PODSTAWY 

MIKROEKONOMII

MONOPOL PEŁNY

dr Hanna Nowak
Katedra 
Mikroekonomii

STRUKTURY RYNKOWE

Formy organizacji rynku/rodzaje konkurencji:

 

konkurencja doskonała

 konkurencja monopolistyczna

 oligopol

 

monopol pełny

 

modele teoretyczne – szereg założeń upraszczających 

rzeczywistość gospodarczą

 wspólne założenie – maksymalizacja zysku jako cel 
działalności przedsiębiorstwa

 kryterium podziału – stopień wpływu na zdarzenia rynkowe 
(głównie możliwość oddziaływania na wysokość ceny)

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY

Założenia modelu:

  produkty  jednorodne  lub  zróżnicowane  nie 
posiadające bliskich substytutów

  brak  możliwości  wejścia  do  działalności 
opanowanej  przez  monopol  pełny  (bariery 
techniczne,  ekonomiczne,  administracyjno-
prawne)

 jeden sprzedający i wielu kupujących

 doskonała informacja o rynku

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY

Krzywa popytu w warunkach monopolu 
pełnego:

 

równoznaczna z krzywą popytu rynkowego 

(monopol pełny jest równoznaczny z gałęzią 
przemysłu)

 

nachylenie negatywne 

(elastyczności między 

0 i - ∞)

 przychód przeciętny (równy cenie) 

nie jest 

równy 

przychodowi marginalnemu 

(P = PP > 

PM)

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY

Krótkookresowa równowaga monopolu –

uwzględniając  koszty  produkcji  oraz  kształtowanie  się 
przychodów  monopol 

poszukuje  optymalnej  kombinacji 

między  ceną  i  wielkością  produkcji 

(kombinacji,  która 

maksymalizuje zysk monopolu w krótkim okresie)

Warunki maksymalizacji zysku monopolu pełnego:

 PM = KM

 KM rosnący lub KM malejący, ale wolniej niż PM

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY

 

wielkość produkcji maksymalizująca zysk 

(Q

e

) 

wyznacza punkt równowagi monopolu w 

krótkim okresie

 

cenę monopolową 

wyznacza punkt przecięcia 

się krzywej popytu z wielkością produkcji 
maksymalizującą zysk monopolu

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY

0

Q

P, PP
PM
KM

KM

DD = P = PP

PM

Q

e

Cena 
monopolow
a

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY - zysk

0

Q

P, PP
PM
KM
KCP

KM

DD = P = PP

PM

Q

e

P

m

C

KCP

A

B

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY - strata

0

Q

P, PP
PM
KM
KCP

KM

DD = P = PP

PM

Q

e

P

m

KCP

C

B

A

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY 

W  przypadku  monopolu  nie  istnieje  jedyna 
zależność  pomiędzy  ceną,  a  oferowaną 
wielkością produkcji – 
nie  istnieje  krzywa  podaży  monopolu  w 
krótkim okresie

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL PEŁNY

0

Q

P, PP
PM
KM

KM

DD = P = PP

PM

Q

e

P

m

Ingerencja instytucji publicznych na rynku 
monopolistycznym

P

max

A

Q’

e

B

C

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

MONOPOL  A KONKURENCJA DOSKONAŁA 

Podstawowe różnice:

 przedsiębiorstwo konkurencyjne wytwarza w 
stanie równowagi 

więcej produkcji 

niż monopol

 

(Q

k

 > Q

m

)

 

cena sprzedaży monopolu jest większa 

od 

ceny sprzedaży produktów przedsiębiorstwa 
doskonale konkurencyjnego 

(P

m

 > P

k

)

 

zysk monopolowy jest większy 

od zysku 

przedsiębiorstwa doskonałej konkurencji 

(Z

m

 > 

Z

k

)

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA

 

łączy 

elementy modelu konkurencji 

doskonałej 

i modelu 

monopolu pełnego

 rozwój koncepcji – E.H. Chamberlin, J. Robinson 

 główne założenia modelu:

 produkty na rynku są zróżnicowane i posiadają 

bliskie substytuty

 swoboda wchodzenia na rynek i opuszczania 
rynku

 

wielu sprzedających

 i kupujących

 doskonała informacja o rynku

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

OLIGOPOL

 

silna współzależność 

pomiędzy 

przedsiębiorstwami

 możliwości wyznaczania ceny i wielkości 
produkcji przez dane przedsiębiorstwo 

uzależnione od postępowania konkurentów

 trudne do przewidzenia reakcje konkurentów

 podstawowe założenia modelu:

 produkty jednorodne lub zróżnicowane

 

niewielka liczba sprzedawców 

i wielu 

kupujących

 

ograniczony dostęp 

do rynku

 pełna informacja o rynku

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań

DUOPOL

 

szczególny przypadek 

oligopolu

  rynek,  na  którym  działa  tylko 

dwóch 

producentów 

(sprzedawców)  oferujących  ten 

sam produkt

  działania  jednego  producenta  są 

zależne

  od 

działań drugiego producenta

 

współzależności 

mogą  dotyczyć  procesu 

wyznaczania  wielkości  produkcji  lub  wyznaczania 
poziomu cen sprzedaży

 

modele 

duopolu: 

A. 

Cournota; 

F.Y. 

Edgewortha; E. Chamberlina 

Źródło:  Rekowski  M.,  2011,  Mikroekonomia,  Wydawnictwo  Akademia, 
Poznań