background image

 

Wybrane przypadki ruchu ciała sztywnego

 

 

 

 
1.

 

Prędkość  obrotowa  koła  zamachowego  maszyny  parowej  wynosi  u=120  [obr/min].  Po  zamknięciu 
dopływu pary koło obracając się ruchem jednostajnie opóźnionym wykonało jeszcze u

1

=20 [obr]. Jak 

długo obracało się koło po zamknięciu pary? 

 
2.

 

Krzywka  AB  poruszająca  się  ruchem 
postępowym  ma  kształt  trójkąta,  którego 
bok  kierujący  jest  nachylony  do  osi  x  pod 
kątem 

α

.  Na  krzywce  poprzez  koło  O  o 

promieniu  r  wsparty  jest  ślizgający  się 
swobodnie  w  łożyskach  prostopadły  do  osi 
x  sworzeń  OC.  Wyznaczyć  dla  chwili  t 
prędkość (v

s

) i przyspieszenie (a

s

) sworznia 

OC,  a  także  prędkość  kątową  (ω)  i 
przyspieszenie  kątowe  (

ε

)  koła  O,  jeżeli 

krzywka posuwa się z prędkością v

k

=a

k

t

 
3.

 

Ciężar  (A)  podwieszony  do  linki  i  nawinięty  na  bęben  kołowrotu 
porusza  się  w  dół  ruchem  postępowym  prostoliniowym  wg  równania: 
x=15t

2

,    gdzie:    x  –  [cm],  t  –  [s].  Obliczyć:  prędkość  v

M

(t),  oraz 

przyspieszenie a

M

(t) punktu M koła korby kołowrotu, jeżeli R=60 [cm], 

r=20 [cm]. 

 
4.

 

Ciężar B podnoszony jest kołowrotem z korbą o długości b=400 [mm]. 
Wskutek  uszkodzenia  hamulca  ciężar  zaczął  nagle  opadać.  Równanie 
ruchu ciężaru ma postać  x=5t

2

, gdzie:  x – [cm] ; t – [s]. Średnica bębna  

d=200  [mm],  liczby  zębów  mechanizmu  kołowrotu  wynoszą:  z

1

=13, 

z

2

=39,  z

3

=11,  z

4

=77.  Obliczyć  prędkość  (v

A

)  i  przyspieszenie  (a

A

końca korby po t=2 [s] od początku ruchu. 

x

B

 

v

B

 

a

B

 

a

A

 

O

 

ε

 

ω

 

v

A

 

A

 

z

1

 

z

2

 

z

3

 

z

4

 

b

 

x

A

 

a

A

 

v

A

 

a

a

τ

 

a

O

 

ε

 

ω

 

k

v  

k

a

s

a

s

v  

α 

ω

,

ε

 

background image

 
 
5.

 

Urządzenie do podnoszenia ciężarów składa się z koła (I) o średnicy (d

1

), które obracane jest korbą o 

długości  (b)  i  połączone  jest  łańcuchem  z  kołem  (II)  o  średnicy  (d

2

).  Koło  (II)  osadzone  jest 

współosiowo  z  bębnem  o  średnicy  (d

3

)  na  który  nawinięta  jest  lina  unosząca  ciężar  (Q).  Wskutek 

uszkodzenia zapadki ciężar zaczął opadać wg równania x=5t

2

, gdzie x [cm], t [s]. Określić prędkość 

(v

A

) i przyspieszenie (a

A

) końca korby (punkt A) po chwili t=3[s]. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6.

 

Koło zębate (I) o ilości zębów z

1

=80 zaczyna się obracać z przyspieszeniem 

ε

π

 [s

-2

] wprawiając w 

ruch  zazębiające  się  z  nim  wewnętrznie  koło  (II)  o  liczbie  zębów  z

2

=20.  Obliczyć  prędkość  kątową 

ω

2

 koła (II) i przyspieszenie a

B

 punktu (B) leżącego na okręgu tego koła po upływie czasu t=1 [s] od 

rozpoczęcia ruchu, jeżeli r=15 [cm]. 

 

 

x=5t

2

 [cm] 

d

1

=10 [cm] 

d

2

=40 [cm] 

d

3

=20 [cm] 

b=30 [cm] 

φ

d

φ

d

φ

d

II 

A

Q

r

O

ε

 1 

I

 

II

 

C

 

v

ε

 2 

r

B

 

v

a

O