0

ANALIZA I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

w Zespole Szkół Miejskich nr 5

w Jaśle

1

Ryzyko

zawodowe

jest

to

prawdopodobieństwo

wystąpienia

niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, w szczególności
wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku
zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy.

Ocena ryzyka jest szczegółowym i dokładnym sprawdzeniem i oceną tego

co w miejscu pracy może zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę pracownikom.
Służy również, aby szkodliwe i niebezpieczne warunki ograniczyć do minimum
lub wyeliminować. Ocena ryzyka powinna uświadomić pracodawcy, na jakie
zagrożenia narażeni są pracownicy, a pracownikom jakie zagrożenia występują
na ich stanowisku pracy, jakie są źródła zagrożeń, jakie powodują skutki i w
jaki sposób należy się przed nimi chronić.

Proces oceny ryzyka zawodowego nie jest procesem zamkniętym

i jednorazowym. Jego istota polega na cyklicznym powtarzaniu wszystkich
etapów oceny. Ocenę ryzyka wykonuje się dla wszystkich stanowisk pracy oraz
kiedy wprowadzane są zmiany na stanowisku pracy.

Ocena ryzyka zawodowego w szkole rozpoczyna się od ustalenia

wszystkich zagrożeń i osób zagrożonych poprzez scharakteryzowanie
stanowiska pracy. Trzeba wziąć pod uwagę:

• lokalizację stanowiska pracy

• osoby pracujące na stanowisku ich predyspozycje i poziom

kwalifikacji,

• stosowane środki pracy, materiały i wykonywane operacje,

• wykonywane czynności oraz sposoby i czas wykonywania,

• możliwe skutki występujących zagrożeń,

• stosowane środki ochronne,

• przyczyny wypadków, awarii i zdarzeń potencjalnie

wypadkowych,

• przyczyny chorób zawodowych.

Podczas identyfikowania zagrożeń trzeba wziąć pod uwagę:

• czynniki i substancje chemiczne (np. środki do dezynfekcji),

• pyły (także pył kredowy),

• czynniki biologiczne,

• czynniki fizyczne (np. hałas),

• czynniki mechaniczne,

• zagrożenia wybuchem lub pożarem,

• czynniki uciążliwe ( praca przy monitorze ekranowym itp.).

2

Ocenę ryzyka wykonuje się:

• Przy tworzeniu nowych stanowisk pracy przed ich uruchomieniem.

• Przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy (nowe maszyny,

urządzenia, zmiana technologii i organizacji pracy).

• Przy zmianie wymagań (norm, przepisów itp.).

• Przy wprowadzaniu zmian dotyczących stosowania środków

ochronnych.

• Jeżeli ocena ryzyka nie została wykonana.

Należy pamiętać o tym, że ocenę ryzyka wykonuje się dla wszystkich stanowisk

pracy, dla których ocena nie była wykonana oraz wtedy, kiedy w miejscu pracy

została wprowadzona zmiana mająca wpływ na bezpieczeństwo i występujące

zagrożenie.

Podstawa prawna:

Na podstawie art. 226 Kodeksu Pracy pracodawca jest obowiązany:

• Ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną

pracą oraz stosować niezbędne środki ochronne i profilaktyczne

zmniejszające ryzyko powstania urazu lub choroby zawodowej.

• Poinformować pracowników o ryzyku zawodowym jakie występuje na

stanowisku pracy oraz jakie są podjęte środki zmniejszające ryzyko.

Na podstawie §39 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy I Polityki Socjalnej

z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy pracodawca jest obowiązany:

• Ograniczać ryzyko zawodowe poprzez właściwą organizację

stanowiska pracy.

• Stosować odpowiednie środki minimalizujące ryzyko.

• Informować pracowników o ryzyku zawodowym.

• Szkolić pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy.

3

Ocenę ryzyka można przeprowadzić następującymi metodami:

•

Graf Ryzyka

•

metoda pięciu kroków

•

PN-N-18002:2000

•

PHA

•

FMEA

•

Risk Score

•

LMM

•

NIOSH

•

mapowania ryzyka

•

RULA

•

OCRA

W Zespole Szkół Miejskich nr 1 w Jaśle ocenę ryzyka zawodowego

przeprowadzono metodą Risk Score.

W metodzie Risk Score do obliczenia ryzyka zawodowego należy wykorzystać

następujący wzór:

•

R = S x E x P

•

R – wskaźnik poziomu ryzyka,

•

S – potencjalne skutki zagrożenia – straty,

•

E – ekspozycja na zagrożenie,

•

P – prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia.

Poszczególne parametry są tu oceniane w kilkustopniowych skalach. Oto one

w 4 poniższych tabelach.

Tabela 1. Ocena potencjalnych skutków zagrożenia – S

Wartość S Rodzaj skutków

Charakterystyka strat
Ludzkich

Materialnych

100

Poważna katastrofa Wiele ofiar śmiertelnych Powyżej 30 mln PLN

40

Katastrofa

Kilka ofiar śmiertelnych Od 10 do 30 mln PLN

15

Bardzo duże

Ofiara śmiertelna

Od 1 do 10 mln PLN

7

Duże

Ciężkie uszkodzenie
ciała

Od 30 tys. Do 1 mln
PLN

3

Ś

rednie

Absencja w pracy

Od 3 do 30 tys. PLN

1

Małe

Udzielenie pierwszej
pomocy

Poniżej 3 tys. PLN

4

Tabela 2. Ocena ekspozycji na zagrożenie – E
Wartość E Poziom ekspozycji
10

Stała

6

Częsta (codzienna)

3

Sporadyczna (raz w tygodniu)

2

Okazjonalna (raz w miesiącu)

