| nazwa | wrór | twardość | barwa | rysa | łupliwośc | przełam | układ kryst./pokrój | ciężar | występowanie | geneza | parageneza | skupienia | połysk | spójność | inne cechy |
| platyna | Pt | 4- 4,5 | metalicznieszary, ciemnoszary | srebrzysta, połyskliwa | brak | haczykowaty, ziarnisty | regularny/6-ść | 14-19 | skały ultrazasadowe- dunity, perydotyty i wtórne okruchowe, Ural, nowa Zelandia, Kanada, piaski Syberia, Brazylia USA[Polska, Masyw Szklar] | utlenianie polksenu platyny miedzionej lub niklowej | spinel chromowy(chromit); pirotyn, pentlandym, chalkopiryt | luźne grudki, wpryśnięcia, nieforemne | silnie metaliczny | kowalne ,ciągliwe | |
| srebro | Ag | 2,5- 3 | srebrzystobiała, biała, szara, a wskutek utleniania czarna | srebrzystobiała, połyskliwa | brak | haczykowaty, drobnoziarnisty | regularny/6-ść 8-ść | 10,5 | Norwegia, Kanada, Saksonia,[Czarny Staw w Tatrach,, Miedzianka k. Chęcin]{Kowary,Szklarska Poręba,Miedzianka, Kletno, Złotoryja,Lubin, Wałbrzych} | pseudomorfoza po argentynicie,siarkosole, utwory hydrotermalne | kruszce Co, Ni, Bi; żyły minerałów węglanowych( magnezyt, kwarc, kalcyt) piryt, złoto | nieforemne, blachy , druty itp.. | metaliczny | kowalne | |
| złoto | Au | 2,5- 3 | złocistożółta, złocistobiała | żółta, połyskliwa | brak | haczykowaty | regularny | 19,2 | RPA, Kalifornia,Ural, Syberia, Australia, Aalaska {Złoty Stok,Leśna, Czarnów, Stara Góra, Radomice, Złotoryja, Łwówek, Legnica, Bolesławiec, Dziwiszów}[Kletna k. Kłodzka, Krywań w Tatrach] | żyły hydroternalne ,związane z kwaśnymi skałami | kwarc, piryt,chalkopiryt, galena, tellurki Ag i Cu | nieforemne, blachy, drutu itp.. | meteliczny | kowalne, ciągliwe | |
| karnalit | KMgCl3*nH2O | 1; 2 | bezbarwny, czerwonawy | biała | brak | muszlowy, | rombowy/rzadko piramida | 1,6 | Niemcy, Rosja, Hiszkania, Zatoka Meksykańska, Francja- Andaluzja[Kujawy, Inowrocław, Kłodawa] | eshalacja wylkaniczna,ewaporaty | sole potasowo-magnezowe | ziarniste, zbite | tłusty, | kruchy | gorzki smak, charakterystyczny dźwięk |
| sylwin | KCL | 1; 2 | bezbarwne, biały, szary | biała | doskonała, kostkowa | ziarnisty | regularny/6-ść 8-ść | 1,9-2 | Rosja, Hiszpania, Francja, śr. Niemcy, pn. USA[ Inowrocław,Wapnia]{Nowa Sól} | eshalacja wulkaniczna, ewaporacja | sole potasowo-magnezowe | ziarniste | szklisty, tłusty | kruchy | |
| halit | NaCl | 2 | bezbarwnie, różowe, niebieskie | biała | dokonała, kostkowa | ziarnisty | regularny/6-ść | 2,1-2,2 | Rosja, USA, Niemcy, Francja, Hiszpania[Bochnia, Wieliczka,Żory,Barycz k .Krakowa,Inowrocław, KłodawaRogożno Wapno Kujawy | odparowanie wody morskiej | sole potasowo-magnezowe | zarniste, naciekowe, wykwitowe | szklisty | krucha | słony |
| chlorargyryt | AgCl | 1,5 | bezbarwny, szary, żółtawy, Brunatny, czarny | wyraźna | muszłowy włóknisty | regularny/ 6,8,12-romb | 5,5 | Ural, Chile,Australia, Boliwia, Meksyk | utlenianie kruszców Ag w klimacie suchym | kruszce Ag | włókniste, proszkowe | diamentowy | kowalny | ||
| diament | C | 10 | bezbarwne lub zabarwione(czarny to carbonado) | biała | doskonała | drobnoziarnisty, promienisty | regularny/6, 8, 12-romb | 3,52 | skały ultrazasadowe -kimberlity,PN Afryka, Rosja, Brazylia, Ghana, Zair{rzekomo Złotoryja} | wysokie ciśnienie>20kB | nieforemne | diamentowy | kruchy | ||
| siarka | S | 1,5-2 | żółta, brunatnożółta, zielonożółta | biała, żółta | niewyraźna | muszlowy, włóknisty | rombowy/6, 8 | 5,5 | Chile, Indonezja, Japonia, USA, Meksyk, Rosja, Sycylia[Tarnobrzeg, Staszowa,Szydłowa, Czarków, Kraków, Koszyce]{Zielona Góra, Sobięcin k. wałbrzycha, Słupiec k .Nowej Rudy} | ekshalacja wulkaniczna | gips | ziarniste, zbite, naciekowe | tłusty, na ścianach kryształu diamentowy. | bardzo krucha | zapala się w temperaturze 270°C. |
| grafit | C | 1 | czarna, ciemnoszara | cimnoszara, czarna, błyszcząca | doskonała | łuskowaty, zbity, ziarnisty | heksagonalny | 2,2 | Cejlon, Madagaskar, Batawia [Stronie Śląskie, Zakrzów, Strzelin, Ząbkowice Śląski, Lutynia]{ Lubań, Śląski, Radomierz,Czernica,orlinek, Kowary, Wałbrzych,Zkrzów,Góry Sowie} | grafityzacja szczątek roślinnych | łuskowaty, zbity, ziarnisty | półmetaliczny | łagodny | dobrze przewodzi prąd elektryczny i ciepło, odporny na wysoką temperaturę | |
| elektrum | Ag i Au | 2,5 | srebrzystobiały, jasnożłóty | bladozłocista i połyskująca | zbite, nieforemne | haczykowaty | regularny/6, 8, 12-romb | 15-16 | ,Ałtaj, Ural ; Rumunia–Siedmiogród {Radomice, Klecza, Pilchowice k .Wlenia, Lubin, Polkowice} | metaliczny | roztworem stałym złota i srebra - zawartość srebra wynosi ponad 20% | ||||
| rtęć | Hg | ciecz | srebrzysta, srebrzystobiała | nie ma | nie ma | nie ma | ciecz | 13,6 | Hiszpania, Zagłębie Donieckie, Jugosławia[ Pieniny,]{Sobieciń k. Wałbrzycha,Strzegom} | obszary wulkaniczne, osady gejzerów | amalgamaty z innymi pierwiastkami rodzimymi (srebro, złoto, ołów, pallad). | ciekłe, kropelki | metaliczny | ||
| bizmut | Bi | 2,5 | srebrzystobiała z nalotem | szara | doskomała | zadziorowaty,pręcikowaty | trygonalny/ romboedry, 6-ść | 9,7-9,8 | Czechy, Niemcy, Boliwia [Szklarska Poręba, Chełmiec, ] {Pogórze Izerskie,Szklarska Poręba, Kowary, Miedzianka, Ciechanowice} | utwory hydrotermalne | kruszce Sn i W; minerały Co i U; piryt, arsenopiryt | ziarniste, wrostki, detryty | metaliczny | kowalny | |
| antymon | Sb | 3; 3,5 | biała | szara | doskonała | nierówny, ziarnysty | trygonalny/tabliczki, romboedry | 6,6-6,7 | Czechy, Niemcy, {Czarnów k. Kowar} | hydrotermalne utwory kruszcowe | inne kruszce Sb i Ag | ziarniste, zbite, naskorupienia | metaliczny | kruchy | |
| arsen | As | 3,5- 4 | biały, ciemnoszary, czarny | szara | doskonała | zadziorowaty, ziarnisty | trygonalny/romboedry, igiełkowy | 5,7-5,8 | {Ciechanowice, Kowary, Miedzianka} | galena, baryt | skorypowe, nieforemne | kruchy | |||
