SYSTEMY

SYSTEMY

MONITOROWANIA  

MONITOROWANIA  

STATKÓW:

STATKÓW:

 REGIONALNE  I GLOBALNY

 REGIONALNE  I GLOBALNY

 

 

 

 

1. Pojęcia kontroli i monitorowania ruchu 

1. Pojęcia kontroli i monitorowania ruchu 

morskiego

morskiego

2. Podstawy prawne wprowadzania 

2. Podstawy prawne wprowadzania 

systemów

systemów

3. Monitoring AIS w paśmie VHF:

3. Monitoring AIS w paśmie VHF:

 

 

- 

- 

Europejski 

Europejski 

s

s

ystem 

ystem 

kontroli m

kontroli m

orskiej 

orskiej 

(European 

(European 

  

  

     

     

System of Maritime 

System of Maritime 

Surveillance - E

Surveillance - E

S

S

MS)

MS)

,

,

 

 

 

 

- E

- E

uropejski 

uropejski 

s

s

ystem monitorowania

ystem monitorowania

 

 

ruchu 

ruchu 

statków

statków

 i przekazywania informacji o 

 i przekazywania informacji o 

statkach

statkach

 (Vessel Traf

 (Vessel Traf

-

-

fic Monitoring and 

fic Monitoring and 

Information System –

Information System –

 

 

VTMIS).

VTMIS).

4. System LRIT

4. System LRIT

5. Monitoring satelitarny AIS

5. Monitoring satelitarny AIS

 

 

Służba VTS

Służba VTS

System zdefiniowany w Międzynarodowej 

System zdefiniowany w Międzynarodowej 

konwencji o bez-

konwencji o bez-

pieczeństwie życia na morzu (SOLAS), 

pieczeństwie życia na morzu (SOLAS), 

wprowadzony przez 

wprowadzony przez 

państwo nadbrzeżne zgodnie z postanowieniami 

państwo nadbrzeżne zgodnie z postanowieniami 

konwencji i 

konwencji i 

zaleceniami rezolucjami IMO, mający możliwość 

zaleceniami rezolucjami IMO, mający możliwość 

aktywnego 

aktywnego 

oddziaływania na ruch statków i realizujący 

oddziaływania na ruch statków i realizujący 

serwisy:

serwisy:

- informacyjny,

- informacyjny,

- asysty nawigacyjnej,

- asysty nawigacyjnej,

- organizacji ruchu.

- organizacji ruchu.

System monitorowania ruchu statków

System monitorowania ruchu statków

System wprowadzony przez państwo nadbrzeżne 

System wprowadzony przez państwo nadbrzeżne 

lub grupę  państw celem wykorzystania transmisji 

lub grupę  państw celem wykorzystania transmisji 

statkowych urządzeń radiokomunikacyjnych, np. 

statkowych urządzeń radiokomunikacyjnych, np. 

AIS i LRIT do obserwacji ruchu jednostek 

AIS i LRIT do obserwacji ruchu jednostek 

pływających. System monitorowania nie realizuje 

pływających. System monitorowania nie realizuje 

funkcji organizacji ruchu.

funkcji organizacji ruchu.

 

 

Podstawy prawne:

Podstawy prawne:

1. Służba VTS – SOLAS prawidło V/12 „Służba 

1. Służba VTS – SOLAS prawidło V/12 „Służba 

kontroli ruchu 

kontroli ruchu 

    

    

statków” i Rezolucja IMO A.857(20).

statków” i Rezolucja IMO A.857(20).

2. System monitorowania:

2. System monitorowania:

- SOLAS PRAWIDŁA V/19 i V/19-1,

- SOLAS PRAWIDŁA V/19 i V/19-1,

- rezolucje IMO dot. LRIT,

- rezolucje IMO dot. LRIT,

- przepisy regionalne, np. EU i HELCOM,

- przepisy regionalne, np. EU i HELCOM,

- przepisy krajowe.

- przepisy krajowe.

