background image

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO.  
 

 

RYZYKO  ZAWODOWE  -  prawdopodobie

ń

stwo  wyst

ą

pienia  niepo

Ŝą

danych  zdarze

ń

 

zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

 prac

ą

, powoduj

ą

cych straty, w szczególno

ś

ci wyst

ą

pienia 

u  pracowników  niekorzystnych  skutków  zdrowotnych  w  wyniku  zagro

Ŝ

e

ń

 

zawodowych wyst

ę

puj

ą

cych w 

ś

rodowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.   

OCENA  RYZYKA  ZAWODOWEGO  -  jest  systematycznym  badaniem  wszystkich 

aspektów pracy, które jest przeprowadzane w celu stwierdzenia, jakie zagro

Ŝ

enia w 

ś

rodowisku  pracy  mog

ą

  by

ć

  powodem  urazu  lub  pogorszenia  si

ę

  stanu  zdrowia 

pracownika  i  czy  zagro

Ŝ

enia  te  mo

Ŝ

na  wyeliminowa

ć

,  a  je

Ŝ

eli  nie  –  jakie 

ś

rodki 

ochronne nale

Ŝ

y podj

ąć

 w celu ograniczenia ryzyka zwi

ą

zanego z tymi zagro

Ŝ

eniami.  

CEL OCENY RYZYKA 

Skuteczne zapobieganie skutkom zagro

Ŝ

e

ń

 zawodowych, 

Eliminowanie lub ograniczanie ryzyka. 

Ocena  ryzyka  powinna  u

ś

wiadomi

ć

  pracodawcy,  na  jakie  zagro

Ŝ

enia  s

ą

  nara

Ŝ

eni 

pracownicy, a pracownikom jakie zagro

Ŝ

enia wyst

ę

puj

ą

 na ich stanowiskach, jakie s

ą

 

ź

ródła zagro

Ŝ

e

ń

, jakie mog

ą

 powodowa

ć

 skutki i w jaki sposób nale

Ŝ

y si

ę

 przed nimi 

chroni

ć

CELE SZCZEGÓŁOWE OCENY RYZYKA 

sprawdzenie  czy  wyst

ę

puj

ą

ce  na  stanowiskach  pracy  zagro

Ŝ

enia  zostały 

zidentyfikowane i czy jest znane zwi

ą

zane z nimi ryzyko zawodowe, 

wykazanie, 

Ŝ

e  zastosowane 

ś

rodki  ochrony  s

ą

  odpowiednie  do  zidentyfikowanych 

zagro

Ŝ

e

ń

, wykazanie, 

Ŝ

e dokonano odpowiedniego wyboru materiałów, wyposa

Ŝ

enia 

stanowiska  pracy  oraz  organizacji  pracy,  ustalenie  priorytetów  w  działaniach 

zmierzaj

ą

cych  do  eliminowania  lub  ograniczenia  ryzyka  zawodowego,  zbadanie  czy 

ryzyko  zawodowe  jest  na  poziomie  akceptowalnym,  zapewnienie  ci

ą

głej  poprawy 

bhp, poinformowanie o ryzyku pracowników. 

 

W  celu  eliminacji  lub  ograniczenia  zagro

Ŝ

e

ń

  i  zwi

ą

zanego  z  nimi  ryzyka 

zawodowego, zaleca si

ę

 stosowa

ć

 

ś

rodki ochronne w nast

ę

puj

ą

cej kolejno

ś

ci: 

ś

rodki 

techniczne  eliminuj

ą

ce  lub  ograniczaj

ą

ce  zagro

Ŝ

enie  u 

ź

ródła,   

ś

rodki  ochrony 

zbiorowej, 

ś

rodki organizacyjne i proceduralne ,

ś

rodki ochrony indywidualnej. 

background image

Ś

rodki  organizacyjne  to  mi

ę

dzy  innymi  :  zarz

ą

dzenia  dotycz

ą

ce  ró

Ŝ

nych  aspektów 

organizacji  pracy,  protokoły:  odbioru  technicznego,  pomiarów  i  bada

ń

  urz

ą

dze

ń

 

energio-mechanicznych,  instrukcje  bezpiecznego  wykonywania  pracy,  dokumenty 

stwierdzaj

ą

ce  posiadanie  odpowiednich  kwalifikacji,  uprawnie

ń

  i  upowa

Ŝ

nie

ń

projekty techniczne zwi

ą

zane z prowadzeniem procesu technologicznego. 

