Technik_pszczelarz_321[04].Z5.03

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

BoŜena Stępień

Prowadzenie marketingu w agrobiznesie
321[04].Z5.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inŜ. ElŜbieta Worobik

mgr inŜ. Jarosław Stępień

Opracowanie redakcyjne:

mgr Edyta Kozieł

Konsultacja:

dr inŜ. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

programu jednostki modułowej 321[04].Z5.03,

„Prowadzenie marketingu w agrobiznesie”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu technik pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Decyzje i systemy marketingowe w agrobiznesie

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Decyzje marketingowe w przedsiębiorstwie

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Zarządzanie marketingowe

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Rynki hurtowe i marketing międzynarodowy

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które uczeń
powinien mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluacja osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np. tekstu przewodniego,
ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].Z5.02

Zarządzanie

jednostką

gospodarczą

321[04].Z5
Ekonomika

i zarządzanie

w agrobiznesie

321[04].Z5.03

Prowadzenie

marketingu

w agrobiznesie

321[04].Z5.01

Funkcjonowanie

rolnictwa

w systemie

agrobiznesu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

analizować informacje zawarte róŜnych źródłach informacji,

−

określić miejsce rolnictwa i pszczelarstwa w agrobiznesie,

−

określić zasady zarządzania gospodarstwem rolniczym w tym pasiecznym,

−

obliczyć koszty i dochody produkcji rolniczej w tym pasiecznej,

−

sporządzić kalkulację opłacalności produkcji wybranego produktu,

−

ocenić kondycję ekonomiczną gospodarstwa rolnego i pasiecznego,

−

uŜytkować komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować działalność marketingową,

−

określić podstawowe funkcje marketingu,

−

scharakteryzować kategorie ekonomiczne związane z marketingiem,

−

określić cechy informacji i badań marketingowych,

−

zastosować instrumenty strategii marketingowej,

−

posłuŜyć się pojęciami z zakresu logistyki,

−

rozróŜnić elementy tworzące otoczenie przedsiębiorstwa oraz określić zaleŜność między
nimi,

−

określić pojęcie i znaczenie segmentacji na rynku,

−

rozróŜnić dostawców środków produkcji w agrobiznesie,

−

wyjaśnić mechanizm kształtowania się cen produktów rolniczych i Ŝywnościowych,

−

scharakteryzować kanały dystrybucji produktów rolniczych i pasiecznych,

−

określić rolę oraz miejsce hurtu i detalu w róŜnych sektorach agrobiznesu,

−

określić moŜliwości posługiwania się reklamą, promocją sprzedaŜy oraz sprzedaŜą
osobistą,

−

scharakteryzować zarządzanie marketingowe i jego znaczenie w decyzjach
marketingowych przedsiębiorstwa,

−

określić mocne i słabe strony oraz szanse i zagroŜenia gospodarstwa rolniczego, w tym
pasiecznego,

−

opracować plan marketingowy gospodarstwa pasiecznego,

−

scharakteryzować marketing międzynarodowy i globalny,

−

określić ograniczenia i moŜliwości eksportu i importu surowców i artykułów
Ŝ

ywnościowych,

−

określić cel i zalety rynków hurtowych oraz giełd towarowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

..................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Ekonomika i zarządzanie w agrobiznesie 321[04].Z5

Jednostka modułowa:

Prowadzenie marketingu w agrobiznesie 321[04].Z5.03

Temat: Tworzymy reklamy.

Cel ogólny: Poznanie procesu tworzenia reklamy oraz wdroŜenie do oceny skuteczności

reklamy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

omówić kolejne etapy procesu tworzenia reklamy,

−

zaprojektować poszczególne elementy procesu tworzenia reklamy,

−

opracować prostą reklamę zgodną z ustalonymi zasadami (kryteriami),

−

dokonać oceny skuteczności reklamy według ustalonych kryteriów

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektu,

−

praca w grupach,

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

Zajęcia odbywają się w formie warsztatu, uczniowie pracują w grupach i projektują
reklamę. KaŜde kolejne zadanie jest uzaleŜnione od wyniku poprzedniego.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

foliogram,

−

arkusze papieru,

−

flamastry, masa mocująca,

−

koperty z ćwiczeniami dla grup.

Przebieg zajęć:
1. Grupy losują firmę, dla której będą przygotowywać reklamę. Od tej pory kaŜdy następny

etap pracy będzie uzaleŜniony od wylosowanego rodzaju działalności.

