w serwerze) z informacjami
o tytule, wykonawcy i cza-
sie trwania. W zale¿noci
od oprogramowania zapi-
sywany dwiêk jest podda-
wany kompresji ró¿nego
stopnia, co decyduje o jako-
ci muzyki. Inna jakoæ jest
przy przep³ywnoci 128 Kb/s, 160 Kb/s,
192 Kb/s, jeszcze inna odpowiada CD.
W szafie, tak jak w komputerze mo¿na za-
k³adaæ katalogi tematyczne zwi¹zane z ga-
tunkami muzyki, dyskografie, u³atwiaj¹ce
odnajdywanie utworów. Dodatkowe opisy
tworzy siê przy u¿yciu klawiatury po do³¹cze-
niu jej do serwera. U³atwieniem w wyszuki-
waniu utworów jest menu wywietlane po
do³¹czeniu serwera do telewizora. Utwory
z listy wybiera siê kursorem wywietlanym
na ekranie telewizora lub przyciskami urz¹-
dzenia, korzystaj¹c z wywietlacza. Mo¿na
programowaæ ró¿ne sk³adanki muzyczne
oraz datê i czas ich odtwarzania.
W serwerze M1000 mo¿na instalowaæ twar-
de dyski (opcje) o pojemnoci od 75 GB
do 225 GB, do przechowywania utworów
muzycznych o ³¹cznym czasie od 1300 do
4500 godzin w formacie MP3. Pamiêæ ser-
wera M57 zapamiêtuje do 2000 CD. Serwe-
ry mog¹ jednoczenie odtwarzaæ ró¿ne
utwory w kilku pomieszczeniach. Serwer
M1000 ma 16 wyjæ, co umo¿liwia nag³o-
nienie 16 pomieszczeñ, a serwer M57 32!
Oczywicie w ka¿dym z pomieszczeñ mu-
si byæ wzmacniacz i para g³oników.
Twardy dysk w radioodtwarzaczu
samochodowym
Firma Pioneer zastosowa³a twardy dysk
w radioodtwarzaczu samochodowym DEH-
900HDD (rys. 3), umo¿liwiaj¹c stworzenie
samochodowej szafy graj¹cej, szczególnie
przydatnej zawodowym kierowcom. Dziêki
niej kierowca nie poszukuje i nie zmienia p³yt
lub kaset magnetofonowych, a koncentruje
siê na prowadzeniu samochodu. W radiood-
twarzaczu jest napêd CD, tuner radiowy
AM/FM, twardy dysk 10 GB i szczelina na
przenon¹ pamiêæ MagicGate Memory
Stick. W pamiêci dysku mo¿na przechowy-
waæ do 150 godzin nagrañ muzycznych,
uzupe³nionych tytu³ami i nazwiskami wy-
konawców. Tworzenie list umo¿liwia opro-
gramowanie firmy Gracenote CDDB. Ulubio-
ne utwory przepisuje siê z pamiêci Memo-
ry Stick na twardy dysk lub odtwarza bezpo-
rednio z niej. Mo¿na równie¿, odwrotnie,
kopiowaæ muzykê z twardego dysku do pa-
miêci Memory Stick i odtwarzaæ j¹ w domo-
wym systemie komputerowym audio. Wybie-
ranie utworów jest proste dziêki nowemu sy-
stemowi obs³ugi.
W radioodtwarzaczu zastosowano system
MagicGate i SDMI zabezpieczaj¹cy przed
nielegalnym kopiowaniem utworów.
Audioprocesor zawiera: Auto Equaliser do-
pasowuj¹cy automatycznie charakterystykê
dwiêku do typu samochodu. Poziom dwiê-
ku w samochodzie w zale¿noci od pozio-
mu ha³asu ruchu ulicznego czy szumu wia-
tru kontroluje funkcja Auto Sound Leveli-
ser. Wbudowany 13-punktowy Equaliser
umo¿liwia precyzyjne ustawienie indywidu-
alnej charakterystyki dwiêku. Moc wyjcio-
wa wzmacniacza na tranzystorach MO-
SFET wynosi 4 x 45 W, jest te¿ wyjcie na
wzmacniacz zewnêtrzny. Interesuj¹c¹ nowo-
40
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2002
Coraz wiêkszym
zainteresowaniem
producentów sprzêtu
audio-wideo ciesz¹ siê
twarde dyski, które
wzbogacaj¹ ten sprzêt
o kilka zalet,
niedostêpnych przy
tradycyjnych
nonikach _ jakimi
s¹ kasety
magnetofonowe,
czy magnetowidowe.
TWARDE DYSKI
W SPRZÊCIE AUDIO-WIDEO
Szafy graj¹ce _ serwery
dwiêku
Tradycyjn¹ szafê graj¹c¹ z p³ytami winylo-
wymi lub CD zaczynaj¹ zastêpowaæ ser-
wery dwiêku (Sound server). Przyk³adem
mog¹ byæ serwery firmy brytyjskiej Imerge
(rys. 1) i szwajcarskiej Revox (rys. 2). Ser-
wer wielkoci amplitunera sk³ada siê z twar-
dego dysku oraz napêdu p³yt CD. Rozwi¹-
zanie napêdu CD mo¿e byæ w postaci szu-
flady (S1000 Imerge) lub szczeliny w obu-
dowie (M1000 Imerge). Specjalistyczne
oprogramowanie umo¿liwia kodowanie
i kompresjê sygna³u z p³yt CD lub winylo-
wych (po do³¹czeniu adaptera do wejcia
analogowego serwera) i zapis na twardym
dysku. Na dysku o pojemnoci 40 GB mo¿-
na zapisaæ 64 godzin muzyki, a w postaci pli-
ków muzycznych MP3 a¿ 700 godzin. Ko-
piowanie p³yty CD na dysk odbywa siê za-
zwyczaj w krótszym czasie ni¿ trwanie utwo-
ru (szybkie kopiowanie). ród³em dwiêku
mog¹ byæ ci¹gniête z Internetu pliki mu-
zyczne, np. MP3 (wbudowany modem
Rys. 1. Serwery dwiêku S1000 firmy Imerge
Rys. 2. Serwer dwiêku M57 firmy Revox
Rys. 3. Radioodtwarzacz samochodowy DEH900HDD firmy Pioneer
41
ci¹ jest PC-link kit do do³¹czenia kamery wi-
deo lub aparatu fotograficznego, aby skorzy-
staæ z wywietlacza radioodtwarzacza.
Twardy dysk w magnetowidzie
i telewizorze
Na wystawie IFA w Berlinie firma JVC przed-
stawi³a prototyp telewizora AV-32DD2 z wbu-
dowanym twardym dyskiem (20 GB) i magne-
towid S-VHS z twardym dyskiem HM-
HDS1EU, a firma Thomson cyfrowy magne-
towid tylko z twardym dyskiem UDR 001.
Jak wykaza³y badania, wiêkszoæ u¿ytkow-
ników magnetowidów wykorzystuje tylko
trzy kasety do codziennego zapisu filmów,
aby je obejrzeæ w póniejszym terminie,
a niewielu chce je archiwizowaæ. Na twar-
dym dysku o pojemnoci 40 GB mo¿na za-
pisaæ 40 godzin programu telewizyjnego
lub 7 godzin obrazu jakoci DVD. Twardy
dysk w telewizorze czy magnetowidzie stwa-
rza dodatkowe udogodnienia. Przerywaj¹c
ogl¹danie programu (np. z powodu telefonu)
mo¿na uruchomiæ jego zapis, aby odtworzyæ
póniej od miejsca zatrzymania, zanim na-
granie siê zakoñczy. W dowolnym momen-
cie zapisywania mo¿na podgl¹daæ powtór-
kê, np. strzelenia gola w zwolnionym tempie
lub poklatkowo. Mo¿na tak¿e ogl¹daæ inny
film zapisany na twardym dysku.
Zapis obrazu na twardym dysku magneto-
widu UDR 001 (rys. 4) u³atwia realizacjê
funkcji Progressive Scan _ jednoczesnego
wywietlenia pó³obrazów zwiêkszaj¹cego
rozdzielczoæ obrazu. Do wyboru s¹ roz-
dzielczoci VGA, SVGA, XGA, UXGA.
Dostêp do filmu mo¿na zabezpieczyæ ha-
s³em lub usun¹æ wybran¹ sekwencjê (do
256 sekwencji na film). Dziêki funkcji Navic-
lick/Program Info, jak w telewizorach Thom-
sona, ³atwo programuje siê nagrania, które
s¹ automatycznie tytu³owane. Na twardy
dysk mo¿na mo¿na nagraæ do 8 tys. zdjêæ
ze ród³a wideo i stworzyæ w³asny album.
Oczywicie zapis dysku mo¿na przegraæ
na magnetowid.
Po do³¹czeniu urz¹dzenia do gniazda tele-
fonicznego, korzystaj¹c z wybierania tono-
wego, mo¿na uruchomiæ lub zaprogramo-
waæ nagranie. Dodatkowo wywietla siê na
ekranie telewizora numer rozmowy przy-
chodz¹cej.
Magnetowid firmy Thomson ma siê ukazaæ
pod koniec roku.
Obecnie na rynku polskim ju¿ jest magneto-
wid HM-HDS1 firmy JVC (rys. 5) z napêdem
kaset S-VHS/VHS i twardym dyskiem (40
GB) w obudowie. Zalet¹ dwóch rodzajów
pamiêci jest mo¿liwoæ nagrywania filmu na
twardym dysku
i ogl¹dania filmu
z kasety lub odwrot-
nie, a wspólna obu-
dowa eliminuje k³o-
poty z konfiguracj¹
urz¹dzenia. Zajmuje
ono mniej miejsca,
a mo¿na korzystaæ
z posiadanej ju¿ ta-
moteki.
Sygna³y analogowe wizyjny i foniczny s¹
kodowane w systemie MPEG2. Do wyboru
s¹ cztery rodzaje kompresji decyduj¹ce
o jakoci obrazu i czasie zapisu. Najlepsz¹
jakoæ obrazu
otrzymuje siê
przy zapisie
w trybie SP
(przep³ywnoæ
6,4 Mbit/s),
obraz jest jako-
ci DVD, a po-
jemnoæ dysku
wystarcza na
14-godzinne
nagrywani e.
Pozosta³e tryby zapisu to: LP (4,5 Mbit/s) _
20 godzin, Extra Play EP (3,2 Mbit/s) _ 28
godzin i Super EP (2,2 Mbit/s) _ 40 godzin.
Za pomoc¹ funkcji Time Save Playback od-
twarza siê film ze zwiêkszon¹ o po³owê
szybkoci¹ (s³yszalna fonia), czego efektem
jest nieznacznie przyspieszona akcja filmu
z foni¹, za to dwugodzinny film mo¿na za-
liczyæ w godzinê.
Przy zapisie na twardym dysku, z timerem
lub bez, mo¿na zacz¹æ ogl¹danie filmu za-
nim zostanie on zapisany do koñca, a zwiêk-
szaj¹c szybkoæ odtwarzania dogoniæ ak-
cjê, co nie by³o dotychczas mo¿liwe w ma-
gnetowidzie.
Wygodn¹ funkcj¹ do obs³ugiwania twarde-
go dysku i magnetowidu jest funkcja Navi-
gator. Sk³ada siê ona z trzech funkcji: Index
Picture, Program Dubbing i Random As-
semble Editing. Pocz¹tek zapisu jest ozna-
czony indeksem, dziêki któremu u³atwione
jest wyszukiwanie filmu (Index Picture). To-
warzyszy temu na ekranie obraz klatki oraz
komentarz. Automatycznie jest wpisywana
data, godzina rozpoczêcia i koniec zapisu,
czas zapisu, nazwa programu telewizyjne-
go, kategoria programu telewizyjnego, a sa-
memu mo¿na wprowadziæ nazwê filmu. Wy-
starczy zaznaczyæ klatkê, a odtwarzanie
rozpocznie siê od tego miejsca.
U³atwione jest kopiowanie filmów z twar-
dego dysku na magnetowid. Zaznaczaj¹c
pocz¹tkow¹ klatkê rozpoczyna siê kopiowa-
nie (Dubbing). Oba urz¹dzenia s¹ synchro-
POZNAJEMY SPRZÊT
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2002
Rys. 4. Magnetowid cyfrowy UDR001firmy Thomson
Rys. 5. Magnetowid HM-HDS1 z napêdem kaset S-VHS/VHS firmy JVC
nizowane, wiêc magnetowid
uruchomi siê i zatrzyma w od-
powiednim momencie.
Dla posiadaczy kamer wideo
istotnym zastosowaniem twar-
dego dysku jest mo¿liwoæ
monta¿u filmów. Nale¿y prze-
graæ film na twardy dysk, poci¹æ
na fragmenty, a nastêpnie po-
³¹czyæ (8 fragmentów) w usta-
lonej kolejnoci. Mo¿na tak¿e dograæ lub za-
mieniæ cie¿kê dwiêkow¹. Przy potrzebie
wykonania kilku kopii filmu wymienia siê jedy-
nie kasety i za ka¿dym razem otrzymuje siê
doskona³¹ jakoæ zapisu.
Dostêp do wybranych scen na dysku jest
prawie natychmiastowy, nie trzeba przewi-
jaæ tamy. Najwiêksza szybkoæ przewija-
nia z podgl¹dem jest 360 razy wiêksza ni¿
szybkoæ standardowa SP, a wiêc dwugo-
dzinny zapis mo¿na przejrzeæ w 40 s. Po-
zosta³e szybkoci to 60, 15, 5, 3 SP do
przodu lub do ty³u. Tak¿e w zwolnionym
tempie dostêpne s¹ szybkoci 1/2, 1/6 a na-
wet 1/18. W magnetowidzie do dyspozycji
jest przewijanie z podgl¹dem _ przyspieszo-
ne lub zwolnione i przewijanie poklatkowe.
Magnetowid ma mo¿liwoæ zapisu 640 tam
i 2000 tytu³ów, co u³atwia tworzenie biblio-
teki. Do wyboru jest 16 kategorii, np. Wiado-
moci, Sport, Film, Muzyka i mo¿liwoæ
stworzenia w³asnej. Po w³o¿eniu tamy wy-
wietlana jest zawartoæ, a zaznaczenie ty-
tu³u powoduje przewiniêcie tamy do pocz¹t-
ku nagrania. Napêd na kasety VHS umo¿-
liwia nagrywanie kaset VHS i S-VHS.
Magnetowid S-VHS ma typowe wyposa¿e-
nie wy¿szej klasy magnetowidu firmy JVC.
Uk³adami poprawiaj¹cymi jakoæ obrazu
s¹: BEST, Digital 3R, Digital TBC (Time Ba-
se Corrector) oraz Picture Control.
System BEST (Biconditional Equalized Sy-
gnal Tracking) automatycznie ocenia ja-
koæ tamy oraz stan g³owic i optymalizuje
parametry zapisu i odczytu tak, aby uzy-
skaæ jak najlepszy obraz. Uk³ad Digital
3R przetwarza sygna³ luminancji, co powo-
duje lepsze odtwarzanie detali. Cyfrowy
uk³ad TBC usuwa dr¿enie (jitter) i zak³óce-
nia w sygnale wizyjnym, szczególnie wi-
doczne na krawêdziach konturów, przy od-
twarzaniu starych kaset.
Funkcj¹ Picture Control koryguje siê rêcznie
jakoæ obrazu.
Przystawki abonenckie
z twardym dyskiem
Coraz liczniejsz¹ grup¹ sprzêtu s¹
przystawki abonenckie, popularnie
nazywane set top boksami,
w których zaczêto stosowaæ twarde
dyski. Najczêciej s¹ to dyski o po-
jemnoci od 20
÷
80 GB. Ich ró¿no-
rodnoæ jest znacznie wiêksza ze
wzglêdu na rodzaje telewizji cyfro-
wej: satelitarn¹ DVB-S, kablow¹ (DVB-C)
i naziemn¹ (DVB-T).
Firma Panasonic oferuje model AV-HDB1EC
(rys. 6) z bardzo szybkim 3,5-calowym dys-
kiem Firewire, w którym sygna³ wizyjny jest
kodowany w systemie MPEGR-TS, a sygna³
foniczny w MPEG1-Layer2. Tuner jest prze-
znaczony do odbioru telewizji satelitarnej
DVB-S. Zapisany program mo¿na skopio-
waæ na magnetowid. Jest w nim tak¿e elek-
troniczny przewodnik EPG do szybkiego
programowania audycji telewizyjnych przez
zaznaczenie wybranej pozycji. Lista mo¿e
sk³adaæ siê z 24 pozycji. Tak jak w opisywa-
nych magnetowidach, jest funkcja Time Shi-
ft do ogl¹dania wczeniejszych sekwencji
podczas nagrywania.
n
Jerzy Justat
42
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2002
Rys. 6. Przystawka abonencka NV-HDB1EC firmy Panasonic