 

 

Akty prawne UE:

Akty prawne UE:

- 

- Rozporz

Rozporz

ą

ą

dzenie Nr 2099/2002 Parlamentu Europejskiego

dzenie Nr 2099/2002 Parlamentu Europejskiego

 i 

 i 

Rady z 

Rady z 

  

  

dnia

dnia

 

 

5 listopada 2002 roku ustanawiaj

5 listopada 2002 roku ustanawiaj

ą

ą

ce i zmieniaj

ce i zmieniaj

ą

ą

ce przepisy 

ce przepisy 

  

  

dotycz

dotycz

ą

ą

ce bezpiecze

ce bezpiecze

ń

ń

stwa morskiego i zapobiegania zanieczysz

stwa morskiego i zapobiegania zanieczysz

-

-

  

  

c

c

zeniom morza przez statki

zeniom morza przez statki

,

,

- 

- 

Rozporz

Rozporz

ą

ą

dzenie Nr 2099/2002 Parlamentu Europejskiego

dzenie Nr 2099/2002 Parlamentu Europejskiego

 i 

 i 

Rady z 

Rady z 

  

  

dnia 5 listopada 2002 roku ustanawiaj

dnia 5 listopada 2002 roku ustanawiaj

ą

ą

ce Komitet

ce Komitet

 

 

Bezpiecze

Bezpiecze

ń

ń

stwa 

stwa 

  

  

Morskiego i Zapobiegania Zanieczyszczeniu

Morskiego i Zapobiegania Zanieczyszczeniu

 

 

Morza przez Statki 

Morza przez Statki 

  

  

(COSS)

(COSS)

,

,

-

-

 Rozporz

 Rozporz

ą

ą

dzenie Nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego

dzenie Nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego

 

 

i Rady z 

i Rady z 

  

  

dnia 27 czerwca 2002 roku ustanawiaj

dnia 27 czerwca 2002 roku ustanawiaj

ą

ą

ce Europejsk

ce Europejsk

ą 

ą 

Agencj

Agencj

ę

ę

 

 

  

  

Bezpiecze

Bezpiecze

ń

ń

stwa Morskiego

stwa Morskiego

,

,

- 

- 

Dyrektywa Nr 2002/59/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 

Dyrektywa Nr 2002/59/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z 

  

  

  

  

dnia

dnia

 2

 2

7 czerwca 2002 roku ustanawiająca system monitorowa

7 czerwca 2002 roku ustanawiająca system monitorowa

n

n

ia 

ia 

  

  

ruchu statków i przekazywania informacji we Wspólnocie

ruchu statków i przekazywania informacji we Wspólnocie

,

,

- 

- 

Dyrektywa Rady 98/41/EC z dnia 18 czerwca 1998 roku w

Dyrektywa Rady 98/41/EC z dnia 18 czerwca 1998 roku w

 

 

sprawie 

sprawie 

  

  

rejestracji osób na statkach pasa

rejestracji osób na statkach pasa

ż

ż

erskich wp

erskich wp

ł

ł

ywaj

ywaj

ą

ą

cych do lub 

cych do lub 

  

  

wyp

wyp

ł

ł

ywaj

ywaj

ą

ą

cych z portów Wspólnoty

cych z portów Wspólnoty

.

.

 

 

Unia Europejska

Unia Europejska

:

:

-

 

 

obszar wód morskich - około

obszar wód morskich - około

 4 324 782 km²,

 4 324 782 km²,

-

 

 

linia brzegowa o długości 

linia brzegowa o długości 

ponad 70 tys. km,

ponad 70 tys. km,

-

 

 

¼ floty światowej.

¼ floty światowej.

Z

Z

integrowan

integrowan

a

a

 

 

p

p

olityk

olityk

a

a

 

 

m

m

orsk

orsk

a

a

 Unii Europejskiej 

 Unii Europejskiej 

(

(

Integrated Maritime Policy for European Union

Integrated Maritime Policy for European Union

) 

) 

– 

– 

cele:

cele:

 

 

-

 

 

budowa 

budowa 

e

e

uropejskiego 

uropejskiego 

s

s

ystemu 

ystemu 

o

o

bserwacji 

bserwacji 

m

m

orskiej 

orskiej 

  

  

(

(

European System of Maritime Surveillance - 

European System of Maritime Surveillance - 

ENMS

ENMS

)

)

,

,

-

 

 

rozwój 

rozwój 

europejskiego s

europejskiego s

ystemu 

ystemu 

informacyjnego i 

informacyjnego i 

m

m

onito

onito

-

-

  

  

r

r

owania

owania

 

 

r

r

uchu 

uchu 

s

s

tatków (

tatków (

Vessel Traffic Monitoring 

Vessel Traffic Monitoring 

and 

and 

  

  

Information System – VTMiS

Information System – VTMiS

).