2. Nauczyciel prezentuje foliogram „Tworzenie reklamy”.
3. Uczniowie dokonują wyboru celów, wykorzystując karty z celami marketingowymi,

medialnymi i reklamowymi.

4. Uczniowie wybierają adresatów projektowanej reklamy, dokonują segmentacji rynku,

wyznaczają kryteria wyboru, a następnie na ich podstawie określają adresatów, czyli
grupy docelowe. Nauczyciel rozdaje kartki „Segmentacja rynku”.

5. Uczniowie wybierają metodę pomocną przy określeniu wysokości wydatków na reklamę.

Grupy otrzymują karty z charakterystyką poszczególnych metod oraz przykładowe ceny
reklam w róŜnych mediach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Nauczyciel rozdaje kartki z cechami dobrego hasła reklamowego, uczniowie dobierają

treści przekazu reklamowego.

7. Uczniowie dokonują wyboru mediów, pomocą w tym etapie są karty z charakterystyką

reklamy prasowej, telewizyjnej, radiowej zewnętrznej oraz reklamy w mediach
wspomagających.

8. Po wybraniu mediów uczniowie przygotowują własną reklamę. W zaleŜności od

wybranych mediów: opracowują i rysują projekt reklamy prasowej, zewnętrznej lub
internetowej, przygotowując tekst reklamy radiowej.

9.  Nauczyciel rozdaje im arkusze ocen reklamy i omawia sposób oceniania.
10.  Uczniowie odgrywają przygotowane spoty reklamowe.
11.  Uczniowie  oceniają  przedstawione  kampanie  reklamowe  w  skali  od  0  do  2,  gdzie:

0 – nieakceptowane, 1 – poprawne, 2 – bardzo dobre.

Tabela 1. Arkusz oceny reklamy [opracowanie własne]

Nazwa firmy

Kryteria

..................

....................

.......................

.....................

Wybór celów

Wybór adresatów

BudŜet

Dobór
przekazywanej
treści

Dobór mediów

Suma punktów

Proszę ocenić przedstawione kampanie reklamowe w skali od 0 do 2, gdzie:
0 – nieakceptowane,
1 – poprawne,
2 – bardzo dobre.

Zakończenie zajęć
Po prezentacjach nauczyciel zbiera wypełnione arkusze oceny i sumuje punkty
poszczególnych zespołów na swoim arkuszu. Wygrywa grupa, która otrzyma największą
liczbę punktów.

Praca domowa
Zaprojektować reklamę dla własnego gospodarstwa pasiecznego.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczeń potrafi zaprojektować prostą reklamę zgodna z zasadami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

..................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Ekonomika i zarządzanie w agrobiznesie 321[04].Z5

Jednostka modułowa:

Prowadzenie marketingu w agrobiznesie 321[04].Z5.03

Temat: Przeprowadzenie analizy SWOT przedsiębiorstwa rolnego.

Cel ogólny: Sporządzanie analizy otoczenia i wewnętrznych warunków działania,

przewidywanie zmian, jakie zajdą w przyszłości, i określeniu, które z tych zmian
stwarzają szanse, a które są źródłem zagroŜeń dla działalności przedsiębiorstwa.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

określić mocne i słabe strony oraz szanse i zagroŜenia gospodarstwa rolnego,
w tym pasiecznego,

−

analizować zachowania firm na rynku rolno-spoŜywczym,

−

prognozować zachodzące zmiany na rynku rolno spoŜywczym,

−

przewidywać działania firm konkurencyjnych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia

−

tekst przewodni.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach z tekstem przewodnim i poradnikiem dla ucznia.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

tekst przewodni (załącznik nr 1),

−

foliogram z przykładową analizą SWOT,

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze papieru,

−

flamastry, masa mocująca.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel wyjaśnia sposób planowania marketingowego w oparciu o tak zwaną analizę

SWOT. Prezentuje foliogram z analizą SWOT Majątku Rogalin, uczniowie sporządzają
krótką notatkę na ten temat.

2. Uczniowie zapoznają się w grupach z tekstem przewodnim, przeprowadzają analizę

SWOT firmy M, dzielą arkusze papieru na cztery części, zaznaczają mocne i słabe strony,
szanse i zagroŜenia.