| fluoryt | CaF2 | 4 | żółty, miodowy,fioletowy, zielony | biała, bezbarwna | doskonała | ziarnisty, pręcikowaty | regularny/6, 8, 12-romb | 3 | półwysep Kole, Szwecja, Niemcy[Cieszyn]{Pogórze Izerskie, Jelenia Góra, Kowary, Wałbrzych} | hydrotermalne | ziarniste, nieforemne | szklisty | kruchy | ||
| miedź | Cu | 2,5-3 | miedzianoczerwona | miedziana, połyskliwa | brak | haczykowaty | regularny/6, 8, 12 -romb | 9 | USA-Jezioro Górne [Kielce, Karpaty]{Jelenia Góra, Zagłębie Lubin-Głog, Miedzianka, Ciechanowice} | skały wylewne, hydrotermane | kupryt, chalkozyn | detrytyty, druty, blachy | metaliczny | ||
| lollingit | FeAs2 | 5 | cynowobiała | szara | wyraźna | nierówny, | rombowy/igły | 7,1-7,4 | Austria,{Kowary, Złoty Stok,Czarnów k .Kowary} | hydrotermalne, obojętna metasomatoza | arsenopiryt | ziarniste, promieniste, wpryśnięcia | kruchy | ||
| milleryt | NiS | 3-3,5 | mosiążna, brunatna, zielonoszara | zielonoczarna | doskonała | włóknisty | trygonalny/igły | 5,3-5,6 | przeobrarzenie penlandytu i kruszców Ni | włókniste, promieniste | kruchy, wydłużony -elastyczny | ||||
| pentlandyt | (Ni, Fe)9S8 | 3,5 -4 | brazowożółta | brązowa | wyrażna | muszlowy | regularny/ | 4,5 -5 | Kanada, RPA, Kolumbia Brytyjska [Olsztyn]{Jelenia Góra, Wałbrzych} | wczysna krystalizacja magmy- gabro, noryt,perydotyt | chalkopiryt,pirotyn | zbite, wpryśnięcia | kruchy | ||
| piryt | FeS2 | 6,5 | spizowożółta | brunatna, zielonożółta | rzadko wyraźna | ziarnisty, muszlowy | regularny/6, 8, 12 -romb | 5 | Hiszpania, Ural ,Kaukaz [Słupa Nowa, Olkusz, Opatów]{Pogórze Izerskie,Szklarska Poręba, Karkonosze,Kowary, Góry Kaczawskie} | od procesów ultrazasadowych po metasomatoze | inne siarczki | ziarniste, zbite | kruchy | ||
| markasyt | FeS2 | 6 | spizowożółta z zielonym odcieniem | czarna z zielonym odcieniem | niedoskonała | ziarnisty, promienisty | rombowy/tabliczki,piramidy | 4,8 | Ural[trias, śląsko-krakowski]{Turoszów,Szklarska Poręba,Czarnów, Kowary} | hydrotermalne niskie temperatury i osady | piryt | ziarniste zbite promieniste | kruchy | ||
| pirotyn | FeS2 | 3,4-4 | żółta z odcieniem brunatnym | szaroczarna | wyraźna | ziarnisty, zbity | heksagonalny/słubki, tabliczki | 4,6 | Kanada, RPA,Ural[Sławnowice,Gębczyce]{Czeniawa Zdrój, Szklarska Poręba,Świeradowa Zdrój} | środowisko redukcyjne średno zasobne w siarke | chalkopiryt, pentlandyn | ziarniste zbite | |||
| pirargyryt | Ag3SbS3 | 2,5-3 | ciemno czerwona, szaro ołowiana | wisniowoczerwona | wyraźna | zadziorowaty | trygonalny/słupki | 7 | Czechy,Saksonia{Kowary,Grudno} | hydrotermalna | argentynit | nieformalne, zbite | kruchy | ||
| argentyn | 2-2,5 | ciemno, szaroołowiowa | czarna,połyskująca | niewyraxna | haczykowaty | pseudoregularny/kostkowy | 7 | Norwegia, Czechy, Meksyk, Niemcy | srebrnonośne żyły hydrotermalne | galena piryt srebro | nieforemne | metaliczny | łagodny, strugalny | ||