1

Minimalna (kilka razy w roku)

0,5

Znikoma (raz w roku)

Tabela 3. Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia – P
Wartość P Opis

Szansa w %

10

Bardzo prawdopodobne

50

6

Całkiem możliwe

10

3

Mało prawdopodobne, ale możliwe 1

1

Tylko sporadycznie możliwe

0,1

0.5

Możliwe do pomyślenia

0,01

0.2

Praktycznie niemożliwe

0,001

0.1

Tylko teoretycznie możliwe

0,0001

Tabela 4. Ocena – wartościowanie ryzyka – R
Wartość R

Kategoria ryzyka Profilaktyka

R < 20

Znikome

Działania zbędne

20 < R < 70 Małe

Działania profilaktyczne nie są

konieczne

70 < R < 200 Średnie

Działania profilaktyczne wskazane,

potrzebna poprawa

200< R < 400 Duże

Potrzeba natychmiastowej poprawy

R >400

Bardzo duże

Należy wstrzymać pracę

Kryteria akceptacji ryzyka zawarte w kolumnie „Ocena ryzyka” tabeli nr 4

powinny zostać każdorazowo uzgodnione z pracodawcą w trakcie czynności

przygotowawczych do oceny ryzyka.

W przypadkach przekroczenia poziomu akceptowalnych kategorii ryzyka

niezbędne jest zastosowanie środków i działań profilaktycznych, wg kryteriów

określonych w kolumnie „Profilaktyka” tej tabeli

.

5

Pracownik administracyjno-biurowy

Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy:

• przyjmowanie i rozprowadzanie korespondencji wchodzącej do szkoły,

• wysyłanie korespondencji wychodzącej ze szkoły,

• rozdział nadchodzących do szkoły! Dzienników Urzędowych

i Dzienników Ustaw,

• opracowanie korespondencji przydzielonej do załatwienia,

• praca przy komputerze (pisma, tabele, zestawienia, itp.).

• załatwianie spraw związanych z wydawaniem zaświadczeń pracownikom,

• prowadzenie ewidencji wydawanych dokumentów,

• sporządzanie i przechowywanie listy obecności pracowników

administracji i obsługi,

• sporządzanie statystyk i sprawozdań GUS,

• rozdział prasy,

• załatwianie rozmów telefonicznych, udzielanie informacji potwierdzanie

zatrudnienia w legitymacjach ubezpieczeniowych,

• prowadzenie terminarza prac dyrektora,

• załatwianie interesantów, prowadzenie ewidencji znaczków pocztowych,

rozmów telefonicznych,

• prowadzenie ewidencji dotyczącej urlopów pracowników,

• prowadzenie archiwum akt, rejestrów, teczek osobowych pracowników,

• wystawianie i prowadzenie ewidencji delegacji służbowych,

• sporządzanie sprawozdań,

• przedkładanie materiałów organom kontroli lub osobom upoważnionym

.

SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

METODA OCENY – RISC SCORE

Stanowisko pracy: PRACOWNIK ADMINISTRACYJNO-BIUROWY, ogólne R max dla stanowiska:

AKCEPTOWALNE

Występujące zagrożenia

i ich źródła

Możliwe skutki

zagrożenia

Ryzyko przed

redukcją

Środki profilaktyczne

Ocena ryzyka

po redukcji

S

E

P

R

S

E

P

R

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

CZYNNIKI URAZOWE

6

Upadek na tym samym

| poziomie (śliskie, nierówne

nawierzchnie, progi

pomiędzy pomieszczeniami,

luźno ułożone przewody

na posadzce, nierówności

w posadzce).

Potłuczenia,

złamania kończyn,
zwichnięcia, urazy

wewnętrzne,

urazy głowy.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Właściwe obuwie, porządek

na stanowisku pracy,

zachowanie szczególnej

ostrożności, zabezpieczenie

przewodów.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Upadek na niższy poziom

(niesprawne siedziska.

poruszanie się po schodach).

Potłuczenia, urazy

głowy, obrażenia

ogólne.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Dostateczna stabilność

siedziska przez

wyposażenie go w podstawę co

najmniej pięciopodporową z

kółkami jezdnymi, zachowanie

ostrożności podczas siadania oraz

wstawania. Sprawne technicznie

schody, poręcze przy schodach.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Uderzenie o nieruchome

elementy wyposażenia

(wyposażenie biura,

zastawione przejścia/

dojścia pomiędzy meblami

biurowymi, otwarte

szuflady).

Stłuczenia

kończyn górnych,

urazy stóp.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas

poruszania się

po pomieszczeniu pracy,
zapewnienie co najmniej

13 m

3

wolnej objętości

pomieszczenia oraz

co najmniej 2 m

2

wolnej

powierzchni podłogi.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Zagrożenie elementami

ostrymi (użytkowanie

akcesoriów oraz materiałów

biurowych, np. spinaczy,

zszywaczy, pinezek,

nożyczek).

Rany cięte,

zakłucia, urazy

rąk oraz dłoni.

1

6

3

1

8

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas

użytkowania akcesoriów

oraz materiałów biurowych.

1

6

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Prąd elektryczny (instalacja

elektryczna, urządzenia

zasilane energią elektryczną).

Poparzenie,

utrata

przytomności,

inne skutki

porażenia

prądem, śmierć.

15

3

3

1

3

5

Ś

R

E

D

N

IE

Okresowe kontrole

skuteczności ochron

przeciwporażeniowych,

zakaz stawiania napoi

w bezpośrednim sąsiedztwie

urządzeń zasilanych energią

elektryczną, naprawa

urządzeń wyłącznie

przez osoby posiadające

odpowiednie kwalifikacje.

