„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

         NARODOWEJ 

 
 
 
 
 
 

Arkadiusz Pawlikowski 

 
 
 
 
 
 
 
 

Prowadzenie procesu wzbogacania kopalin 311[15].Z4.06 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1 

Recenzenci: 
dr inŜ. Jan Kania 
mgr inŜ. Grzegorz Merta 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Danuta Pawełczyk 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  311[15].Z4.06 
„Prowadzenie procesu wzbogacania kopalin”, zawartego w modułowym programie nauczania 
dla zawodu technik górnictwa podziemnego. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2 

SPIS TREŚCI 
 

1.

 

Wprowadzenie 

3 

2.

 

Wymagania wstępne 

5 

3.

 

Cele kształcenia 

6 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

7 

5.

 

Ćwiczenia  

12 

5.1. Wiadomości wstępne dotyczące przeróbki mechanicznej 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Klasyfikacja mechaniczna, hydrauliczna i aerodynamiczna 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 

5.3. Wzbogacanie, wzbogacanie grawitacyjne, flotacja 

16 

5.3.1. Ćwiczenia 

16 

5.4. Odwadnianie produktów wzbogacania, chemiczne wzbogacanie kopalin 

18 

5.4.1. Ćwiczenia 

18 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia  

20 

7.

 

Literatura 

38 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3 

1.  WPROWADZENIE 
 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  technik  górnictwa  podziemnego 
311[15]. 

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne, 

−

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  ukształtowanie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

−

 

wykaz literatury, z jakiej moŜna korzystać podczas zajęć. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

−

 

metody tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu  z  objaśnieniem  (modele  i  plansze  maszyn  przeróbczych  i  procesów 
wzbogacania), 

−

 

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów, 

−

 

ć

wiczeń praktycznych, 

−

 

symulacji  na  stanowiskach  w  warsztatach,  w  rzeczywistych  warunkach  pracy 
(w kopalni),  na  stanowiskach  demonstracyjnych  np.  w  ośrodkach  mechanizacji 
górnictwa. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Sprawdzanie  i  ocenianie  postępów  ucznia  powinno  być  realizowane  za  pomocą  badań 

kształtujących  i  sumatywnych.  W  tym  celu  nauczyciel  moŜe  posłuŜyć  się  zamieszczonym  
w rozdziale 6 zestawem zadań testowych. 
W tym rozdziale podano równieŜ: 

−

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

−

 

punktacje zadań, 

−

 

propozycje norm wymagań, 

−

 

instrukcję dla nauczyciela, 

−

 

instrukcję dla ucznia, 

−

 

kartę odpowiedzi, 

−

 

zestaw zadań testowych. 
Sprawdzanie  i  ocenianie  osiągnięć  ucznia  powinno  być  realizowane  z  uwzględnieniem 

ustalonych wymagań i zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

311[15].Z4 

Eksploatacja górnicza złóŜ 

311[15].Z4.06 

Dobieranie metod 

i organizowanie procesu 

wzbogacania kopalin 

311[15].Z4.01 

Udostępnianie i przygotowywanie 

złoŜa do eksploatacji 

311[15].Z4.02 

Klasyfikowanie systemów 

eksploatacji złóŜ 

311[15].Z4.05 

UŜytkowanie środków 

strzałowych 

311[15].Z4.04 

Przewietrzanie kopalń 

311[15].Z4.03 

Dobieranie obudów górniczych 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

stosować jednostki układu SI, 

−

 

przeliczać jednostki, 

−

 

rozróŜniać podstawowe wielkości mechaniczne i elektryczne oraz ich jednostki, 

−

 

analizować proste schematy kinematyczne części maszyn, 

−

 

wykonywać rysunki części maszyn, 

−

 

analizować układy hydrauliczne i pneumatyczne, 

−

 

posługiwać się podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi przeróbki mechanicznej, 

−

 

charakteryzować  wymagania  dotyczące  bezpieczeństwa  pracy  przy  obsłudze  maszyn  
i urządzeń mechanicznych, 

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

−

 

obsługiwać komputer, 

−

 

współpracować w grupie. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

określić zadania metod wzbogacania kopalin, 

−

 

wyjaśnić budowę i zasadę działania urządzeń do klasyfikacji mechanicznej kopalin, 

−

 

rozróŜnić klasyfikację wodną, hydrauliczną oraz aerodynamiczną, 

−

 

scharakteryzować operacje przeróbcze kopalin, 

−

 

scharakteryzować sposoby wzbogacania, 

−

 

scharakteryzować wzbogacanie mechaniczne, 

−

 

wyjaśnić zasadę działania wzbogacalników z cieczą cięŜką, 

−

 

scharakteryzować proces flotacji, 

−

 

obsłuŜyć urządzenia do procesu flotacji, 

−

 

scharakteryzować odwadnianie produktów wzbogacania, 

−

 

dobrać i skontrolować urządzenia odwadniające, 

−

 

zdefiniować chemiczne metody przeróbki kopalin, 

−

 

zanalizować schemat technologiczny procesu wzbogacania kopalin, 

−

 

określić kolejność operacji w procesie wzbogacania, 

−

 

sporządzić podstawowe dokumenty stosowane w dziale marketingu, 

−

 

zaplanować działania dotyczące promocji i sprzedaŜy kopalin, 

−

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  ochrony  przeciwpoŜarowej 
podczas obsługi urządzeń do wzbogacania kopalin. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca  

………………………………………………………… 

Modułowy program nauczania:  

Technik górnictwa podziemnego 311[15] 

Moduł:  

Eksploatacja górnicza złóŜ 311[15].Z4 

Jednostka modułowa:  

Prowadzenie procesu wzbogacania kopalin 311[15].Z4.06 

 Temat:  Zakład przeróbczy. 

Cel ogólny:  Rysowanie schematu ideowego zakładu przeróbczego. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

rozpoznawać operacje przeróbcze, 

−

 

rysować schematy podstawowych procesów wzbogacania, 

−

 

opisać kolejność wykonywanych procesów technologicznych od sortowni poprzez zakład 
wzbogacania do otrzymania gotowych produktów i odpadów, 

−

 

rozróŜniać operacje główne, 

−

 

rozróŜniać operacje pomocnicze, 

−

 

rozróŜniać operacje usługowe, 

−

 

narysować schemat ideowy zakładu przeróbczego. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

−

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

−

 

pracy w zespole, 

−

 

oceny pracy zespołu, 

−

 

prezentacji uzyskanych wyników. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu  z  objaśnieniem  (modele  i  plansze  maszyn  przeróbczych  i  procesów 
wzbogacania), 

−

 

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów. 
 

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

zestaw pytań prowadzących, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

poradnik górnika. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

uczniowie pracują w zespołach 2–osobowych. 

 
Uczestnicy:  

−

 

uczniowie  technikum  górniczego  kształcącego  w  zawodzie  technik  górnictwa 
podziemnego. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8 

Zadanie dla ucznia:  

Na  podstawie  zdobytej  wiedzy  dotyczącej  wzbogacania  kopalin  i  procesów 

technologicznych  odbywających  się  w  zakładzie  przeróbczym  narysuj  schemat  ideowy 
zakładu przeróbczego. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu  przewodniego, pokazu z objaśnieniem, 
projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów, 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

Faza właściwa 

Praca  metodą  tekstu  przewodniego,  pokazu  z  objaśnieniem  oraz  projekcja  filmów, 

przeźroczy i foliogramów. 
 
Faza I. Informacje 

Pytania prowadzące: 

1.

 

Jakie znasz operacje przeróbcze? 

2.

 

Co to jest sortownia a co zakład przeróbczy? 

3.

 

Co to jest operacja główna, pomocnicza i usługowa? 

4.

 

Co to jest schemat o symbolice maszynowej? 

5.

 

Jakie znasz schematy o innej symbolice? 

6.

 

Co to jest koncentrat? 

7.

 

Co to jest odpad? 

8.

 

Co to jest produkt pośredni? 

 
Faza II. Planowanie 
1.

 

Jak duŜy zakład przeróbczy narysują? 

2.

 

Jaką kopalinę będą wzbogacać? 

 
Faza III. Ustalenie 
Uczniowie: 
1.

 

określają jaką symbolikę zastosują na swoim schemacie ideowym, 

2.

 

dokonują wyboru kopaliny i wielkości zakładu przeróbczego, 

3.

 

pracując w zespołach proponują róŜne rozwiązania zakładu przeróbczego, 

4.

 

konsultują wypracowane rozwiązanie z nauczycielem i wnoszą ewentualne poprawki. 

 
Faza IV. Wykonanie 
Uczniowie: 
1.

 

samodzielnie wykonują schemat ideowy zakładu przeróbczego. 

2.

 

przy kaŜdej zastosowanej operacji przeróbczej opisują jej proces technologiczny. 

3.

 

prezentują wykonany przez siebie schemat zakładu przeróbczego. 

 
Faza V. Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonania. 

2.

 

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych prac. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9 

Faza VI. Analiza końcowa.  

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności 
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca  

………………………………………………………… 

Modułowy program nauczania:  

Technik górnictwa podziemnego 311[15] 

Moduł:  

Eksploatacja górnicza złóŜ 311[15].Z4 

Jednostka modułowa:  

Prowadzenie procesu wzbogacania kopalin 311[15].Z4.06 

Temat:  Ocena procesów klasyfikacji. 