| chalkozyn | Cu2S | 2,5-3 | ciemnoołowianoszara | ciemnoszara, połyskująca | niewyraźna | nierówny, muszlowy | rombowy/tabliczki,piramidy | 5,5-6 | USA, Namibia{Kowary, Czarnów, Miedzianka, Złotoryja} | hydrotermalny niskich temp | miedź,kowelin, borniy | zbite, nieforemne | metaliczny | łagodny, kowalny | |
| kowelin | CuS | 1,5-2 | stalowoniebieska | niebieskoszara,czarna | doskonała | zbity, ziarnisty | heksagonalny/cienkie płytki | 4,5-5 | Włochy{Kowary, Czarnów, Polkowice} | hydrotermaln + osady | inne kruszce Cu i Ag | zbite, ziarniste | łagodny | ||
| galena | 2,5 | ołowianoszara | szaro czarna | doskonała kostkowa | brak | regularny/6, 8 | 7 | Grenlandia, Norwegia[Tatry, Górny Śląsk]{Turoszów, Szklarska Poręba,Kowary} | hydrotermalne | sfaleryt, wurcyt, piryt, smiwsonit | ziarniste, wpryśnięcia | metaliczny | bardzo kruchy | ||
| cynober | HgS | 2 | szkarłatna | szkarłatana | wyraźna | muszlowy | trygonalny/ romboedry,tabliczki | 8 | Hiszpania , Ałtaj USA[Pieniny]{Kowary, Wałbrzych, Szklarska Poręba} | hydrotermalny niskich temp | ziarniste | diamentowy | kruchy | ||
| prustyt | Ag3As | 2-2,5 | czewona | różówa, czerwona | wyraźna | muszlowy, zbity | trygonalny/słupki, skalenoedry | 5,5 | Saksonia, Chile,Peru{Kowary,Ciechanowice,Boguszowa} | hydrotermalny | kruszce Ni, Co, stefanit, chalkopiryt | zbite, nieforemne | diamentowy | kruchy | |
| chalkopiryt | CuFeS2 | 3,5-4 | mosiężna | zielonożółta | niewyraźna | muszlowy | tetragonalny/4, skalenoedry | 4 | {Zgorzelec,Pogórze Izerskie, Szklarska Poręba} | hydrotermalny, metasomatoza | piryt, sfaleryt, markasyt | zbite, nieforemne | metaliczny | kruchy | |
| molibdenit | MoS2 | 1-1,5 | ołowianoszara lub niebieska | ołowianaszara, brązowa | doskonała | brak | heksagonalny/tbliczki | 4,6-4,7 | USA,{Szklarska Poręba,Kowary, Polkowice} | hydrotermalny wysokich temp | galena, wurcyt, piryt, | zbite, łuskowate | metaliczny | miękki, giętki | |
| sfaleryt | ZnS (a) | 3,5 | żółta, brunatna | biała, żółta, brązowa | doskonała | brak | regularny/ 6, 8 | 4 | {Żary,Pogórze Izerskie,Boguszów | hydrotermalny,przeobrażenia kontaktowe | galena, wurcyt, piryt, pirotyn | zbite, ziarniste | kruchy | ||
| wurcyt | ZnS (b) | 3,5-4 | jasnobrązowa lub żółtobrązowa | jasnobrunatna, żółtobrunatna | wyraźna | nierówny | heksahonalny, tabliczki | 4 | {Radzimowice, Stanisławów} | hydrotermalne | sfaleryt, markasyt, galena, piroten | ziarniste zbietw; zbliźniaczenia | kruchy | ||
| bornit | Cu5FeS4 | 3 | czerwona, miedzianoczerwona | szara, czarna | niewyraźna | muszlowy, nierówny | tetrsgonalny/izometryczny | 5-5,5 | {Polkowice, Kowary, Bolesławiec} | hydroternalne | kowelin, chalkozyn, chalkopiryt | ziarniste zbietw; zbliźniaczenia | kruchy | ||
| antymonit | Sb2S3 | 2 | ołowianoszara z odcieniem niebieskim | szara | muszlowy | rombowy/słupki | 4,6 | {Czarnków, Miedzianka, Brzeg Dolny} | hydrotermalny niskich-średnich temp | Ag, Hg, Pb | pręcikowe, igiełkowate | miękki, giętki | |||