3. Uczniowie prezentują wyniki pracy w grupach, przyklejając arkusze papieru na tablicy,

jeden uczeń z grupy prezentuje rozwiązanie oraz uzasadnienie.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel sprawdza poprawność przeprowadzonej analizy, dokonując oceny pracy grup,
przedstawia poprawne rozwiązanie.
Uczniowie zapisują poprawne rozwiązanie do zeszytów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Decyzje i systemy marketingowe w agrobiznesie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj i porównaj definicje marketingu zawarte w dostępnych źródłach informacji

(szkolny słownik ekonomiczny, Internet, ksiąŜki i podręczniki do marketingu).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem moŜliwości posługiwania się Internetem,

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zgromadzić potrzebne ksiąŜki i podręczniki,
2)  sprawdzić dostępność do Internetu,
3)  wyszukać definicje w ksiąŜkach, wypisać je na kartce papieru formatu A4,
4)  wyszukać definicje w Internecie, wydrukować,
5)  przeanalizować odczytane definicje,
6)  wychwycić róŜnice w analizowanych definicjach,
7)  zapisać wnioski,
8)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

−

ksiąŜki i podręczniki dostępne w bibliotece szkolnej,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,

−

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

magnesy do tablicy lub masa mocującą.

Ćwiczenie 2

Na podstawie własnych doświadczeń podaj i omów przykłady przedsiębiorstw, które są

nastawione na zaspokojenie określonych potrzeb klientów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić hierarchię

potrzeb według piramidy Abrahama Maslowa

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać znane przedsiębiorstwa,
2) wymienić potrzeby, które zaspokajają,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Decyzje marketingowe w przedsiębiorstwie

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

WskaŜ 10 produktów występujących na rynku, których opakowanie Twoim zdaniem

ułatwia uŜytkowanie. Jakie podstawowe informacje powinno zawierać oznakowanie kaŜdego
produktu?  Zapoznaj  się  z  rozporządzeniem  Ministra  Rolnictwa  i  Gospodarki  śywnościowej
z 15 lipca 1994 r (z późniejszymi zmianami), w sprawie znakowania środków spoŜywczych,
uŜywek  i  substancji  dodatkowych  dozwolonych,  przeznaczonych  do  obrotu.  Oceń  czy
oznakowanie  10  oferowanych  do  sprzedaŜy  produktów  w  sklepie  połoŜonym  w  pobliŜu
Twojej szkoły spełnia wymogi tego rozporządzenia.

Wskazówki do realizacji.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem moŜliwości posługiwania się Internetem,
przygotować rozporządzenie MRiGś z 15 lipca 1994 r.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)  wymienić 10 produktów, których opakowanie ułatwia uŜytkowanie,
2)  uzasadnić wybór tych produktów,
3)  zapoznać się z rozporządzeniem MRiGś,
4)  wypisać  podstawowe  informacje,  które  powinny  znaleźć  się  na  opakowaniu  produktów

spoŜywczych,

5)  porównać z informacjami na istniejących opakowaniach,
6)  wypisać brakujące informacje, ocenić ich przydatność, znaczenie dla konsumenta,
7)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

praca z tekstem (rozporządzenie).

rodki dydaktyczne:

−

rozporządzenie MRiGś,

−

przykładowe opakowania produktów spoŜywczych powszechnego zakupu (15 szt.),

−

arkusze papieru formatu A4, flamastry.

Ćwiczenie 2

Sprzedawca miodu określił swoim klientom następujące warunki skonta:

−

okres skonta 20 dni,

−

kwota skonta 10%,

−

termin zapłaty dla nabywców, którzy nie chcą skorzystać ze skonta 60 dni.
Jaka kwotę powinien uiścić nabywca 500 kg miodu w cenie 18 zł za kilogram, jeŜeli:

a)  dokona zapłaty gotówką w momencie odbioru towaru,
b)  dokona zapłaty po upływie 10 dni od momentu otrzymania miodu,
c)  dokona zapłaty po upływie 25 dni od dnia dostawy,
d)  dokona zapłaty po upływie 60 dni od dnia dostawy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać definicję skonta,
2)  obliczyć kwotę do zapłaty,
3)  obliczyć kwotę skonta,
4)  przedstawić i zinterpretować wynik.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

arkusze papieru do obliczeń.

