Mikroekonomia

• analizuje poszczególne elementy gospodarki, sposób działania i zachowanie

• np. gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, itp.

Makroekonomia

• analizuje gospodarkę jako całość

• bada czynniki wpływające na poziomy zmiany np. łącznej produkcji w kraju, konsumpcji, inwestycji, zatrudnienia, dochodów czy wydatków budżetu państwa

GŁÓWNE NURTY EKONOMICZNE

→ liberalizm gospodarczy (np. USA, Anglia)

→ Interwencjonizm (np. Finlandia, Dania, Norwegia, kraje skandynawskie)

W liberalizmie

• łatwiej utworzyć firmę i ją utrzymać

• wyższy wzrost gospodarczy

• wyższe zatrudnienie

• mniejsze bezrobocie

• bogatsze państwa ze względu na PKB

Najwyższy wzrost gospodarczy przed kryzysem → republiki nadbałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia)

Irlandia najlepiej wykorzystała z 27 państw wstęp do UE, wchodząc jako najbiedniejsza, teraz znajduje się na 2 miejscu PKB w UE (nieoficjalnie i wg dr Redo na pierwszym)

Najgorzej wstęp do UE wykorzystała Grecja

TROCHĘ HISTORII DOKTRYN EKONOMICZNYCH

1. Merkantylizm (XVII w.)

1. pierwszy spójny system zasad polityki gospodarczej

2. duże znaczenie handlu zagranicznego

1. aktywne wspieranie rozwoju eksportu

2. ochrona rodzimego rynku

3. stały dopływ kruszców

4. rozbudowa infrastruktury

2. Liberalizm gospodarczy (XVIII w.)

1. rola państwa ma być ograniczona do roli „nocnego stróża”

2. jedynym regulatorem jest rynek
   (niewidzialna ręka rynku) homo oeconomicus – leseferyzm

3. postuluje ograniczanie ingerencji państwa w gospodarkę – prywatyzację, deregulację, obniżanie podatków, liberalizację handlu

4. rząd nie powinien ingerować w procesy gospodarcze bo gospodarka wolnorynkowa dąży do równowagi

5. ekonomia klasyczna

6. Adam Smith
   D. Ricardo

3. Interwencjonizm państwowy (lata 30 XX w.)

1. rewolucja przemysłowa, zjawiska kryzysowe, monopolizacja gospodarki → ograniczają skuteczność sprawnego funkcjonowania rynku ///(czarny czwartek)

2. idea państwa opiekuńczego

3. polityka aktywnego oddziaływania państwa na przebieg procesów gospodarczych

4. w celu pobudzenia popytu, ograniczenia bezrobocia, podniesienia poziomu życia → podniesienia tempa wzrostu gospodarczego

5. ekonomia keynesowska

6. J. M. Keynes 1936r.

4. Neoliberalizm (lata 70 XX w.)

1. obrona zasad wolnego rynku, antyetatyzm, niechęć do związków zawodowych

2. główne nurty:

1. monetaryzm

1. Friedman

2. krytyka nadmiernego interwencjonizmu, zwłaszcza nadmiernego wydatkowania środków z budżetu państwa

3. oraz aktywnego wykorzystywania polityki pieniężnej dla stymulowania gospodarki

4. główny cel to przeciwdziałanie inflacji

5. monetaryści -zwolennicy nie dotykania gospodarki pieniężnej. Powinna istnieć polityka budżetowa. Ekonomiści mówią że państwo powinno opierać się na gospodarce, ale bez nadmiernego wydawania pieniędzy z budżetu (zwolennik - Balcerowicz)

2. nowa ekonomia klasyczna

1. szkoła racjonalnych oczekiwań

2. całkowite odrzucenie możliwości wpływu polityki gospodarczej na gospodarkę państwa

3. dbać o stabilność

4. państwo ma tylko stwarzać warunki do funkcjonowania w gospodarce

3. ekonomia podażowa (zwiększenie produkcji – podaży na rynku, przycięte wydatki socjalne)

1. główny cel to zwiększenie produkcji (podaży dóbr na rynku)

2. reaganomika (lata 80 XX w.)

• obniżanie podatków

• stymulowanie inwestycji

• pobudzanie oszczędności

• prywatyzacja sektora publicznego

• decentralizacja

• hamowanie inflacji

• (USA, Anglia)

3. thatcheryzm (gospodarka brytyjska lat '80)

• denacjonalizacja

• demonopolizacja

• ograniczenie siły związków zawodowych

• ich odpowiedzialność finansowa

• uwolnienie gospodarki od nienowoczesnych gałęzi produkcji

• liberalizacja handlu

• obniżenie wydatków socjalnych

• dyscyplina budżetowa (Thather – zwana żelazną damą)

• walka z inflacją

SDR-y – sztuczny pieniądz