3.06.21

1

MONOPOL 

PEŁNY

3.06.21

2

Definicja monopolu pełnego

Monopol - forma rynku, której 

charakterystyczną

cechą jest występowanie tylko jednego 

podmiotu

po stronie:

• popytu - monopol popytu, 

• podaży - monopol podaży,

• po obu stronach – monopol bilateralny. 

3.06.21

3

Cechy monopolu pełnego

 występowanie jednego producenta na 

rynku,

 kontrola ceny w rękach monopolisty, brak 

wpływu na nią odbiorców,

 wytwarzane i sprzedawane produkty są 

jednorodne, nie posiadają bliskich 
substytutów, 

 celem działania przedsiębiorstwa jest 

maksymalizacja zysku,

 występowanie barier uniemożliwiających 

wejście na rynek i wyjście z rynku,

 istnienie doskonałej informacji o rynku. 

3.06.21

Przychód marginalny

i cena w monopolu

   Monopolista będzie sprzedawał swój 

produkt tak długo, jak długo jego 
przychody całkowite będą rosły przy 
dodatnim poziomie przychodów 
marginalnych. Gdy przychody całkowite 
zaczną 
maleć, a przychody marginalne uzyskają 

wartości mniejsze od zera, 

przedsiębiorstwo będące monopolistą 

zrezygnuje ze wzrostu produkcji. 

4

3.06.21

5

Przychód marginalny

i cena w monopolu

TR

M
R

P

0

0

Q

Q

M
R

D=AR

MAX

3.06.21

6

Optymalne rozmiary produkcji

w monopolu

ZYSK

P

P

1

P

2

0

MC

ATC

D=AR

MR

E

KOSZTY

Q

Q

1

3.06.21

7

Monopol naturalny

Monopol naturalny występuje wówczas, 

gdy
długookresowe przeciętne koszty produkcji 

zmniejszają się dla wszystkich możliwych 

wielkości podaży, a rynek jest stosunkowo 

niewielki w porównaniu do najbardziej
efektywnego rozmiaru przedsiębiorstwa. 
Monopole naturalne są związane z 

usługami komunalnymi np. usługami 

telekomunikacyjnymi, wodociągowymi, 

dostawami energii elektrycznej i gazu. 

3.06.21

8

Monopol naturalny

Rys.13 Monopol naturalny

Źródło: [strona 231].

P

0

Q

1

MR

D=AR

Q

LMC

LATC

P

0

MC
M
R

Q

0

3.06.21

9

Dyskryminacja cenowa

na rynku monopolu pełnego

 Dyskryminacja doskonała,

 Dyskryminacja niedoskonała:

- dla różnych grup,

- w zależności od nabytej ilości towaru.

3.06.21

10

Porównanie konkurencji doskonałej i 

monopolu

Wielkość produkcji monopolu w punkcie 

równowagi jest mniejsza niż 
przedsiębiorstwa na rynku konkurencji 
doskonałej.

Cena produktu oferowanego przez 

monopol pełny jest wyższa od ceny 
oferowanej przez przedsiębiorstwo 
prowadzące działalność gospodarczą na 
rynku konkurencji doskonałej.

Zysk osiągany przez monopol w punkcie 

równowagi jest większy niż 
przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego.