background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

 

Linux - 

ś

rodowisko graficzne KDE 

 
Przy starcie systemu wybieramy system Linux. 
 
Logowanie do Novell’a – przy pomocy klienta CIFS (obok zegara) nale

Ŝ

y wybra

ć

 zamontuj

Tworzenie plików, folderów, i dowi

ą

za

ń

 w 

ś

rodowisku graficznym.  

Zmiana ikon przypisanych do tych elementów.  

Przeł

ą

cz si

ę

 na pulpit 2 

1.  2x kliknij "Katalog domowy" (KDE zostało wst

ę

pnie tak skonfigurowane, 

Ŝ

e jedno klikni

ę

cie powoduje 

zaznaczenie ikony, a dwukrotne klikni

ę

cie jej "uruchomienie")  

2.  Przejd

ź

 do skrótu PEI a nast

ę

pnie "u" {2x klikni

ę

cie na "u"} i stwórz tam nowy katalog "Linux", {Prawy kl. 

myszy | Utwórz nowe... | Katalog...}  

3.  Na pulpicie utwórz dowi

ą

zanie do tego katalogu Najpierw jednak musisz 

odblokowa

ć

 elementy pulpitu (prawy klawisz myszy na pulpicie) - jest to w pewnym 

przybli

Ŝ

eniu odpowiednik skrótu w Windows. {Lewy kl. myszy - przeci

ą

gnij i upu

ść

 | 

Dowi

ąŜ

 tutaj}  

4.  Zmie

ń

 nazw

ę

 tego dowi

ą

zania na "Dowi

ą

zanie Linux" {Prawy kl. myszy...}  

5.  Zmie

ń

 ikon

ę

 tego dowi

ą

zania na pingwina {Prawy kl. m. | Wła

ś

ciwo

ś

ci | klikn

ąć

 na ikon

ę

 

6.  W folderze wskazywanym przez to dowi

ą

zanie {2x klikni

ę

cie na "Dowi

ą

zanie Linux"} utwórz struktur

ę

 

folderów tak

ą

 sam

ą

 jak na poprzednich zaj

ę

ciach (ale u

Ŝ

ywaj

ą

c myszy w 

ś

rodowisku graficznym).  

 

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

Uruchamianie programów  

Programy mo

Ŝ

na uruchamia

ć

 z menu dost

ę

pnego na pasku zada

ń

, ze skrótów dost

ę

pnych na pulpicie, klikaj

ą

c na 

odpowiedni

ą

 ikon

ę

 przy przegl

ą

daniu zawarto

ś

ci folderów, a wreszcie wpisuj

ą

c polecenie w oknie terminala, lub za 

pomoc

ą

 linii polece

ń

 "Uruchom" (tzw. "minicli") dost

ę

pnego po naci

ś

ni

ę

ciu <Alt><F2> {w "minicli": strzałki pionowe 

- poruszanie si

ę

 po historii polece

ń

man:polecenie np. man:talk - uruchomienie pomocy na temat polecenie; 

gg:słowo lub wiele słów - uruchomienie wyszukiwarki GOOGLE, np. gg:1fd rzeszów}  
Je

ś

li spodobał Ci si

ę

 ten sposób uruchamiania programów mo

Ŝ

esz umie

ś

ci

ć

 t

ę

 lini

ę

 polece

ń

 na pasku zada

ń

{Prawy kl. myszy na pustym miejscu paska zada

ń

 | Panel | Dodaj | Aplet | Uruchamiane programów}  

   
Uruchom edytor tekstowy "kwrite" czterema sposobami...  
(Przy ka

Ŝ

dym uruchomieniu stwórz plik tekstowy o 

jakiej

ś

 nazwie kolejno w folderach "rok 1", "rok 2", 

"inform" i "elektr")  

7.  Za pomoc

ą

 terminala {wpisz polecenie 

"kwrite"}  

8.  Za pomoc

ą

 krótkiej linii polece

ń

 {<Alt><F2> 

"kwrite"}  

9.  Za pomoc

ą

 menu startowego {Editors | KWrite 

(Edytor tekstowy) (czasem ten edytor 
wyst

ę

puje w menu jako "Zaawansowany 

edytor")}  

10.  Utwórz "Plik tekstowy" na pulpicie i otwórz go z "kwrite" {Prawy kl. myszy | Otwórz z...}  

Edytor ma mo

Ŝ

liwo

ś

ci pod

ś

wietlania składni, je

ś

li wi

ę

c kto

ś

 umie programowa

ć

, mo

Ŝ

e wpisywa

ć

 w pliku fragmenty 

programu w j

ę

zyku np. Pascal lub C i wybra

ć

 odpowiednie pod

ś

wietlenie {Ustawienia | Tryb pod

ś

wietlania | Pliki 

ź

ródłowe}. Edytor po naci

ś

ni

ę

ciu <F4> umo

Ŝ

liwia zaznaczanie pionowych bloków tekstu.  

Jest wiele innych edytorów tekstu , np. "kate", czy wbudowany edytor do programu "mc" <F4>, który działa tak

Ŝ

poza 

ś

rodowiskiem graficznym.  

Tworzenie plików, folderów, ustalanie praw dost

ę

pu, cd.  

11.  Metod

ą

 przeci

ą

gnij i upu

ść

 skopiuj utworzon

ą

 struktur

ę

 folderów (wraz z folderem "studenci") na pulpit.  

12.  Zmie

ń

 prawa dost

ę

pu do pliku tekstowego w folderze "rok 1", tak, aby zarówno u

Ŝ

ytkownik jak i grupa mieli 

prawo do jego czytania i zapisu. Zmie

ń

 prawa dla pliku tekstowego w folderze "rok 2", aby wszyscy mieli 

prawo do jego odczytu i zapisu.  

ą

cz widok szczegółowy plików w oknie, aby sprawdzi

ć

 efekty {Widok | Tryb widoku | Widok ze 

szczegółow

ą

 list

ą

 | kolumna "Prawa dost

ę

pu"}  

13.  Metod

ą

 "kopiuj / wklej" skopiuj struktur

ę

 folderów z pulpitu zawart

ą

 w folderze "studenci" do foldera 

domowego.  

Tworzenie skrótów do programów  

14.  Utwórz skrót do programu (edytora tekstowego) "kate" na pulpicie. {Prawy kl. myszy | Utwórz nowe... | 

Skrót do programu... | Zakładka "Uruchom" wyszukiwa

ć

 np. w folderze "/usr/X11R6/bin/"}  

15.  Wskazówka: polecenie "which" pozwala na szybkie znalezienie programu w oknie terminala {which kate}. 

Po wyszukaniu zaznaczamy 

ś

cie

Ŝ

k

ę

 do programu mysz

ą

, co automatycznie oznacza skopiowanie tego 

zaznaczenia do schowka. We wierszu dla skrótu, gdzie nale

Ŝ

y umie

ś

ci

ć

 

ś

cie

Ŝ

k

ę

 do programu ustawiamy 

kursor i klikamy 3-cim klawiszem myszy (3-ci klawisz myszy to czasami jest przyci

ś

ni

ę

cie kółka, albo jest 

on emulowany równoczesnym naci

ś

ni

ę

ciem lewego i prawego klawisza).  

Szukanie plików mo

Ŝ

na przeprowadza

ć

 tak

Ŝ

e poprzez {Menu K | Znajd

ź

 pliki}.  

Tworzenie skrótów do urz

ą

dze

ń

 typu CD-ROM, Floppy.  

16.  Utwórz skrót do CD-ROM na pulpicie. {Prawy kl. myszy | Utwórz nowe... } Nie mo

Ŝ

na zapomnie

ć

 o 

zakładce "Urz

ą

dzenie", w której nale

Ŝ

y wybra

ć

 /dev/cdrom/  

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

Zmiana wygl

ą

du pulpitu, zmiany obsługi biurka.  

17.  Ustaw inne tło okna: {Widok | Obrazek tła...}  
18.  Mo

Ŝ

esz zmieni

ć

 temat pulpitu: {FEDORA: Ustawienia | Ustawienia systemu, PLD: Centrum sterowania | 

Wygl

ą

d i zachowanie | Mened

Ŝ

er tematów } 

 

19.  Wypróbuj działanie biurka po zmianie sposobu otwierania plików przez pojedyncze klikni

ę

cie: {Centrum 

sterowania | Peryferia | Mysz}  

20. 

 

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

Tworzenie pliku DOC i HTML za pomoc

ą

 OpenOffice. Wydruk do pliku PostScript.  

