2012-03-25

1

Prawo cywilne

Wykonywanie własności

nieruchomości II

Nabycie i utrata własności

Prawo sąsiedzkie

• Ograniczenia wykonywania prawa

własności nieruchomości

• W stosunkach sąsiedzkich
• Regulują konflikty interesów

– Sąsiadów wykonujących swoje prawo w

sposób zakłócający korzystanie z
nieruchomości sąsiedniej

– Służą godzeniu sprzecznych interesów

Immisje

• Ingerencja w grunt sąsiedni w wyniku

wykonywania prawa własności

• Bezpośrednie

– Celowe kierowanie określonych substancji

na grunt sąsiedni

– Za pomocą odpowiednich urządzeń

• Pośrednie

– Działanie właściciela
– Nie mają zwykle charakteru celowego

2012-03-25

2

Immisje pośrednie

• Immisje materialne (cząstki materii, siły)

i niematerialne (sfera psychiki)

• Immisje pozytywne i negatywne
• Zakaz immisji bezpośrednich
• Pośrednie nie mogą przekraczać

przeciętnej miary

– Społeczno – gospodarcze przeznaczenie
– Stosunki miejscowe

Immisje cd

• Przypadek szczególny 147 kc (roboty

ziemne grożące utratą oparcia)

• Środki ochrony: roszczenie negatoryjne

– Przywrócenie stanu poprzedniego
– Zaniechanie dalszych naruszeń

Droga konieczna

• Brak odpowiedniego dostępu do drogi

publicznej

• Dostęp odpowiedni – umożliwiający

korzystanie z nieruchomości

• Roszczenie o ustanowienie odpłatnej

służebności

• Problem trasy służebności

2012-03-25

3

Korzystanie z przygranicznych

pasów gruntu

• Owoce opadłe z drzewa na grunt

sąsiedni (art. 148)

– Stanową pożytki gruntu
– Wyjątek: grunt publiczny

• Gałęzie zwieszające się na cudzy grunt
• Korzenie przechodzące na cudzy grunt
• Płoty, miedze, rowy, drzewa w pasie

granicznym – wspólny użytek

Rozgraniczenie

nieruchomości

• Granice są sporne albo nie można ich

ustalić

• Tryb regulowany w prawie geodezyjnym

i kartograficznym

• Rozgraniczenie polega na

– Ustaleniu przebiegu granic
– Określenie położenia punktów granicznych
– Utrwalenie tych punktów

Rozgraniczenie

nieruchomości II

• Postępowanie prowadzi wójt
• Ustalenie granic przez geodetę
• Ugoda przed geodetą LUB
• Decyzja rozgraniczeniowa LUB
• granice ustala sąd biorąc pod uwagę

– Stan prawny
– Ostatni stan spokojnego posiadania
– Wszelkie okoliczności

2012-03-25

4

Plan zagospodarowania

przestrzennego

• Zadanie własne gminy
• Określa

– Przeznaczenie terenu
– Rozmieszczenie inwestycji
– Parametry kształtowania zabudowy i

zagospodarowania terenu

– Sposób korzystania z własności

• W braku planu: decyzja o warunkach

zabudowy

Grunty rolne i leśne

• Zmiana przeznaczenia gruntów

– Plan zagospodarowania przestrzenneg
– Tzw „odrolnienie” decyzja administracyjna
– Opłaty

• Gospodarka rolna – nieregulowana
• Gospodarka leśna – regulowana

– Lasy państwowe
– Plany urządzenia lasów

Nabycie własności

• Sposoby

– Umowa przenosząca własność
– Z mocy prawa
– Z mocy orzeczenia sądowego
– Inne podstawy

• Utrata własności

– Z nabyciem jej przez kogoś innego
– Bez nabycia własności przez kogoś innego

2012-03-25

5

Nabycie pierwotne i pochodne

• Pierwotne: nie od poprzednika

prawnego

– Zasiedzenie
– Zawłaszczenie
– Wywłaszczenie

• Pochodne: od poprzednika prawnego

– Czynność inter vivos
– dziedziczenie

Przeniesienie własności

• Rzeczy oznaczone co do tożsamości

– Czynność zobowiązująco –

rozporządzająca

– Przeniesienie własności solo consensu
– Wyjątki od zasady podwójnego skutku

• Wola stron
• Przepis ustawy

– Przeniesienie własności nieruchomości pod

warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu
niedopuszczalne.

Przeniesienie własnosci II

• Rzeczy oznaczone co do gatunku

– Do przeniesienia własności konieczne jest

przeniesienie posiadania

– Czynność prawna realna
– Nie ma konieczności zawarcia nowej

umowy przenoszącej własność

• Te same reguły dotyczą rzeczy

przyszłych

2012-03-25

6

Przeniesienie własności

solvendi causa

• Czynność materialnie kauzalna

– Kauza wyrażona w treści
– Ważność umowy zależy od ważnosci

zobowiązania

• Źródła zobowiązania

– Umowa
– Zapis,
– bezpodstawne wzbogacenie

Nabycie własności rzeczy

ruchomej od nieuprawnionego

• Konflikt interesów nabywcy w dobrej

wierze i pozbawionego własności

• Wyjątek od zasady „nemo plus iuris”
• Przesłanki

– Dobra wiara nabywcy
– Przeniesienie posiadania
– W przypadku rzeczy skradzionych

• Upływ 3letniego terminu
• Wyjątek: pieniądze, rzeczy z licytacji

Zasiedzenie

• Nabycie prawa własności przez

długotrwałe posiadanie samoistne

• Nabycie pierwotne
• Dotyczy nieruchomości i ruchomości
• Różne przesłanki nabycia
• Cele

– Uchyla stan niepewności prawnej
– Chroni interes posiadacza

2012-03-25

7

Termin posiadania

• Nieruchomości

– 20 lat (w dobrej wierze)
– 30 lat (w złej wierze)

• Ruchomości – 3 lata
• Termin

– Od objęcia w posiadanie
– Można doliczyć posiadanie poprzednika
– Wyjatki: zasiadanie przeciwko

małoletniemu

Dobra wiara

• Przekonanie o niewadliwości tytułu

(błędne ale usprawiedliwione)

• Ustawowe domniemanie dobrej wiary
• Nieruchomości

– Dobra wiara w chwili objęcia w posiadanie
– Mala fides superveniens non no

• Ruchomości - dobra wiara przez cały

okres zasiadywania

Skutki zasiedzenia

• Nabycie własności
• Skutek ex lege
• Sądowe stwierdzenie nabycia własności

ma znaczenie dowodowe

• Orzeczenie deklaratoryjne
• Utrata prawa przez poprzednika