Rynek
kapitałowy
Rynek
kapitałowy
Rynek kapitałowy
rynek specyficznych
papierów
wartościowych, których
okres wykupu jest
dłuższy niż 1 rok,
przeznaczonych
głównie na
finansowanie
inwestycji.
Uczestnicy rynku
kapitałowego:
•
instytucje finansowe:
•
banki (zarówno komercyjne jak i centralny)
•
fundusze inwestycyjne
•
fundusze emerytalne
•
towarzystw ubezpieczeniowe
•
samodzielni kupcy - dealers, traders (maklerzy
działający we własnym imieniu i na własny
rachunek)
•
indywidualni inwestorzy - osoby fizyczne
•
instytucje prowadzące i wspierające handel
papierami wartościowymi oraz nadzorujące rynek:
•
publiczne rynki regulowane - GPW, CeTO
•
domy maklerskie
•
animatorzy rynku
•
doradcy inwestycyjni
•
Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
•
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
Kryterium sfery obrotów
dzieli rynek na dwa
segmenty:
•Rynek
publiczny,
•Rynek
niepubliczny.
W świetle Ustawy - Prawo o publicznym obrocie
papierami wartościowymi z dnia 8.12.2000 z
obrotem publicznym
mamy do czynienia z propozycją
nabycia emitowanych w serii
papierów wartościowych
skierowaną do co najmniej 300 (USA
- 25) osób lub do nieoznaczonego
adresata za pomocą środków
masowego przekazu. Papiery
wartościowe (akcje, obligacje)
oferowane publicznie muszą
spełniać wymogi nakładane przez
ww. ustawę.
Obrót niepubliczny
regulowany jest przepisami
Kodeksów Cywilnego i Handlowego
oraz Ustawy o Obligacjach (z dnia
29 czerwca 2000 r.).
Ma on
miejsce, gdy emisja jest
skierowana do co najwyżej 300
osób, akcje są udostępniane
pracownikom na zasadach
preferencyjnych lub oferowane
jest jednemu nabywcy co najmniej
10 % akcji w jednoosobowej spółce
Skarbu Państwa.
Kryterium emisji i
rozprzedania dzieli
rynek na:
•Rynek
pierwotny,
•Rynek wtórny
Z rynkiem pierwotnym
mamy do czynienia gdy
nabycie papierów
wartościowych
proponuje ich emitent.
Całością czynności
związanych z
wprowadzeniem danych
papierów na rynek
zajmuje się wybrane
przez emitenta biuro
maklerskie.
Rynek wtórny
charakteryzuje się oferowaniem
papierów wartościowych przez
osoby inne niż emitent. Nie
dokonuje się na nim zasilenie
emitenta w kapitał lecz obrót
papierami pośród inwestorami.
Jest to najważniejsza i najbardziej
spektakularna część obrotu. Na
rynku wtórnym podlegają
dyskontowaniu wszystkie
informacje dostępne dla
inwestorów i następuje rynkowa
wycena danych walorów.
Rynek wtórny dzieli się na
dwa segmenty:
• giełdowy - gdzie handel papierami
wartościowymi następuje na giełdzie (w
Polsce Giełda Papierów Wartościowych w
Warszawie)
• pozagiełdowy - tzw. over-the-counter
market (OTC market) , dzielony dalej na:
• regulowany - (w Polsce Centralna Tabela
Ofert), skierowany do mniejszych spółek o
niższej płynności i nie mogących sprostać
wymogom giełdy.
• nieregulowany
Kryterium dewizowo-prawne
wyróżnia:
• rynek narodowy, gdzie transakcje
regulowane są przez prawo
miejscowe, zawierane w walucie
krajowej i przeprowadzane przez
miejscowych urzędników
• rynek międzynarodowy, gdzie w
transakcjach uczestniczą również
osoby spoza danego obszaru i nie
mają zastosowania przepisy prawa
miejscowego. Przykłady to:
• eurobond market - rynek euroobligacji
• euroequity market - rynek euroakcji
Funkcje rynku
kapitałowego:
•
Rynek kapitałowy spełnia funkcję systemu mobilizacji
kapitału - fundusze przepływają od osób o nadmiarze
oszczędności do tych, którym ich brak a oferują ich
zyskowne zainwestowanie - następuje transformacja
oszczędności w inwestycje.
•
R. k. jest miejscem alokacji kapitału - jest on
przeznaczony do najlepszych zastosowań; w długim
okresie wygrywają oferujący najefektywniejsze
zastosowanie kapitału
•
R. k. stanowi mechanizm redystrybucji dochodów w
gospodarce (obok budżetu i banków)
•
R. k. jest miejscem obiektywnej wyceny papierów
wartościowych
•
R. k. jest świetnym barometrem koniunktury.
Najpopularniejszy indeks giełdowy na świecie - Dow
Jones po raz pierwszy opublikowany przez Charlesa
Dow'a 3 lipca 1884 będący wówczas średnią rynkową
11 firm powstał a celu badania koniunktury w
gospodarce, a mierzenie siły giełdy buło jedynie
dodatkową funkcją.
•
R. k. jest źródłem finansowania inwestycji
•
R. k. ułatwia cyrkulację pieniężną.
Akcje
papiery własnościowe
znamionujące udział właściciela w
spółce akcyjnej, a co za tym idzie w
kapitale zakładowym spółki. Ich
wartość może być wyrażona kwotą
pieniężną lub ułamkiem wartości
spółki. Obecnie zdecydowanie
dominującą jest zasada
nominalizmu. W wielu krajach
występuje, minimalna wartość
nominalna, np. w Polsce jest to to 1
zł, a w Niemczech 5 DM.
Obligacje
papiery wartościowe emitowane w
serii, w których emitent stwierdza, że
jest dłużnikiem wierzyciela
(obligatariusza) i zobowiązuje się
wobec niego do spełnienia
określonego świadczenia. Świadczenia
te mogą mieć zarówno charakter
pieniężny (wykup obligacji , płacenie
odsetek, wykup obligacji po wyższej
cenie) jak i niepieniężny (prawa do
udziału w zyskach emitenta, zamiany
obligacji na akcje, prawo do
subskrypcji na prawach
pierwszeństwa akcji nowych emisji).
Wartość rynkowa
obligacji
uwzględniając wartość
pieniądza w czasie, przy
przetrzymaniu jej do
terminu wykupu oraz przy
pełnym reinwestowaniu
odsetek oblicza się za
pomocą kalkulacji stopy
zwrotu do wykupu
Certyfikaty
inwestycyjne
instrumenty finansowe
emitowane przez Fundusze
Inwestycyjne, będące
podmiotami prawnymi
prowadzącymi działalność
polegającą wyłącznie na
lokowaniu zebranych środków
w papiery wartościowe i inne
prawa majątkowe. Ich
działalność reguluje Ustawa o
Funduszach Inwestycyjnych z
dnia 16 listopada 2000 r.