20.  Uruchom OpenOffice Writer  
21.  Napisz niedługi dokument. Zapisz go w katalogu ~/u/Linux w formacie Worda 97/2000/XP oraz formacie 

HTML - strona WWW.  
Uwaga - z nierozpoznanych na razie powodów zdarza si

ę

Ŝ

e podczas zapisu system zgłasza bł

ą

d i 

odł

ą

cza montowania do katalogów Novell. W takim wypadku dalsz

ą

 cz

ęść

 

ć

wiczenia mo

Ŝ

na wykonywa

ć

 z 

u

Ŝ

yciem foldera "~" tzn. "/home/users/stud". 

22.  Utwórz plik dok.ps poprzez wydruk dokumentu do pliku {Plik | Drukuj | Drukowanie do pliku...}  

Przegl

ą

danie plików PS za pomoc

ą

 GhostView  

23.  Uruchom program GhostView ("gv") i otwórz w nim utworzony dokument.  

Konwersja PS na PDF i przegladanie plików PDF za pomoc

ą

 XPDF.  

24.  W oknie terminala przejd

ź

 do katalogu, w którym jest dok.ps (mo

Ŝ

esz uruchomi

ć

 "mc" w oknie terminala, 

aby wygodnie zmienia

ć

 katalogi; koniec pracy "mc" - ) i wykonaj ps2pdf dok.ps  

25.  Obejrzyj zawarto

ść

 pliku dok.pdf (klikni

ę

cie na ten dokument spowoduje uruchomienie wła

ś

ciwej 

przegl

ą

darki).  

Informacje dodatkowe  

 

<Alt><Tab> - przeł

ą

czanie zada

ń

  

 

<Ctrl><F1>, <Ctrl><F2>, ... - przeł

ą

czanie pulpitów.  

 

<Ctrl><Alt><Esc>  
w X-window "zabija" okno, w które klikniesz mysz

ą

 (wska

ź

nik myszy zamienia si

ę

 w co

ś

 na kształt trupiej 

czaszki). Podobny efekt mo

Ŝ

na uzyska

ć

 wywołuj

ą

c w terminalu komend

ę

 xkill. U

Ŝ

yteczne, gdy jaki

ś

 

program X-window nie chce si

ę

 zamkn

ąć

 (zawiesi si

ę

?).  

 

Pomoc dotycz

ą

c

ą

 KDE mo

Ŝ

na osi

ą

gn

ąć

 klikaj

ą

c na ikon

ę

 koła ratunkowego na pasku u dołu.  

 

LINUX NEWBIE ADMINISTRATOR GUIDE  
Stan i Peter Klimas  
(porady dla pocz

ą

tkuj

ą

cych u

Ŝ

ytkowników, polskie tłumaczenie ver. 0.61 2000-02-05)  

http://www.wzz.org.pl/~lnag/pl/

  

http://www.linuxpub.pl/man/lnag/

  

Kopia dost

ę

pna tak

Ŝ

e na P:\WstInf\Linux.  

Dla zaawansowanych  

26.

 

Opanowa

ć

 przechwytywanie obrazu całego pulpitu. Mo

Ŝ

na wykorzysta

ć

 "gimp", "import" lub "xwd". 

Wskazówka - wykorzystaj mo

Ŝ

liwo

ść

 przeł

ą

czania pulpitów za pomoc

ą

 klawiatury. 

 

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

Polecenia w UNIX / Linux 

Zasady wydawania polece

ń

 Linuxa.  

System rozró

Ŝ

nia du

Ŝ

e i małe litery. Przeł

ą

czniki polece

ń

 poprzedzone s

ą

 znakiem „-”. 

System pomocy w unix’ie uruchamiamy przez: man nazwa_polecenia lub man -a nazwa_polecenia. Aby 
zako

ń

czy

ć

 wy

ś

wietlanie pomocy naciskamy "q".  

Rozpocz

ę

cie pracy w Linux. 

Podczas wykonywania 

ć

wiczenia nale

Ŝ

y tworzy

ć

 sprawozdanie. W sprawozdaniu piszemy w kolejnych wierszach 

tylko to, co sami wpisywali

ś

my z klawiatury. Piszemy tak

Ŝ

e własne komentarze w odpowiedzi na polecenia: 

porównaj..., sprawd

ź

..., itp. 

Podczas wydawania polece

ń

 działa autouzupełnianie polece

ń

 i nazw plików/katalogów (klawisz <TAB>). 