Użytkowanie urządzeń

wyłącznie sprawnych

technicznie.

15

3

1

4

5

M

A

Ł

E

Pożar (zaprószenie ognia,

zbyt duże nagromadzenie

materiałów łatwopalnych).

Poparzenia

całego

ciała, utrata

przytomności,

zaczadzenie,

ś

mierć.

40

1

1

4

0

M

A

Ł

E

Przestrzeganie instrukcji

ppoż., zakaz używania

otwartego ognia

w pomieszczeniach,

wyposażenie pomieszczeń

w podręczny sprzęt

gaśniczy, prowadzenie

terminowych przeglądów

sprzętu gaśniczego,

organizowanie próbnych

ewakuacji.

40

1

0,5

2

0

Z

N

IK

O

M

E

Poparzenie czynnikiem

gorącym (gorące napoje,

przygotowywanie posiłków.

gorące powierzchnie

urządzeń).

Poparzenia skóry.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Zakaz stawiania gorących

napoi na stanowisku pracy,

obsługa urządzeń zgodnie

z instrukcją. j

3|

3

0,5

4

,5

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI FIZYCZNE

Brak komfortu termicznego

(niewłaściwa wentylacja/

klimatyzacja pomieszczeń

pracy).

Choroby układu

oddechowego,

przeziębienie.

3

2

3

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Zapewnienie odpowiedniej

wentylacji/klimatyzacji,

zapewnienie temperatury

nie mniejszej niż 18°C.

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Hałas (urządzenia biurowe)

Bóle głowy,

nerwowość,

drażliwość,

trudności

w koncentracji.

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Kontrolowanie sprawności

oraz naprawa wadliwych

urządzeń biurowych,

kontrola sprawności

oraz naprawa wadliwej

wentylacji/klimatyzacji.

3

2

0,5

3

Z

N

IK

O

M

E

7

Przeciążenie narządu wzroku

(niedostateczne oświetlenie

stanowiska)

Osłabienie

wzroku,

zmęczenie oczu,

zmniejszona

koncentracja.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Zainstalowanie

odpowiedniego oświetlenia.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE

Obciążenie fizyczne (wymuszona

pozycja ciała)

.

Choroby układu

mięśniowo-

szkieletowego

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Wymiary oparcia i siedziska

zapewniające wygodną pozycję

ciała i swobodę ruchów,

regulacja wysokości płyty

siedziska w zakresie co

najmniej 40-50 cm od podłoża,

regulację wysokości oparcia

oraz regulację pochylenia

oparcia, wyprofilowana płyta

siedziska i oparcia odpowiednie

do naturalnego wygięcia

kręgosłupa, możliwość obrotu

wokół osi pionowej o 360°,

podłokietniki.

3

2

0,5

3

Z

N

IK

O

M

E

Obciążenie nerwowo-

psychiczne (spiętrzenie

prac, zbyt duże wymagania

w stosunku do możliwości

pracownika, nerwowość

i pośpiech przy wykonywaniu

prac, wadliwa praca sprzętu,

konflikty międzyludzkie).

Zmęczenie,

frustracja,

rozdrażnienie

psychiczne, ból

głowy, obniżona

wydajność

w pracy, stres,

nerwice,

zakłócenia snu.

1

3

6

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Odpowiednia organizacja

pracy, prawidłowa

komunikacja, wydawanie

jasnych, zrozumiałych

poleceń.

1

3

3

9

Z

N

IK

O

M

E

Praca przy monitorze

ekranowym (monitor

ekranowy).

Osłabienie

wzroku, łzawienie,

zmęczenie oczu.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Prawidłowe oświetlenie

stanowiska pracy,

prawidłowe ustawienie

monitora, znaki na ekranie

wyraźne i czytelne,

jaskrawość i kontrast

znaków na ekranie łatwe

do regulowania w zależności

od warunków oświetlenia

stanowiska pracy, obraz

na ekranie stabilny, bez

tętnienia lub innych form

niestabilności, regulacja

ustawienia monitora,

ekran monitora pokryty

warstwą antyodbiciową lub
wyposażony w odpowiedni

filtr, okresowe badania
lekarskie okulistyczne,

okulary korygujące, przerwy

w pracy - 5 min. po każdej

godzinie nieprzerwanej

pracy.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI CHEMICZNE

Pyty i czynniki chemiczne

(użytkowanie urządzeń

biurowych: drukarki, faxu,

ksero).

Możliwość

wystąpienia alergii

skórnych oraz

oddechowych.

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Kontrolowanie sprawności

urządzeń biurowych,

skuteczna wentylacja.

3

2

0,5

3

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

8

Wirus grypy (ludzie - droga

zakażenia bezpośrednia).

Grypa, zapalenie

płuc.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Profilaktyka, dobrowolne

szczepienia.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Sprzątaczka

Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy:

•

codzienne sprzątanie pomieszczeń,

•

wietrzenie i zamiatanie, odkurzanie,

•

mycie podłóg, schodów,

•

wycieranie kurzu na mokro sprzętów pomocy dydaktycznych, mebli,

•

wycieranie na sucho sprzętu elektrycznego,

•

mycie urządzeń sanitarno-higienicznych, dezynfekcja,

•

zamykanie okien, gaszenie świateł, zamykanie drzwi na klucz,

•

przed zakończeniem pracy dokładna kontrola pomieszczeń przy-

dzielonych do sprzątania poprzez sprawdzenie zabezpieczeń

•

(zamknięcie okien, wyłączenie urządzeń elektrycznych z gniazdek,

sprawdzanie kurków wodnych),

•

czyszczenie sprzętu, mebli,

•

gruntowne porządki podczas ferii,

•

mycie okien, drzwi, ścian, podłóg.

