjściowej. 

 
5.

 

Falowacz słuŜy do 
a)

 

stopniowego  wysuwania  z  łoŜyska  płaszczek  rozdzielających  podczas  procesu 
rozdzielania. 

b)

 

stopniowego  wysuwania  z  łoŜyska  płaszczek  rozdzielających  i  falujących  podczas 
procesu falowania nitki na trzonach igieł. 

c)

 

stopniowego wysuwania z łoŜyska płaszczek falujących podczas procesu falowania. 

d)

 

jednoczesnego wysuwania z łoŜyska płaszczek falujących i rozdzielających. 

 
6.

 

Falowarki płaskie wyposaŜone są w igły 
a)

 

haczykowe. 

b)

 

języczkowe. 

c)

 

dwudzielne. 

d)

 

dwuhaczykowe. 

 
7.

 

Klawisze pośredniczą w przekazywaniu napędu z 
a)

 

krzywki głównej do grzebienia igłowego. 

b)

 

falowacza do płaszczek falujących. 

c)

 

falowacza do uchwytu płaszczek. 

d)

 

falowacza do grzebienia płaszczek spychających. 

 
8.

 

Zaznaczone na rysunku elementy to 
a)

 

1 – falowacz, 2 – wodzik, 3 – płaszczka 
spychająca. 

b)

 

1 – falowacz, 2 – wodzik, 3 – uchwyt 
płaszczek. 

c)

 

1 – wodzik, 2 – falowacz, 3 – płaszczka 
spychająca. 

d)

 

1 – wodzik, 2 – falowacz, 3 – uchwyt 
płaszczek. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

9.

 

Wodzik w falowarce płaskiej słuŜy do 
a)

 

nadawania ruchu posuwisto-zwrotnego płaszczek rozdzielających. 

b)

 

nadawania ruchu posuwisto-zwrotnego płaszczek spychających. 

c)

 

podawania odcinka nitki potrzebnego do uformowania kolejnego rządka oczek przed 
procesem falowania nitki. 

d)

 

podawania  odcinka  nitki  potrzebnego  do  uformowania  kolejnego  rządka  oczek  po 
wcześniej wykonanym procesie falowania nitki. 

 
10.

 

Zamykanie haczyka igły w falowarce płaskiej odbywa się w wyniku 
a)

 

nacisku haczyka igły na prasę w postaci obrotowej tarczy. 

b)

 

nacisku  haczyka  igły  na  prasę  w  postaci  listwy  stanowiącej  dolną  część  łoŜyska 
płaszczek falujących i rozdzielających. 

c)

 

nacisku klawisza na haczyk igły. 

d)

 

nacisku falowacza na haczyk igły. 

 

11.

 

Igły przekładające w falowarce płaskiej umoŜliwiają 
a)

 

zmianę głębokości zafalowania nitki w róŜnych miejscach na długości rządka oczek. 

b)

 

zwęŜanie wyrobu poprzez przekładanie oczek. 

c)

 

zwęŜanie  wyrobu  poprzez  przekładanie  zafalowanych  na  trzonach  igieł  odcinków 
nitki. 

d)

 

przekładanie  (wymianę)  zafalowanych  na  trzonach  igieł  odcinków  nitki  między 
sąsiednimi igłami. 

 
12.

 

Grzebień igłowy w falowarce płaskiej wykonuje ruch 
a)

 

posuwisto-zwrotny  wyłącznie  w  płaszczyźnie  pionowej  (wynoszenie  i  opuszczanie 
igieł). 

b)

 

posuwisto-zwrotny wyłącznie w płaszczyźnie poziomej (od prasy i do prasy). 

c)

 

złoŜony zarówno w płaszczyźnie pionowej jak i poziomej. 

d)

 

obrotowy. 

 
13.