 
1. Sprawd

ź

 dost

ę

pno

ść

 dysków p: i u: 

W powłoce graficznej po klikni

ę

ciu „Katalog domowy” a nast

ę

pnie PEI mo

Ŝ

emy wygodnie przeszukiwa

ć

 materiały 

na „~/p”.  
- mo

Ŝ

na sobie otworzy

ć

 do czytania plik ~/p/WstInf/Linux/HowTo/pl/Dos2Linux-HOWTO.pl.html. Mamy te

Ŝ

 do 

dyspozycji 4 pulpity, które mo

Ŝ

na przeł

ą

cza

ć

 (na 

ś

rodku paska u dołu) 

W folderze „~/u” podczas wylogowania tworzony jest plik „.history”,  

Prawidłowe zako

ń

czenie pracy wymaga uruchomienia komputera ponownie, aby bezproblemowo odmontowa

ć

 

foldery Novell (czerwony przycisk u dołu z prawej, opcja „uruchom ponownie”). 

Praca na zdalnym komputerze. 

2. Sprawd

ź

 czy maszyny: ewalenazal i kni, et-lin s

ą

 wł

ą

czone i pracuj

ą

 w sieci. 

Wydaj polecenia np.:  ping et-lin (przerywanie pracy polecenia: Ctrl+C). 
 
3. Nawi

ąŜ

 poł

ą

czenie wydaj

ą

c w terminalu polecenie ssh z serwerem Koła Naukowego Informatyków: 

Uwaga – prosz

ę

 wybra

ć

 nazw

ę

 z takim numerem jak numer komputera (B211-2 ... B211-9) przy którym pracujemy. 

ssh 

stud2@

et-lin   <ENTER>  hasło: pei 

ssh 

stud3@

et-lin   <ENTER>  hasło: pei 

... 
ssh 

stud9@

et-lin   <ENTER>  hasło: pei 

Zbieranie informacji o u

Ŝ

ytkownikach i komputerach pracuj

ą

cych w sieci. 

4. Odczytaj informacje o komputerze, do którego si

ę

 zalogowałe

ś

uname –a

5. Sprawd

ź

 kto pracuje na serwerze, na którym jeste

ś

 zalogowany i sprawd

ź

 swoj

ą

 nazw

ę

 konta: who, whoami

6. Zako

ń

czenie pracy na zdalnym komputerze – naci

ś

nij Ctrl+D 

Zarz

ą

dzanie plikami i katalogami w Linux z poziomu wiersza polece

ń

7. Przegl

ą

danie zawarto

ś

ci katalogu: Dla ustalenia nazwy aktualnego katalogu u

Ŝ

ywamy polecenia pwd, za

ś

 do 

przegl

ą

dania spisu plików i katalogów u

Ŝ

ywamy np:  ls,  ls -la (wy

ś

wietlanie pełnej informacji o zwarto

ś

ci katalogu 

oraz o plikach ukrytych, których nazwa rozpoczyna si

ę

 od „.”). Sprawd

ź

 spis plików ukrytych zaczynaj

ą

cych si

ę

 od 

".m" w aktualnym katalogu – podaj ich ilo

ść

 w sprawozdaniu. 

8. Poruszanie si

ę

 po strukturze katalogów. Korzystaj

ą

c polecenia cd z parametrami przemie

ść

 si

ę

 do katalogu 

głównego serwera. A nast

ę

pnie powró

ć

 do katalogu domowego u

Ŝ

ytkownika wydaj

ą

c polecenie cd ~ (Je

ś

li 

pracujemy w jakim

ś

 terminalu Windows to znak ~ wprowadzamy wciskaj

ą

c [SHIFT]+[~], a nast

ę

pnie [space]). Po 

ka

Ŝ

dym poleceniu cd u

Ŝ

yj pwd. i lsls –la

9. Przejd

ź

 do foldera ~/PEI/u: 

cd ~/PEI/u 

Korzystaj

ą

c z polecenia mkdir oraz cd utwórz w katalogu domowym struktur

ę

 

katalogów jak na rys. 1 (niektóre nazwy zawieraj

ą

 spacje). 

10. U

Ŝ

ywaj

ą

touch, utwórz w katalogu "inform" pliki: ala_2.dokplik2.dok 

11. Utwórz w katalogu "inform" u

Ŝ

ywaj

ą

cat > ala.txt plik o dowolnej tre

ś

ci 

(zako

ń

czenie pliku Ctrl D lub Ctrl C). 

UWAGA – w systemie Linux/Unix nie wyświetlają 

się znaki wpisywanego hasła  

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

12. Przegl

ą

dnij zawarto

ść

 pliku ala.txt poleceniem cat ala.txt  lub more ala.txt 

13. Nast

ę

pnie u

Ŝ

ywaj

ą

c polecenia cp skopiuj: ala.txt do katalogu "elektr", plik2.dok i ala_2.dok do katalogu "rok 

2" u

Ŝ

ywaj

ą

c znaków zast

ę

pczych * lub ? oraz nazwy katalogu nadrz

ę

dnego „..”. Staraj si

ę

 konstruowa

ć

 mo

Ŝ

liwie 

najkrótsze wiersze polece

ń

14. Wy

ś

wietl tre

ść

 pliku ~/p/TI/Linux14.txt i wykonaj zapisane w nim polecenia. 

 
>>> Skonsultuj sprawozdanie z 

ć

wiczenia z nauczycielem przed wykonaniem punktu 15. 

 

15. Usu

ń

 wyprodukowane pliki i katalogi u

Ŝ

ywaj

ą

c polece

ń

 rmrmdir (wypróbuj oba polecenia)

Komunikacja pomi

ę

dzy u

Ŝ

ytkownikami pracuj

ą

cymi w sieci. 

16. Wykonaj krótk

ą

 „rozmow

ę

” z innym u

Ŝ

ytkownikiem w sieci. U

Ŝ

yj polecenia: 

mesg y 
talk identyfikator_u

Ŝ

ytkownika  (pracuj

ą

cego na tym samym serwerze, np. zal.pei), 

talk ident_u

Ŝ

yt@adres_maszyny (pracuj

ą

cego na innej maszynie w sieci, np. talk stud2@B211-2). 

ZAAWANSOWANE: 

 

17. Wykonaj ponownie 

ć

wiczenie 14 u

Ŝ

ywaj

ą

c ósemkowych (numerycznych) parametrów polecenia chmod

18. Za pomoc

ą

 ftp skopuj plik tekstowy z konta na komputerze lokalnym do konta na komputerze et-lin (zob. p. 3). 

Uwaga – w zad. 17 i 18, b

ę

d

ą

c na koncie studXX@et-lin trzeba podawa

ć

 serwer zdalny w postaci numerów IP a 

nie nazwy symbolicznej (u

Ŝ

yj ping dla ustalenia numerycznego adresu) 

19. Zad. jak wy

Ŝ

ej, ale za pomoc

ą

 protokołu ssh – u

Ŝ

yj mc, "Poł

ą

czenie po powłoce ..." 

20. Na podstawie opisu "Kurs bash" 

http://www.republika.pl/dief/main.html

 (kopia dost

ę

pna tak

Ŝ

e na 

P:\WstInf\Linux) stworzy

ć

 skrypt, który w aktualnym folderze tworzy 10 folderów "fol1" ... "fol10" przy u

Ŝ

yciu p

ę

tli 

"for" (mo

Ŝ

e mie

ć

 2 wiersze). Wskazówka - utworzonemu skryptowi nale

Ŝ

y nada

ć

 prawo uruchamiania przez 

u

Ŝ

ytkownika.  

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

Informacje dodatkowe  

 

LINUX NEWBIE ADMINISTRATOR GUIDE, Stan i Peter Klimas  

(porady dla pocz

ą

tkuj

ą

cych u

Ŝ

ytkowników, polskie tłumaczenie)  

http://www.wzz.org.pl/~lnag/pl/

  

http://www.linuxpub.pl/man/lnag/

  

Kopia dost

ę

pna tak

Ŝ

e na P:\WstInf\Linux.  

 

Dokumentacja systemu jest w folderze /usr/share/doc. 

Wybrane elementy składni stosowanych polece

ń

 

 

ping  nazwa_maszyny

  -  polecenie  sprawdza  czy  maszyna  o  podanej  nazwie  pracuje  i  jest  wł

ą

czona  do  sieci, 

poprzez  przesłanie  pakietu  ICMP  ECHO_REQUEST.  Nazwa_maszyny,  mo

Ŝ

e  mie

ć

  posta

ć

  adresu  IP  (np. 