).

 

 

Organy:

Organy:

-

 

 

K

K

omitet Bezpiecze

omitet Bezpiecze

ń

ń

stwa Morskiego i Zapobiegania 

stwa Morskiego i Zapobiegania 

Zanie

Zanie

-

-

  

  

czyszczeniu Morza przez Statki (COSS)

czyszczeniu Morza przez Statki (COSS)

,

,

- 

- 

Europejsk

Europejsk

a

a

 Agencj

 Agencj

a

a

 Bezpiecze

 Bezpiecze

ń

ń

stwa Morskiego

stwa Morskiego

.

.

 

 

Stystyka wypadków na 

wodach morskich UE w 

latach 207-2009

TYP WYPADKU

2007 2008 2009

Zatonięcie 

11

9

3

Wejście na mieliznę 

20

37

20

Kolizja 

63

76

71

Pożar / eksplozja 

20

13

11

Inny

14

14

9

RAZEM

128

149

114

 

 

 

 

 

 

System VTMIS powsta

System VTMIS powsta

je

je

 zgodnie z dyrektyw

 zgodnie z dyrektyw

ą

ą

 2002/59/EU. 

 2002/59/EU. 

Główne 

Główne 

zadani

zadani

a

a

:

:

-

-

 po

 po

dwyższenie poziomu

dwyższenie poziomu

 bezpiecze

 bezpiecze

ń

ń

stwa morskiego

stwa morskiego

 i 

 i 

ochro

ochro

-

-

  

  

n

n

y ś

y ś

rodowiska morskiego przed zanieczyszczeniami,

rodowiska morskiego przed zanieczyszczeniami,

- 

- 

monitorowanie przepływu jednostek 

monitorowanie przepływu jednostek 

morskich

morskich

,

,

- 

- 

ochrona antyterrorystyczna 

ochrona antyterrorystyczna 

żeglugi

żeglugi

,

,

- 

- 

usprawnienie ruchu w transporcie morskim,

usprawnienie ruchu w transporcie morskim,

- 

- 

usprawnienie reagowania na 

usprawnienie reagowania na 

wypadki morskie.

wypadki morskie.

 

 

VTMIS sk

VTMIS sk

ł

ł

ada si

ada si

ę

ę

 z 

 z 

formalnie 

formalnie 

niezale

niezale

ż

ż

nie funkcjonuj

nie funkcjonuj

ą

ą

cych 

cych 

systemów

systemów

,

,

 takich jak: VTS, AIS, LRIT, SRS, MAS. 

 takich jak: VTS, AIS, LRIT, SRS, MAS. 

Struktura 

Struktura 

systemu rozbudowana

systemu rozbudowana

,

,

 

 

u

u

trzymanie kosztowne.

trzymanie kosztowne.

 

 

 

 

 

 

Na dzień uruchomienia systemu VTMIS (31.12.2008 r.) sys-

Na dzień uruchomienia systemu VTMIS (31.12.2008 r.) sys-

 

 

tem VTMIS obejmuje:

tem VTMIS obejmuje:

 

 

 

 

- 

- 

424 stacje brzegowe AIS,

424 stacje brzegowe AIS,

 

 

- 

- 

189 centrów lokalnych

189 centrów lokalnych

 VTMIS

 VTMIS

,

,

 

 

- 

- 

15 centrów 

15 centrów 

krajo

krajo

wych,

wych,

 

 

- 

- 

133 centra 

133 centra 

służb 

służb 

VTS

VTS

.

.