Cel ogólny:  Analiza sitowa i rysowanie krzywych składu ziarnowego w róŜnych układach. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

określić co to jest analiza sitowa składu ziarnowego, 

−

 

określić cel wykonywania takiej analizy, 

−

 

przygotować materiał do analizy (pobrać próbkę zgodnie z normami), 

−

 

przygotować odpowiedni zestaw sit, 

−

 

dokonać podziału materiału na szereg klas o odpowiednim uziarnieniu, 

−

 

określić wagowy wychód kaŜdej z klasy, 

−

 

określić procentowy wychód poszczególnych klas w stosunku do całości, 

−

 

narysować krzywe składu ziarnowego w róŜnych układach. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−

 

organizowania i planowania pracy, 

−

 

pracy w zespole, 

−

 

oceny pracy zespołu, 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących), 

−

 

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

zestaw pytań prowadzących, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

plansze i modele, 

−

 

poradnik górnika. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

uczniowie pracują w zespołach 2–osobowych. 

 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie  technikum  górniczego  kształcącego  w  zawodzie  technik  górnictwa 
podziemnego. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Wprowadzenie. 

2.

 

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

3.

 

Wykonywanie ćwiczenia. 

 

Zadanie dla ucznia:  

Wykonaj  analizę  sitową  przygotowanego  materiału  i  narysuj  krzywe  składu  ziarnowego 

tego materiału w róŜnych układach. 

 
Instrukcja do wykonania ćwiczenia: 

−

 

Zapoznaj się dokładnie z treścią zadania. 

−

 

Przeanalizuj rysunki, schematy i modele które otrzymałeś od nauczyciela.  

−

 

Ustal kolejność wykonywanych czynności podczas ćwiczenia. 

−

 

Przygotuj przybory do rysowania. 

−

 

Opisz procedurę wykonywania analizy sitowej. 

−

 

Przygotuj stanowisko badań. 

−

 

Wykonaj analizę sitową składu ziarnowego. 

−

 

Wykonaj niezbędne obliczenia. 

−

 

Narysuj krzywe składu ziarnowego w róŜnych układach.  

−

 

Przeanalizuj jakość wykonanej pracy. 

 
4.

 

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności. 

−

 

uczniowie prezentują swoje prace, 

−

 

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony, 

−

 

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

 

 
Praca domowa: 

Przeanalizuj  wskaźniki  charakteryzujące  procesy  wzbogacania  oraz  etapy  wyznaczania 

krzywych wzbogacalności i krzywych wzbogacania. 
 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5.  ĆWICZENIA 

 
5.1. Wiadomości wstępne dotyczące przeróbki mechanicznej 
 
5.1.1. 

Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

Dopasuj definicję do opisu operacji przeróbczej. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na poprawność rozpoznanych procesów.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych definicje dotyczące przeróbki kopalin, 

3)

 

zapamiętać definicje, 

4)

 

rozpoznać charakteryzowane przez nauczyciela operacje przeróbcze, 

5)

 

opisać rozpoznane operacje.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Sklasyfikuj wskazane przez nauczyciela procesy przeróbcze. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  rozpoznawania 
procesów i ich klasyfikacji.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji, 

2)

 

dokonać analizy procesów przeróbczych na podstawie opisów, 

3)

 

rozpoznać i sklasyfikować operację, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

4)

 

opisać operacje przeróbcze. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2. Klasyfikacja mechaniczna, hydrauliczna i aerodynamiczna 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  na  podstawie  opisu  budowy  i  zasady  działania  klasyfikatory  hydrauliczne 

i dokonaj ich podziału 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  rozpoznawania 
klasyfikatorów hydraulicznych i dokonanego podziału.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych rodzaje klasyfikatorów hydraulicznych, 

3)

 

zapoznać się z podziałem klasyfikatorów hydraulicznych, 

4)

 

rozpoznać klasyfikator, 

5)

 

sklasyfikować urządzenie, 

6)

 

opisać i narysować rozpoznane klasyfikatory. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania i kreślenia, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj na podstawie opisu budowy i zasady  działania klasyfikatory aerodynamiczne  

i dokonaj ich podziału 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  rozpoznawania 
klasyfikatorów aerodynamicznych i dokonanego podziału.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych rodzaje klasyfikatorów aerodynamicznych, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

3)

 

zapoznać się z podziałem klasyfikatorów aerodynamicznych, 

4)

 

rozpoznać klasyfikator, 

5)

 

sklasyfikować urządzenie, 

6)

 

opisać i narysować rozpoznane klasyfikatory. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania i kreślenia, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

5.3. Wzbogacanie, wzbogacanie grawitacyjne, flotacja 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  na  podstawie  opisu  budowy  i  zasady  działania  wzbogacalniki  i  dokonaj  ich 

klasyfikacji. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  rozpoznawania 
wzbogacalników i ich klasyfikowania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych rodzaje wzbogacalników, 

