background image

LEKI UKŁADU KRĄśENIA 

DZIAŁAJĄCE NA SERCE

Leki przeciwarytmiczne

Katedra Biochemii Farmakologii i 
Toksykologii Wydział Medycyny 
Weterynaryjnej Uniwersytetu 
Przyrodniczego we Wrocławiu

Leki przeciwarytmiczne

opracował  prof. dr hab. Marcin 

Ś

witała

Materiały 

ć

wiczeniowe z przedmiotu 

Farmakologia weterynaryjna (

ć

w.9a/2010)

background image

Leki nasercowe mogą być wykorzystane do:

- korekcji zaburzeń rytmu i częstotliwości pracy serca

(leki przeciwarytmiczne)

- zwiększenia siły skurczu mięśnia sercowego   

- zwiększenia siły skurczu mięśnia sercowego   

(leki inotropowe, inotropy)

- usprawniania  krąŜenia wieńcowego  

(leki przeciwdusznicowe)

background image

Opis wpływu czynników fizjologicznych lub leków na pracę 
serca dotyczyć moŜe:

Częstości akcji serca                                     -

chronotropia

Siły skurczu                                                  -

inotropia

Szybkości przewodzenia bodźca                  -

dromotropia

Pobudliwości (zmianu progu pobudzenia)   -

batmotropia

Leki mogą zatem działać 

chronotropowo, inotropowo, dromotropowo lub batmotropowo 

ujemnie lub dodatnio

background image

Mięsień sercowy nie posiada zakończeń ruchowych o typie synaps 
nerwowo-mięśniowych. Ma on własny układ bodźco-przewodzący, 
powiązany czynnościowo z mięśniami przedsionków i komór. 

Włókna mięśniowe serca są ściśle zespolone przez wstawki łączące ich 
końce i mostki łączące boki włókien przebiegających równolegle. Dzięki 
tym połączeniom wszystkie włókna mięśniowe przedsionków albo komór 
mogą kurczyć się jednocześnie wg zasady “wszystko albo nic". 

mogą kurczyć się jednocześnie wg zasady “wszystko albo nic". 

Spontaniczny wewnętrzny rytm wytwarzany jest przez wyspecjalizowane 
komórki węzła zatokowo-przedsionkowego (SA) i przedsionkowo-
komorowego. Jest to tzw. aktywność rozrusznikowa.

Koordynację pracy serca jako pompy zapewnia czas rozchodzenia się 
bodźca w poszczególnych jego częściach. Zwolnienie szybkości 
przewodzenia w węźle AV jest bezpośrednią przyczyną poprzedzenia 
skurczu komór - skurczem przedsionków.    

background image

Przewodzenie impulsu w układzie bodźcoprzewodzącym serca

background image

Pobudliwość komórek mięśnia sercowego jest wynikiem 
wzrostu przepuszczalności błony komórkowej dla jonów 
Na+ i Ca++ w odpowiedzi na jej depolaryzację. Skutkiem 
tego procesu jest napływ tych jonów do wnętrza komórki.

Repolaryzacja  jest wynikiem opóźnionego wypływu z 

Repolaryzacja  jest wynikiem opóźnionego wypływu z 
komórek jonów K+ oraz przenikania do komórki jonów 
Cl-

Czas trwania repolaryzacji  jest przedłuŜony dzięki 
powolnemu napływowi do komórek jonów Ca 2+.

background image

Fazy zmiany potencjału m. sercowego (zapisane z włókien Purkinjego)

0.    szybka depolaryzacja
1.    częściowa repolaryzacja
2.    plateau
3.    repolaryzacja
4.   depolaryzacja rozrusznika

4.   depolaryzacja rozrusznika

background image

Fazy zmiany potencjału błonowego w mięśniu sercowym oraz przemieszczanie 

się jonów Na, Ca i K  

(na podstawie pomiarów w komórkach włókien Purkinjego)

Faza O
to szybko przebiegająca  depolaryzacja błony komórkowej (< 

200 mV/S), będąca skutkiem biernego przemieszczenia 
się jonów Na

+

do wnętrza komórek w wyniku otwarcia 

kanałów potencjałozaleŜnych dla tych jonów.

Faza ta zachodzi tylko we włóknach Purkinjego oraz miocytach 

przedsionków i komór. 

Procesy zachodzące w fazie O

Procesy zachodzące w fazie O
1.

Dojście bodźca z S.A.

2.

Lokalna depolaryzacja z –90mVdo –60mV

3.

Otwarcie szybkich kanałów  Na+

4.

Przy –40mv zamknięcie kanałów potasowych

5.

Otwarcie wszystkich kanałów sodowych tzw pełna 
aktywacja sodowa potencjał dochodzi do +25 mV

background image

Faza 1
Wstępna repolaryzacja błony komórkowej będąca skutkiem 

zamyknięcia  kanałów sodowych, oraz wzrostu 
przepuszczalności  błony komórkowej dla jonów  Ca2+ i 
K+ i Cl

-

Faza ta podobnie jak faza O zachodzi tylko we włóknach 

Purkinjego oraz miocytach przedsionków i komór. 

Procesy zachodzące w fazie 1
1.

Inaktywacja kanałów sodowych i wzrost przewodności dla 
jonów Cl

-

2.

Wstępna repolaryzacja z +25 do 0mV

Fazy zmiany potencjału błonowego w mięśniu sercowym oraz przemieszczanie 

się jonów Na, Ca i K  

(na podstawie pomiarów w komórkach włókien Purkinjego)

2.

Wstępna repolaryzacja z +25 do 0mV

3.

Wzrost dokomórkowego prądu jonowego Ca2+ 

Faza 2
Jest to faza plateau będąca skutkiem wzrostu przewodności
błony  komórkowej dla jonów Ca2+. Dośrodkowy prąd 
wapniowy i zmniejszony odkomórkowy prąd potasowy 
utrzymują potencjał błonowy w pobliŜu 0. 

Procesy zachodzące w fazie 2
1.

Dokomórkowy prąd jonowy z Ca2+ równowaŜony słabym 
odkomórkowym prądem jonowym K+

2.

Wzrost steŜenia Ca2+ w sarkoplazmie w wyniku dopływu 
wapnia z zewnątrz komórki i stymulacji uwalniania 
wapnia z retikulum sarkoplazmatycz\nego

3.

Stopniowy wzrost prądu jonowego K+ na zewnątrz 
komórki

background image

Faza 3

Jest fazą szybkiej repolaryzacj, spowodowana natęŜeniem 

odkomórkowego prądu K+ i zmniejszeniem się 

zmniejszeniem dokomórkowych prądów Na+  i  Ca2+

Procesy zachodzące w fazie 3
1.

Nasilenie aktywacji kanałów potasowych  i wzrost 
wypływu jonów Na+

2.

Usuwanie z wnętrza komórki jonów Ca2+ poprzez  ich 
wychwytywanie przez retikulum sarkoplazmatyczne oraz 
wypompowywanie na zewnątrz przez wymiennik Ca2+/Na

3.

Repolaryzacja Przy spadku potencjału do –50 mV 
odblowane zostają kanały Na+ 

Fazy zmiany potencjału błonowego w mięśniu sercowym komór oraz przemieszczanie  się jonów Na, Ca i K 

Faza 4
Jest to faza w której komórki miocytów utrzymują  potencjał na 

stałym poziomie. 

Procesy zachodzące w 4
1.

Inaktywacja pompy Na +/K+

2.

Stan równowagi dystrybucji jonów po obu stronach błony 
komórkowej 

background image

Relacje pomiędzy zmianami potencjału czynnościowego mięśnia a 

występowaniem skurczu oraz okresu występowania refrakcji

background image

Arytmie

Arytmie czyli niemiarowości mięśnia sercowego to zaburzenia 
szybkości, regularności i miejsca powstawania impulsów 
elektrycznych w mięśniu sercowym lub zaburzenia 
przewodzenia w układzie automatycznym serca. 

Nieprawidłowa czynność serca moŜe być rytmiczna, lecz 
przyspieszona lub zwolniona. 

przyspieszona lub zwolniona. 

Innym rodzajem zaburzeń czynności serca jest niemiarowość 
przy prawidłowej częstości skurczów w jednostce czasu. 

Szerszym więc od niemiarowości (arytmii) pojęciem 
dotyczącym zaburzeń zarówno tempa, jak i rytmiczności 
pracy serca jest pojęcie dysrytmii.

background image

Przyczyny zaburzeń rytmu serca

Arytmie spowodowane przez procesy chorobowe mogą 
być wynikiem zwiększenia lub zmniejszenia czynności 
układu bodźcoprzewodzącego i pobudliwości mięśnia 
sercowego (tachyarytmie i bradyarytmie).

Zaburzenia rytmu mogą powstawać na skutek:

1) nieprawidłowej czynności węzła zatokowego; 
2) upośledzenia przewodzenia;
3) wzmoŜonego wytwarzania pozazatokowych 
(ektopowych) bodźców;
4) zaburzeń mieszanych, obejmujących wytwarzanie i 
przewodzenie bodźców.

background image

Z klinicznego punktu widzenia arytmie dzieli się  na:

Zaburzenia rytmu serca z nadpobudliwości

Zaburzenia rytmu ze zmniejszenia pobudliwości

Zaburzenia rytmu ze zmniejszenia przewodnictwa

Zaburzenia rytmu ze zmniejszenia przewodnictwa

Rytmy zastępcze

RozróŜnienie arytmii przebiegających ze wzmoŜoną i zmniejszoną 

aktywnością układu bodźco-przewodzącego moŜe mieć pomocnicze 
znaczenie w doborze leków przeciwarytmicznych

background image

Zaburzenia rytmu serca z 
nadpobudliwości

Szybki rytm zatokowy 
Trzepotanie przedsionków 
Migotanie przedsionków 
Skurcze przedwczesne:

przedsionkowe,                                                           

.....................   węzłowe, 
.....................   komorowe
Częstoskurcz napadowy:                                               
.....................  nadkomorowy i 

Zaburzenia rytmu ze zmniejszenia pobudliwości 

Wolny rytm zatokowy       
Niemiarowość zatokowa 
Zahamowanie zatokowe

Zaburzenia rytmu ze zmniejszenia przewodnictwa 

Blok zatokowo-przedsionkowy
Blok przedsionkowo-komorowy I°, II°, III°
Blok lewej lub prawej odnogi pęczka Hisa

.....................  nadkomorowy i 

komorowy 

Rytm parasystoliczny
Rozkojarzenie przedsionkowo-
komorowe

Blok lewej lub prawej odnogi pęczka Hisa
Blok odgałęzień pęczka Hisa 
Zespół preekscytacji

Rytmy zastępcze

Rytmy zastępcze:

przedsionkowy,  węzłowy, komorowy,  

Wędrowanie rozrusznika

background image

Przy uszkodzeniu serca przez stany chorobowe arytmia wynika często z 
zaburzeń procesów depolaryzacji i repolaryzacji komórek układu bodźco-
twórczego w wyniku tzw. kołowego przebiegu pobudzenia (re-entry). 
Pobudzenie kołowe występuje na skutek opóźnionego rozprzestrzeniania się 

bodźców z uszkodzonego miejsca.

Arytmie szczególne: Nawracająca fala pobudzenia (re-entry)

background image

Arytmie szczególne: 

Depolaryzacje następcze wczesne (EAD) i opóźnione (DAD)

Jednym z częstych mechanizmów arytmii są depolaryzacje następcze 
wczesne (early after depolarization EAD) i opóźnione (delayed after 
depolarization DAD.) Prowadzą one do niemiarowości komorowych 
(rytm 
bliźniaczy komorowy, wielokształtny częstoskurcz komorowy, czyli torsades 
de pointes) i przedsionkowych (częstoskurcz przedsionkowy). Mechanizm 
tych zaburzeń nie został jednak zadowalająco poznany.

EAD-przerwanie fazy 3                 DAD - po fazie 3

background image

Leki przeciwarytmiczne

background image

Klasyfikacja leków przeciwarytmicznych

(Volghan Williams 1969)

William w zaleŜności od mechanizmu działania dzieli leki 
przeciwarytmiczne  na 4 klasy: 

klasę I stanowią tzw stabilizatory błonowe - leki blokujące 
kanały sodowe, 

kanały sodowe, 
klasę II -leki blokujące receptor beta-adrenergiczny, 
klasę III - leki blokujące kanał potasowy   
klasę IV - leki blokujące kanał wapniowy.

Są to jednak leki stosowane głównie w tachyarytmiach

background image

Do klasy I zalicza się leki o działaniu stabilizującym błony komórkowe, 
których podstawowym działaniem elektrofizjologicznym jest zmniejszenie 
szybkości powstawania potencjału czynnościowego. 

Mechanizm działania: 

Leki te blokują pewien odsetek szybkich kanałów sodowych w błonie 
komórkowej komórek mięśnia sercowego. 

Leki p-arytmiczne klasy I

komórkowej komórek mięśnia sercowego. 

Blokada ta prowadzi do zmniejszenia szybkości zmiany potencjału  w fazie 
0 - w komórkach miokardium przedsionków i komór oraz komórkach 
Purkinjego. 

Leki te doprowadząją do zmniejszenia szybkości przewodnictwa w tkance 
serca - normalnej i objętej zmianami.

background image

Leki klasy I róŜnią się wpływem na proces repola-ryzacji, 
przedłuŜają (Ia) inne skracają (Ib) a inne nie mają nań wpływu (Ic).                                                         

Stało się to podstawą do uzupełnienia podziału klasy I na 3 
podgrupy:                                                                           

podgrupa Ia - to leki przedłuŜające czas trwania potencjału 
czynnościowego (chinidyna, prokainamid, ajmalina, dizopiramid). 

Leki p-arytmiczne klasy I

podgrupa Ib - to leki zmniejszające czas trwania potencjału 
czynnościowego (lidokaina, fenytoina, meksyletyna, tokainid, 
aprindyna),     

podgrupa Ic - obejmuje leki, które nie wpływają na czas trwania 
potencjału czynnościowego (propafenon, flekainid, enkainid, 
lorkainid,).

background image

N

O

CH

3

C

H

N

chinidyna

C

H

2

N

O

N CH

2

H

CH

2

N

C

2

H

5

C

2

H

5

prokainamid

Leki p-arytmiczne klasy Ia              chinidyna, prokainamid

N

C

OH

CH

CH

2

prokainamid

background image

Leki podgrupy IA umiarkowa-
nie hamują narastanie fazy 0, 
wydłuŜają okres refrakcji i 
repolaryzacji. Wpływają głów-

Leki podgrupy Ia zmniejszają 
przewodnictwo w normalnej i 
zmienionej tkance mięśnia oraz 
przedłuŜają repolaryzację

Leki p-arytmiczne klasy Ia              chinidyna, prokainamid

repolaryzacji. Wpływają głów-
nie na komórki o szybkim 
przewodzeniu (pęczek Hisa, 
włókna Purkinjego). 

Na skutek działania cholino-
litycznego mogą przyspieszać 
przewodzenie w węźle 

przedsionkowo-komorowym

Obecnie rzadko stosowane ze względu na 
objawy oboczne. Wskazaniem są 
nawracające napadowe migotania 
przedsionków

background image

CH

3

CH

3

N C

H

CH

2

N

C

2

H

5

C

2

H

5

O

lidokaina

N

N

O

H

H

O

fenytoina

Leki p-arytmiczne klasy Ib     lidokaina, fenytoina, meksyletyna

CH

3

CH

3

O CH

2

CH CH

3

NH

2

meksyletyna

background image

Leki podgrupy Ib zmniejszają 
przewodnictwo tylko w tkance   
zmienionej mięśnia oraz 
skracają trwanie  potencjału 
poprzez pobudzanie repolary-
zacji

Leki p-arytmiczne klasy Ib       lidokaina, fenytoina, meksyletyna

Zwiększają próg pobudli-
wości komórek. Działają 
głównie na komórki 
uszkodzone. Nieznacznie 
hamują narastanie fazy 0, 
zmniejszają potencjał 
czynnościowy i skracają 

repolaryzację komórek

Lidokainę stosuje się doŜylnie w 
tachykardii komorowej i 
zapobieganiu migotania komór

background image

Silnie hamują narastanie fazy 0  
i tylko minimalnie mogą wydłu-
Ŝać czas trwania potencjału 
czynnościowego oraz refrakcję i 

Leki podgrupy Ic zmniejszają 
przewodnictwo i mają słaby 
wpływ na długość trwania 

potencjału

.  