Ćwiczenie 3

Podaj po 3 przykłady wytwórców środków produkcji dla rolnictwa i pszczelarstwa

w pobliŜu Twojego miejsca zamieszkania, które stosują: dystrybucje intensywną, dystrybucję
wyłączną, dystrybucję selektywną.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia, wcześniej zapoznając uczniów z rodzajami dystrybucji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać wytwórców środków produkcji dla rolnictwa i pszczelarstwa znajdujących się

w pobliŜu jego miejsca zamieszkania,

2)  wypisać produkty lub usługi jakie oferują owe przedsiębiorstwa,
3)  wymienić rodzaje strategii dystrybucji, które stosują wymienione przedsiębiorstwa,
4)  pogrupować przedsiębiorstwa według rodzajów strategii dystrybucji,
5)  dokonać analizy sporządzonych zestawień,
6)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka dydaktyczna,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

papier formatu A4, flamastry.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Utwórz reklamę dla losowo wybranej grupy absolwentów szkoły średniej uwzględniając

wszystkie etapy procesu tworzenia reklamy: a) wybór celów reklamy, b) identyfikacja
odbiorców, dokonanie segmentacji rynku, określenie grupy docelowej, c) ustalenie budŜetu,
d) dobór treści przekazu reklamowego, e) wybór mediów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić uczniów na

grupy, grupy losują firmę, dla której będą przygotowywać reklamę, przechodząc przez
wszystkie etapy tworzenia reklamy. Nauczyciel prezentuje foliogram „Tworzenie reklamy”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z poszczególnymi etapami procesu tworzenia reklamy,
2)  zaprojektować poszczególne elementy procesu tworzenia reklamy,
3)  opracować prostą reklamę zgodną z ustalonymi zasadami (kryteriami),
4)  dokonać prezentacji swojej reklamy,
5)  dokonać oceny skuteczności reklamy według ustalonych kryteriów,
6)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

−

zestawy zagadnień, karty; z celami reklamy; segmentacją rynku; budŜetem;
z charakterystyką reklamy w określonych mediach,

−

arkusz oceny reklamy,

−

arkusze z przykładowymi cenami reklam w róŜnych mediach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zarządzanie marketingowe

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z tekstem przewodnim (załącznik nr 1), a następnie:

−

dokonaj analizy SWOT firmy „M”,

−

zinterpretuj działania marketingowe dostaw surowca do firmy. WskaŜ rozwiązania na
przyszłość,

−

oceń dystrybucję produktów firmy,

−

zaproponuj działania promocyjne produktów firmy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przedstawić

przykładową analizę SWOT i omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uwaŜnie tekst przewodni ćwiczenia,
2) podzielić kartkę papieru na cztery części, zaznaczyć mocne i słabe strony, szanse

i zagroŜenia,

3)  wpisać w odpowiednie miejsca mocne i słabe strony, szanse i zagroŜenia firmy M,
4)  ocenić sytuację firmy na rynku,
5)  zapisać wyniki,
6)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

tekst przewodni (załącznik nr 1),

−

papier formatu A4,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Sporządź prosty plan marketingowy dla własnego gospodarstwa pasiecznego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zaprezentować

przykładowy plan marketingowy oraz omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sporządzić opis warunków ekonomiczno przyrodniczych gospodarstwa,
2) przeprowadzić analizę SWOT dla własnego gospodarstwa pasiecznego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  opisać bieŜącą sytuację firmy z analizą rynków docelowych,
4)  wyznaczyć cele działalności marketingowej,
5)  sprecyzować problemy i moŜliwości działania firmy,
6)  określić strategie marketingowe,
7)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

tekst przewodni (załącznik nr 1),

−

papier formatu A4,

−

poradnik dla ucznia.

Załącznik nr 1

Zakłady Przemysłu Owocowo-Warzywnego „M” mają pięćdziesięcioletnią tradycję.

Zatrudniają  wielu  pracowników,  dla  których  godzina  zakończenia  pracy  jest  czasem
rozpoczęcia pracy w gospodarstwach rolnych, przy uprawach warzyw i owoców, na większą
skalę,  których  odbiorcą  jest  zakład,  w  którym  pracują.  Tworzy  to  atmosferę  swoistej  więzi,
którą  odczuwa  się  w  firmie.  Do  niedawna  był  to  zakład  państwowy  z  zarobkami  poniŜej
ś

