w serwerze) z informacjami

o tytule, wykonawcy i cza-

sie trwania. W zale¿noœci

od oprogramowania zapi-

sywany dŸwiêk jest podda-

wany kompresji ró¿nego

stopnia, co decyduje o jako-

œci muzyki. Inna jakoœæ jest

przy przep³ywnoœci 128 Kb/s, 160 Kb/s,

192 Kb/s, jeszcze inna odpowiada CD.

W szafie, tak jak w komputerze mo¿na za-

k³adaæ katalogi tematyczne zwi¹zane z ga-

tunkami muzyki, dyskografie, u³atwiaj¹ce

odnajdywanie utworów. Dodatkowe opisy

tworzy siê przy u¿yciu klawiatury po do³¹cze-

niu jej do serwera. U³atwieniem w wyszuki-

waniu utworów jest menu wyœwietlane po

do³¹czeniu serwera do telewizora. Utwory

z listy wybiera siê kursorem wyœwietlanym

na ekranie telewizora lub przyciskami urz¹-

dzenia, korzystaj¹c z wyœwietlacza. Mo¿na

programowaæ ró¿ne sk³adanki muzyczne

oraz datê i czas ich odtwarzania.

W serwerze M1000 mo¿na instalowaæ twar-

de dyski (opcje) o pojemnoœci od 75 GB

do 225 GB, do przechowywania utworów

muzycznych o ³¹cznym czasie od 1300 do

4500 godzin w formacie MP3. Pamiêæ ser-

wera M57 zapamiêtuje do 2000 CD. Serwe-

ry mog¹ jednoczeœnie odtwarzaæ ró¿ne

utwory w kilku pomieszczeniach. Serwer

M1000 ma 16 wyjœæ, co umo¿liwia nag³o-

œnienie 16 pomieszczeñ, a serwer M57 32!

Oczywiœcie w ka¿dym z pomieszczeñ mu-

si byæ wzmacniacz i para g³oœników.

Twardy dysk w radioodtwarzaczu

samochodowym

Firma Pioneer zastosowa³a twardy dysk

w radioodtwarzaczu samochodowym DEH-

900HDD (rys. 3), umo¿liwiaj¹c stworzenie

samochodowej szafy graj¹cej, szczególnie

przydatnej zawodowym kierowcom. Dziêki

niej kierowca nie poszukuje i nie zmienia p³yt

lub kaset magnetofonowych, a koncentruje

siê na prowadzeniu samochodu. W radiood-

twarzaczu jest napêd CD, tuner radiowy

AM/FM, twardy dysk 10 GB i szczelina na

przenoœn¹ pamiêæ MagicGate Memory

Stick. W pamiêci dysku mo¿na przechowy-

waæ do 150 godzin nagrañ muzycznych,

uzupe³nionych tytu³ami i nazwiskami wy-

konawców. Tworzenie list umo¿liwia opro-

gramowanie firmy Gracenote CDDB. Ulubio-

ne utwory przepisuje siê z pamiêci Memo-

ry Stick na twardy dysk lub odtwarza bezpo-

œrednio z niej. Mo¿na równie¿, odwrotnie,

kopiowaæ muzykê z twardego dysku do pa-

miêci Memory Stick i odtwarzaæ j¹ w domo-

wym systemie komputerowym audio. Wybie-

ranie utworów jest proste dziêki nowemu sy-

stemowi obs³ugi.

W radioodtwarzaczu zastosowano system

MagicGate i SDMI zabezpieczaj¹cy przed

nielegalnym kopiowaniem utworów.

Audioprocesor zawiera: Auto Equaliser do-

pasowuj¹cy automatycznie charakterystykê

dŸwiêku do typu samochodu. Poziom dŸwiê-

ku w samochodzie w zale¿noœci od pozio-

mu ha³asu ruchu ulicznego czy szumu wia-

tru kontroluje funkcja Auto Sound Leveli-

ser. Wbudowany 13-punktowy Equaliser

umo¿liwia precyzyjne ustawienie indywidu-

alnej charakterystyki dŸwiêku. Moc wyjœcio-

wa wzmacniacza na tranzystorach MO-

SFET wynosi 4 x 45 W, jest te¿ wyjœcie na

wzmacniacz zewnêtrzny. Interesuj¹c¹ nowo-

40

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2002

Coraz wiêkszym

zainteresowaniem

producentów sprzêtu

audio-wideo ciesz¹ siê

twarde dyski, które

wzbogacaj¹ ten sprzêt

o kilka zalet,

niedostêpnych przy

tradycyjnych

noœnikach _ jakimi

s¹ kasety

magnetofonowe,

czy magnetowidowe.

TWARDE DYSKI

W SPRZÊCIE AUDIO-WIDEO

Szafy graj¹ce _ serwery

dŸwiêku

Tradycyjn¹ szafê graj¹c¹ z p³ytami winylo-

wymi lub CD zaczynaj¹ zastêpowaæ ser-

wery dŸwiêku (Sound server). Przyk³adem

mog¹ byæ serwery firmy brytyjskiej Imerge

(rys. 1) i szwajcarskiej Revox (rys. 2). Ser-

wer wielkoœci amplitunera sk³ada siê z twar-

dego dysku oraz napêdu p³yt CD. Rozwi¹-

zanie napêdu CD mo¿e byæ w postaci szu-

flady (S1000 Imerge) lub szczeliny w obu-

dowie (M1000 Imerge). Specjalistyczne

oprogramowanie umo¿liwia kodowanie

i kompresjê sygna³u z p³yt CD lub winylo-

wych (po do³¹czeniu adaptera do wejœcia

analogowego serwera) i zapis na twardym

dysku. Na dysku o pojemnoœci 40 GB mo¿-

na zapisaæ 64 godzin muzyki, a w postaci pli-

ków muzycznych MP3 a¿ 700 godzin. Ko-

piowanie p³yty CD na dysk odbywa siê za-

zwyczaj w krótszym czasie ni¿ trwanie utwo-

ru (szybkie kopiowanie). ród³em dŸwiêku

mog¹ byæ œci¹gniête z Internetu pliki mu-

zyczne, np. MP3 (wbudowany modem

Rys. 1. Serwery dŸwiêku S1000 firmy Imerge

Rys. 2. Serwer dŸwiêku M57 firmy Revox

Rys. 3. Radioodtwarzacz samochodowy DEH900HDD firmy Pioneer

41

œci¹ jest PC-link kit do do³¹czenia kamery wi-

deo lub aparatu fotograficznego, aby skorzy-

staæ z wyœwietlacza radioodtwarzacza.

Twardy dysk w magnetowidzie

i telewizorze

Na wystawie IFA w Berlinie firma JVC przed-

stawi³a prototyp telewizora AV-32DD2 z wbu-

dowanym twardym dyskiem (20 GB) i magne-

towid S-VHS z twardym dyskiem HM-

HDS1EU, a firma Thomson cyfrowy magne-

towid tylko z twardym dyskiem UDR 001.

Jak wykaza³y badania, wiêkszoœæ u¿ytkow-

ników magnetowidów wykorzystuje tylko

trzy kasety do codziennego zapisu filmów,

aby je obejrzeæ w póŸniejszym terminie,

a niewielu chce je archiwizowaæ. Na twar-

dym dysku o pojemnoœci 40 GB mo¿na za-

pisaæ 40 godzin programu telewizyjnego

lub 7 godzin obrazu jakoœci DVD. Twardy

dysk w telewizorze czy magnetowidzie stwa-

rza dodatkowe udogodnienia. Przerywaj¹c

ogl¹danie programu (np. z powodu telefonu)

mo¿na uruchomiæ jego zapis, aby odtworzyæ

póŸniej od miejsca zatrzymania, zanim na-

granie siê zakoñczy. W dowolnym momen-

cie zapisywania mo¿na podgl¹daæ powtór-

kê, np. strzelenia gola w zwolnionym tempie

lub poklatkowo. Mo¿na tak¿e ogl¹daæ inny

film zapisany na twardym dysku.

Zapis obrazu na twardym dysku magneto-

widu UDR 001 (rys. 4) u³atwia realizacjê

funkcji Progressive Scan _ jednoczesnego

wyœwietlenia pó³obrazów zwiêkszaj¹cego

rozdzielczoœæ obrazu. Do wyboru s¹ roz-

dzielczoœci VGA, SVGA, XGA, UXGA.

Dostêp do filmu mo¿na zabezpieczyæ ha-

s³em lub usun¹æ wybran¹ sekwencjê (do

256 sekwencji na film). Dziêki funkcji Navic-

lick/Program Info, jak w telewizorach Thom-

sona, ³atwo programuje siê nagrania, które

s¹ automatycznie tytu³owane. Na twardy

dysk mo¿na mo¿na nagraæ do 8 tys. zdjêæ

ze Ÿród³a wideo i stworzyæ w³asny album.