Leki p-arytmiczne klasy Ic              propafenon  flekainid

czynnościowego oraz refrakcję i 

repolaryzację

Hamują powstawanie pobudzeń 
ektopowych

Są stosowane  w leczeniu napado-
wego migotania przedsionków i 
przy niektórych tachykardiach 
nawracających

CH

2

CH

2

C O

O

CH

2

CH

OH

CH

2

NH

C

3

H

7

propafenon

background image

parametr

podgrupa Ib

(lidokaina)

podgrupa Ia

(chinidyna)

podgrupa Ic

(flekainid)

maksymalna szybkość depolaryzacji

czas potencjału czynnościowego

-

Właściwości farmakologiczne leków przeciwarytmicznych z grupy I

efektywny okres refrakcji

-

przewodnictwo AV

-

kurczliwość mięśnia

-

background image

OCH

2

C

OH

H

CH

2

NHCH

CH

3

CH

3

propranolol

Leki p-arytmiczne klasy II        β-adrenolityki: 

propranolol,  atenolol, karwedilol

C

OH

H

CH

2

NHCH

CH

3

CH

3

OCH

2

CCH

2

H

2

N

O

atenolol

N

O

NH

OH

O

O

karwedylol

background image

Leki te hamują przewodnictwo  przedsionkowo-komorowe, i kurczliwość 
mięśnia sercowego, zuŜycie tlenu oraz redukują opór systemowy zlewiska 
naczyniowego . 

WydłuŜają czas trwania potencjału spoczynkowego poprzez wydłuŜenie 
fazy 4 oraz mogą zwalniać fazę 0 w procesie depolaryzacji.  W stanie 
spoczynkowym nie mają jednak wpływu na maksymalną szybkość 
depolaryzacji, czas trwania potencjału czynnosciowego i efektywny okres 

Leki p-arytmiczne klasy II        β-adrenolityki: 

propranolol,  atenolol, karwedilol

depolaryzacji, czas trwania potencjału czynnosciowego i efektywny okres 
refrakcji czas trwania potencjału

Mechanizm działania: 

Leki te blokując receptory β1 adrenergiczne osłabiają działanie na serce 
katecholamin . 

Propranolol i lek nowej generacji - karwedilol blokują receptory 

ββββ

1

ββββ

2

atenolol działa selektywnie na receptory 

ββββ

1.

Efekt farmakologiczny zaleŜy proporcjonalnie od napięcia układu 
współczulnego, nie zaś od wielkości podanej dawki.  

background image

Działanie β -adrenolityków ma zatem charakter pośredni i wynika z 
zahamowania wpływu katecholamin, które zaostrzają nieprawidłowe 
procesy elektrofizjologiczne. 

ChociaŜ liczba tachyarytmii wywołanych bezpośrednio przez katecholaminy 
nie jest duŜa, leki te uŜywane są często, gdyŜ pobudzenie receptora β 

Leki p-arytmiczne klasy II        β-adrenolityki 

nie jest duŜa, leki te uŜywane są często, gdyŜ pobudzenie receptora β 
znacznie zaostrza reakcje elektrofizjologiczne komórek zmienionych 
patologicznie. KaŜde pobudzenie układu sympatycznego moŜe zainicjować 
lub znacznie zaostrzyć stan tachykardii.