Ś

rodki  ochrony  zbiorowej  -  rozwi

ą

zania  techniczne  przeznaczone  do  jednoczesnej 

ochrony  grupy  ludzi,  w  tym  i  pojedynczych  osób,  przed  niebezpiecznymi  i 

szkodliwymi czynnikami wyst

ę

puj

ą

cymi w 

ś

rodowisku pracy. 

Ś

rodki ochrony indywidualnej - 

ś

rodki noszone lub trzymane przez pracownika w celu 

jego  ochrony  przed  zagro

Ŝ

eniami  zwi

ą

zanymi    z  wyst

ę

powaniem  niebezpiecznych 

lub  szkodliwych  czynników  w 

ś

rodowisku  pracy,  w  tym  równie

Ŝ

  akcesoria  i  dodatki 

przeznaczone do tego celu. 

   

PODSTAWY PRAWNE OKRE

Ś

LAJ

Ą

CE OBOWI

Ą

ZEK DOKONYWANIA OCENY 

RYZYKA ZAWODOWEGO 

Dyrektywa Rady nr 89/391/EWG z dn. 12.06.1989r.  

O wprowadzaniu 

ś

rodków w celu zwi

ę

kszenia bezpiecze

ń

stwa i poprawy zdrowia 

pracowników. 

Norma PN-N-18002:2000 – Systemy zarz

ą

dzania bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy. 

Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego. 

Art. 226 Kodeksu pracy: 

Pracodawca: 

1) 

ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe zwi

ą

zane z wykonywan

ą

 prac

ą

 oraz 

stosuje niezb

ę

dne 

ś

rodki profilaktyczne zmniejszaj

ą

ce ryzyko, 

2) 

informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wi

ąŜ

e si

ę

 z wykonywan

ą

 

prac

ą

, oraz o zasadach ochrony przed zagro

Ŝ

eniami. 

 

Rozporz

ą

dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze

ś

nia 1997 r. w 

sprawie ogólnych przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, 

poz. 1650 pó

ź

n. zm.).  

 

§ 39.   1. Pracodawca  zapewnia  pracownikom  bezpiecze

ń

stwo  i  higien

ę

  pracy,  w 

szczególno

ś

ci  przez  ograniczanie  ryzyka  zawodowego  w  wyniku  wła

ś

ciwej 

background image

organizacji  pracy  oraz  stosowania  koniecznych 

ś

rodków  profilaktycznych,  a  tak

Ŝ

informowania i szkolenia pracowników. 

2. Działania,  o  których  mowa  w  ust.  1,  powinny  by

ć

  podejmowane  na  podstawie 

ogólnych  zasad  dotycz

ą

cych  zapobiegania  wypadkom  i  chorobom  zwi

ą

zanym  z 

prac

ą

, w tym w szczególno

ś

ci przez: 

 

1) 

ograniczanie ryzyka zawodowego; 

 

2) 

przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego; 

 

3) 

likwidowanie zagro

Ŝ

e

ń

 u 

ź

ródeł ich powstawania; 

 

4) 

dostosowanie warunków i procesów pracy do mo

Ŝ

liwo

ś

ci pracownika, w 

szczególno

ś

ci  przez  odpowiednie  projektowanie  i  organizowanie  stanowisk  pracy, 

dobór  maszyn  i  innych  urz

ą

dze

ń

  technicznych  oraz  narz

ę

dzi  pracy,  a  tak

Ŝ

e  metod 

produkcji  i  pracy  -  z  uwzgl

ę

dnieniem  zmniejszenia  uci

ąŜ

liwo

ś

ci  pracy,  zwłaszcza 

pracy  monotonnej  i  pracy  w  ustalonym  z  góry  tempie,  oraz  ograniczenia 

negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników; 

 

5) 

stosowanie nowych rozwi

ą

za

ń

 technicznych; 

 

6) 

zast

ę

powanie  niebezpiecznych  procesów  technologicznych,  urz

ą

dze

ń

substancji i innych materiałów - bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi; 

 

7) 

nadawanie  priorytetu 

ś

rodkom  ochrony  zbiorowej  przed 

ś

rodkami 

ochrony indywidualnej; 

 

8) 

instruowanie pracowników w zakresie bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy. 

§ 39a.   1. Pracodawca  ocenia  ryzyko  zawodowe  wyst

ę

puj

ą

ce  przy  wykonywanych 

pracach,  w  szczególno

ś

ci  przy  doborze  wyposa

Ŝ

enia  stanowisk  i  miejsc  pracy, 

stosowanych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub 

mutagennych  oraz  zmianie  organizacji  pracy.  Podczas  oceny  ryzyka  zawodowego 

uwzgl

ę

dnia 

si

ę

 

wszystkie 

czynniki 

ś

rodowiska 

pracy 

wyst

ę

puj

ą

ce 

przy 

wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac. 