 

 

TRASA G

ŁĘBOKOW

ODNA „D

”

System monitorowania ruchu morskiego 

z wykorzystaniem stacji brzegowych AIS 

pasma UKF

Zakład górnictwa morskiego

„Petrobaltic”

Sys

tem

 sta

cji 

 LB

 AIS

 

 

 

 

 

 

 

 

Internet

Stacje brzegowe AIS

Stacje brzegowe AIS

Stacje brzegowe AIS 

Stacje brzegowe AIS

Użytkownicy

Użytkownicy

Użytkownicy

Użytkownicy

Server
krajowy

Server
krajowy

Server
krajowy

Struktura sieci wymiany wymiany informacji AIS na 
Bałtyku

Firewall

Firewall

Firewall

Firewall

Server
krajowy

 

 

UE - 727 stacji brzegowych AIS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zanurzenia statków przepływających 

Zanurzenia statków przepływających 

wzdłuż wybrzeża Polski

wzdłuż wybrzeża Polski

 

 

Typy statków przepływających wzdłuż 

Typy statków przepływających wzdłuż 

wybrzeża Polski

wybrzeża Polski

 („Cargo” oznacza statek 

 („Cargo” oznacza statek 

towarowy inny niż chemikaliowiec, gazowiec 

towarowy inny niż chemikaliowiec, gazowiec 

i zbiornikowiec)

i zbiornikowiec)

 

 

P

P

ort

ort

y

y

 przeznaczenia

 przeznaczenia

 

 

statków 

statków 

przepływających wzdłuż wybrzeża Polski

przepływających wzdłuż wybrzeża Polski

 

 

w 

w 

kierunku wschodnim

kierunku wschodnim

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zalety:

Zalety:

Bezpłatna transmisja wiadomości.

Bezpłatna transmisja wiadomości.

Wady:

Wady:

1. Ogólna dostępność transmisji urządzeń 

1. Ogólna dostępność transmisji urządzeń 

statkowych.

statkowych.

2. Ogranoczony zasięg działania.

2. Ogranoczony zasięg działania.

3. Kosztowna infrastruktura brzegowa.

3. Kosztowna infrastruktura brzegowa.

4. Brak możliwości kontroli wszystkich jednostek 

4. Brak możliwości kontroli wszystkich jednostek 

pływają-

pływają-

    

    

cych.

cych.

5. Możliwość transmisji przez statki fałszywych 

5. Możliwość transmisji przez statki fałszywych 

danych. 

danych. 

 

 

Styczeń 2008

 

01 lipiec 08 -

01 październik 

08

30 

czerwiec 

2009

Ustanowienie 
planu 
dystrybucji 
danych.

Ustanowi

enie baz 

danych

Oddanie do 

eksploatacji 

systemu LRIT – 

rozpoczęcie 

transmisji 

informacji przez 

statki.

Rozpoczęcie 

testów   

systemu

Rozpoczęcie 

budowy 

systemu

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Rys. 1. Harmonogram 

wdrażania systemu LRIT 

[11,17].

 

 

 

 

państwo bandery
państwo portu
państwo nadbrzeżne
służba SAR

Baza danych LRIT 
(może być połączona 
z bazą danych 
systemu monito-
rowania statków)
dostawca usług 
aplika-cyjnych
dostawca usług 
radio-
komunikacyjnych

Krajowa baza 

danych

 

Państwo 

członkowskie B

państwo bandery
państwo portu
państwo nadbrzeżne
służba SAR

państwo bandery
państwo portu
państwo nadbrzeżne
służba SAR

Regionalna lub 

kooperacyjna baza 

danych

Międzynarodowa 

baza danych

 

Baza danych LRIT 
(może być połączona 
z bazą danych 
systemu monito-
rowania statków)
dostawca usług 
aplika-cyjnych
dostawca usług 
radio-
komunikacyjnych

Dostawca usług 
aplika-cyjnych
dostawca usług 
radio-
komunikacyjnych

Państwa 

członkowskie

Państwo 

członkowskie A

Państwo 

członkowskie C

Wykorzystywany może 
być dowolny:
- format danych
- standard wymiany
- standard 
bezpieczeństwa
- standard 
oprogramowania

Bazy danych

 

Wykorzystywany jest 
jednakowy:
- format danych
- tandard wymiany
- standard 
bezpieczeństwa

Międzynarodowy system wymiany danych

 

Dziennik

IMO

Plan

dystrybu

cji 

danych

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 

 