193.59.7.166),  lub  adresu  domenowego  (np.  ewa.prz.rzeszow.pl  -  sprawdzenie  maszyny  znajduj

ą

cej  si

ę

  poza 

podsieci

ą

, lub ewa - sprawdzenie maszyny pracuj

ą

cej w tej samej podsieci). 

 

users

  -  podaje  list

ę

  identyfikatorów  u

Ŝ

ytkowników  pracuj

ą

cych  na  serwerze,  na  którym  zalogowany  jest 

u

Ŝ

ytkownik. 

 

rusers  [-opcje]  [nazwa_maszyny

]  -  wy

ś

wietla  informacje  o  u

Ŝ

ytkownikach  pracuj

ą

cych  na  innych  maszynach  w 

podsieci.  W  przypadku  gdy  nie  podano  nazwy_maszyny  wy

ś

wietlana  informacja  mówi  o  wszystkich 

maszynach w sieci 

Przykładowe opcje: 
-l  wy

ś

wietla najwi

ę

cej informacji o u

Ŝ

ytkownikach pracuj

ą

cych na innych maszynach w sieci, 

-a  wy

ś

wietla list

ę

 wszystkich maszyn w podsieci, nawet gdy nikt na nich nie jest zalogowany 

 

who  [-opcje]

  -  wy

ś

wietla  list

ę

  pracuj

ą

cych  u

Ŝ

ytkowników  na  maszynie,  na  której  zalogowany  jest  u

Ŝ

ytkownik 

wydaj

ą

cy to polecenie. Przykładowe opcje: 

-H - wy

ś

wietla nagłówki kolumn; 

-a - wy

ś

wietla wszystkie mo

Ŝ

liwe informacje o u

Ŝ

ytkownikach. 

 

whoam

i 

Polecenie informuj

ą

ce u

Ŝ

ytkownika jak jest zalogowany na danym serwerze. 

 

finger  [-opcje]  iden_uŜyt

  -  polecenie  wy

ś

wietla  pełne  dane  u

Ŝ

ytkownika  o  podanym  identyfikatorze.  Je

Ŝ

eli 

u

Ŝ

ytkownik ma konto na maszynie, na której pracujemy wystarczy poda

ć

 identyfikator np. stud4. W przypadku 

gdy  u

Ŝ

ytkownik ma konto na innej maszynie  nale

Ŝ

y  poda

ć

  pełny  adres  np.:bgprz@ewa.prz.rzeszow.pl. Istotne 

jest, 

Ŝ

e  w  przypadku  tego  polecenia  u

Ŝ

ytkownik,  o  którym  zbieramy  informacje  nie  musi  w  danym  momencie 

by

ć

 zalogowany. Przykładowe opcje: -l 

wy

ś

wietla pełne informacje o u

Ŝ

ytkowniku 

 

ls [-opcje] nazwa

 - wymienione zostały tylko niektóre dost

ę

pne przeł

ą

czniki. Okre

ś

lenie „nazwy” (mo

Ŝ

e wyst

ą

pi

ć

 

wi

ę

cej  ni

Ŝ

  jedna)  odnosi  si

ę

  zarówno  do  plików,  jak  i  katalogów.  Zostan

ą

  wy

ś

wietlone  kolejno  informacje  o 

wszystkich  wskazanych  plikach  lub  zawarto

ść

  katalogów.  Przeł

ą

czniki  pozwalaj

ą

  okre

ś

li

ć

  jak  informacja  ma 

zosta

ć

 wy

ś

wietlona i co ma zawiera

ć

Przykładowe opcje: 

-a - wy

ś

wietla wszystkie pliki znajduj

ą

ce si

ę

 w katalogu, ł

ą

cznie z ukrytymi (rozpoczynaj

ą

cymi si

ę

 od „.”); 

-d - sprawia, 

Ŝ

e je

ś

li wskazany został katalog, nie pojawi si

ę

 jego zawarto

ść

 a tylko nazwa; 

-F  -  wstawia  dodatkowe  znaki  przy  pewnych  typach  plików:  /  po  nazwie  katalogu,    *  po  nazwach  plików 
wykonywalnych i @ po symbolicznych dowi

ą

zaniach do pliku; 

-p - wstawia znak / po ka

Ŝ

dej nazwie katalogu; 

-s - podaje rozmiar pliku w blokach; 
-l - wy

ś

wietla informacje w długim formacie (ka

Ŝ

da nazwa w osobnej linii);  

 

cd  [nazwa_katalogu]

  -  polecenie  słu

Ŝ

y  do  zmiany  katalogu.  Je

ś

li  katalog  nie  zostanie  podany,  to  domy

ś

lnie 

zostanie  przyj

ę

ty  katalog  domowy  u

Ŝ

ytkownika.  W  przeciwnym  przypadku  podj

ę

ta  zostanie  próba  zmiany 

katalogu bie

Ŝą

cego na podany. Katalog mo

Ŝ

na wskaza

ć

 w sposób wzgl

ę

dny (od miejsca, gdzie znajdujemy si

ę

lub podaj

ą

c pełn

ą

 

ś

cie

Ŝ

k

ę

 rozpoczynaj

ą

c

ą

 si

ę

 od katalogu root (symbol /).  

 

pwd

 - polecenie informuje w jakim aktualnie katalogu znajduje si

ę

 u

Ŝ

ytkownik. 

 

mkdir [-opcje] [nazwa_katalogu]

 - polecenie tworzy katalog o podanej nazwie. 

Przykładowe opcje:  
-m - pozwala okre

ś

li

ć

 prawa dost

ę

pu dla tworzonego katalogu 

-p - powoduje, 

Ŝ

e powstan

ą

 równie

Ŝ

 wszystkie nieistniej

ą

ce katalogi nadrz

ę

dne. 

background image

Technologia informacyjna 

Laboratorium Komputerowe ZPEiI 

 

 

rm

 [-opcje] nazwy - polecenie usuwa pliki lub katalogi o podanej nazwie. Przykładowe opcje: 

-i - praca interaktywna. Oznacza to, 

Ŝ

e przed usuni

ę

ciem jakiegokolwiek pliku polecenie za

Ŝą

da potwierdzenia. 

Opcja przesłania działanie opcji –f. 
-f  -  usuwa  pliki  bez  pytania  o  potwierdzenie,  nawet  je

ś

li  s

ą

  zabezpieczone  przed  zapisem.  Wskazane  pliki 

zostan

ą

  usuni

ę

te,  je

ś

li  u

Ŝ

ytkownik  posiada  prawo  pisania  do  katalogu,  w  którym  znajduj

ą

  si

ę

.  W  przypadku 

przyst

ą

pienia  do  kasowania  plików  w  katalogu  bez  prawa  pisania,  opcja  ta  powoduje, 

Ŝ

e  nie  pojawi  si

ę

 

komunikat o bł

ę

dzie. 

-r  -  rekursywnie  usuwa  katalogi  wymienione  jako  nazwy  i  ich  podkatalogi.  Je

ś

li  nie  została  u

Ŝ

yta  opcja  -f,  to 

przy  napotkaniu  pliku,  do  którego  brak  prawa  zapisu,  u

Ŝ

ytkownik  zostanie  poproszony  o  potwierdzenie 

operacji.  Je

ś

li  zostanie  wskazany  katalog  do  którego  brak  prawa  zapisu, 

Ŝ

aden  plik  z  niego  nie  zostanie 

usuni

ę

ty (nawet przy zastosowaniu opcji -f). Dodatkowo wy

ś

wietlony b

ę

dzie komunikat o bł

ę

dzie. 

 

rmdir [-opcje] nazwy_katalogów

 - polecenie usuwa katalogi o podanych nazwach. Przykładowe opcje: 

-p - pozwala usun

ąć

 wskazany katalog oraz katalog nadrz

ę

dny, który b

ę

dzie katalogiem pustym. 

-s - wraz z opcj

ą

 -p sprawia, 

Ŝ

e nie b

ę

dzie wy

ś

wietlany komunikat o bł

ę

dzie. 

 

cp [-opcje] źródło cel

 - polecenie słu

Ŝ

y do kopiowania plików i katalogów. Przykładowe opcje: 

-r - pozwala na kopiowanie całych katalogów wraz z zawarto

ś

ci

ą

Ź

ródłem musi by

ć

 nazwa katalogu. 

-i - wy

ś

wietla komunikat w przypadku, gdy kopiowany plik ju

Ŝ

 istnieje w miejscu gdzie maił by

ć

 skopiowany. 

-p  -  zachowuje  wszystkie  informacje  o  pliku  w  miejscu  docelowym,  takie  jak  prawa  dost

ę

pu,  dat

ę

  oraz  czas 

utworzenia pliku. 