 

2. Stosowane  w  nast

ę

pstwie  oceny  ryzyka  zawodowego 

ś

rodki  profilaktyczne, 

metody oraz organizacja pracy powinny: 

 

1) 

zapewnia

ć

  zwi

ę

kszenie  poziomu  bezpiecze

ń

stwa  i  ochrony  zdrowia 

pracowników; 

 

2) 

by

ć

  zintegrowane  z  działalno

ś

ci

ą

  prowadzon

ą

  przez  pracodawc

ę

  na 

wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy. 

background image

3. Pracodawca 

prowadzi 

dokumentacj

ę

 

oceny 

ryzyka 

zawodowego 

oraz 

zastosowanych  niezb

ę

dnych 

ś

rodków  profilaktycznych.  Dokument  potwierdzaj

ą

cy 

dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzgl

ę

dnia

ć

 w szczególno

ś

ci: 

 

1) 

opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie: 

a) 

stosowanych maszyn, narz

ę

dzi i materiałów, 

b) 

wykonywanych zada

ń

c) 

wyst

ę

puj

ą

cych  na  stanowisku  niebezpiecznych,  szkodliwych  i  uci

ąŜ

liwych 

czynników 

ś

rodowiska pracy, 

d) 

stosowanych 

ś

rodków ochrony zbiorowej i indywidualnej, 

e) 

osób pracuj

ą

cych na tym stanowisku; 

 

2) 

wyniki  przeprowadzonej  oceny  ryzyka  zawodowego  dla  ka

Ŝ

dego  z 

czynników 

ś

rodowiska  pracy  oraz  niezb

ę

dne 

ś

rodki  profilaktyczne  zmniejszaj

ą

ce 

ryzyko; 

  3) dat

ę

 przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonuj

ą

ce oceny. 

 

KIEDY WYKONYWA

Ć

 OCEN

Ę

 RYZYKA ZAWODOWEGO? 

Ocen

ę

  ryzyka  zawodowego  nale

Ŝ

y  wykonywa

ć

  dla  wszystkich  stanowisk  pracy,  dla 

których  ocena  nie  była  wykonana  oraz  wtedy  kiedy  w  miejscu  pracy  została 

wprowadzona zmiana, która mogła spowodowa

ć

 zmian

ę

 poziomu ryzyka. 

oraz gdy:  

Tworzone s

ą

 nowe stanowiska pracy; 

Wprowadzane s

ą

 zmiany na stanowiskach pracy; 

Zmieniono wymagania dopuszczalnego poziomu czynników 

ś

rodowiska pracy; 

Wprowadzono zmiany zwi

ą

zane ze stosowaniem 

ś

rodków ochrony. 

 

KTO POWINIEN BRA

Ć

 UDZIAŁ W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO? 

Zaanga

Ŝ

owani  w  ocen

ę

  ryzyka  zawodowego  powinni  by

ć

  wszyscy  pracownicy, 

bowiem  bezpieczne  warunki  pracy  powinny  by

ć

  wspólnym  interesem  pracodawcy  i 

pracowników.  

 

W ocenie ryzyka zawodowego powinny bra

ć

 udział osoby które : 

znaj

ą

 i rozumiej

ą

 zasady oceny ryzyka w tym procedury i metody, 

posiadały umiej

ę

tno

ś

ci identyfikacji problemów zawodowych, 

posiadały wiedz

ę

 niezb

ę

dn

ą

 do identyfikacji zagro

Ŝ

e

ń

 zawodowych, 

background image

umiej

ą

 oceni

ć

 szkodliwe i niebezpieczne nast

ę

pstwa zagro

Ŝ

e

ń

posiadały  wiedze  w  zakresie  zastosowania 

ś

rodków  ochrony  zbiorowej, 

indywidualnej oraz proceduralnej. 