| nikielin | NiAs | 5-5,5 | miedzanoczewona | brunatnoczerna | brak | muszlowy, nierówny | heksagonalny/ tabliczki, słubki | 7,8 | {Nowa Ruda, Wałbrzych, Polkowice} | hydrotermalny wysokich temp | arsenopiryt | ziarniste, zbite, groniaste | kruchy | ||
| domeykit | Cu3As | 2-2,5 | czerwona, pomarańczowa | czewona | wyraźna | nierówny, muszlowy | trygonalna/ słupki | 5,5 | hydrotrmalne | argentyn pirargyryt | zbite, detrytyczne | kruchy | |||
| skuterudyt | CoAs | 5,5-6 | cynowobiała z czerwonym nalotem | czerwonoszara | wyraźna | muszlowy | regularny/ izometryczny | 6,5 | {Chełmiec k. Jawora, Lubin} | hydrotermalny, metasomatoza | kobaltyn, nikielin | ziarniste, nerkowate | kruchy | ||
| realgar | AsS | 1,5-2 | pomarańczowoczerwona | pomarańczowoczerwona | doskonała | muszlowy | jednoskośny/ krótkosłupowy | 3,5 | hydrotermalne niskie temperatury | aurypigment, antymonit | drobnoziarniste, naskorupienia | kruchy | |||
| aurypigment | As2S3 | 1,5-2 | złocista | złocistożółta | doskonała | brak | jednoskośny/ krótkosłupowy | 3,4 | hydrotermalne niskie temperatury | ziarniste, naskorupienia | giętki | ||||
| kobaltyn | CoAsS | 5,5 | stalowoszara, srebrzystobiała | szaroczarna | niewyraźna | muszlowy | regularny/ izometryczny | 5,5 | {Szklarska Poręba, Kowary,Nowy Stok} | żyły hydroternalne | ziarniste, zbite | kruchy | |||
| arsenopiryt | FeAsS | 3; 4 | srebrzystobiała do stalowej | czarna z zielonym odcieniem | nierówny | jednoskośny/ igiełkowy | {Szklarska Poręba, Kowary,Pogórze Izerskie} | hydrotermalne w gniazdach kruszcowych | kruchy | ||||||
| tetraedryt | Cu12Sb4S13 | 3; 4 | ciemnoszara, czarna do oliwkowej | szara do czarnej | brak | muszlowy, nierówny | regularny / izometryczny | 4,6-5,1 | {Kowary, Szklarska Poręba, Miedzianka} | hydrotermalny niskich-średnich temp, złoża polimetaliczne | chalkopiryt, bornit, kowelin, sfaleryt, galena | ziarniste, wpryśnięcia | kruchy | ||
| spinel | MgAl2O4 | 7,5-8 | bezbarwny, różne zabarwienia | niewyraźna | muszlowy | regularny/6, 8, 12-romb | 3,5 | {Jałowiec, Pogórze Izerskie, Złotoryja | ziarna, ziarniste | szklisty | |||||
| magnezyt | MgCo3 | 4-4,5 | bezbarwny,biały,szary, żółtawy, brunatny, czarny | doskonała | ziarnist, zbity, ziemisty | trygonalny/tępe romboedry | 3 | {Miedzianka,Sobódka, Jordanów Śląski} | ziarniste zbite, niefiremne | szklisty, matowy | |||||
| chromit | FeCr2O4 | 5,5 | żelazisty, czarny, brunatny | brunatna | brak | muszlowy, ziarnisty | regularny /8 | 4,5-4,8 | {Jałowiec, Pogórze Izerskie,Sobótka | ziarna w skałach oliwinowych | kruchy | ||||
| rubin | Al2O3 | 9 | czerwone | doskonała | muszlowy | trygonalny/ grube tabliczki, słubki, romboedry | 3,9-4,1 | {Świeradowa Zdrój, Lwówek Śląski,Złotoryja | ziarniste, zbite, nieforemne | szklisty, tłusty | kruchy | ||||