Ustawa z 26 czerwca 1974 – Kodeks pracy (DzU 1998 nr 21, poz. 94 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997r. w
sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 2003 nr 169,
poz. 1650 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 30 grudnia 2004 r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu
pracy czynników chemicznych (DzU 2005 nr 11, poz. 86 ze zm.);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych
czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony
zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (DzU 2005 nr 81,
poz. 716 ze zm.).

SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

METODA OCENY – RISC SCORE

Stanowisko pracy: SPRZĄTACZKA, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE

9

Występujące zagrożenia

i ich źródła

Możliwe skutki

zagrożenia

Ryzyko przed

redukcją

Środki profilaktyczne

Ocena ryzyka

po redukcji

S

E

P

R

S

E

P

R

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

CZYNNIKI URAZOWE

Upadek na tym samym poziomie

(śliskie, nierówne nawierzchnie,

progi pomiędzy

pomieszczeniami, ubytki w

posadzce).

Potłuczenia, złamania

kończyn, zwichnięcia,

urazy wewnętrzne,

urazy głowy.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Właściwe obuwie, zachowanie

szczególnej ostrożności.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Upadek na niższy poziom

(poruszanie się po schodach,

praca na drabinach podczas

mycia okien).

Potłuczenia, urazy

głowy, obrażenia

ogólne, kalectwo,

ś

mierć.

15

1

3

4

5

M

A

Ł

E

Sprawne technicznie schody,

poręcze przy schodach.

Użytkowanie drabin wyłącznie

techniczne sprawnych, zakaz

pracy na wysokości (mycie okien)

bez odpowiednich zabezpieczeń.

15

1

1

1

5

Z

N

IK

O

M

E

Uderzenie o nieruchome

elementy wyposażenia (elementy

wyposażenia pomieszczeń -

meble, ławki, stoły, zastawione

przejścia/ dojścia).

Stłuczenia kończyn

górnych, urazy stóp.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas poruszania

się po pomieszczeniu pracy, nie

tarasowanie miejsca pracy.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Zagrożenie elementami ostrymi

(niesprawne akcesoria

gospodarcze - połamane kije od

szczotek bądź mopów,

przedmioty znajdujące się w

ś

mieciach, pęknięte szyby).

Rany cięte, zakłucia,

urazy rąk oraz dłoni.

1

6

3

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Ostrożność podczas użytkowania

akcesoriów gospodarczych oraz

wykonywania codziennych

obowiązków.

1

6

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Prąd elektryczny (urządzenia

użytkowane podczas sprzątania,

urządzenia powszechnego użytku

będące pod napięciem).

Poparzenie, utrata

przytomności, inne

skutki porażenia

prądem, śmierć.

15

3

6

2

7

0

D

U

Ż

E

Nieużywanie wilgotnych ścierek

do czyszczenia urządzeń

będących pod napięciem,

użytkowanie wyłącznie

sprawnego sprzętu bez uszkodzeń

izolacji na przewodach

elektrycznych, naprawa urządzeń

wyłącznie przez osoby

posiadające odpowiednie

kwalifikacje.

15

3

1

4

5

M

A

Ł

E

Pożar (zaprószenie ognia, zbyt

duże nagromadzenie materiałów

łatwopalnych).

Poparzenia całego

ciała, utrata

przytomności,

zaczadzenie, śmierć.

40

1

1

4

0

M

A

Ł

E

Przestrzeganie instrukcji ppoż.,

zakaz używania otwartego ognia

w pomieszczeniach, zapewnienie

podręcznego sprzętu gaśniczego

oraz dokonywanie okresowych

jego przeglądów, organizowanie

próbnych ewakuacji.

40

1

0,5

2

0

Z

N

IK

O

M

E

Poparzenie czynnikiem

gorącym (gorące napoje,

przygotowywanie

posiłków, użytkowanie

myjek ciśnieniowych

wytwarzających parę wodną).

Poparzenia skóry.

7

3

1

2

1

M

A

Ł

E

Obsługa urządzeń

zgodnie z instrukcją,

wzmożona uwaga podczas

przygotowywania posiłków

i napoi oraz obsługi myjek

ciśnieniowych.

7

3

0,5

1

0

,5

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI FIZYCZNE

Brak komfortu termicznego

(ruch powietrza - przeciągi).

Choroby układu

oddechowego,

przeziębienie,

choroby

reumatyczne.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Dbanie o to, by nie tworzyć

w czasie pracy przeciągów -

szczególnie w okresie zimy

i podczas chłodów.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

10

Hałas (urządzenia służące

do czyszczenia pomieszczeń -

odkurzacze).

Wzrost ciśnienia

tętniczego krwi,

bóle głowy,
nerwowość,

drażliwość,

trudności

w koncentracji.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Kontrolowanie sprawności

oraz naprawa wadliwych

urządzeń.

3

6

0,5

9

Z

N

IK

O

M

E

Pyły (kurz).

Podrażnienie

górnych dróg

oddechowych,

stany zapalne

i chorobowe dróg

oddechowych.

alergie.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Utrzymywanie miejsc

gromadzenia się kurzu

w czystości, częste wietrzenie

pomieszczenia, zamiatanie

zawsze przy otwartych oknach

(okna otwarte przez 15 min.

po zakończeniu pracy).

3

6

0,5

9

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE

Obciążenie fizyczne

j (wymuszona pozycja ciała,

przesuwanie zbyt ciężkich

przedmiotów, np. mebli,

przenoszenie zbyt dużo

ciężarów).