 

Ocena  ryzyka  zawodowego  nie  jest  działaniem  jednorazowym.  Zgodnie  z 

wymaganiami  prawa  powinna  ona  by

ć

  wykonywana  okresowo,  a  tak

Ŝ

e  zawsze 

wówczas,  gdy  na  stanowisku  pracy  wprowadzane  s

ą

  zmiany  –  zarówno  przed 

wprowadzeniem  tych  zmian,  jak  i  po  ich  wprowadzeniu.  W  szczególno

ś

ci  ryzyko 

zawodowe nale

Ŝ

y ocenia

ć

 wówczas, gdy podejmowane s

ą

 decyzje odno

ś

nie zmian: 

procesów  technologicznych,  wyposa

Ŝ

enia  stanowisk  i  miejsc  pracy,  stosowanych 

substancji 

preparatów 

chemicznych, 

biologicznych, 

rakotwórczych 

lub 

mutagennych, organizacji pracy. 

 

STRATA – fizyczne naruszenie lub/i uszkodzenie zdrowia lub rzeczy. 

ZAGRO

ś

ENIE – stan 

ś

rodowiska pracy mog

ą

cy spowodowa

ć

 wypadek lub chorob

ę

NARA

ś

ENIE  –  podleganie  oddziaływaniu  czynników  niebezpiecznych,  szkodliwych 

lub uci

ąŜ

liwych zwi

ą

zanych z wykonywaniem pracy. 

RYZYKO RESZTKOWE – ryzyko, jakie pozostaje po  zastosowaniu ( wprowadzeniu ) 

ś

rodka ochronnego. 

CZYNNIK  NIEBEZPIECZNY  –  czynnik,  którego  oddziaływanie  na  pracuj

ą

cego 

prowadzi lub mo

Ŝ

e prowadzi

ć

 do urazu. 

CZYNNIK SZKODLIWY - czynnik, którego oddziaływanie na pracuj

ą

cego  

prowadzi lub mo

Ŝ

e prowadzi

ć

 do schorzenia. 

CZYNNIKI NIEBEZPIECZNE FIZYCZNE 

elementy wiruj

ą

ce i lu

ź

ne 

elementy ostre i wystaj

ą

ce 

odpryski obrabianych materiałów 

przemieszczanie si

ę

 sprz

ę

tu i ludzi 

ś

liskie i nierówne powierzchnie i nawierzchnie  

spadaj

ą

ce przedmioty  

wykonywanie prac na wysoko

ś

ci  

hałas  

wibracje  

drgania  

background image

elektryczno

ść

 

promieniowanie 

CZYNNIKI UCI

Ąś

LIWE 

zmienne warunki klimatyczne i mikroklimatyczne 

przenoszenie ci

ęŜ

kich przedmiotów 

transport r

ę

czmy materiałów o nietypowych gabarytach 

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE 

napi

ę

cie emocjonalne 

nadmierna koncentracja 

stres 

monotonia 

CZYNNIKI BIOLOGICZNE 

bakterie 

wirusy 

grzyby 

SKUTKI 

złamania 

zwichni

ę

cia 

przekłucia 

otarcia 

przeci

ę

cia 

urazy organów wewn

ę

trznych i zewn

ę

trznych 

poparzenia termiczne 

uszkodzenia narz

ą

du wzroku 

obci

ąŜ

enie ko

ń

czyn górnych i dolnych 

urazy głowy 

urazy kr

ę

gosłupa 

przeci

ąŜ

enie układu mi

ęś

niowo - szkieletowego 

uczulenia 

zatrucia 

choroby górnych dróg oddechowych 

pora

Ŝ

enie pr

ą

dem elektrycznym 

zej

ś

cie 

ś

miertelne 

 

background image

ALGORYTM OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO 
 
 
 

 

 
 
KROK 1 

Charakterystyce stanowiska pracy.  

W  kroku  tym  nale

Ŝ

y  zebra

ć

  wszystkie  niezb

ę

dne  informacje  potrzebne  do  oceny 

ryzyka, które charakteryzuj

ą

 stanowisko pracy lub wykonywane prace. 

W charakterystyce stanowiska pracy nale

Ŝ

y uwzgl

ę

dni

ć

Stan w jakim znajduje si

ę

 obiekt (budynek, maszyna ), 

Obszar, po którym porusza si

ę

 pracownik, 

Wykonywane czynno

ś

ci, 

Niedogodno

ś

ci ( nie stanowi

ą

   bezpo

ś

rednio zagro

Ŝ

enia, ale sprzyjaj

ą

  powstawaniu 

ryzyka), 

Poziom wykształcenia, do

ś

wiadczenia, 

Wypadki, choroby zawodowe. 

background image

KROK 2 

Identyfikacja zagro

Ŝ

e

ń

 - jest procesem rozpoznawania czy zagro

Ŝ

enie istnieje i jakie 

s

ą

  jego 

ź

ródła    np.:  czy  wyst

ę

puj

ą

  w 

ś

rodowisku  pracy  czynniki  niebezpieczne, 

szkodliwe lub uci

ąŜ

liwe. 

pomocne mog

ą

 by

ć

 : 

– listy kontrolne, 

– dokumentacj

ę

 techniczn

ą

– normy okre

ś

laj

ą

ce wymagania bezpiecze

ń

stwa  

– rejestry wypadków i chorób zawodowych, 

– dokumenty pomiarów czynników 

ś

rodowiska pracy. 