| szafir | Al2O3 | 9 | niebieska | doskonała | muszlowy | 3,9-4,1 | kruchy | ||||||||
| hematyt | Fe2O3 (a) | 5,5-6,5 | stalowy, czany, żelazistoczerwony | wiśniowa | brak | ziarnisty, zbity, naciekowy,wółnisty | trygonalny/romboedr | 5,2-5,3 | {Szklarska Poręba , Karkonosze,Kowary} | zbite, nieforemne | półmetaliczny, zwyczajny | kruchy | |||
| ilmenit | FeTiO3 | 5,0-6,0 | żelazista-czarna | czarna, brunatnoczerwona | brak | ziarnisty, nierówny, zbity | trygonalny/ romboedry, tabliczki | 4,5-5 | {Lubań śląski,Szydłowa Góra, Gryfów Śląski} | ziarniste, zbite. nierówny | kruchy | ||||
| manganit | MnOOH | 4 | .żelazista,czarna, stalowoszara | ciemnobrunatna | niewyraźna | promienisty, drobnoziarnisty | jednoskośny/słupy, igły | 4,3-4,4 | {Stanisławów k. Jwora} | proniniste, włókniste, nieforemne | łagodny nieci kruchy | ||||
| piroluzyt | MnO2 | 2 | szary, żelazisty, czarny | czarna | doskonała | zbity, ziarnisty, promienisty | rombowy/słupki, igiełki tabliczki | 4,7-5,0 | {Stanisławów k. Jwora, Nowy Kościół, Leszczyna} | promieniste,pręcikowe,zbite, ziemiste, proszkowe | czerń mang | ||||
| psylomelan | (Ba, Mn2+…)3*(O,OH)6Mn8O16 | 5,0-6,0 | czarny, niebieskawoczarny | czarna, ciemnoszara | muszlowy, włoknisty | rombowy | 4,4-4,7 | {Stanisławów k. Jwora, Nowy Kościół, Leszczyna, Szklary} | zbite, naciekowe, skorupowe | matowy połyskliwy | kruchy | czerń mang | |||
| hausmannit | Mn2MnO4 | 5,5 | żelazisty, czarny | brunatna | doskonała | ziarnisty | tetragonalny/ piramidy bliźniaki | 4,8 | nieforemne, zbite | kruchy | czerń mang | ||||
| niobit-tantalit | (Fe,Mn)Nb2O6 | 6-(6,5) | żelazisty, czarny, brunatny | brunatno-czarna, brunatna | wyraźna | ziarnisty, zbity, nieforemny | rombowy/słupki, tabliczki | 5,2 | {Kowary, Polkowice, Nowe Ruda, Ciechanowice} | ziarna, nieforemne, zbite | |||||
| rutyl | TiO2 | 6 | żółtawy,brunatny, czewonawy,szarawy, czasem zielony | brunatna, czewonawa,szaraw,czarna, czasem zielona | doskonała | ziarnisty, nierówny, zbity, muszlowy | tetragonalny/słupy z piramidami | 4,2-4,3 | {Turoszów,Świeradów Zdrój,Pogórze Izerskie | ziarna, nieforemne | kruchy | ||||
| brukit | TiO2 | 5,5-6 | brunatny, żółty niemal czarny | niewyraźna | nierówny | rombowy/cienkie tabliczki,piramidki | 4,1-4,2 | {Pogórze, Izerskie,Legnickie Pole, Nowa Rude} | ziarna | diamentowy, półmetaliczny | |||||
| anataz | TiO2 | 5,5-6 | miodowy, bruntny, czewony, ciemny niebieskawy | wyrażna | nierówny | tetragonalny/grube tabliczki słupki | 3,8-3,9 | {Turoszów, Szydłowa Górna, Karpacz} | ziarna | tłusty, diamentowy | |||||
| kasyteryt | SnO2 | 6; 7 | żelazisty, czarny, brunatny,szary | bladobrunatna | niewyraźna | ziarnisty, zbity, muszlowy | tetragonalny/piramidy, słubki, igły | 6,8-7,1 | {Czerniawa Zdrój, Leśna,Jawowice Wielkie} | ziarna, ziarniste, niefiremne, naskorupienia | kruchy | ||||