 

Ś

cisłość  rządkową  wyrobu  wytwarzanego  na  falowarce  płaskiej  moŜna  regulować  za 

pomocą 
a)

 

głębokości falowania (ustawienia falowacza) i (lub) ustawienia grzebienia igłowego 
w płaszczyźnie poziomej. 

b)

 

zmiany zakresu ruchu uchwytu płaszczek. 

c)

 

zmiany  zakresu  ruchu  grzebienia  igłowego  w  płaszczyźnie  pionowej  (wydłuŜania 
pętli oczka podczas jego formowania). 

d)

 

zmiany zakresu ruchu płaszczek spychających. 

 
14.

 

Na rysunku przedstawiono element wyrobu odpasowanego, w którym zastosowano 
a)

 

zwęŜanie a następnie poszerzanie wyrobu. 

b)

 

wykonanie odcinka wyrobu o stałej szerokości a następnie poszerzanie. 

c)

 

wykonanie odcinka wyrobu o stałej szerokości a następnie zwęŜanie. 

d)

 

poszerzanie a następnie zwęŜanie wyrobu. 

 
15.

 

Krzywka główna w falowarce płaskiej słuŜy do napędu 
a)

 

grzebienia igłowego. 

b)

 

grzebienia płaszczek spychających. 

c)

 

falowacza. 

d)

 

grzebienia igłowego i falowacza. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

16.

 

Na rysunku oznaczono 
a)

 

1 – klawisz, 2 – płaszczka 
rozdzielająca, 3 – igła przekładająca. 

b)

 

1 – klawisz, 2 – płaszczka falująca,  
3 – igła przekładająca. 

c)

 

1 – klawisz, 2 – płaszczka 
rozdzielająca, 3 – igła haczykowa. 

d)

 

1 – płaszczka spychająca,  
2 – płaszczka rozdzielająca, 3 – igła 
przekładająca. 

 
 
 
 
 
17.

 

Rysunek przedstawia mechanizm 
a)

 

napędu uchwytu płaszczek. 

b)

 

krzywki  głównej  o  stałym  zakresie 
wodzenia. 

c)

 

napędu 

grzebienia 

igłowego 

w ruchu pionowym. 

d)

 

krzywki  głównej  o  zmiennym 
zakresie wodzenia. 

 
 
 
18.

 

Rysunek przedstawia proces formowania oczka przy falowaniu dwustopniowym. Pozycja 
oznaczona literą A przedstawia 
a)

 

falowanie nitki na trzonach igieł. 

b)

 

podawanie  odcinka  nitki,  z  którego  będzie 
utworzony nowy rządek oczek. 

c)

 

nakładanie  uprzednio  uformowanego  oczka 
na haczyk igły. 

d)

 

ustawienie 

elementów 

oczkotwórczych 

bezpośrednio  przed  rozpoczęciem  nowego 
kolejnego cyklu formowania rządka oczek. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

19.

 

Rządek oczek dzianiny na falowarce płaskiej powstaje w wyniku 
a)

 

stopniowego  opuszczania  pojedynczych  igieł  do  pozycji  najniŜszej  (poniŜej  górnej 
krawędzi płaszczek spychających). 

b)

 

jednoczesnego  opuszczania  wszystkich  igieł  do 
pozycji  najniŜszej  (poniŜej  górnej  krawędzi 
płaszczek spychających). 

c)

 

jednoczesnego 

cofania 

płaszczek 

falujących 

i rozdzielających. 

d)

 

stopniowego  wysuwania  z  łoŜyska  płaszczek 
rozdzielających. 

 
20.

 

Rysunek przedstawia 
a)

 

mechanizm ruchu grzebienia igłowego. 

b)

 

mechanizm ruchu płaszczek spychających. 

c)

 

mechanizm ruchu uchwytu płaszczek. 

d)

 

mechanizm ruchu spręŜyn klawiszowych. 

