Etyka jako dziedzina

filozofii

Wykład 1

Podstawowe teorie etyczne,

kod etyczny,

ZASADY ZALICZANIA

PRZEDMIOTU

EGZAMIN SKŁADA SIĘ Z 2 CZĘŚCI:
1. Wykonanie pracy pisemnej
2. Test – 40 pytań jednokrotnego wyboru
Zaliczenie pracy dopuszcza do testu.
PRACA PISEMNA
Analiza czynności zawodowych
psychologa pod kątem przestrzegania zasad
etycznych sformułowanych w kodeksie etyczno
zawodowym

Analizie można poddać:

1.

Eksperyment psychologiczny opisany

w literaturze ( z wyłączeniem

eksperymentów Milgrama, Zimbardo,

J. Eliott, „Małego Alberta”

2.

Opis oddziaływań psychologicznych
- opisanych w literaturze

- znanych z własnych doświadczeń
3. Własne doświadczenia z robieniem

badań w ramach studiów

Praca składa się z 3 części:

1. Opis analizowanego przypadku

( max. 1 strona)

2. Wskazanie błędów – dokładne

odniesienia do artykułów kodeksu
etycznego, ocena błędów

3. Propozycje sposobów uniknięcia

naruszeń zasad etycznych

Formalne wymogi

• Maksymalna objętość pracy – 5 stron
• Podwójny odstęp i margines
• Prac nie oprawiać, zszyć i nie

wkładać do koszulek

• Strona tytułowa- imię , nazwisko,

numer albumu, tryb studiów

• Termin oddania – 2 tygodnie przed

końcem zajęć

PODSTAWOWE POJĘCIA

ETYKA – dziedzina filozofii . To zbiór teorii

dotyczących problemów dobra i zła,

powinności, cnót, obowiązków.

Nie ma jednej teorii etycznej
MORALNOŚĆ – postulowanie określonych

postaw zgodnych z obowiązującymi w

danym kręgu kulturowym czy społecznym

normami

MORALIZATORSTWO – pouczanie, udzielanie

rad jak postępować zgodnie z określonymi

zasadami

RODZAJE NORM

PRAWNE – obwarowane sankcjami

prawnymi ( kodeksy)

OBYCZAJOWE - związane z kulturą
ETYKIETALNE – sposoby zachowania w

określonych sytuacjach np..
miejscach publicznych, poprawność
polityczna itp..

Normy kodeksów zawodowych

Kodeks etyczny

• Kodeks etyczny to zasady leżące u

podstaw formułowania sądów
moralnych.

• Kod etyczny opisuje się poprzez:
• 1. określenie wartości centralnej
• 2. określenie cnót kardynalnych
• 3. określenie grzechów głównych

Etyka produktywności

• Wartość centralna
• Produkcja dóbr
• Cnoty kardynalne
• Użyteczność, skuteczność,

pracowitość, oszczędność, sukces

• Grzechy główne:
• Lenistwo, marnotrawstwo, porażka

Etyka godności

• Wartość centralna
• Życie w godny sposób
• Cnoty kardynalne:
• Duchowość, czystość, honor
• Grzechy główne:
• Pogoń za dobrami materialnymi,

utrata honoru

Etyka powszechnego dobra

• Wartość centralna
• Dobro społeczności jako całości
• Cnoty kardynalne:
• Poszanowanie norm społecznych
• Grzechy główne:
• Łamanie norm społecznych

Etyka kolektywistyczna

• Wartość centralna
• Dobro własnej grupy
• Cnoty kardynalne:
• Dobro i interes grupy, lojalność

wobec członków grupy, konformizm

• Grzechy główne:
• Nielojalność wobec członków grupy,

nonkonformizm

Etyka autonomii

• Wartość centralna
• Dobro innej jednostki – dobro człowieka
• Cnoty kardynalne:
• Poszanowanie wolności i praw,

pomaganie, lojalność wobec drugiego

człowieka

• Grzechy główne:
• Krzywdzenie ludzi, łamanie praw,

nielojalność

Badania nad funkcjonowaniem

kodów

1. Typowanie zachowań moralnych i

niemoralnych – pula 391 zachowań

2. Ocena przynależności zachowań do

konkretnego kodu etycznego

3. Ocena jak dalece każde zachowanie

uważane jest za moralne lub

niemoralne

-skłonność do opatrywania go sankcją ,
- Uniwersalizacja oceny –zawsze i

wszędzie moralne

Reakcje emocjonalne

uniwersalnym korelatem sądów

moralnych

 Negatywne emocje jako reakcja na

własne zachowania niezgodne z

normami i wartościami (wstyd,

poczucie winy, zakłopotanie) –

zachowania zmierzające do

odbudowy dobrego imienia

 Emocje jako reakcja na cudze

cierpienia (litość, współczucie,

sympatia )-zachowania altruistyczne

Pozytywne emocje na cudze cnotliwe

zachowania (podziw, sympatia,
miłość) –wzmacniają te zachowania,
pozytywne relacje z osobą moralną

Negatywne emocje na cudze

grzeszne zachowania (gniew, wstręt,
pogarda) – wzbudzają tendencje do
ukarania i nawrócenia.

Podstawowe zasady

działalności zawodowej

psychologa

• Zasady etyczne zawodu psychologa

najbliższe są etyce autonomii. Są to:

• Poszanowanie prawa klienta do:
• - godności;
• - autonomii;
• - intymności;
• - poufności