 

KROK 3 

Szacowanie  ryzyka  -  jest  nadaniem  parametrom  ryzyka  odpowiednich  warto

ś

ci. 

Okre

ś

lanie  prawdopodobie

ń

stwa  wyst

ą

pienia  niepo

Ŝą

danych  zdarze

ń

  zwi

ą

zanych  z 

wykonywan

ą

 prac

ą

 powoduj

ą

cych u pracowników niekorzystne skutki zdrowotne.   

Parametry 

ryzyka 

zawodowego 

szacuje 

si

ę

 

oddzielnie 

dla 

ka

Ŝ

dego 

zidentyfikowanego zagro

Ŝ

enia. 

 

KROK 4 

Warto

ś

ciowanie  ryzyka  -  jest  okre

ś

laniem  warto

ś

ci  ryzyka  według  przyj

ę

tych 

kryteriów.  Kryteria  mog

ą

  by

ć

  okre

ś

lane  w  unormowaniach  pa

ń

stwowych  (np. 

dopuszczalne st

ęŜ

enia lub nat

ęŜ

enia czynników mierzalnych 

ś

rodowiska pracy) a w 

przypadku  ich  braku  pracodawca,  mo

Ŝ

e  ustali

ć

  własne  kryteria  dopuszczalno

ś

ci 

ryzyka zawodowego. 

Warto

ś

ciowanie  ryzyka  ko

ń

czy  si

ę

  podj

ę

ciem  decyzji  odno

ś

nie  akceptacji  poziomu 

ryzyka albo podj

ę

cia kroków koniecznych do zmniejszenia ryzyka albo zapewnienia, 

Ŝ

e ryzyko pozostanie na akceptowanym poziomie 

 

KROK 5 

Ograniczanie lub eliminowanie ryzyka zawodowego 

Jednym  z  celów  oceny  ryzyka  zawodowego  jest  eliminowanie  zagro

Ŝ

e

ń

  lub 

ograniczanie  ich  skutków.  Osi

ą

gni

ę

cie  tego  celu  jest  mo

Ŝ

liwe  przez  podj

ę

cie 

odpowiednich  działa

ń

.  Podstawow

ą

  zasad

ą

,  jak

ą

  nale

Ŝ

y  si

ę

  kierowa

ć

  jest 

background image

eliminowanie zagro

Ŝ

e

ń

 najlepiej u 

ź

ródła oraz stosowanie takich 

ś

rodków, które b

ę

d

ą

 

chroni

ć

 jak najwi

ę

ksz

ą

 liczb

ę

 pracowników. 

 

METODY OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO  

MATRYCA RYZYKA (wg normy PN-N-18002) 

 

Przedstawiona w normie PN-N-18002 matrycowa metoda oceny ryzyka jest metod

ą

 

przeznaczon

ą

  do  jako

ś

ciowego  oszacowania  ryzyka  zawodowego.  W  metodzie 

szacuje si

ę

 parametry ryzyka, którymi s

ą

 skutki zdarzenia oraz prawdopodobie

ń

stwo 

ich  wyst

ą

pienia.  Warto

ś

ciowanie  ryzyka  przeprowadzane  jest  poprzez  odczytanie 

jego warto

ś

ci z matrycy. 

Szacowanie  nast

ę

pstw  i  prawdopodobie

ń

stwa  nast

ę

pstw  odbywa  si

ę

  w  skali 

trójstopniowej dla ka

Ŝ

dego zidentyfikowanego zagro

Ŝ

enia. 

 

 
 
 
 
 

background image

 

background image

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Metoda Wst

ę

pnej Analizy Zagro

Ŝ

e

ń

 PHA /PRELIMINARY HAZARD ANALYSIS/  

 

Metoda  Wst

ę

pnej  Analizy  Zagro

Ŝ

e

ń

  PHA  –  jest  metod

ą

  matrycowa,  indukcyjn

ą

pozwalaj

ą

c

ą

 na jako

ś

ciowe oszacowanie ryzyka. 