background image

parametr

propranolol

maksymalna szybkość depolaryzacji

-

czas potencjału czynnościowego

-

Właściwości farmakologiczne leków przeciwarytmicznych z klasy II

efektywny okres refrakcji

-

przewodnictwo AV

kurczliwość mięśnia

background image

Zastosowanie 

Leki β –adrenolityczne są stosowane w 

nadczynności tarczycy i pheochromocytoma w celu zmniejszenia 

częstotliwości rytmu zatokowego

a ponadto słuza do osłony metabolizmu serca  

kardiomiopatiach o charakterze przerostowym i w systemowym 

Leki p-arytmiczne klasy II        β-adrenolityki 

kardiomiopatiach o charakterze przerostowym i w systemowym 
nadciśnieniu tętniczym

tachyarytmiach przedsionkowych i komorowych. PrzedłuŜenie 

przewodzeniam AV uniemoŜliwia w tym odcinku przejście 
impulsów wywołujących migotanie lub trzepotanie 

przedsionków do komór  

background image

O

C

CH

2

CH

2

CH

2

CH

3

O

I

I

O CH

2

CH

2

N

C

2

H

5

C

2

H

5

Leki p-arytmiczne klasy III      amiodaron, sotalol,  

amiodaron

CH

3

SO

2

NH

CHCH

2

NHC

OH

H

CH

3

CH

3

sotalol

background image

Leki p-arytmiczne klasy III      amiodaron, sotalol,  

Leki te przedłuŜają  okres repolaryzacji (wydłuŜenie fazy 3) oraz 
przedłuŜają czas trwania potencjału czynnościowego.

PrzedłuŜają okres refrakcji zarówno w przedsionkach jak i w komorach 
oraz w węźle przedsionkowo-komorowym bez zmian spoczynkowego 
potencjału błonowego.

Amiodaron nie ma wpływu na kurczliwość natomiast sotalol jako 

Amiodaron nie ma wpływu na kurczliwość natomiast sotalol jako 
nieselektywny bloker receptorów beta hamuje kurczliwośc serca. 

Mechanizm działania  

Obecnie działanie p-arytmiczne tej grupy wiąŜe się z  blokowaniem 
kanałów potasowych głównie kanałów typu Ik.

background image

Leki przeciw arytmiczne III klasy uŜywane są głównie w leczeniu 
tachykardii komorowej opornych na leczenie innymi środkami 
przeciwarytmicznymi. Czasami uŜywane są łącznie ze środkami 
naleŜącymi do klasy I.

Bardzo efektywnie znoszą arytmie typu nawracajacego. UŜywane są 
zapobiegawczo przeciw  migotaniu komór.

Leki p-arytmiczne klasy III      amiodaron, sotalol,  

zapobiegawczo przeciw  migotaniu komór.

Są takŜe skuteczne w arytmiach  nadkomorowych np. w migotaniu 
przedsionków, choć powinienny  być podawane, zwłaszcza 
amiodaron,  z duŜą ostroŜnością.

UŜywane są równieŜ  w kardiomiopatiach rozstrzeniowych 
zagroŜonych nagłym zejściem śmiertelnym

background image

Amiodaron

Jest lekiem o bardzo długim okresie półtrwania (ok. 3 dni u psa) 

Odkłada się w tkance tłuszczowej w stęŜeniach ok. 300 razy wyŜszych niŜ 
w osoczu natomiast w sercu stęŜenie jest ok. 15 razy wyŜsze od 
osoczowego.

Ze względu na taką farmakokinetykę lek ten wykazuje działanie 
przeciwarytmiczne po 4-7 dniach od rozpoczęcia stosowania. 

przeciwarytmiczne po 4-7 dniach od rozpoczęcia stosowania. 

Stosowany jest doustnie. Podawany jest w najpierw w dawce nasycającej 
przez okres 7-10 dni a następnie w dawce podtrzymującej.

U człowieka amiodaron jest środkiem wykazującym bardzo liczne  
działania niepoŜądane.   NaleŜą do nich: objawy neurologiczne , 
zaburzenia pokarmowe, zaburzenia widzenia z odkładaniem się w 
rogówce, reakcje fotouczuleniowe skóry, efekty kardiotoksyczne, 
hepatoksyczne , zapalenia i zwłóknienia płuc, hypo lub hypertyroidyzm.