redniej krajowej, chociaŜ wydaje się, Ŝe wynagrodzenie nie jest w tym wypadku

najistotniejszym  czynnikiem  motywującym.  Istotne  są  pochodne  zatrudnienia:  mieszkanie
z małym czynszem, emerytura itp. Doskonale wyczuwa tę atmosferę dyrektor firmy. Pomimo
trudnej  sytuacji  po  1990  r.,  firma  „M”  przetrwała,  osiągnęła  pewne  sukcesy:  nie  było
zwolnień,  protestów  związkowych.  Podstawowe  produkty  „M”  to:  koncentrat  pomidorowy,
soki  warzywno-owocowe,  dŜemy,  napoje  niegazowane  na  bazie  owoców  i  warzyw,  wina
sprzedawane  wyłącznie  na  rynku  krajowym  oraz  miody  i  miody  pitne  przedniej  jakości.
PowaŜny  udział  w  sprzedaŜy  zakładu  ma  sok  jabłkowy,  sprzedawany  innym  firmom  do
produkcji róŜnych napojów. Firma gwarantuje wysoką jakość swoich produktów i reaguje na
zapotrzebowanie  rynku,  czego  przykładem  moŜe  być  cieszący  się  uznaniem  konsumentów
dŜem dla diabetyków.

Bazą surowcową dla zakładów „M” są okoliczne wsie – dostawcą jest co drugie

gospodarstwo  rolne  lub  pasieczne.  W  sezonie  funkcjonuje  około  40  punktów  skupu,  które
prowadzą pracownicy oddelegowani. Dział zaopatrzenia surowcowego prowadzi kontraktację
wielu gatunków owoców i warzyw i gwarantuje odbiór surowca pomimo róŜnej koniunktury
w  poszczególnych  latach.  Taka  polityka  zaopatrzenia  pozwala  dyktować  ceny  skupu
w regionie.  Ceny  te  są  stosunkowo  mało  atrakcyjne,  ale  gwarantują  producentowi  zbyt.  Do
niedawna  marketing  w  firmie  nie  miał  naleŜnego  miejsca,  główną  funkcją  była  funkcja
sprzedaŜowa.  Marketing  wkraczał  do  firmy  w  sposób  improwizowany,  wykorzystując
dotychczasowych  pracowników  firmy.  Trzy  osoby  pracujące  w  komórce  marketingu
doskonale  pojmują  zadania  stojące  przed  marketingiem  w  nowoczesnej  firmie.  Obecne
usytuowanie  marketingu  w  strukturze  organizacyjnej  wyklucza  wpływ  na  wydział
zaopatrzenia,  transportu,  kadr,  finansów,  produkcji.  Niezbędna  komunikacja  pomiędzy  tymi
działami  odbywa  się  na  płaszczyźnie  półprywatnej,  polega  teŜ  na  częstych  naradach  pod
przewodnictwem dyrektora.

Pomimo tych trudności w zarządzaniu marketingiem kierownik działu zbytu i osoby

z działu marketingu zorganizowały sieć dystrybutorów w skali kraju opierając się na własnych
pracownikach. Odbyło się kilka podstawowych szkoleń z marketingu dla osób wytypowanych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Rynki hurtowe i marketing międzynarodowy

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie zgromadzonych źródeł informacji dokonaj analizy eksportu i importu

następujących produktów spoŜywczych: sera, szynki oraz miodu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić uczniów na

grupy, omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sprawdzić dostępność do Internetu,
2) wyszukać danych w roczniku statystycznym i innych dostępnych źródłach, wypisać je na

kartce papieru formatu A4,

3)  usystematyzować zebrane dane,
4)  przeanalizować dane,
5)  wyciągnąć wnioski,
6)  zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

rocznik statystyczny,

−

biuletyn informacyjny MRiRW,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,

−

arkusze papieru formatu A4,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

magnesy do tablicy lub masa mocująca.

Ćwiczenie 2

Wykonaj projekt promocji polskiej szynki wieprzowej na rynkach zagranicznych.

W  projekcie  połóŜ  zwłaszcza  nacisk  na  „tańsze”  formy  promocji  takie  jak:  public  relations,
publicity,  promocja  sprzedaŜy,  opakowanie.  Wybierz  odpowiednie  kanały  dystrybucji  na
rynku międzynarodowym.