Choroby układu

mięśniowo-

szkieletowego.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Przy przesuwaniu mebli

lub przenoszeniu ciężarów

korzystanie z pomocy drugiej

osoby, przestrzeganie norm

transportu wewnętrznego,

prawidłowa pozycja dała

podczas podnoszenia

przedmiotów.

3

6

0,5

9

Z

N

IK

O

M

E

Obciążenie nerwowo-

psychiczne (spiętrzenie

prac, zbyt duże wymagania

w stosunku do możliwości

pracownika, nerwowość

i pośpiech przy wykonywaniu

prac, wadliwa praca sprzętu,

konflikty międzyludzkie).

Zmęczenie,

frustracja,

rozdrażnienie

psychiczne, ból

głowy, obniżona

wydajność w pracy.

stres, nerwice,

uszkodzenie ciała.

pobicie.

1

3

3

9

Z

N

IK

O

M

E

Odpowiednia organizacja

pracy, prawidłowa

komunikacja, wydawanie

jasnych, zrozumiałych

poleceń.

1

3

1

3

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI CHEMICZNE

Czynniki chemiczne -

drażniące i żrące (detergenty,

I środki do dezynfekcji

urządzeń sanitarnych, środki

do udrażniania rur).

Zatrucie,

oparzenia

chemiczne.

możliwość

wystąpienia alergii

skórnych oraz

oddechowych.

7

3

1

2

1

M

A

Ł

E

Stosowanie środków

ochrony indywidualnej

- rękawic ochronnych.

użytkowanie wyłącznie

ś

rodków w oznakowanych

opakowaniach, zaznajomienie

się z kartami charakterystyki

użytkowanych substancji

i preparatów chemicznych.

7

3

0,5

1

0

,5

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Mikroorganizmy (roztocza,

grzyby, bakterie).

Kurz, brud,

odpady.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Czyszczenie pomieszczeń

w sposób zapobiegający

rozprzestrzeniania się

kurzu, stosowanie rękawic

ochronnych.

3

3

0,5

4

,5

Z

N

IK

O

M

E

11

Konserwator

Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy:

• dbałość o należyty stan techniczny oraz porządek w budynku szkoły i jego

obejście a w szczególności:

• dokonywanie bieżących napraw uszkodzeń pomieszczeń, sprzętu i

wyposażenia szkoły,

• dbałość o estetykę i bezpieczeństwo terenu szkoły,
• systematyczne koszenie trawy i konserwacja terenów zielonych,
• systematyczny przegląd wszystkich urządzeń w sanitariatach (muszle,

deski klozetowe, pisuary, rury, baterie, umywalki, parapety okienne,
kabiny itp.),

• systematyczna współpraca z opiekunami klas w zakresie utrzymania

odpowiedniego stanu technicznego klas i wyposażenia,

• przygotowanie pomieszczeń do remontów oraz porządkowanie po

remoncie,

• wykonywanie drobnych remontów,
• wygaszanie niepotrzebnych świateł,
• zgłaszanie wszystkich uszkodzeń instalacji elektrycznej, wodno-

kanalizacyjnej, grzewczej, zamków, drzwi, okien, tynków, których nie
można usunąć doraźnie, lub jeśli prace wymagają wykonania przez osoby
uprawnione,

• wykonywanie innych prac zleconych przez dyrektora szkoły.

SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

METODA OCENY – RISC SCORE

Stanowisko pracy: KONSERWATOR, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE

Występujące zagrożenia

i ich źródła

Możliwe skutki

zagrożenia

Ryzyko przed

redukcją

Środki profilaktyczne

Ocena ryzyka

po redukcji

S

E

P

R

S

E

P

R

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

CZYNNIKI URAZOWE

Upadek na tym samym poziomie

(śliskie, nierówne nawierzchnie,

progi pomiędzy

pomieszczeniami, ubytki w

posadzce, warunki

atmosferyczne).

Potłuczenia, złamania

kończyn, zwichnięcia,

urazy wewnętrzne,

urazy głowy.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Właściwe obuwie, zachowanie

szczególnej ostrożności.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

12

Upadek na niższy poziom

(poruszanie się po schodach,

praca na drabinach podczas

malowania oraz prac

konserwacyjnych, prace na dachu

budynku szkoły).

Potłuczenia, urazy

głowy, obrażenia

ogólne, kalectwo,

ś

mierć.

15

3

3

1

3

5

Ś

R

E

D

N

IE

Sprawne technicznie schody,

poręcze przy schodach.

Użytkowanie drabin wyłącznie

techniczne sprawnych, zakaz

pracy na wysokości (malowanie,

prace konserwacyjne, prace na

dachu) bez odpowiednich

zabezpieczeń.

15

3

1

4

5

M

A

Ł

E

Uderzenie o nieruchome

elementy wyposażenia (elementy

wyposażenia pomieszczenia

konserwatora oraz wyposażenia

pomieszczeń, w których

konserwator dokonuje napraw,

zastawione przejścia/dojścia).

Stłuczenia kończyn

górnych, urazy stóp.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas poruszania

się po pomieszczeniu pracy,

nietarasowanie miejsca pracy.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Urządzenia mechaniczne

(szlifierka, wiertarka, inne

urządzenia użytkowane przez

konserwatora).

Urazy palców, dłoni -

skaleczenia, rozcięcia,

stłuczenia stóp od

spadających narzędzi.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Eksploatowanie urządzeń

technicznych zgodnie z ich

przeznaczeniem, systematyczne

dokonywanie określonych

przeglądów technicznych

eksploatowanych urządzeń

technicznych, stosowanie

wyłącznie nieuszkodzonych tarcz,

wierteł.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Stosowanie narzędzi ręcznych

(śrubokręty, młotki, obcęgi).

Skaleczenia,

rozcięcia,

stłuczenia.