| cynkit | Zno | 4 | czerwona,żółta | żółta, czerwonawa, pomarańczowa | doskonała | muszlowy, zbity | heksagonalny/hemimorficzny | 5,6-5,7 | ziarniste, zbite, nieforenme | diamentowy, zwyczajny | kruchy | ||||
| chryzoberyl | BeAl2O4 | 8,5 | zielony w różnych odcieniach, żółtawy | wyrażna | ziarnisty | rombowy/grube tabliczki, słupy, bliźniaki | 3,7-3,8 | {Złotoryja, Jerzmanice, Pielgrzymka, Podlesie k. Niemczy | ziarniste | szklisty, tłusty | kruchy | ||||
| kupryt | Cu2O | 3,5-4 | czewony | czerwona, czerwonobrunatna | wyraźna | ziarnisty, zbity, ziemisty | regularny/ 6, 8, 12-romb | 6,1 | {Polkowice,Rędziny k. Kower, Bolesławiec} | ziarniste, zbite, ziemiste | diamentowy, półmetaliczny | kruchy | |||
| goethyt | a-FeOOH | 5-5,5 | brunatnoczerwona | brunatna | wyraźna | włóknisty, zbity, łuskowaty | rombowy/ igły włoski, pręciki | 3,8-4,3 | {Stanisławów k. Jawora,Polkowice,Niemcza} | naskorupienia, nacieki, ziemiste | diamentowy, jedwabisty, aksamitny | kruchy | |||
| diaspor | a-AlOO | 6,5-7 | biała, jasnoszara, bezbarwny lub zabarwiony | doskonała | muszlowy | rombowy/płytki | 3,3-3,5 | {Nowa Ruda, Jordanów Śląski, Słupiec k. Nowej Rudy} | płytkowe, słupkowe | perłowy, szklisty | |||||
| limonit | mieszanka, goethytu,kwarcu i ilastych | 4,5-6 | brunatna, wiśniowa, czarna | brunatna | brak | brak | brak | 3,2-4,5 | {Janowice Wielkie, Kowary, Kamienna Góra} | zbite, naskorupienia,masy porowate itp. | zwyczajny, ziemisty | kruchy | |||
| magnezyt | MgCO3 | 4,0-4,5 | bez, biały, szary, żółtawy, brunatna | doskonała | ziarnisty, zbity, ziemisty | trygonalny/ romboedry | 3 | {Ciechanowice,Sobódka,Jordanów, Śląski | ziarniste, zbite, nieforemne | szklisty, matowy | |||||
| smithsonit | ZnCO3 | 4,5-5 | bez, biały, zielonawy, żółtawy, brunatny | doskonała | drobnoziarnisty, promienisty,zbity | trygonalny/romboedry, skalenoedry | 4,3-4,5 | {Polkowice} | naciekowe, nieforemne | szklisty, tłustawy | kruchy | ||||
| syderyt | FeCO3 | 4-4,5 | żółta, brunatna, szara | doskonała | ziarnisty, zbity | trygonalny/romboedry | 3,7-3,9 | {Szklarska Poręba,Chełmiec,Wieściszowice k. Janowic Wielkich | ziarniste, zbite, nieforemne | szklisty, perłowy | kruchy | ||||
| radochrozyt | MnCO3 | 4 | różowy, malinowy,szarawy, brunatny | doskonała | ziarnisty, zbity | trygonalny/romboedry, skalenoedry | 3,3-3,6 | ziarniste, naciekowe, nieforemne | szklisty, perłowy, matowy | kruchy | |||||
| kalcyt | CaCO3 | 3 | bezbarwyn, zabarwiony | biała | doskonała | muszlowy | trygonalny/ słupy, tabliczki | 2,8-2,8 | {Karkonosze, Kowary, Ciechanowice} | szklisty, perłowy | |||||
| aragonit | CaCO3 | 3,5-4 | bez, biały,żółtawy, brunatny | wyraźna | pręcikowy, zbity | rombowy/ tabliczki, słupy igły | 2,9-3 | {Żarska Wieś, Góry Złote, Zdanów} | zarniste, naciekowe, nieforemne | szklisty, jedwabisty, tłusty | kruchy | ||||
| strontianit | CrCO3 | 3,5-4 | bez, biały, zielonawy, żółtawy, brunatny | wyraźna | muszlowy, ziarnisty, zbity | rombowy/ igły.piramidki | 3,7-3,8 | {Ząbkowice Śląskie, Nowa Wieś Kłodzka} | ziarniste, zbite, nieforemne | szklisty, tłusty | kruchy | ||||