Wskazówki do realizacji.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić uczniów na

grupy, omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)  wykorzystać zgromadzone dane dotyczące wielkości eksportu szynki,
2)  zebrać informacje o odbiorcach,
3)  przypomnieć wiadomości dotyczące narzędzi promocji,
4)  dobrać narzędzia do projektu promocji,
5)  wykonać projekt.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

rocznik statystyczny,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką,

−

arkusze papieru formatu A4,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

magnesy do tablicy lub masa mocującą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Prowadzenie marketingu

w agrobiznesie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 8, 11,17, 18, 19, 20, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. c, 5. a, 6. c, 7. a, 8. c, 9. a, 10. d, 11. d,

12. b, 13. b, 14. b, 15. d, 16. c, 17. c, 18. b, 19. d, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

RozróŜnić dobra komplementarne

RozróŜnić dobra substytucyjne

Wyjaśnić pojęcie marketingu

Wymienić instrumenty marketingu mix

Analizować fazy cyklu Ŝycia produktu

Scharakteryzować strategie cenowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

RozróŜnić rodzaje rabatów

Scharakteryzować metody ustalania cen

Wyjaśnić proces dystrybucji

10 Ocenić znaczenie kanałów dystrybucji

11 Scharakteryzować pojecie logistyki

Wybrać kanały dystrybucji dla
poszczególnych produktów

13 Wymienić rodzaje reklam

14 Zdefiniować public relations

Zastosować rodzaje reklam
w gospodarstwie pasiecznym

16 Zdefiniować merchandising

17 Przeprowadzić analizę SWOT

18 Scharakteryzować plan strategiczny

19 Stworzyć plan marketingowy

20 Analizować marketing globalny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia
5.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli.
6.  Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
7.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

5. Test zawiera 20 zadań, do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 50 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Spośród wymienionych par produktów wybierz te, które są komplementarne

a)  zeszyt i papier.
b)  dyskietka i komputer.
c)  bułka i chleb.
d)  benzyna i olej napędowy.

2. Spośród wymienionych par produktów wybierz te, które są substytucyjne

a)  masło i margaryna.
b)  samochód i benzyna.
c)  ksiąŜka i zeszyt.
d)  czapka i rękawiczki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Marketing to

a)  filozofia działania firmy.
b)  analizowanie.
c)  planowanie.
d)  wszystkie odpowiedzi są poprawne.

4. Do instrumentów marketingu mix nie naleŜy

a)  promocja.
b)  cena.
c)  gwarancja.
d)  dystrybucja.

5. Największa sprzedaŜ produktu występuje w fazie

a)  wzrostu.
b)  spadku.
c)  wprowadzenia.
d)  dojrzałości.

6. Najkorzystniejszą strategią cen dla klienta jest

a)  strategia „zbierania śmietanki”.
b)  strategia przeładowania.
c)  strategia wysokiej wartości.
d)  strategia średniej wartości.

7. Forma premiująca odbiorców opłacających szybko to

a)  skonto.
b)  rabat przestrzenny.
c)  rabat funkcjonalny.
d)  rabat ilościowy.

8. Metoda popytowa ustalania cen polega na tym, Ŝe

a) decyzje

dotyczące

ceny

są

podejmowane po analizie cen produktów

konkurencyjnych.

b) cena powstaje przez dodanie kosztów jakie firma poniosła w związku

z wytworzeniem danego produktu.

c) ustalanie cen polega na tym, Ŝe podstawą wyznaczenia ceny jest istniejący lub

przewidywany popyt.

d) firma ustala cenę na swój produkt, na poziomie wyŜszym od ceny przewodniej.

9. Dystrybucja obejmuje wszelkie czynności związane z

a) pokonywaniem przestrzennych, czasowych i ilościowych róŜnic występujących

pomiędzy producentem a konsumentem.

b)  zaspokajaniem gustów i preferencji konsumentów.
c)  koniecznością magazynowania produktów.
d)  przemieszczaniem  produktów  przy  wykorzystaniu  róŜnych  moŜliwości  sortowania

i pakowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Zaletą kanału bezpośredniego w sprzedaŜy miodu jest

a)  szybki przepływ informacji.
b)  bezpośredni kontakt klienta z producentem.
c)  moŜliwość negocjowania ceny.
d)  wszystkie wyŜej wymienione.

11. Logistyka zajmuje się

a)  pakowaniem i magazynowaniem produktów.
b)  kształtowaniem strategii cenowej w firmie.
c)  prowadzeniem negocjacji w kanałach dystrybucji.
d)  fizycznym przepływem towarów miedzy przedsiębiorstwami i wewnątrz nich.

