NAZWA |
oliwiny |
granaty |
cyrkon |
zoizyt |
klinozoisyt |
epidot |
WZÓR |
Forsteryt Mg2[SiO4] fajalit Fe2[SiO4] |
A3B2(SiO4)3 |
Zr[SiO4] |
Ca2Al3[O/OH/SiO4/Si2O7] |
Ca2Al3[O/OH/SiO4/Si2O7] |
Ca2(Fe,Al)Al2[O/OH/SiO4/Si2O7] |
UKŁAD |
rombowy |
regularny |
tetragonalny |
rombowy |
jednoskośny |
jednoskośny |
POKRÓJ |
słupkowy, grubotabliczkowy |
izometryczny |
słupowy, (igiełkowy) |
słupowy, pręcikowy |
słupkowy |
słupkowy, igiełkowy |
BARWA |
Bezbarwne, zielone, żółtawo, brunatnawo, (fajalit ciemniejsze-Fe) |
zależna od składu chemicznego |
zabarwiony na odcienie brązu, żółto, zielono, czerwono |
szary, zielonawy, brunatnawy, różowy, niebieski |
różowy, bezbarwny, szary |
ciemnozielony, niebieskozielony, czarnawozielony, szary, żółty, rzadko czerwony |
RYSA |
biała |
biała |
biała |
biała |
biała |
bezbarwna, szara |
POŁYSK |
szklisty, na przełamie tłusty |
szklisty, tłusty |
szklisty, tłustawy, diamentowy |
szklisty, perłowy |
szklisty |
szklisty |
ŁUPLIWOŚĆ |
niewyraźna |
brak |
słaba |
doskonała, wyraźna |
doskonała, wyraźna |
doskonała, wyraźna |
PRZEŁAM |
Muszlowy, ziarnisty |
muszlowy, nierówny |
muszlowy, nierówny |
nierówny, muszlowy, pręcikowy, promienisty |
nierówny, muszlowy, pręcikowy, promienisty |
nierówny, muszlowy, pręcikowy, promienisty |
TW. / GĘST. |
6,5 – 7 / fo 3,25; fa 4,39 |
6,5-7,5 / 3,5-4,5 |
7,5 / 4,6 – 4,7 |
6 / 3,2 – 3,4 |
6,5 / 3,2 – 3,4 |
6 – 7 / 3,4 – 3,5 |
SKUPIENIA |
Ziarniste, zbite, masywne |
ziarniste, zbite (uwarowit- naskorupienia na chromicie) |
ziarniste, ziemiste |
pręcikowe, promieniste |
pręcikowe, promieniste |
ziarniste, nieforemne, (promieniste) |
POWST. |
metamorfizm bogatych w żelazo skał osadowych i wapieni z domieszkami, krystalizują ze stopów krzemianowych, meteoryty |
powstają w wysokich temperaturach i ciśnieniach
kruche, odmiany z Fe magnetyczne, odporne |
pospolity minerał skał magmowych, metamorficznych i piaskowców |
minerał skał metamorficznych powstałych w niskich temperaturach pod dużym ciśnieniem (głównie gabra) |
występuje w skalach zmienionych w warunkach niskiego i średniego stopnia metamorfizmu regionalnego i w skałach osadowych wapiennych zmetasomatyzowanych i zmetamorfizowanych kontaktowo |
utwór metamorfizmu kontaktowego i regionalnego jako produkt przeobrażenia plagioklazu, granatu, piroksenu, (facja zieleńcowa) |
INNE |
kruche, nieodporne klimatycznie i hydrotermalnie, ulegają serpentynizacji |
-pirop Mg3Al4[SiO4]3 krwistoczerwony, -almandyn Fe2+3Al2[SiO4]3 czerwony, bunatny, czasem nieprzezroczysty -spessartyn Mn2+3Al2[SiO4]3 różowy -grossular Ca3Al2[SiO4]3 biała, zielona, różowa, jasnobrązowa -andrandyt Ca3Fe3+2[SiO4]3 ciemnobrązowa, czarna -uwarowit Ca3Cr2[SiO4]3 szmaragdowozielona |
kruchy, przezroczysty, odporny,stosowany do datowań skał |
kruchy, prążkowane ściany |
kruchy, prążkowanie ścian |
kruchy, prążkowane ściany |
NAZWA |
wezuwian |
dioptaz |
kordieryt |
sillimanit |
andaluzyt |
dysten |
WZÓR |
Ca10(Mg,Fe)2Al2[(OH)4/(SiO4)5/(Si2O7)2] |
Cu6[Si6O18]·6H2O |
Mg2Al3[AlSi5O18] |
Al2[O/SiO4] (VI, IV) |
Al2[O/SiO4] (VI,V) |
Al2[O/SiO4] (VI,VI) |
UKŁAD |
tetragonalny |
trygonalny |
rombowy |
rombowy |
rombowy |
trójskośny |
POKRÓJ |
krótko- i grubosłupkowy |
krótkosłupowy, romboedryczny |
słupkowy |
słupkowy, igiełkowy |
krótkosłupkowy, igiełkowy |
pręcikowy |
BARWA |
ciemnozielony, brunatny, żółtawy, rzadziej czerwony lub niebieski |
szmaragdowozielony |
niebieski, fioletowy, szary, brązowy |
bezbarwny, białawy, szarawy, brunatnawy, rzadziej zielonawy |
biały, szary, zabarwiony, różowy |
niebieski, rzadziej zielonawy, żółtawy, czarny, bezbarwny |
RYSA |
biała |
zielona |
bezbarwna |
bezbarwna, biała |
biała, szara |
bezbarwna |
POŁYSK |
szklisty |
szklisty |
szklisty |
szklisty, tłusty |
szklisty, tłusty |
szklisty, perłowy |
ŁUPLIWOŚĆ |
niewyraźna |
dokładna |
wyraźna |
wyraźna |
wyraźna |
dokładna, wyraźna 90o |
PRZEŁAM |
prawie muszlowy lub nierówny |
muszlowy |
muszlowy |
nierówny |
pręcikowy, włóknisty |
pręcikowy |
TW. / GĘST. |
6,5 / 3,3 -3,5 |
5 / 3,3 |
7 / 2,6 |
7 – 7,5 / 3,25 |
7 – 7,5 / 3,1 – 3,2 |
4,5 – 7 / 3,6 |
SKUPIENIA |
ziarniste, słupkowe zbite |
ziarniste, zbite |
ziarniste, zbite, luźne ziarna |
włókniste |
ziarniste, pręcikowe |
ziarniste, płytkowe, promieniste |
POWST. |
minerał skał węglanowych zmienionych kontaktowo (marmurów, skarnów) |
minerał strefy utleniania kruszców Cu |
produkt metamorfizmu wyższych temperatur i niskich ciśnień hornfelsów |
metamorfizm wysokich temperatur, kontaktowy |
metamorfizm kontaktowy |
metamorfizm regionalny, wysokie ciśnienia |
INNE |
kruchy, przezroczysty, z grossularem, diopsydem, wollastonitem, prążkowane ściany słupa |
bardzo kruchy, przezroczysty |
przezroczysty, z sillimanitem, skaleniami, piroksenami, kwarcem, pleochroiczny |
kruchy, przezroczysty, prążkowane ściany |
kruchy, z kordierytem i biotytem |
kruchy, przezroczysty, ze staurolitem i almandynem, granatami, łyszczykami |
NAZWA |
topaz |
staurolit |
tytanit |
turmaliny |
beryl |
WZÓR |
Al2[F,OH)2/SiO4] |
AlFe2O3(OH)·4Al2[O/SiO4] |
CaTi[O/SiO4] |
Dravit NaMg3Al6[(OH)1+3/(BO3)3/Si6O18] schörl NaFe2+3Al6[(OH)1+3/(BO3)3/Si6O18] elbait Na(Li,Al)3Al6[(OH)1+3/(BO3)3/Si6O18] |
Al2Be3[Si6O18] |
UKŁAD |
rombowy |
jednoskośny |
jednoskkośny |
trygonalny |
heksagonalny |
POKRÓJ |
słupowy |
słupkowy |
kopertowy, słupkowy, tabliczkowy |
słupowy, igiełkowy |
słupy, igły |
BARWA |
bezbarwny, żółtawy, zielonawy, niebieskawy, brunatnawy, czerwonawy |
żółto- lub czerwonobrunatny |
żółty, brunatnawy, czerwonawy, zielonawy, niemal czarny |
elbait bezbarwny, wiele różnych barw dravi brunatny, brunatnoczarny schörl czarny |
czasem bezbarwny morski – akwamaryna zielony – szmaragd czerwony – morganit żółty - heliodor |
RYSA |
biała |
biała |
biała |
biała |
biała |
POŁYSK |
szklisty |
szklisty lub matowy, na przełamie tłustawy |
diamentowy lub tłusty, szklisty |
szklisty |
szklisty |
ŁUPLIWOŚĆ |
dokładna |
wyraźna |
wyraźna |
brak |
niewyraźna |
PRZEŁAM |
nierówny, muszlowy |
muszlowy, nierówny |
muszlowy, skorupowy |
muszlowy, nierówny |
nierówny, muszlowy |
TW. / GĘST. |
8 / 3,5 |
7 – 7,5 / 3,8 |
5 – 6 / 3,5 |
7 – 7,5 / 2,9 - 3,25 |
7,5 – 8 / 2,7 |
SKUPIENIA |
pręcikowe, słupowe, zbite,ziarniste |
ziarniste |
skrytokrystaliczne, nieforemne, ziarniste |
nieforemne, promieniste, ziarniste |
zbite, ziarniste, kolumnowe |
POWST. |
minerał pneumatolitowy kwaśnych skał magmowych, żyły i utwory kontaktowe |
minerał łupków krystalicznych powstałych w wyniku przeobrażenia skał osadowych, metamorfizm regionalny |
minerał poboczny plutonicznych skał magmowych i metamorficznych, produkt przeobrażenia innych minerałów tytanu, w amfibolitach, skarnach |
jasne pegmatyty, żyły pneumatolityczne, strefy kontaktowe między gorącym plutonem a skałą otaczającą, częsty w żyłach rudnych, druzdach i złożach rozsypiskowych |
druzdy i pustki pegmatytowe |
INNE |
kruchy, przezroczysty, z kasyterytem, turmalinem |
kruchy, bliźniaki krzyżowe, zrosty z dystenem, przezroczysty, z cyjanitem i granatami |
kruchy, klinowate kryształy |
prążkowane ściany słupa, odporne, pleochroizm (zwłaszcza elbait) |
kruchy, przezroczysty |