 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 

 
Wytwarzanie dzianin techniką falowania 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1

 

 

 

2

 

 

 

3

 

 

 

4

 

 

 

5

 

 

 

6

 

 

 

7

 

 

 

8

 

 

 

9

 

 

 

10

 

 

 

11

 

 

 

12

 

 

 

13

 

 

 

14

 

 

 

15

 

 

 

16

 

 

 

17

 

 

 

18

 

 

 

19

 

 

 

20

 

 

 

Razem: 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

TEST 2

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wytwarzanie  dzianin 
techniką falowania” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 3, 4, 5, 8, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 1, 2, 6, 7, 9, 12, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego, 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące 
oceny szkolne: 

−−−−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  15  zadań,  czyli  wszystkich  zadań  z  poziomu 
podstawowego i przynajmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−

 

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, czyli wszystkich zadań z poziomu 
podstawowego i przynajmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego.

 

Klucz odpowiedzis:  1. a, 2. b, 3. b, 4. b, 5. c, 6. c, 7. a, 8. b, 9. b, 10. d, 11. a, 

12. c, 13. b, 14. a, 15. c, 16. a, 17. c, 18. c, 19. b, 20. a. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić sposób działania i jego przyczynę 

PP 

Dokonać prostych obliczeń wyrobu 
odpasowanego 

PP 

Dokonać prostych obliczeń dotyczących próbki 
dzianiny 

Rozpoznać cechy wyrobu 

Rozpoznać cechy wyrobu 

Określić sposób regulacji parametrów maszyny 

PP 

Określić sposób powstawania wyrobu 

PP 

Określić sposób powstawania wyrobu 

Określić zastosowanie mechanizmu maszyny 

PP 

10  Określić jednostkę, w której wyraŜa się 

podstawowe dane techniczne maszyny  

11  Określić sposób regulacji parametrów 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

12  Określić sposób działania mechanizmu 

PP 

13  Określić zastosowanie elementu maszyny 

14  Określić skutek uszkodzenia igły 

15  Określić przyczynę błędu w dzianinie 

16  Rozpoznać i określić fragment procesu dziania 

PP 

17  Określić przyczynę błędu w dzianinie 

18  Określić jednostkę numeru uiglenia 

19  Określić sposób przeliczania jednostek 

PP 

20  Określić cechy falowarki 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

10  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.

 

Niektóre zadania wymagają stosunkowo prostych obliczeń, które powinieneś wykonać 
przed wskazaniem poprawnego wyniku.  

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−−−−

 

instrukcja, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi.

 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.

 

Uchwyt płaszczek wykonuje ruch 
a)

 

w  płaszczyźnie  pionowej  i  poziomej  za  pomocą  dwóch  odrębnych  mechanizmów 
współpracujących ze sobą w sposób zsynchronizowany. 

b)

 

w płaszczyźnie poziomej za pomocą jednego mechanizmu napędowego. 

c)

 

obrotowy od mechanizmu krzywki głównej. 

d)

 

złoŜony  w  trzech  płaszczyznach  od  krzywki  głównej  i  dwóch  odrębnych, 
zsynchronizowanych mechanizmów. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

2.

 

Rysunek przedstawia część wyrobu odpasowanego. Odcinek l

1

 ma 

długość  30  cm.  Ścisłość  rządkowa  P

wyrobu  jest  stała  na  całej 

jego  wysokości.  Na  odcinku  l

1

  znajduje  się  200  rządków  oczek. 

Jeśli chcemy wykonać dłuŜszy wyrób i odcinek l

1

 wydłuŜymy do 

33 cm maszyna będzie musiała wykonać o 
a)

 

10 rządków więcej. 

b)

 

20 rządków więcej. 

c)

 

30 rządków więcej. 

d)

 

1 rządek więcej. 

 
 
 
 
 
 

3.