12. Który z poniŜszych kanałów dystrybucji zastosowałbyś przy detalicznej sprzedaŜy jabłek

przez producenta
a)  producent – konsument.
b)  producent – detalista – konsument.
c)  producent – hurtownik – detalista – konsumentów.
d)  producent – importer – hurtownik – detalista – konsument.

13. Promując środki ochrony roślin zastosowałbyś reklamę

a)  satysfakcjonującą.
b)  informacyjną.
c)  emocjonalną.
d)  tworzącą nawyk.

14. Public relations to

a)  rozmowa handlowa.
b)  kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy.
c)  oferowanie nabywcom dodatkowych korzyści.
d)  forma kontaktowania się przedsiębiorstwa z rynkiem.

15. Najlepszą formą promocji w małym gospodarstwie pasiecznym jest

a)  reklama.
b)  sponsoring.
c)  marketing bezpośredni.
d)  sprzedaŜ bezpośrednia.

16. Merchandising zajmuje się

a)  analizą gustów konsumentów.
b)  projektowaniem wystaw i targów.
c)  sposobem prezentacji towarów w sklepach.
d)  przepływem towarów.

17. Analiza SWOT to analiza

a)  badań marketingowych.
b)  gustów i preferencji konsumentów.
c)  mocnych i słabych stron, szans i zagroŜeń.
d)  skuteczności promocji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Prowadzenie marketingu w agrobiznesie.

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Prowadzenie marketingu

w agrobiznesie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 16, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 10,15, 17, 18, 19, 20, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. d, 5. a, 6. a, 7. c, 8. a, 9. c, 10. a, 11. b,

12. c, 13. a, 14. c, 15. d, 16. d, 17. a, 18. b, 19. d, 20. c,

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Sklasyfikować potrzeby

Dobrać metody badań do określonej
dziedziny gospodarki

Określić specyfikę płodów rolnych

Wymienić funkcje opakowania

Scharakteryzować strategie cenowe

Scharakteryzować strategie dystrybucji

Wymienić zalety kanałów
bezpośrednich dystrybucji

Dobrać kanały dystrybucji dla miodu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnić funkcje promocji

10 Analizować fazy cyklu Ŝycia produktu

11 Wymienić etapy tworzenia reklamy

Zastosować metody tworzenia budŜetu
reklamy

13 Zdefiniować pojęcie publicity

14 Zdefiniować pojęcie sponsoringu

Podkreślić korzyści wynikające
z posiadania silnej marki

16 RozróŜnić elementy zarządzania

17 Scharakteryzować plan operacyjny

Analizować marketing
międzynarodowy

Analizować korzyści i mankamenty
eksportu

Ocenić skuteczność badań
marketingowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

5. Test zawiera 20 zadań, do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 50 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Pięć grup potrzeb według A Maslow to potrzeby

a)  fizjologiczne, bezpieczeństwa, pracowania, samokształcenia, zabawy.
b)   fizjologiczne, bezpieczeństwa, afiliacji, uznania, samorealizacji.
c)  bezpieczeństwa, samokształcenia, uznania, pragnienia, samorealizacji.
d)  fizjologiczne, samorealizacji, kształcenia, pracowania, odpoczywania.

2. Jedną z metod badań w rolnictwie, w tym w pszczelarstwie moŜe być

a)  losowanie.
b)  wywiad.
c)  obserwacja.
d)  testy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Specyficzne cechy wpływające na marketing płodów rolnych to

a)  łatwość pozyskiwania.
b)  krotka trwałość.
c)  długi okres przechowywania.
d)  mała wartość.

4. Opakowanie produktu spełnia następującą funkcję

a)  zabezpiecza przed uszkodzeniem.
b)  reklamuje towar.
c)   informuje o zawartości.
d)  wszystkie wyŜej wymienione odpowiedzi są poprawne.

5. Narzędzia wykorzystywane w kształtowaniu strategii cenowych to

a)  rabat funkcjonalny.
b)  promocje.
c)  sprzedaŜ „po kosztach”.
d)  dodatkowe korzyści dla klientów.

6. Strategia dystrybucji selektywnej polega na

a)  oferowaniu produktu w ograniczonej liczbie miejsc.
b)  grupowaniu produktów.
c)  dotarciu do ograniczonej liczby klientów.
d)  segmentacji rynku.