1

6

3

1

8

M

A

Ł

E

Stosowanie nieuszkodzonych

narzędzi ręcznych, przestrzeganie

ładu i porządku na stanowisku

pracy oraz właściwej organizacji

pracy, stosowanie właściwych

ś

rodków ochrony indywidualnej:

rękawice ochronne.

1

6

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Zagrożenie elementami ostrymi

(nożyki do cięcia, elementy

rozbitych szyb, metalowe

elementy naprawianych

przedmiotów, np. ławki szkolne,

szafki).

Rany cięte, zakłucia,
urazy rąk oraz dłoni.

1

6

3

1

8

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas prac

konserwatorskich, stosowanie

ś

rodków ochrony indywidualnej:

rękawice.

1

6

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Uderzenie, przygniecenie przez

spadające przedmioty (szafy,

nieprawidłowo ułożone

przedmioty na regałach, półkach).

Złamania,

zmiażdżenia, ogólne

potłuczenia ciała,

urazy głowy.

7

1

3

2

1

M

A

Ł

E

Utrzymywanie porządku w

pomieszczeniach oraz na

stanowiskach pracy,

nieprzeciążanie szaf, regałów,

półek.

7

1

0,5

3

,5

Z

N

IK

O

M

E

Uderzenie przez poruszające się

ś

rodki transportu (prace na

zewnątrz budynku, poruszanie się

po parkingu szkoły).

Ogólne potłuczenia

ciała, złamania,

kalectwo, śmierć.

15

1

1

1

5

Z

N

IK

O

M

E

Wzmożona uwaga podczas prac

na zewnątrz budynku oraz

poruszania się po parkingu.

15

1

0,5

7

,5

Z

N

IK

O

M

E

Prąd elektryczny (urządzenia

zasilane energią elektryczną -
elektronarzędzia, uszkodzona

instalacja elektryczna,

uszkodzone elementy urządzeń

technicznych, wymiana

bezpieczników, żarówek).

Poparzenie, utrata

przytomności, inne

skutki porażenia

prądem, śmierć.

15

3

6

2

7

0

D

U

Ż

E

Uprawnienia energetyczne, grupa

1 - elektryczna kategoria E na

stanowisku eksploatacji w

zakresie elektroenergetycznym

dla osób zajmujących się obsługą,

konserwacją, naprawą urządzeń

elektrycznych. Dobry stan

techniczny instalacji, terminowe

wykonywanie pomiarów

przeciwporażeniowych,

stosowanie sprawnego osprzętu

elektrycznego typu wtyczki,

przełączniki, urządzenia

powszechnego użytku.

Wzmożona uwaga podczas

napraw urządzeń będących pod

napięciem.

15

3

1

4

5

M

A

Ł

E

13

Pożar (zaprószenie ognia, zbyt

duże nagromadzenie materiałów

łatwopalnych).

Poparzenia całego

ciała, utrata

przytomności,

zaczadzenie, śmierć.

40

1

1

4

0

M

A

Ł

E

Przestrzeganie instrukcji ppoż.,

zakaz używania otwartego ognia

w pomieszczeniach, zapewnienie

podręcznego sprzętu gaśniczego

oraz dokonywanie okresowych

jego przeglądów, organizowanie

próbnych ewakuacji.

40

1

0,5

2

0

Z

N

IK

O

M

E

Poparzenie czynnikiem gorącym

(gorące napoje, przygotowywanie

posiłków, gorące części maszyn

i narzędzi).

Poparzenia skóry.

7

3

1

2

1

M

A

Ł

E

Obsługa urządzeń zgodnie z

instrukcją, wzmożona uwaga

podczas przygotowywania

posiłków i napoi. Wzmożona

uwaga podczas czyszczenia i

konserwacji urządzeń i narzędzi.

7

3

0,5

1

0

,5

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI FIZYCZNE

Brak komfortu termicznego

(prace w zmiennych warunkach

atmosferycznych - prace na

zewnątrz budynku).

Choroby układu

oddechowego,

przeziębienie,

choroby reumatyczne.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Ubranie dostosowane

odpowiednio do pory roku, zimne

napoje w okresie letnim.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Hałas (elektronarzędzia).

Wzrost ciśnienia

tętniczego krwi, bóle

głowy, nerwowość,

drażliwość, trudności

w koncentracji.

3

3

1

9

Z

N

IO

M

E

Kontrolowanie sprawności oraz

naprawa wadliwych urządzeń.

3

3

0,5

4

,5

Z

N

K

O

M

E

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE

Obciążenie fizyczne (wymuszona

pozycja ciała, przesuwanie lub

noszenie zbyt ciężkich

przedmiotów).

Choroby układu

mięśniowo-

szkieletowego.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Przy przesuwaniu lub

przenoszeniu ciężarów

korzystanie z pomocy drugiej

osoby, przestrzeganie norm

transportu, prawidłowa pozycja

ciała podczas podnoszenia

przedmiotów.

3

6

0,5

9

Z

N

IK

O

M

E

Obciążenie nerwowo-psychiczne

(spiętrzenie prac, zbyt duże

wymagania w stosunku do

możliwości pracownika,

nerwowość i pośpiech przy

wykonywaniu prac, wadliwa

praca sprzętu, konflikty

międzyludzkie).

Zmęczenie, frustracja,

rozdrażnienie

psychiczne, ból

głowy, obniżona

wydajność w pracy,

stres, nerwice,

uszkodzenie ciała,

pobicie.

1

3

3

9

Z

N

IK

O

M

E

Odpowiednia organizacja pracy,

prawidłowa komunikacja,

wydawanie jasnych,

zrozumiałych poleceń.