 

Rysunek przedstawia próbkę dzianiny po relaksacji o wymiarach 100 x 100 mm. Próbka 
zawiera  50  rządków  oczek  i  40  kolumienek  oczek.  Aby  wykonać  dzianinę  w kształcie 
prostokąta przy tej samej ścisłości rządkowej i kolumienkowej o wymiarach: l = 350 mm, 
s = 300 mm maszyna musi wykonać 
a)

 

150 rządków, 120 kolumienek. 

b)

 

175 rządków, 120 kolumienek. 

c)

 

150 rządków, 80 kolumienek. 

d)

 

175 rządków, 80 kolumienek. 

 
 
4.

 

Rysunek przedstawia fragment dzianiny zawierającej oczka 
a)

 

przekładane. 

b)

 

nabierane jednokrotnie. 

c)

 

nabierane dwukrotnie. 

d)

 

zrzucane z igieł. 

 
 
5.

 

Rysunek przedstawia fragment dzianiny o splocie 
a)

 

trykotu. 

b)

 

dwuprawym. 

c)

 

lewoprawym aŜurowym. 

d)

 

lewoprawym nabraniowym. 

 
6.

 

Poszerzanie wyrobu na falowarce płaskiej moŜna zrealizować przez 
a)

 

włączanie do pracy pojedynczych igieł przez wysuwanie ich z grzebienia igłowego. 

b)

 

zwiększanie głębokości zafalowania nitki. 

c)

 

poszerzanie zakresu pracy falowacza i wodzika. 

d)

 

zwiększanie siły z jaką prasa oddziaływuje na haczyki igieł. 

 
7.

 

Na falowarce płaskiej splot intarsyjny powstaje w wyniku 
a)

 

zasilania grup igieł róŜnymi wodzikami i tworzeniu w róŜnych fragmentach dzianiny 
obszarów np. o odmiennych kolorach. 

b)

 

zasilania wszystkich igieł np. dwiema nitkami o róŜnych kolorach. 

c)

 

selekcji igieł biorących udział w tworzeniu danego rządka oczek. 

d)

 

zmiennego zafalowania nitki. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

8.

 

Sploty nabraniowe na falowarce płaskiej uzyskuje się przez 
a)

 

okresowy i miejscowy brak zasilania nitką wybranych igieł. 

b)

 

okresowy i miejscowy brak prasowania haczyków igieł. 

c)

 

selekcję igieł, które nie będą wynoszone do pozycji najwyŜszej. 

d)

 

selekcję igieł, które nie będą osiągały pozycji najniŜszej. 

 
9.

 

Mechanizm przesuwu wału głównego umoŜliwia 
a)

 

zmianę zakresu pracy falowacza. 

b)

 

zmianę  zestawu  krzywek  napędowych  przy  przejściu  z  produkcji  wyrobu  na 
fasonowanie (przekładanie oczek za pomocą igieł przekładających). 

c)

 

zmianę zestawu krzywek napędowych przy zmianie ścisłości dzianiny. 

d)

 

automatyczną zmianę rodzaju splotu dzianiny. 

 
10.

 

Oznaczenie gg (geuge) określa odcinek o długości 
a)

 

jednego cala angielskiego. 

b)

 

dwóch cali angielskich. 

c)

 

dwóch cali saskich. 

d)

 

półtora cala angielskiego. 

 
11.

 

Napięcie nitki na falowarce regulowane jest 
a)

 

napręŜaczem talerzykowym. 

b)

 

głębokością spychania. 

c)

 

głębokością falowania. 

d)

 

siłą z jaką przytrzymywane są klawisze za pomocą spręŜyn. 

 
12.

 

Mechanizm ruchu pionowego uchwytu płaszczek otrzymuje napęd od 
a)

 

przekładni stoŜkowej. 

b)

 

przekładni zębatej. 

c)

 

krzywki na wale głównym maszyny. 

d)

 

krzywki głównej. 

 
13.

 

Krzywka główna słuŜy do napędu 
a)

 

grzebienia igłowego. 

b)

 

falowacza i wodzików. 

c)

 

płaszczek rozdzielających. 

d)

 

grzebieni przekładaczy oczek. 