| dolomit | CaMg[CO3]2 | 3,5-4 | bez, biały, żółtawy, brunatny, czarny | doskonała | muszlowy, ziarnowy | trygonalny/ romboedry | 2,8-2,9 | {Polkowice. Żarska, Wieś,Stanisławów k. Jawora} | ziarniste, zbite | szklisty, perłowy | kruchy | ||||
| azuryt | Cu3[OH/CO3]2 | 3,5-4 | ciemnolazurowy | niebieska | doskonała | muszlowy, promienisty, nierówny | jednoskośny/słubki, tabliczki | 3,7-3,9 | {Kowary, Ciechanowice, Nowy Kościół} | ziarniste, zbite,nacikowe,ziamiste | szklisty | bardzo kruchy | |||
| turmaliny | krzemiany pierścieniowe | 7 | różne, nigdy szara | ~~~~ | muszlowy, pręcikowy, włóknisty | trygonalny/piramidki,słupy igły | 3-3,25 | {Turoszów, Szydłowa Górna, Świeradów Zdrój} | niegoremne, promieniste | szklisty | kruchy | ||||
| anhydryt | CaSO4 | 3,5 | bez, biały, niebieskawy, szary | doskonała | muszlowy, pręcikowy, włóknisty | rombowy/tabliczki, krótkie słupy | 2,9-3 | {Lubin, Złotoryja, Muchobór Wielki} | ziarniste, nieforemne | szklisty, tłusty, perłowy | kruchy | ||||
| celestyn | SrSO4 | 3-3,5 | bez, biały, niebieskawy, brunatnawy, zielony | doskonała | muszlowy, ziarnisty, zbity | rombowy/słupki, igły, tabliczki | 3,9-4 | {łeżów Sudecki k. Jeleniej Góry} | płytkowe, bulaste, nieforemne | szklisty, tłusty, perłowy | kruchy | ||||
| baryt | BaSO4 | 3-3,5 | bez, biały, szary, żółtawy, czerwonawy | doskonała | ziarnisty, zbity, skorupowy | rombowy/ igły.piramidki,słupki | 4,5 | {Mieroszów, Lubawka, Głuszyca} | ziarniste, zbite, ziemiste | szklisty, tłysty, jedwabisty | kruchy | ||||
| gips | CaSO4*2H2O | 2 | bez, biały żółtawy, szary | doskonała | blaszkowy | jednoskośny/tabliczki, słubki, igły bliźniaki | 2,3-2,4 | {Poklowice, Zielona Góra, Kowary} | ziarniste, zbite, włókniste | szklisty, perłowy jedwabisty | łagodny | ||||
| polihalit | K2Ca2Mg[SO4]4*2H2O | 3-3,5 | ceglasty, czerwony,biały, żółty, szary | doskonała | włóknisty, ziemisty | jednoskośny | 2,8 | {Nowa Sól} | prębikowy, włóknisty, kłębiasty | tłusty | |||||
| scheelit | CaWO4 | 4,5-5 | bez, biały, zielonawy, żółtawy, brunatny | wyraźna | ziarnisty, naskorupienia, zbity | tetragonalny/piramidki, tabliczki | 5,9-6,1 | {Lesna, Szydłowa, Złoty Stok} | ziarniste, naskorupiena, zbite | tłusty, diamentowy | |||||
| wiwianit | Fe32+[PO4]2*8H2O | 1,5-2,5 | bezbarwyn,biało, szybko niebieski | bezbarwna, niebieska | doskonała | promienisty, ziemisty | jednoskośny/ słubki, tabliczki | 2,7 | Miedzianka,Modliszów, Michałkowa} | promieniste,włókniste, ziemiste, naciekowe | szklisty, perłowy, | łagodny | |||
| apatyt | Ca5[(PO4)3(OH, F, Cl)] | 5 | bezbarwny, różne zabarwienia | niewyraźna | muszlowy, ziarnisty | heksagonalny/tabliczki, słupki igiełki | 3,1-3,2 | {Szklarska Poręba, Świeradów Zdrój, Gryfów Śląski} | ziarniste, nieforemne | szklisty, tłusty | kruchy |