 

touch  nazwa_pliku

  -  polecenie  słu

Ŝ

y  do  aktualizacji  daty  pliku  o  podanej  nazwie.  Je

Ŝ

eli  plik  nie  istnieje  to 

zostanie utworzony z aktualn

ą

 dat

ą

 

more nazwa_pliku

 - polecenie słu

Ŝ

y do wy

ś

wietlenia zawarto

ś

ci pliku 

 

cat

 - polecenie słu

Ŝ

y do przegl

ą

dania i ł

ą

czenia plików oraz tworzenia pliku tekstowego. 

cat nazwa_pliku - przegl

ą

danie zawarto

ś

ci pliku, je

Ŝ

eli plik o takiej nazwie nie istniej to utworzy plik o podanej  

nazwie 
cat  >  nazwa_pliku  -tworzenie  pliku  o  podanej    nazwie  (po  Enterze  wprowadzamy  kolejne  linie  tekstu  a 
ko

ń

czymy komend

ą

 Ctrl D 

cat  plik1 plik2 > plik3 - powoduje poł

ą

czenie kaskadowe plików plik1 plik2 i zapisanie ich w pliku plik3 

cat  plik1 >plik4 - powoduje doł

ą

czenie pliku  plik1 do pliku  plik4 

cat  >plik1  - dopisywanie kolejnych linii do  pliku  plik1 (zako

ń

czenie Ctrl D 

 

write iden_uŜyt [terminal]

 - polecenie słu

Ŝ

y do wysyłania komunikatów do innych u

Ŝ

ytkowników pracuj

ą

cych na 

tym  samym  serwerze,  co  nadawca.  Zako

ń

czenie  transmisji  nast

ą

pi  po  napotkaniu  znaku  EOT  . W  przypadku 

wprowadzania tekstu z klawiatury, znakiem ko

ń

cz

ą

cym transmisj

ę

 jest znak CTRL-C. Aby przesła

ć

 wiadomo

ść

 

do  kogo

ś

,  kto  otworzył  wi

ę

cej  ni

Ŝ

  jedn

ą

  sesj

ę

  na  serwerze,  słu

Ŝ

y  parametr  opcja  terminal.  Przy  jego  pomocy 

mo

Ŝ

na  wskaza

ć

,  na  który  terminal  ma  zosta

ć

  przesłany  komunikat.  Gdy  terminal  nie  zostanie  podany,  na 

ekranie  nadawcy  pojawi  si

ę

  komunikat  informuj

ą

cy  do  którego  terminala  została  skierowana  wysyłana 

informacja. 

 

talk  iden_uŜyt  [terminal]

  -  polecenie  pozwala  nawi

ą

za

ć

  dwustronn

ą

  komunikacj

ę

  z  innym  u

Ŝ

ytkownikiem.  Aby 

działało trzeba go odblokowa

ć

 poleceniem mesg y. Po podaniu polecenia na ekranie adresata wy

ś

wietlany jest 

komunikat: 

Message from TalkDaemon@ her machine at time... 
talk: connection requested by your address 
talk: respond with: talk your address 
Adresat, aby nawi

ą

za

ć

 ł

ą

czno

ść

 powinien odpowiedzie

ć

 wydaj

ą

c polecenie:  

talk your adress  
Ekran jest dzielony na dwie cz

ęś

ci: w jednej znajduje si

ę

 tekst wysyłany, w drugiej odbierany. 

U

Ŝ

ywaj

ą

c polecenia mesg mo

Ŝ

na zablokowa

ć

 przyjmowanie komunikatów.  Parametry:  

iden_u

Ŝ

yt  Identyfikator osoby z któr

ą

 chcemy nawi

ą

za

ć

 ł

ą

czno

ść

terminal 

Je

ś

li  adresat  ma  otwart

ą

  sesj

ę

  na  wi

ę

cej  ni

Ŝ

  jednym  terminalu,  parametr  ten  pozwala  okre

ś

li

ć

  na 

który  z  nich  zostanie  skierowany  komunikat.  Informacje  o  u

Ŝ

ytkownikach  i  terminalach  udost

ę

pnia  polecenie 

who lub rusers

 

man nazwa, info nazwa

 – wy

ś

wietlanie informacji o poleceniu 

nazwa

 

chmod 

– zmiana atrybutów pliku. 

 

mc 

– znakowy manager plików. 

 

which nazwa_pliku 

– szukanie 

ś

cie

Ŝ

ki do pliku/polecenia.