GOSPODARKA II
RZECZYPOSPOL
ITEJ
GOSPODARKA II
RZECZYPOSPOL
ITEJ
Po odrodzeniu w II RP panowała niezwykle
trudna sytuacja gospodarcza. I wojna
światowa i walki o granice przyniosły
ogromne zniszczenia w kraju. Ponadto
poziom rozwoju w Polsce nie był równy. W
zaborze pruskim i w centralnej części kraju
dynamicznie rozwijało się rolnictwo i
przemysł. Obszar ten nazwano Polską A.
Galicja Wschodnia i Kresy Wschodnie były
słabo rozwinięte gospodarczo, obszar ten
nazwano Polska B
.
Problemy
gospodarcze
odrodzonej Polski
1.
Podstawą gospodarki państwa było rolnictwo,
stanowiące główne źródło utrzymania dla ok.
65% ludności całego kraju. Jednak duże
gospodarstwa chłopskie istniały tylko w
Wielkopolsce, na Kresach Wschodnich zaś
przeważały małe i przeludnione zagrody, które
z
trudem
pozwalały
ich
właścicielom
zaspokoić własne potrzeby.
Rolnict
wo
Problemy gospodarcze można było również
zaobserwować
w
przemyśle.
Zakłady
włókiennicze
w
Łodzi
i
Warszawie,
eksportujące swoje towary głównie do Rosji,
po powstaniu niepodległej Polski, zostały
odcięte od rynków zbytu. Z podobnymi
trudnościami borykały się huty oraz kopalnie
Górnego
Śląska,
które
dotychczas
transportował surowce i wyroby do Niemiec.
Przemys
ł
Rozwój przemysłu i wydobycia
surowców w Polsce
międzywojennej
2.
Brakowało portu morskiego pozwalającego
na eksport towarów drogą morską i linii
kolejowych
łączących
poszczególne
dzielnice. Na początku lat 20. zdecydowano
wybudować nowoczesny port w Gdyni. W
następnych latach doprowadzono do niego
magistralę kolejową z Górnego Śląska.
Transport
Decyzję o wybudowaniu portu podjęto w
1920 roku. Gdynia na przełomie lat 20. i 30.
była jednym z najprężniej rozwijających się
miast w Europie. Obok portu handlowego,
pasażerskiego
i
wojennego
powstały
zabudowania mieszkaniowe i budynki
użyteczności publicznej. Był to najbardziej
znaczący sukces gospodarczy II RP.
Port w Gdyni
Otwarcie portu w Gdyni
23 kwietnia 1923
Nowy port w Gdyni
miał być promowany
przez plakaty
3.
4.
Eugeniusz Kwiatkowski
(1888 – 1974) pełnił
funkcję ministra przemysłu
i handlu oraz ministra
skarbu. Uważa się go
powszechnie za twórcę
Gdyni, chociaż on sam
określał swój udział jako
niewielki i wskazywał
inżyniera Tadeusza Wendę
jako głównego zasłużonego
w rozbudowie miasta.
Jednak wielu twierdzi, że
bez talentu
Kwiatkowskiego
osiągnięcie takiego
sukcesu byłoby
niemożliwe.
5.
Przeładunek portu w Gdyni rósł dynamicznie,
dowodzi to, że wybudowanie tego portu było
dużym skokiem w przód dla polskiej
gospodarki.
6.
Wielki kryzys gospodarczy, który zaistniał na świecie
w 1929, nie ominął Polski.
Skutki wielkiego kryzysu w Polsce:
drastyczny spadek cen płodów rolnych
zmniejszyła się liczba wytwarzanych towarów w
zakładach przemysłowych
wycofanie się licznych inwestorów zagranicznych
Władze próbowały ograniczyć skutki kryzysu, lecz nie
przyniosło to większych efektów. Dlatego działania
rządu skoncentrowały się na utrzymaniu w państwie
stabilności waluty i rezerw kruszców.
Inwestycje
przemysłowe
Sytuacja w kraju zmieniła się w 1935r, gdy
światowa gospodarka wyszła wówczas z
kryzysu. Eugeniusz Kwiatkowski zwolennik
etatyzmu*, powrócił do rządu. Na początku
udało mu się oddłużyć gospodarstwa
chłopskie i rozpocząć program robót
publicznych. Przygotował także 4-letni plan
gospodarczy, zgodnie z którym zakładał
utworzenie w widłach Wisły i Sanu
Centralnego Okręgu Przemysłowego.
*etatyzm - polityka gospodarcza państwa polegająca m.in.
na zakładaniu przedsiębiorstw państwowych oraz na
regulowaniu życia gospodarczego za pomocą środków
administracyjnych.
Okręg przemysłowy przemysłu ciężkiego budowany w
1937-1939 w południowo-centralnych dzielnicach
Polski.
Był jednym z największych
przedsięwzięć
ekonomicznych II Rzeczypospolitej.
Celem COP-u było zwiększenie
ekonomicznego potencjału Polski,
rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego,
a także zmniejszenie bezrobocia wywołanego
skutkami wielkiego kryzysu.
Centralny Okręg
Przemysłowy (COP)
7.
Lokalizacja COP-
u
O wyborze miejsca zdecydowały przede
wszystkim względy bezpieczeństwa – oddalenie
obszaru od granic ZSRR i III Rzeszy, oraz fakt,
że mieszkała tam niemal wyłącznie ludność
polska. COP obejmował ponad 15% terytorium
kraju zamieszkane przez 18% mieszkańców II
RP. Władzą zależało, aby powstanie COP-u
przyczyniło się do rozwoju gospodarczego i
południowo-centralnej części Polski i do
obniżenia poziomu bezrobocia.
COP
podzielony był
na trzy rejony:
A –
surowcowy:
kielecki,
B –
aprowizacyjny:
lubelski,
C –
przemysłu
przetwórczego
:
sandomierski.
8.
Na obszarze COP-u wzniesiono ponad 100 zakładów,
głównie hut, fabryk zbrojeniowych i elektrowni.
Między nimi powstała również sieć komunikacyjna –
linie kolejowe, szosy, rurociągi gazowe oraz naftowe.
Rozwijał się także przemysł wydobywniczy ropy,
gazu ziemnego, rudy żelaza, miedzi i pirytu.
Mimo tego Polska nadal pozostawała krajem
rolniczo-surowcowym, którego przemysł znajdował
się w dużej mierze pod kontrolą kapitału
zagranicznego
Centralny Okręg Przemysłowy. Uroczyste otwarcie huty w
Stalowej Woli z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego i
wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego.
9.
1.
http://www.maximus.pl/bw-historia__arkusz_maturalny_20092c_poziom_rozsz
erzony-1094,2.html
2.
skan z podręcznika
3.
http://www.urodzinygdyni.pl/?p=2347
4.
http://www.nokaut.pl/plakaty/plakat-gdynia-nowy-port-nad-baltykiem-1925.h
tml
5.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Eugeniusz_ Kwiatkowski
6.
skan z podręcznika
7.
http://www.bu.kul.pl/art_11275.html
8.
9.
http://www.polskieradio.pl/7/161/Artykul/586039,Centralny-Okreg-Przemyslo
wy
Bibliografia: podręcznik Poznać przeszłość. Wiek XX
ŹRÓDŁA:
