normy_10_2005.indd

w w w. e l e k t r o . i n f o . p l

n r 1 0 / 2 0 0 5

asadnym wydaje się nieobejmowanie
połączeniami wyrównawczymi metalo-

wych kranów instalowanych na plastyko-
wych rurach, a to z uwagi na to, że słup
wody w rurze wodociągowej budynku na
odcinku 1 m ma rezystancję większą niż
50 kΩ, co w przypadku pojawienia się jakie-
gokolwiek napięcia na częściach przewodzą-
cych obcych może stwarzać zagrożenie po-
rażeniowe. Trudno również nie zgodzić się
z tezą postawioną przez prof. dr. hab.
inż. Zdobysława Flisowskiego – przewodni-
czącego 55. KT PKN, z której wynika, że
podczas wyładowania atmosferycznego
przy bezpośrednim traﬁeniu pioruna w bu-
dynek około 50 % prądu wpływa do insta-
lacji wewnętrznych powodując pojawie-

nie się dużego napięcia na zastępczej opor-
ności słupa wody. Napięcie, będące wyni-
kiem przepływającego prądu piorunowego,
może stwarzać zagrożenie porażeniowe dla
ludzi przy dotknięciu metalowych elemen-
tów zainstalowanych na plastykowych ru-
rach (przy dużej rezystancji słupa wody prąd
o wielkości kilkunastu kiloamperów powo-
duje pojawienie się wysokiego napięcia).

Wydaje się zatem, że zarówno przeciwni-

cy, jak i zwolennicy tego rozwiązania mają ra-
cję. W warunkach normalnych połączenie wy-
równawcze metalowego kranu osadzonego na
plastykowej rurze może stwarzać zagrożenie
porażeniowe, o czym wielokrotnie pisali
dr inż. Edward Musiał i dr inż. Witold Jabłoń-
ski. Natomiast podczas wyładowania atmos-

systemy połączeń wyrównawczych

czy obejmować nimi metalowe krany instalowane

na nieprzewodzących rurach wodociągowych?

ferycznego przy braku tych połączeń poja-
wia się zagrożenie pochodzące od znacznego
napięcia odkładającego się na słupie wody,
wskutek przepływu dużego prądu pochodzą-
cego z wyładowania atmosferycznego.

Te dwa potencjalne zagrożenia występu-

ją w skrajnie różnych warunkach i nawza-
jem się wykluczają. Co zatem zrobić, by uzy-
skać właściwą ochronę od porażeń w każ-
dych warunkach? Rozwiązaniem problemu
może być objęcie metalowych kranów zain-
stalowanych na plastykowych rurach syste-
mem połączeń wyrównawczych poprzez sze-
regowe połączenie z iskiernikiem o napięciu
przeskoku nie większym niż dopuszczalne
długotrwale napięcie dotykowe. W warun-
kach normalnych występuje wówczas gal-
waniczna przerwa, która powoduje, że kran
nie jest objęty systemem połączeń wyrów-
nawczych. Natomiast podczas wyładowania
atmosferycznego, gdy na oporności słupa
wody zgromadzonego w rurze pojawia się
napięcie niebezpieczne, iskiernik doprowa-
dza do chwilowego połączenia galwaniczne-
go, które ulegnie naturalnemu przerwaniu
po zniknięciu zagrożenia.

mgr inż. Julian Wiatr

10.

PN-EN 60570:2000 Elektryczne systemy szynoprzewodowe zasilające do opraw

oświetleniowych.

Electrical supply track systems for luminaries.

PN-EN 60570:2004 (U) Elektryczne systemy szynoprzewodowe

zasilające do opraw oświetleniowych.

11.

PN-EN 60570:2000 / A2:2002 (U) Elektryczne systemy szynoprzewodowe zasilające do opraw

oświetleniowych (zmiana A2).

Electrical supply track systems for luminaries (amendment A2).

12.

PN-EN 60598-2-10:2002 (U) Oprawy oświetleniowe. Wymagania szczegółowe.

Przenośne oprawy oświetleniowe używane przez dzieci.

Luminaries.