background image

parametr

amiodaron

sotalol

maksymalna szybkość depolaryzacji

-

-

czas potencjału czynnościowego

efektywny okres refrakcji

przewodnictwo AV

Właściwości farmakologiczne leków przeciwarytmicznych z klasy III

przewodnictwo AV

kurczliwość mięśnia

-

background image

S

H

OCH

3

CH

2

CH

2

N CH

2

CH

2

C

CH

CH

3

O

CH

3

O

CH

3

CN

CH

3

CH

3

werapamil

Leki p-arytmiczne klasy IV      blokery kanałów wapniowych  

werapamil, diltiazem  

S

N

C

O

CH

2

CH

2

H

O C

CH

3

O

N

CH

3

CH

3

diltiazem

OCH

3

OCH

3

werapamil

background image

Leki p-arytmiczne klasy IV      blokery kanałów wapniowych  

werapamil, diltiazem  

Leki te działają bezpośrednio na serce i na naczynia.   

Efektami sercowymi są:       

• bezpośrednie zmniejszenie kurczliwości m. sercowego,  

• bezpośrednie zmniejszenie kurczliwości m. sercowego,  

• zwolnienie depolaryzacji w obszarze zatokowo-przedsionkowym,

• zmniejszenie przewodnictwa przedsionkowo-komorowego

Efektem naczyniowym jest rozszerzenie tętniczek i spadek oporu 
obwodowego.

background image

Mechanizm działania 

Mechanizm działania leków przeciwarytmicznych klasy IV związany 
jest ze zmniejszeniem przepuszczalności jonów wapnia do komórek 
mięśnia sercoweo i komórek m. gładkich naczyń przez blokowanie  

Leki p-arytmiczne klasy IV      blokery kanałów wapniowych  

werapamil, diltiazem  

mięśnia sercoweo i komórek m. gładkich naczyń przez blokowanie  
kanałów wapniowych typu L.

Ingerując w przepływ jonów Ca2+ leki te skracają fazę plateau w 
przebiegu potencjału czynnościowego oraz powinny opóźniać 
powstawanie bodźców w węźle S.A., co jednak jest znoszone przez 
wzrost napięcia układu współczulnego. 

background image

parametr

werapamil

maksymalna szybkość depolaryzacji

-

czas potencjału czynnościowego

Właściwości farmakologiczne leków przeciwarytmicznych z klasy IV

czas potencjału czynnościowego

efektywny okres refrakcji

-

przewodnictwo SA i AV

kurczliwość mięśnia

background image

Zastosowanie

Werapamil i diltiazem mogą być stosowane:

- przy napadowych tachykardiach nadkomorowych zwłaszcza do 
zapobiegania ich nawrotom

- w celu zwolnienia rytmu komorowego przy migotaniu przedsionków

Generalnie są nieefektywne i niebezpieczne przy arytmiach komorowych 

Leki p-arytmiczne klasy IV      blokery kanałów wapniowych  

Generalnie są nieefektywne i niebezpieczne przy arytmiach komorowych 
choć doświadczalnie wykazano, Ŝe leki te mogą  znosić tzw idioarytmie ko-
morowe powstałe po uszkodzeniach mięśnia w wyniku wstrząsu lub zawału.

Przeciwwskazania

Efekty hamowania kurczliwości mięśnia sercowego i rozszerzenia naczyń 
mogą być groźne dla pacjentów z cięŜkimi niedomogami serca dla których lek  
jest przeciwskazany.

background image

Wpływ leków przeciwarytmicznych na róŜne fazy potencjału czynnościowego

+

Klasa I

stabilizatory 
błonowe

hamujące 
kanał Na+

Klasa IV

werapamil 
diltiazem

hamujące 
kanał Ca2+

Klasa II

propranolol 
atenolol

hamujące 
receptor β

Klasa III

amiodaron   
sotalol

a

otwierające 
kanał K+

+

+

background image

lek

zastosowanie

atropina

bradykardia zatokowa

adrenalina

zatrzymanie krąŜenia

izoprenalina

blok serca

Inne leki przeciwarytmiczne

digoksyna

napadowe migotanie przedsionków

adenozyna

tachykardia nadkomorowa

chlorek wapnia

tachykardia komorowa w 
hyperkaliemii

chlorek magnezu migotanie komór w zatruciu 

digoksyną