 
14.

 

Uszkodzona igła, która ma zaprasowany haczyk powoduje 
a)

 

zrzucanie oczek. 

b)

 

tworzenie oczek nabraniowych. 

c)

 

tworzenie normalnych oczek. 

d)

 

tworzenie oczek o innej ścisłości, niŜ w reszcie wyrobu. 

 
15.

 

Poprzerywane włókna elementarne widoczne na powierzchni wyrobu powstają na skutek 
a)

 

zbyt głębokiego falowania lub rozdzielania. 

b)

 

zbyt małego napięcia nitki. 

c)

 

skaleczeń powierzchni elementów oczkotwórczych. 

d)

 

pracy igieł z zaprasowanymi haczykami. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

16.

 

Rysunek przedstawia 
a)

 

pracę igły przekładającej w momencie nasunięcia na nią oczka. 

b)

 

pracy  igły  przekładającej  w  czasie  przenoszenia  oczka  z  jednej  igły  haczykowej  na 
inną. 

c)

 

prasowanie igły haczykowej za pomocą prasy. 

d)

 

proces falowania nitki. 

 
17.

 

Zrywy nitki mogą być spowodowane 
a)

 

zbyt duŜym zafalowaniem nitki. 

b)

 

zbyt słabym odbiorem dzianiny. 

c)

 

pocienieniami nitki lub błędami nawoju. 

d)

 

zaprasowaniem haczyka igły. 

 
18.

 

Numer uiglenia wyraŜony w Geuge oznacza liczbę igieł przypadających na 
a)

 

50,80 mm. 

b)

 

27,78 mm. 

c)

 

38,10 mm. 

d)

 

23,60 mm. 

 
19.

 

Aby rozliczyć wyrób odpasowany naleŜy wymiary wyraŜone 
a)

 

w calach zamienić na centymetry. 

b)

 

w centymetrach zamienić na liczbę rządków oczek i liczbę kolumienek oczek. 

c)

 

w ilości rządków oczek i ilości kolumienek zamienić na metry. 

d)

 

w metrach zamienić na cale. 

 
20.

 

Do podstawowych cech wyróŜniających falowarki moŜna zaliczyć 
a)

 

liczbę głowic, liczbę wodzików. 

b)

 

szerokość roboczą łoŜyska igłowego, liczbę systemów (zamków) w maszynie. 

c)

 

liczbę grzebieni igielnicowych, szerokość roboczą łoŜyska igłowego. 

d)

 

ś

rednicę cylindra, liczbę systemów (zamków) w maszynie . 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Wytwarzanie dzianin techniką falowania 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź.

 

 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1

 

 

 

2

 

 

 

3

 

 

 

4

 

 

 

5

 

 

 

6

 

 

 

7

 

 

 

8

 

 

 

9

 

 

 

10

 

 

 

11

 

 

 

12

 

 

 

13

 

 

 

14

 

 

 

15

 

 

 

16

 

 

 

17

 

 

 

18

 

 

 

19

 

 

 

20

 

 

 

Razem: 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

7. LITERATURA 
 

1.

 

Jackowski T., Szosland J., Korliński W.: Podstawy mechanicznej technologii tekstyliów. 
WN-T, Warszawa 1987 

2.

 

Korliński W.: Technologia dzianin rządkowych. WN-T, Warszawa 1989 

3.

 

Praca  zbiorowa  pod  redakcją  Kornobis  E.:  Laboratorium  podstaw  dziewiarstwa. 
Politechnika Łódzka, Łódź 1997 

4.

 

Waśniewski S.: Dziewiarstwo maszynowe. WSiP, Warszawa 1988 

5.

 

Zatorski H., Naze K.: Poradnik mistrza – falowarki płaskie (9). SWP, ZPDiP, Łódź 1978 

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 

 
Czasopisma 

 

Nowa Edukacja Zawodowa 

 

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php