Oczywiœcie zapis dysku mo¿na przegraæ

na magnetowid.

Po do³¹czeniu urz¹dzenia do gniazda tele-

fonicznego, korzystaj¹c z wybierania tono-

wego, mo¿na uruchomiæ lub zaprogramo-

waæ nagranie. Dodatkowo wyœwietla siê na

ekranie telewizora numer rozmowy przy-

chodz¹cej.

Magnetowid firmy Thomson ma siê ukazaæ

pod koniec roku.

Obecnie na rynku polskim ju¿ jest magneto-

wid HM-HDS1 firmy JVC (rys. 5) z napêdem

kaset S-VHS/VHS i twardym dyskiem (40

GB) w obudowie. Zalet¹ dwóch rodzajów

pamiêci jest mo¿liwoœæ nagrywania filmu na

twardym dysku

i ogl¹dania filmu

z kasety lub odwrot-

nie, a wspólna obu-

dowa eliminuje k³o-

poty z konfiguracj¹

urz¹dzenia. Zajmuje

ono mniej miejsca,

a mo¿na korzystaæ

z posiadanej ju¿ ta-

œmoteki.

Sygna³y analogowe – wizyjny i foniczny s¹

kodowane w systemie MPEG2. Do wyboru

s¹ cztery rodzaje kompresji decyduj¹ce

o jakoœci obrazu i czasie zapisu. Najlepsz¹

jakoϾ obrazu

otrzymuje siê

przy zapisie

w trybie SP

(przep³ywnoœæ

6,4 Mbit/s),

obraz jest jako-

œci DVD, a po-

jemnoϾ dysku

wystarcza na

14-godzinne

nagrywani e.

Pozosta³e tryby zapisu to: LP (4,5 Mbit/s) _

20 godzin, Extra Play EP (3,2 Mbit/s) _ 28

godzin i Super EP (2,2 Mbit/s) _ 40 godzin.

Za pomoc¹ funkcji Time Save Playback od-

twarza siê film ze zwiêkszon¹ o po³owê

szybkoœci¹ (s³yszalna fonia), czego efektem

jest nieznacznie przyspieszona akcja filmu

z foni¹, za to dwugodzinny film mo¿na ”za-

liczyæ” w godzinê.

Przy zapisie na twardym dysku, z timerem

lub bez, mo¿na zacz¹æ ogl¹danie filmu za-

nim zostanie on zapisany do koñca, a zwiêk-

szaj¹c szybkoœæ odtwarzania ”dogoniæ” ak-

cjê, co nie by³o dotychczas mo¿liwe w ma-

gnetowidzie.

Wygodn¹ funkcj¹ do obs³ugiwania twarde-

go dysku i magnetowidu jest funkcja Navi-

gator. Sk³ada siê ona z trzech funkcji: Index

Picture, Program Dubbing i Random As-

semble Editing. Pocz¹tek zapisu jest ozna-

czony indeksem, dziêki któremu u³atwione

jest wyszukiwanie filmu (Index Picture). To-

warzyszy temu na ekranie obraz klatki oraz

komentarz. Automatycznie jest wpisywana

data, godzina rozpoczêcia i koniec zapisu,

czas zapisu, nazwa programu telewizyjne-

go, kategoria programu telewizyjnego, a sa-

memu mo¿na wprowadziæ nazwê filmu. Wy-

starczy zaznaczyæ klatkê, a odtwarzanie

rozpocznie siê od tego miejsca.

U³atwione jest kopiowanie filmów z twar-

dego dysku na magnetowid. Zaznaczaj¹c

pocz¹tkow¹ klatkê rozpoczyna siê kopiowa-

nie (Dubbing). Oba urz¹dzenia s¹ synchro-

POZNAJEMY SPRZÊT

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2002

Rys. 4. Magnetowid cyfrowy UDR001firmy Thomson

Rys. 5. Magnetowid HM-HDS1 z napêdem kaset S-VHS/VHS firmy JVC

nizowane, wiêc magnetowid

uruchomi siê i zatrzyma w od-

powiednim momencie.