1

3

1

3

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI CHEMICZNE

Czynniki chemiczne: farby,

lakiery, rozpuszczalniki, silikony,

smary.

Zatrucie, możliwość

wystąpienia alergii

skórnych oraz

oddechowych.

7

1

1

7

Z

N

IK

O

M

E

Stosowanie środków ochrony

indywidualnej - rękawic

ochronnych, masek z

odpowiednim filtrem podczas

malowania, użytkowanie

wyłącznie środków w

oznakowanych opakowaniach,

zaznajomienie się z kartami

charakterystyki użytkowanych

substancji i preparatów

chemicznych.

7

1

0,5

3

,5

Z

N

IK

O

M

E

14

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Mikroorganizmy (grzyby,

bakterie, wirusy - występujące

w toaletach, zlewach,

umywalkach).

Zakażenia.

3

1

1

3

Z

N

IK

O

M

E

Stosowanie rękawic ochronnych.

3

1

0,5

1

,5

Z

N

IK

O

M

E

SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

METODA OCENY – RISC SCORE

Stanowisko pracy: PRACE PORZĄDKOWE W OKRESIE ZIMOWYM - KONSERWATOR, ogólne R max dla stanowiska:

AKCEPTOWALNE

Występujące zagrożenia

i ich źródła

Możliwe skutki

zagrożenia

Ryzyko przed

redukcją

Środki profilaktyczne

Ocena ryzyka

po redukcji

S

E

P

R

S

E

P

R

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

CZYNNIKI URAZOWE

Upadek na tym samym

poziomie (śliskie, oblodzone

nawierzchnie, potknięcie się o

elementy konstrukcyjne dachu,

np. instalacje odgromowe)

Potłuczenia, złamania

kończyn, zwichnięcia,

urazy wewnętrzne,

urazy głowy

3

6

6

1

0

8

R

E

D

N

IE

Obuwie z podeszwą o

zwiększonej powierzchni tarcia,

posypywanie piachem z solą

ś

liskich nawierzchni; zapoznanie

się terenu dachu i rozmieszczenia

wystających elementów)

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Upadek z wysokości (praca na

drabinach - usuwania sopli, prace

na dachu budynku - usuwanie

ś

niegu)

Potłuczenia, urazy

głowy, obrażenia

ogólne, kalectwo,

ś

mierć

15

3

3

1

3

5

R

E

D

N

IE

Użytkowanie drabin wyłącznie

techniczne sprawnych, zakaz

pracy na wysokości bez

zabezpieczeń (szelki, linki

amortyzatory, kask)

15

3

1

4

5

Ś

R

E

D

N

IE

Uraz spowodowany niską

temperaturą

Odmrożenia części

ciała takich jak uszy

palce u rąk i stóp

7

3

1

2

1

M

A

Ł

E

Wyposażenie pracownika w

ocieplaną czapkę, buty oraz

rękawicę

7

3

0,5

1

0

,5

M

A

Ł

E

Uderzenie przez spadające

przedmioty (sople)

Urazy głowy

7

1

3

2

1

M

A

Ł

E

Stosowanie ochron głowy (kask),.

Zachowanie bezpiecznej

odległości podczas usuwania

sopli - nie stawanie bezpośrednio

pod soplami

7

1

0,5

3

,5

N

IK

O

M

E

Uderzenie przez poruszające się

ś

rodki transportu (prace na

zewnątrz budynku, poruszanie się

po parkingu szkoły)

Ś

mierć, kalectwo,

ogólne potłuczenia

ciała, złamania

15

1

1

1

5

N

IK

O

M

E

Wzmożona uwaga podczas prac

za zewnątrz budynku oraz

poruszania się po parkingu

15

1

0,5

7

,5

I

K

O

M

E

CZYNNIKI FIZYCZNE

Brak komfortu termicznego

(prace na zewnątrz budynku)

Choroby układu

oddechowego,

przeziębienie,

choroby reumatyczne

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Ubranie chroniące przed zimnem

(czapka, ocieplane spodnie

i bluza, kurtka, rękawiczki,

zimowe buty), zapewnienie

miejsca do ogrzania

3

3

1

9

M

A

Ł

E

15

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE

Obciążenie fizyczne (wymuszona

pozycja ciała, prace związane z

odśnieżaniem)

Choroby układu

mięśniowo -

szkieletowego

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Zapewnienie odpowiednich

narzędzi pracy, zapewnienie

dodatkowych przerw w pracy w

przypadku odśnieżania oraz

zbijania lodu

3

6

0,5

9

Z

N

IK

O

M

E

Obciążenie nerwowo-

psychiczne (spiętrzenie prac

przy obfitych opadach, zbyt

duże wymagania w stosunku

do możliwości pracownika,

nerwowość i pośpiech przy

wykonywaniu prac, wadliwa

praca sprzętu)

Zmęczenie,

frustracja,

rozdrażnienie

psychiczne, ból

głowy, obniżona

wydajność

w pracy, stres,

nerwice

1

3

3

9

Z

N

IK

O

M

E

Odpowiednia organizacja pracy,

prawidłowa komunikacja,

wydawanie jasnych,

zrozumiałych

poleceń

1

3

1

3

Z

N

IK

O

M

E

Nauczyciel

Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy:

• praca pedagogiczno – wychowawcza,
• praca nad tekstami,
• obsługa urządzeń audiowizualnych,
• lekcje pokazowe z zastosowaniem pomocy naukowych z danego

przedmiotu,

• ciągłe doskonalenie się,
• współpraca z rodzicami uczniów,
• obsługa urządzeń w pracowni komputerowej,
• osobiste prezentowanie wykonywanych na zajęciach ćwiczeń.

SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

METODA OCENY – RISC SCORE

Stanowisko pracy: NAUCZYCIEL, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE

Występujące zagrożenia

i ich źródła

Możliwe skutki

zagrożenia

Ryzyko przed

redukcją

Środki profilaktyczne

Ocena ryzyka

po redukcji

S

E

P

R

S

E

P

R

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

CZYNNIKI URAZOWE

Upadek na tym samym

| poziomie (śliskie, nierówne

nawierzchnie, progi

pomiędzy pomieszczeniami,

luźno ułożone przewody

na posadzce, nierówności

Potłuczenia,

złamania kończyn,
zwichnięcia, urazy

wewnętrzne,

urazy głowy.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Właściwe obuwie, porządek

na stanowisku pracy,

zachowanie szczególnej

ostrożności, zabezpieczenie

przewodów.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

16

w posadzce).

Upadek na niższy poziom

(niesprawne siedziska.

poruszanie się po schodach).

Potłuczenia, urazy

głowy, obrażenia

ogólne.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Dostateczna stabilność

siedziska przez

wyposażenie go w podstawę co

najmniej pięciopodporową z

kółkami jezdnymi, zachowanie

ostrożności podczas siadania oraz

wstawania. Sprawne technicznie

schody, poręcze przy schodach.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Uderzenie o nieruchome

elementy wyposażenia

(wyposażenie biura,

zastawione przejścia/

dojścia pomiędzy meblami

biurowymi, otwarte

szuflady).

Stłuczenia

kończyn górnych,

urazy stóp.

3

3

3

2

7

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas

poruszania się

po pomieszczeniu pracy,
zapewnienie co najmniej

13 m

3

wolnej objętości

pomieszczenia oraz

co najmniej 2 m

2

wolnej

powierzchni podłogi.

3

3

1

9

Z

N

IK

O

M

E

Zagrożenie elementami

ostrymi (użytkowanie

akcesoriów oraz materiałów

biurowych, np. spinaczy,

zszywaczy, pinezek,

nożyczek).

Rany cięte,

zakłucia, urazy

rąk oraz dłoni.

1

6

3

1

8

M

A

Ł

E

Ostrożność podczas

użytkowania akcesoriów

oraz materiałów biurowych.

1

6

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Prąd elektryczny (instalacja

elektryczna, urządzenia

zasilane energią elektryczną).

Poparzenie,

utrata

przytomności,

inne skutki

porażenia

prądem, śmierć.

15

3

3

1

3

5

Ś

R

E

D

N

IE

Okresowe kontrole

skuteczności ochron

przeciwporażeniowych,

zakaz stawiania napoi

w bezpośrednim sąsiedztwie

urządzeń zasilanych energią

elektryczną, naprawa

urządzeń wyłącznie

przez osoby posiadające

odpowiednie kwalifikacje.

Użytkowanie urządzeń

wyłącznie sprawnych

technicznie.

15

3

1

4

5

M

A

Ł

E

CZYNNIKI FIZYCZNE

Hałas (wysoki poziom db.

podczas przerw)

Bóle głowy,

nerwowość,

drażliwość,

trudności

w koncentracji.

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Wzmożona kontrola podczas

dyżurów na przerwach.

3

2

0,5

3

Z

N

IK

O

M

E

Przeciążenie narządu wzroku

(niedostateczne oświetlenie

stanowiska)

Osłabienie

wzroku,

zmęczenie oczu,

zmniejszona

koncentracja.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Zainstalowanie

odpowiedniego oświetlenia.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE

Obciążenie fizyczne (wymuszona

pozycja ciała)

.

Choroby układu

mięśniowo-

szkieletowego

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Wymiary oparcia i siedziska

zapewniające wygodną pozycję

ciała i swobodę ruchów,

regulacja wysokości płyty

siedziska w zakresie co

najmniej 40-50 cm od podłoża,

regulację wysokości oparcia

oraz regulację pochylenia

oparcia, wyprofilowana płyta

siedziska i oparcia odpowiednie

do naturalnego wygięcia

kręgosłupa, możliwość obrotu

wokół osi pionowej o 360°,

podłokietniki.

3

2

0,5

3

Z

N

IK

O

M

E

17

Obciążenie nerwowo-

psychiczne (spiętrzenie

prac, zbyt duże wymagania

w stosunku do możliwości

pracownika, nerwowość

i pośpiech przy wykonywaniu

prac, konflikty międzyludzkie).

Zmęczenie,

frustracja,

rozdrażnienie

psychiczne, ból

głowy, obniżona

wydajność

w pracy, stres,

nerwice,

zakłócenia snu.

1

3

6

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Odpowiednia organizacja

pracy, prawidłowa

komunikacja.

1

3

3

9

Z

N

IK

O

M

E

Praca przy monitorze

ekranowym (monitor

ekranowy).

Osłabienie

wzroku, łzawienie,

zmęczenie oczu.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Prawidłowe oświetlenie

stanowiska pracy,

prawidłowe ustawienie

monitora.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI CHEMICZNE

Pyty i czynniki chemiczne

(ksero, pył kredowy).

Możliwość

wystąpienia alergii

skórnych oraz

oddechowych.

3

2

1

6

Z

N

IK

O

M

E

Kontrolowanie sprawności,

skuteczna wentylacja.

3

2

0,5

3

Z

N

IK

O

M

E

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Wirus grypy (ludzie - droga

zakażenia bezpośrednia).

Grypa, zapalenie

płuc.

3

6

3

5

4

M

A

Ł

E

Profilaktyka, dobrowolne

szczepienia.

3

6

1

1

8

Z

N

IK

O

M

E

Sporządził :

Inspektor ds. bhp Dariusz Szeląg