Psycholog w biznesie

Wykład 11

Wyzwania i dylematy. 

Nieetyczne praktyki

Biznes a etyka

sprawne działanie w godziwym celu
EFEKTYWNOŚĆ – SKUTECZNOŚĆ
    dobra, rzetelna praca
EKONOMICZNOŚĆ
ETYCZNOŚĆ ( odwołanie się do dobra 

jednostki, ładu społecznego  i  dobra 
społeczeństwa) 

Cel biznesu

Maksymalizacja wartości jaką rezultaty tej 

działalności (sprzedaż towarów lub 

usług ) przedstawiają dla właściciela )  

ETYKA BIZNESU TO:
- Systematyczne studium kwestii 

moralnych występujących w biznesie , 

jego instytucjach oraz zachowań ludzi

- Przekonania ludzi działających w biznesie
- Normy i wartości

Zasady współżycia 

INSTYTUCJE WYMIANY – wolny rynek
INSTYTUCJE ŻYCIA PAŃSTWOWEGO  

(prawo , gdy  a. niespójne – 

przestępczość, gdy b. niejasne – 

nieuczciwość)

INSTYTUCJE INTEGRUJĄCE – system 

wartości ( rodzina, szkoła, kościół )

Konieczna równowaga tych trzech 

systemów

Zasady funkcjonowania 

organizacji gospodarczych

• 1. Zasada gospodarności
• 2. Zasada rozdziału władzy ( polityk a 

administrator)

• 3. Zasada kompetencji ( kto za co odpowiada)
• 4. Zasada bezstronności (ocena zewnętrzna)
• 5. Zasada odpowiedzialności (dokumentacja)
• WSZYSTKIE TE ZASADY OBOWIĄZUJĄ 

RÓWNIEŻ PSYCHOLOGÓW W BIZNESIE

Mobbing

Bezpodstawne, ciągłe i długotrwałe 

dręczenie, zastraszanie  

,prześladowanie szykanowanie 

człowieka w pracy nie tylko przez 

przełożonego, ale czasem także przez 

współpracowników, powodujące 

poczucie bezsilności, upokorzenia i 

krzywdy prowadzące w konsekwencji 

do ogólnego złego samopoczucia i 

pogorszenia stanu zdrowia ofiary. 

bullying

Osoba mająca psychiczną lub fizyczna 

przewagę nad inną osobą wykorzystuje ją 
znęcając się nad nią w formie agresji 
werbalnej lub fizycznej. Ta forma 
destrukcyjnego zachowania polega na 
zastraszaniu ofiary poprzez zachowania 
agresywne. Forma ta prowadzi do 
zagrożenia ludzkiej godności, podważenia 
kompetencji zawodowych , bezradności.

Cechy sprawców

• Poczucie wysokich kompetencji 

zawodowych-przecenianie ich

• Wysokie poczucie własnej wartości
• Bezkrytyczny stosunek wobec siebie, 

nie uznający krytyki przez innych

• Nieufny
• O cechach osobowości autorytarnej

MIEJSCE PSYCHOLOGA

ORGANIZACJA PRACY

DOBROSTAN PRACOWNIKÓW

SELEKCJA PRACOWNIKÓW

ZASADY AWANSOWANIA
REKLAMA PRODUKTU(?)

OCZEKIWANIA WOBEC 

KANDYDATÓW

I.

Stanowiska kierownicze
- umiejętność kierowania zespołem

       - poczucie odpowiedzialności
       - silna osobowość ( ambicja, pewność 

siebie, zdecydowanie, dynamizm, 
kreatywność , samodzielność, wiara w 
sukces i zaufanie do własnych kompetencji 
profesjonalnych) 

       - umiejętność negocjacji
       - skuteczne promowanie towarów i usług  

II. Stanowiska wykonawcze

- Osobowość dynamiczna, operatywna, 

ekspansywna ( klient czuje się osaczony)

- Umiejętność nawiązywania kontaktów 

interpersonalnych ( tzw. skracanie 
dystansu)

- Instrumentalizacja relacji – pracownik 

jest postrzegany w perspektywie 
sukcesu firmy

- Dyspozycyjność 

selekcja

 KONTRAKT
 DOBÓR TECHNIK
 OPRACOWANIE WYNIKÓW
 POUFNOŚĆ
 INFORMACJE ZWROTNE

 psycholog wobec 
kandydata

1. DORADCA – aspiracje rozmijają się z 

możliwościami

2. Dawanie komfortu psychicznego  
    a. atmosfera badania, 
    b. zmniejszenie stresu przy informacji o 

odrzuceniu

3. przewaga, której nie wolno wykorzystać
     a. odporność na stres

psycholog wobec kandydata

    b. narzucanie terminów
4. Podmiotowe traktowanie kandydata 

– informacja zwrotna

WARTOŚĆ : zadowolenie z pracy
                      dopasowanie do 

organizacji

Pozycja psychologa-

selekcjonera

POSTAWA NEUTRALNA wobec 

pracodawcy 

1. Ustalanie zasad współpracy 
•     informacja o metodach badania
•     nie mogą uczestniczyć w badaniu
•     nie mają dostępu do 

stosowanych testów

Pozycja wobec klienta

2). Zdobywanie informacji o stanowisku 

pracy

• Weryfikacja informacji z różnych źródeł
• Adekwatność wymagań do stanowiska
3). Zapewnienie poufności danych o 

kandydatach

• Chronione u zleceniodawcy
• Tylko diagnoza bez materiałów  

źródłowych 

DYLEMATY ETYCZNE

1. KOGO REPREZENTUJE ( właściciel firmy a 

indywidualny pracownik- podmiot diagnozy)

2. WYNIKI FIRMY CZY ZADOWOLONY 

PRACOWNIK?

3. JAKIM KOSZTEM SELEKCJA?

      

„prześwietlenie kandydata na wylot”

-

Jak dalece można posunąć penetrację w 
sferę psychiki człowieka?

-

Ingerencja w prywatność i osobowość 
człowieka 

PRYWATNOŚĆ PRACOWNIKÓW

• Zbieranie i wykorzystywanie informacji 

o pracowniku w zakładzie pracy

• Wykorzystywanie „wykrywacza 

kłamstw” w procesie selekcji

• Badania na „uczciwość”
• Badanie na branie narkotyków czy 

alkomatem

• Elektroniczny monitoring pracowników 

i ich rozmów 

Reklama

INFORMOWANIE
ZACHĘCANIE
WPROWADZANIE W BŁĄD 
- Oszukiwanie
- Pomijanie istotnych elementów
 Jaka rola psychologa?