Służba 
SAR

Państwo 

nadbrzeż

ne

Państwo 

bandery

Państw

o  

portu

Statek 

przesyłaj

ą-cy 

raporty 

pozycyjn

e

Międzynaro

do-we 

centrum 

wymiany 

danych

Plan 

dystrybucj

i danych

Dosta

w-ca 
apli-

kacji

Baza 

danyc

h

Inne 

bazy 

danyc

h

Dosta
wca 
radiok
o-
munik.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 
 
 
 

 

 

Zdaln

a  

konf-

gurac

ja

Raporty 

 

pozycyj

ne

ASP

CSP

Właściciel 

statku – 

przekazuje 

dostęp do 

statkowego 

urządzenia 

LRIT

Państwo: ban-

dery, 

nadbrzeżne,  

portu

Administra
cja 
państwa

Aktualizacj

a

IMO

Serwer 

DDP

IDE

Pozostałe 

bazy 

danych

Zdanie 

LRIT

Narodowy 

rejestr statków.

Baza danych 

GMDSS

Europejska baza danych LRIT - lista 

statków

Baza 

danyc

h

Interfe

js

Interfej

s

Interfejs

DC/ASP

Administracja, 
EMSA: monito-
rowanie jakości 
danych i 
działania;

Interfe

js

Interfej

s

ASP

Interfejs

użytkownika 

LRIT

Interfej

s

DDP

Interfej

s

IDE

Zdanie 

LRIT

Dzienni

k

DDP

Przesyłanie danych LRIT 

przez SafeSeaNet

Lista 

statków

Raporty LRIT

Prze-

warza

-nie  i  

przesy

-łanie
Zapy-

tań  i  

infor-
macji

Interfej

s

Interfej

s

Interfej

s - 

opłaty

Dziennik

EMSA - Opłaty

Obliczanie opłat na 
podstawie 
informacji o 
wiadomościach 
LRIT z dziennika.

STIRES

Europejska baza danych LRIT

 

 

 

 

 

 

Zalety:

Zalety:

1. Globalny zasięg.

1. Globalny zasięg.

2. Poufność transmisji urządzeń statkowych.

2. Poufność transmisji urządzeń statkowych.

3. Zdefiniowani odbiorcy informacji o statkach.

3. Zdefiniowani odbiorcy informacji o statkach.

4. Brak kosztownej infrastruktury lądowej.

4. Brak kosztownej infrastruktury lądowej.

5. Brak możliwości transmisji przez statki 

5. Brak możliwości transmisji przez statki 

fałszywych

fałszywych

    

    

danych

danych

Wady:

Wady:

1. Płatne transmisje.

1. Płatne transmisje.

4. Brak możliwości kontroli wszystkich jednostek 

4. Brak możliwości kontroli wszystkich jednostek 

pły-

pły-

    

    

wających. 

wających. 

 

 

 

Pole widzenia satelity umieszczonego na 

orbicie na wysokości 1000 km 

 

 

Prawdopodobieństwo detekcji dla 

jednego satelity na orbicie 600 km

 

 

Ogólna koncepcja systemu 

 

 

Budowa satelity (20x20x20cm, 

6.5kg, 5.5W)

 

 

 

 

 

Zalety:

Zalety:

1. Globalny zasięg.

1. Globalny zasięg.

2. Brak kosztownej infrastruktury lądowej.

2. Brak kosztownej infrastruktury lądowej.

Wady:

Wady:

1. Płatne transmisje.

1. Płatne transmisje.

2. Brak poufności transmisji urządzeń statkowych.

2. Brak poufności transmisji urządzeń statkowych.

3. Niezidentyfikowani odbiorcy informacji o 

3. Niezidentyfikowani odbiorcy informacji o 

statkach.

statkach.

4. Konieczność zmiany częstotliwości pracy 

4. Konieczność zmiany częstotliwości pracy 

systemu.

systemu.

5. Konieczność wymiany urządzeń statkowych AIS.

5. Konieczność wymiany urządzeń statkowych AIS.

6. Ograniczona przepustowość systemu.

6. Ograniczona przepustowość systemu.

 

 

 

 

DZIĘKUJĘ

DZIĘKUJĘ

ZA

ZA

UWAGĘ

UWAGĘ