 

Etapy analizy:    

- charakterystyka stanowiska pracy, 

- sporz

ą

dzenie listy zidentyfikowanych zagro

Ŝ

e

ń

,  

- oszacowanie ryzyka, 

- warto

ś

ciowanie ryzyka wyra

Ŝ

one jest zale

Ŝ

no

ś

ci

ą

R = S x P 

S - stopie

ń

 szkód 

P - prawdopodobie

ń

stwo szkód zdarzenia 

Szacowanie stopnia szkody S oraz prawdopodobie

ń

stwa szkód P odbywa si

ę

 według 

skali na sze

ś

ciu poziomach oddzielnie dla ka

Ŝ

dego zidentyfikowanego zagro

Ŝ

enia. 

S - stopie

ń

 szkód 

 

Poziom 

Charakterystyka 

znikome urazy, lekkie szkody 

lekkie obra

Ŝ

enia, wymierne szkody 

ci

ęŜ

kie obra

Ŝ

enia, znaczne  szkody 

pojedyncze wypadki 

ś

miertelne 

zbiorowe wypadki 

ś

miertelne, szkody na bardzo du

Ŝą

 skal

ę

 na terenie 

zakładu 

zbiorowe wypadki 

ś

miertelne, szkody na du

Ŝą

 skal

ę

 poza terenem 

zakładu 

 
 
 
 
 
 
 

background image

P - prawdopodobie

ń

stwo szkód zdarzenia 

Poziom 

Charakterystyka 

bardzo nieprawdopodobne 

mało prawdopodobne, zdarzaj

ą

ce si

ę

 raz na 10 lat 

dora

ź

ne wydarzenia, zdarzaj

ą

ce si

ę

 raz w roku 

do

ść

 cz

ę

ste wydarzenia, zdarzaj

ą

ce si

ę

 raz miesi

ą

cu 

cz

ę

ste regularne wydarzenia, zdarzaj

ą

ce si

ę

 raz w tygodniu 

du

Ŝ

e prawdopodobie

ń

stwo wydarzenia 

 
 

 

 
 
Ryzyko warto

ś

ciowane jest na trzech poziomach: 

1 – 3 – ryzyko akceptowalne, 
4 – 9 – dopuszczalna akceptacja ryzyka po ocenie ryzyka,  
10 –36 – ryzyko niedopuszczalne – wymagane zmniejszenie  
       ryzyka. 

 

background image

PRZYKŁAD 

Jednym  z  zagro

Ŝ

e

ń

  pracownika  montuj

ą

cego  rusztowania  jest  przeci

ąŜ

enie  układu 

ruchu,  podczas  transportu  elementów  rusztowa

ń

.  Skutkiem  przeci

ąŜ

enie  układu 

ruchu  mog

ą

  by

ć

  schorzenia  układu  ruchu  tj.  bóle  mi

ęś

ni,  zerwanie 

ś

ci

ę

gien, 

zwyrodnienia  kr

ę

gosłupa  i  stawów.  Pracownik  pracuje  od  poniedziałku  do  pi

ą

tku 

ś

rednio po 8 godzin dziennie. W ci

ą

gu 10 lat w zakładzie były trzy takie zdarzenia. 

 

Szacowanie parametrów ryzyka: 

 stopie

ń

 szkód: S = 3 – ci

ęŜ

kie obra

Ŝ

enia, znaczne szkody, 

 prawdopodobie

ń

stwo szkód: P = 3 – poniewa

Ŝ

 takie zdarzenia miały miejsce trzy 

razy w ci

ą

gu 10 lat. 

Warto

ś

ciowanie ryzyka: 

Na przeci

ę

ciu warto

ś

ci poziomo S = 3 i pionowo P = 3 otrzymujemy warto

ść

 ryzyka: 

R = 9 – dopuszczalna akceptacja ryzyka. 

Metoda Wska

ź

nika Ryzyka RISK SCORE 

 

Metoda  RISK  SCORE  jest  jako

ś

ciow

ą

,  wska

ź

nikow

ą

  metod

ą

,  w  której  okre

ś

lane  w 

definicji ryzyka prawdopodobie

ń

stwo skutków zdarzenia jest  

uszczegółowione  i  przedstawione  przez  dwa  parametry  ryzyka,  tj.  ekspozycj

ę

  na 

zagro

Ŝ

enie  i  prawdopodobie

ń

stwo  wyst

ą

pienia  zdarzenia.  W  metodzie  tej 

warto

ś

ciowanie ryzyka opisuje wyra

Ŝ

enie:  

R = S * E * P 

S – mo

Ŝ

liwe skutki zdarzenia 

E – ekspozycja na zagro

Ŝ

enie 

P - prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia zdarzenia 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 
 
 
S – mo

Ŝ

liwe skutki zdarzenia 

Warto

ść

 S 

szacowanie straty 

straty ludzkie 

100 

powa

Ŝ

na katastrofa 

wiele ofiar 

ś

miertelnych 

40 

Katastrofa 

kilka ofiar 

ś

miertelnych 

15 

bardzo du

Ŝ

jedna ofiara 

ś

miertelna 

Du

Ŝ

ci

ęŜ

kie uszkodzenie ciała 

Ś

rednia 

absencja 

Mała 

udzielenie pierwszej pomocy 

 
E – ekspozycja na zagro

Ŝ

enie 

Warto

ść

 E 

charakterystyka 

10 

Stała 

cz

ę

sta (codzienna) 

sporadyczna (raz na tydzie

ń

okazyjna (raz w miesi

ą

cu) 

minimalna (kilka razy w roku) 

0,5 

znikoma (raz w roku) 

 
P – prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia zdarzenia 

 

Warto

ść

 P 

charakterystyka 

szansa w % 

10 

bardzo prawdopodobne 

50 

całkiem mo

Ŝ

liwe 

10 (co 10 dni) 

praktycznie mo

Ŝ

liwe 

1 (co 1 miesi

ą

c) 

background image

mało prawdopodobne 

0.1 (co 3 lata) 

0,5 

Sporadyczne 

0.01 (co 10 lat) 

0,2 

Mo

Ŝ

liwe do pomy

ś

lenia 

0.001 (co 20 lat) 

0,1 

teoretycznie mo

Ŝ

liwe 

0.0001 (rzadziej ni

Ŝ

 20 lat) 

 
Ryzyko R 

Warto

ść

 R 

kategoria ryzyka 

działanie zapobiegawcze 

R

20 

akceptowalne 

wskazana kontrola 

20<R

70 

małe 

potrzebna kontrola 

70<R

200 

istotne 

potrzebna poprawa 

200<R

400 

du

Ŝ

potrzebna natychmiastowa 
poprawa 

R>400 

bardzo du

Ŝ

wskazane wstrzymanie pracy 

 
Przykład 

Jednym z zagro

Ŝ

e

ń

 na stanowisku pracy operatora wózka widłowego zasilanego 

elektrycznie jest kontakt z energi

ą

 elektryczn

ą

 podczas ładowania akumulatora 

wózka. Pracownik pracuje od poniedziałku do pi

ą

tku 

ś

rednio po 8 godzin dziennie, 

przewozi palety, układa towar na półkach. Ładowanie wózka wykonuje raz w 

tygodniu. W ci

ą

gu ostatnich 10 lat zdarzył si

ę

 jeden wypadek 

ś

miertelny pora

Ŝ

enia 

pr

ą

dem przy wykonywaniu tej czynno

ś

ci. 

 

Szacowanie parametrów ryzyka  

skutki zdarzenia       

 

S = ? 

ekspozycja na zagro

Ŝ

enia  E = ? 

prawdopodobie

ń

stwo skód 

P = ? 

 skutki zdarzenia:  bardzo du

Ŝ

e  /jedna ofiara 

ś

miertelna/ S = 15,  

background image

 ekspozycja na zagro

Ŝ

enia: sporadyczna /raz na tydzie

ń

 operator ładuje wózek/ E = 

3, 

 prawdopodobie

ń

stwo szkód:  sporadycznie /poniewa

Ŝ

 w ci

ą

gu 10 lat zdarzył si

ę

 

jeden wypadek/ P = 0.5. 

Warto

ś

ciowanie ryzyka: 

Wska

ź

nik ryzyka jest Iloczynem 3 współczynników : 

R =S x E x P = 15 x 3 x 0.5 = 22,5. 

Wska

ź

nik  ryzyka  mie

ś

ci  si

ę

  w  przedziale  20  <R<70    -  ryzyko  jest  małe  i  potrzebna 

jest kontrola aby pozostało przynajmniej na tym samym poziomie.  

Metoda grafu ryzyka 

Metoda  grafu  ryzyka  jest  jako

ś

ciow

ą

  metod

ą

,  w  której  wyst

ę

puj

ą

  trzy  parametry 

ryzyka  tj.:  czas  wyst

ę

powania  zagro

Ŝ

enia,  mo

Ŝ

liwo

ść

  zastosowania  ochrony  przed 

zagro

Ŝ

eniem  oraz  prawdopodobie

ń

stwo  wyst

ą

pienie  niepo

Ŝą

danego  zdarzenia. 