7. Do zalet bezpośrednich kanałów dystrybucji zalicza się

a)  dotarcie do duŜej liczby klientów.
b)  moŜliwość szerokiej promocji firmy.
c)  moŜliwość ustalania niskich (konkurencyjnych) cen.
d)  mała konkurencyjność firmy.

8. Który z poniŜszych kanałów dystrybucji zastosowałbyś przy sprzedaŜy miodu przez

pszczelarza prosto z pasieki
a)  producent – konsument.
b)  producent – detalista – konsument.
c)  producent – hurtownik – detalista – konsumentów.
d)  producent – importer – hurtownik – detalista – konsument.

9. Funkcja pobudzająca promocji to

a)  informowanie klientów o wprowadzeniu produktu na rynek.
b)  tworzenie zestawu pozacenowych instrumentów rywalizacji na rynku.
c)  wywołania określonych zachowań rynkowych nabywcy skłaniających go do zakupu.
d)  skłonienie do penetracji rynku.

10. W której fazie cyklu Ŝycia produktu zastosowałbyś najintensywniejszą reklamę

a)  wprowadzenia.
b)  wzrostu.
c)  dojrzałości.
d)  spadku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Pierwszym etapem tworzenia reklamy jest

a)  ustalenie budŜetu.
b)  wybór celów.
c)  wybór treści.
d)  wybór adresatów.

12. Metoda ustalania budŜetu w reklamie „Wszystko, na co stać firmę” polega na

a)  poznaniu budŜetu konkurencji.
b)  określaniu celu, rodzaju komunikatów, mediów i zasad ich wykorzystywania.
c)  stosowaniu tej metody przez firmy w trudnej sytuacji finansowej.
d)  określeniu stałego poziom wydatków na reklamę jako ustalony procent od sprzedaŜy.

13. Publicity jest to

a) kaŜda informacja na temat firmy lub jej oferty, ukazująca się w mediach

nieodpłatnie.

b)  tworzenie, utrzymywanie lub odzyskiwanie dobrego imienia.
c)  działanie mające na celu wytworzenie sprzyjającej atmosfery wokół produktu.
d)  przekazywanie informacji o produkcie poprzez jego reklamowanie.

14. Sponsoring polega na

a)  stosowaniu okresowych obniŜek cen.
b)  nagradzaniu stałych klientów.
c)  subsydiowanie osób, instytucji w zamian za promowanie firmy, marki.
d)  przepychanie produktu przez kanał dystrybucji.

15. Korzyści wynikające z posiadania silnej marki to

a)  umoŜliwienie osiągnięcia wyŜszego udziału w rynku.
b)  obniŜenia elastyczności cenowej popytu.
c)  ułatwianie wprowadzania nowych produktów na rynek.
d)  wszystkie wymienione odpowiedzi są poprawne.

16. Zarządzanie obejmuje następujące elementy

a)  kalkulację kosztów.
b)  prowadzenie działań konkurencyjnych.
c)  analizę rynku.
d)  planowanie, organizowanie i kierowanie.

17. Plan operacyjny opracowuje się na

a)  1–2 lata.
b)  3–5 lata.
c)  6–8 lat.
d)  powyŜej 10 lat.

18. Przyczyny dla których firmy angaŜują się w marketing międzynarodowy to

a) nadwyŜka finansowa w firmie.
b) moŜliwość uzyskania większych zysków na rynkach, na których istnieje luka

asortymentowa.

c) nadwyŜka produkcyjna w firmie.
d) zbyt duŜa konkurencja na rynku krajowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Prowadzenie marketingu w agrobiznesie.

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Cholewicka-Goździk K.: Marketing produktów rolno-Ŝywnościowych. Fundacja

Programów Pomocy dla Rolnictwa, Warszawa 1997

2. Kotler Ph.: Marketing, analiza, planowanie, wdraŜanie i kontrola. Gebethner & Ska,

Warszawa 1994

3.  Musiałkiewicz J.: Marketing. Ekonomik, Warszawa 2003
4.  Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002
5.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999
6.  Przybyłowski K. i in.: Marketing”. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998
7.  Szymoniuk  B.:  Promocja  i  reklama.  Wydawnictwo  Uczelniane  Politechniki

Lubelskiej, Lublin 1998

8. Wilde J.: Pszczelarstwo, to moŜe być biznes. Sądecki Bartnik, Nowy Sącz 1999
9. Wiśniewski A.: Marketing. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000

Czasopisma
Marketing przy kawie
Pasieka
Pszczelarstwo
Pszczelarz Polski