Part 2: Particular requirements. Section 10: Portable child-appealing luminaries.

PN-EN 60598-2-10:2004 (U) Oprawy oświetleniowe. Wymagania szczegółowe.

Przenośne oprawy oświetleniowe używane przez dzieci.

13.

PN-EN 60598-2-22:2002 (U) Oprawy oświetleniowe. Wymagania szczegółowe.

Oprawy oświetlenia do oświetlania awaryjnego.

Luminaries.

Part 2-22: Particular requirements. Luminaries for emergency lighting.

PN-EN 60598-2-22:2004 Oprawy oświetleniowe. Część 2-22: Wymagania

szczegółowe. Oprawy oświetlenia do oświetlania awaryjnego.

14.

PN-EN 60810:2002 (U) Lampy do pojazdów drogowych. Wymagania funkcjonalne.

Lamps for road vehicles. Performance requirements.

PN-EN 60810:2004 (U) Lampy do pojazdów drogowych.

Wymagania funkcjonalne.

15.

PN-EN 60810:2002 / A1:2003 (U)

16.

PN-EN 60810:2002 / A2:2003 (U)

17.

PN-EN 60838-1:2002 (U) Różnorodne oprawki lampowe. Część 1: Wymagania ogólne

i badania.

Miscellaneous lamp holders. Part 1: General requirements and tests.

PN-EN 60838-1:2005 (U) Różnorodne oprawki lampowe.

Część 1: Wymagania ogólne i badania.

18.

PN-EN 60838-1:2002 / A2:2003 (U)

19.

PN-EN 60921:2002 (U) Stateczniki do świetlówek. Wymagania funkcjonalne.

Ballasts for tubular ﬂuorescent lamps. Performance requirements.

PN-EN 60921:2005 (U) Stateczniki do świetlówek. Wymagania funkcjonalne.

20.

PN-EN 61047:2002 (U) Przekształtniki elektroniczne obniżające napięcie prądu stałego lub

przemiennego do żarówek. Wymagania funkcjonalne.

DC or AC supplied electronic step-down

convertors for ﬁlament lamps. Performance requirements.

PN-EN 61047:2005 (U) Przekształtniki elektroniczne obniżające napięcie prądu

stałego lub przemiennego do żarówek. Wymagania funkcjonalne.

21.

PN-EN 61347-2-1:2002 (U) Urządzenia do lamp. Część 2-1: Wymagania szczegółowe

dotyczące urządzeń zapłonowych (innych niż zapłonniki tlące).

Lamp controlgear.

Part 2-1: Particular requirements for starting devices (other than glow starters).

PN-EN 61347-2-1:2005 Urządzenia do lamp. Część 2-1: Wymagania

szczegółowe dotyczące urządzeń zapłonowych (innych niż zapłonniki tlące).

22.

PN-EN 61347-2-7:2002 (U) Urządzenia do lamp. Część 2-7: Wymagania szczegółowe dotyczące

stateczników elektronicznych prądu stałego do oświetlenia awaryjnego.

Lamp controlgear.

Part 2-7: Particular requirements for d.c. supplied electronic ballast for emergency lighting.

PN-EN 61347-2-7:2005 Urządzenia do lamp. Część 2-7: Wymagania

szczegółowe dotyczące stateczników elektronicznych zasilanych

prądem stałym, do oświetlenia awaryjnego.

23.

PN-EN 61549:2002 Lampy różne. Miscellaneous lamps.

PN-EN 61549:2004 (U) Lampy różne.

24.

PN-76E-02032 Oświetlenie dróg publicznych. Highway lighting.

PN-CEN / TR 13201-1:2005 (U) Oświetlenie dróg.

Część 1: Wybór klas oświetlenia.

Jerzy Nowotczyński, Krystyna Nowotczyńska

Od pewnego czasu w środowiskach elektryków-praktyków toczy się dyskusja na temat obejmowania po-

łączeniami wyrównawczymi metalowych kranów instalowanych na nieprzewodzących rurach wodociągo-
wych. W polemikach ścierają się dwa poglądy: zwolenników i przeciwników tego rozwiązania.