Parametrami ryzyka s

ą

S - ci

ęŜ

ko

ść

 urazu, 

E - czas wyst

ę

powania zagro

Ŝ

enia (ekspozycja), 

A - mo

Ŝ

liwo

ść

 unikni

ę

cia zdarzenia przez zastosowanie ochrony przed  

  zagro

Ŝ

eniem , 

O - prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

Ŝą

danego zdarzenia.     

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

   

 

 

 

 

 

    

O1           O2          O3    

   R

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

0 - I  – ryzyko małe   

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II - III – ryzyko 

ś

rednie 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IV – V – ryzyko du

Ŝ

 

 

 

 

- 

- 

I 

- 

I 

II 

I 

II 

III 

II 

III 

IV 

III 

IV 

V 

start 

S1 

S2
@

E1 

E2 

A1 

A2 

A1 

A2 

ś

 

ć

 

 




k
 
a 

background image

 

Ci

ęŜ

ko

ść

 

urazu 

 

 

Ekspozycja 

 
 

 

Mo

Ŝ

liwo

ść

 

unikni

ę

cia 

urazu 

 

 

Prawdopodobie

ń

-stwo 

zdarzenia 

 

 
S1  –  lekki 
(powrót 
do 
zdrowia) 
S2 

– 

ci

ęŜ

ki 

(trwałe 
ubytki 
zdrowia) 

 
E1 

– 

rzadko 

(mniej  ni

Ŝ

  1  raz 

na zmian

ę

E2 - cz

ę

sto / 

ci

ą

gle (co 

najmniej 1 
raz na 
zmian

ę

)  

 
A1 - mo

Ŝ

liwe 

A2-
niemo

Ŝ

liwe 

 
O1 - bardzo 
niskie (rzadziej 
ni

Ŝ

 1/20 lat) 

O2 – niskie 
(pomi

ę

dzy 10-20 

lat) 
O3 – wysokie 
(cz

ęś

ciej ni

Ŝ

 1/10 

lat) 

 

 

 
Przykład 

Jednym  z  zagro

Ŝ

e

ń

  na  stanowisku  pracy  cie

ś

li  budowlanego  przy  wykonywaniu 

deskowania stropów oraz 

ś

cian budynku jest upadek z wysoko

ś

ci. Pracownik pracuje 

od  poniedziałku  do  pi

ą

tku 

ś

rednio  po  8  godzin  dziennie,  transportuje  oraz  układa 

szalunki. Przy wykonywaniu tej czynno

ś

ci w ci

ą

gu ostatnich 10 lat zdarzyły si

ę

 cztery 

wypadki przy pracy w tym jeden 

ś

miertelny. 

Szacowanie parametrów ryzyka: 

- ci

ęŜ

ko

ść

 urazu – S = ? 

- czas wyst

ę

powania zagro

Ŝ

enia (ekspozycja) – E = ? 

- mo

Ŝ

liwo

ść

 unikni

ę

cia zdarzenia przez zastosowanie ochrony przed  

  zagro

Ŝ

eniem A = ?, 

- prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

Ŝą

danego zdarzenia – O = ?.     

Warto

ś

ciowanie ryzyka: 

ci

ęŜ

ko

ść

 urazu – ci

ęŜ

ki /trwałe ubytki zdrowia/ S = 2,  

- czas wyst

ę

powania zagro

Ŝ

enia (ekspozycja) – cz

ęś

ciej ni

Ŝ

 raz na zmian

ę

 E = 2 

- mo

Ŝ

liwo

ść

 unikni

ę

cia zdarzenia przez zastosowanie ochrony przed  

  zagro

Ŝ

eniem – mo

Ŝ

liwe A = 1, 

-  prawdopodobie

ń

stwo  wyst

ą

pienia  niepo

Ŝą

danego  zdarzenia  –  cz

ęś

ciej  ni

Ŝ

  raz  na 

10 lat O = 3.     

Warto

ś

ciowanie  ryzyka  Poruszaj

ą

c  si

ę

  po  grafie  ryzyka  zgodnie  z  warto

ś

ciami 

szacowanych  parametrów  odczytujemy  warto

ść

  ryzyka  na  poziomie  R  =  IV  ryzyko 

du

Ŝ

e.  

background image