Dla posiadaczy kamer wideo

istotnym zastosowaniem twar-

dego dysku jest mo¿liwoœæ

monta¿u filmów. Nale¿y prze-

graæ film na twardy dysk, poci¹æ

na fragmenty, a nastêpnie po-

³¹czyæ (8 fragmentów) w usta-

lonej kolejnoœci. Mo¿na tak¿e dograæ lub za-

mieniæ œcie¿kê dŸwiêkow¹. Przy potrzebie

wykonania kilku kopii filmu wymienia siê jedy-

nie kasety i za ka¿dym razem otrzymuje siê

doskona³¹ jakoœæ zapisu.

Dostêp do wybranych scen na dysku jest

prawie natychmiastowy, nie trzeba przewi-

jaæ taœmy. Najwiêksza szybkoœæ ”przewija-

nia” z podgl¹dem jest 360 razy wiêksza ni¿

szybkoœæ standardowa SP, a wiêc dwugo-

dzinny zapis mo¿na przejrzeæ w 40 s. Po-

zosta³e szybkoœci to 60, 15, 5, 3 SP do

przodu lub do ty³u. Tak¿e w zwolnionym

tempie dostêpne s¹ szybkoœci 1/2, 1/6 a na-

wet 1/18. W magnetowidzie do dyspozycji

jest przewijanie z podgl¹dem _ przyspieszo-

ne lub zwolnione i przewijanie poklatkowe.

Magnetowid ma mo¿liwoœæ zapisu 640 taœm

i 2000 tytu³ów, co u³atwia tworzenie biblio-

teki. Do wyboru jest 16 kategorii, np. Wiado-

moœci, Sport, Film, Muzyka i mo¿liwoœæ

stworzenia w³asnej. Po w³o¿eniu taœmy wy-

œwietlana jest zawartoœæ, a zaznaczenie ty-

tu³u powoduje przewiniêcie taœmy do pocz¹t-

ku nagrania. Napêd na kasety VHS umo¿-

liwia nagrywanie kaset VHS i S-VHS.

Magnetowid S-VHS ma typowe wyposa¿e-

nie wy¿szej klasy magnetowidu firmy JVC.

Uk³adami poprawiaj¹cymi jakoœæ obrazu

s¹: BEST, Digital 3R, Digital TBC (Time Ba-

se Corrector) oraz Picture Control.

System BEST (Biconditional Equalized Sy-

gnal Tracking) automatycznie ocenia ja-

koœæ taœmy oraz stan g³owic i optymalizuje

parametry zapisu i odczytu tak, aby uzy-

skaæ jak najlepszy obraz. Uk³ad Digital

3R przetwarza sygna³ luminancji, co powo-

duje lepsze odtwarzanie detali. Cyfrowy

uk³ad TBC usuwa dr¿enie (jitter) i zak³óce-

nia w sygnale wizyjnym, szczególnie wi-

doczne na krawêdziach konturów, przy od-

twarzaniu starych kaset.

Funkcj¹ Picture Control koryguje siê rêcznie

jakoϾ obrazu.

Przystawki abonenckie

z twardym dyskiem

Coraz liczniejsz¹ grup¹ sprzêtu s¹

przystawki abonenckie, popularnie

nazywane set top boksami,

w których zaczêto stosowaæ twarde

dyski. Najczêœciej s¹ to dyski o po-

jemnoœci od 20

÷

80 GB. Ich ró¿no-

rodnoœæ jest znacznie wiêksza ze

wzglêdu na rodzaje telewizji cyfro-

wej: satelitarn¹ DVB-S, kablow¹ (DVB-C)

i naziemn¹ (DVB-T).

Firma Panasonic oferuje model AV-HDB1EC

(rys. 6) z bardzo szybkim 3,5-calowym dys-

kiem Firewire, w którym sygna³ wizyjny jest

kodowany w systemie MPEGR-TS, a sygna³

foniczny w MPEG1-Layer2. Tuner jest prze-

znaczony do odbioru telewizji satelitarnej

DVB-S. Zapisany program mo¿na skopio-

waæ na magnetowid. Jest w nim tak¿e elek-

troniczny przewodnik EPG do szybkiego

programowania audycji telewizyjnych przez

zaznaczenie wybranej pozycji. Lista mo¿e

sk³adaæ siê z 24 pozycji. Tak jak w opisywa-

nych magnetowidach, jest funkcja Time Shi-

ft do ogl¹dania wczeœniejszych sekwencji

podczas nagrywania.

n

Jerzy Justat

42

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 3/2002

Rys. 6. Przystawka abonencka NV-HDB1EC firmy Panasonic