3)

 

zapoznać się z klasyfikacją wzbogacalników, 

4)

 

rozpoznać wzbogacalniki, 

5)

 

sklasyfikować wzbogacalniki, 

6)

 

opisać i narysować rozpoznane wzbogacalniki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania i kreślenia, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  na  podstawie  opisu  budowy  i  zasady  działania  flotowniki  i  dokonaj  ich 

klasyfikacji. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  poprawność  rozpoznawania 
flotowników i ich klasyfikowania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych rodzaje flotowników, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

3)

 

zapoznać się z klasyfikacją flotowników, 

4)

 

rozpoznać flotowniki, 

5)

 

sklasyfikować flotowniki, 

6)

 

opisać i narysować rozpoznane flotowniki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania i kreślenia, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

5.4. Odwadnianie 

produktów 

wzbogacania, 

chemiczne 

wzbogacanie kopalin 

 
5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj na podstawie opisu budowy i zasady działania urządzenia odwadniające. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na poprawność rozpoznawania urządzeń 
odwadniających.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych rodzaje urządzeń odwadniających, 

3)

 

zapoznać się z klasyfikacją urządzeń odwadniających, 

4)

 

rozpoznać urządzenia odwadniające, 

5)

 

opisać i narysować rozpoznane urządzenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania i kreślenia, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Dopasuj definicję do opisu danego procesu chemicznego wzbogacania kopalin. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na poprawność rozpoznanych procesów.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami, 

2)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  definicje  dotyczące  chemicznych  procesów 
wzbogacania, 

3)

 

zapamiętać definicje, 

4)

 

rozpoznać charakteryzowane przez nauczyciela procesy, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

5)

 

opisać rozpoznane procesy chemicznego wzbogacania kopalin.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

tekstu przewodniego, 

−

 

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze), 

−

 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier formatu A4,  

−

 

przybory do pisania, 

−

 

poradnik dla ucznia, 

−

 

materiały dydaktyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Prowadzenie  procesu 
wzbogacania kopalin” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,  

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. c, 4. a, 5. a, 6. c, 7. a, 8. b, 9. a, 10. d, 11. b, 
12. d, 13. a, 14. d, 15. b, 16. b, 17. b, 18. b, 19. c, 20. b. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

RozróŜniać podstawowe definicje 
przeróbcze 

A 

P 

b 

2 

RozróŜniać podstawowe definicje 
przeróbcze 

A 

P

 

b 

3 

RozróŜniać podstawowe operacje 
przeróbcze 

A 

P

 

c 

4 

RozróŜniać klasyfikatory hydrauliczne 
i aerodynamiczne  

B 

P 

a 

5 

RozróŜniać klasyfikatory hydrauliczne 
i aerodynamiczne 

B 

P

 

a 

6 

RozróŜniać klasyfikatory hydrauliczne 
i aerodynamiczne 

B 

P

 

c 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

7 

RozróŜniać wzbogacalniki 

B 

P

 

a 

8 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

A 

P

 

b 

9 

Scharakteryzować zasadę pracy 
odwadniarek 

C 

P

 

a 

10 

Charakteryzować własności cieczy 
cięŜkiej 

C 

P

 

d 

11 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

A 

P

 

b 

12 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

A 

P

 

d 

13 

Scharakteryzować zasadę pracy 
odpylaczy 

B 

P 

a 

14 

Scharakteryzować zasadę pracy 
odwadniarek 

B 

P 

d 

15 

Charakteryzować własności cieczy 
zawiesinowej 

C 

P 

b 

16 

RozróŜniać podstawowe operacje 
przeróbcze 

C 

PP 

b 

17 

Charakteryzować procesy chemicznego 
wzbogacania 

C 

PP 

b 

18 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

C 

PP 

b 

19 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

C 

PP 

c 

20 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

C 

PP 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  typy  zadań  testowych,  jakie 
będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony  
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań  wielokrotnego  wyboru  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Tylko  jedna 
odpowiedź jest prawidłowa.  

5.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
Prawidłową  odpowiedź  zaznacz  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź 
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową), 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 
rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  czas  wolny.  Trudności  mogą 
przysporzyć  Ci  zadania:  16–20,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niŜ  pozostałe. 
Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.

 

Zbiór ziaren minerału uŜytecznego bez domieszki ziaren skały płonnej to 
a)

 

produkt pośredni. 

b)

 

koncentrat. 

c)

 

nadziarno. 

d)

 

podziarno. 

 
2.

 

Produkt  wydzielony  w  procesach  przeróbczych,  który  w  przeróbce  określonej  kopaliny 
uwaŜany jest za nieuŜyteczny to 
a)

 

produkt dolny. 

b)

 

skała płonna. 

c)

 

podziarno. 

d)

 

obciąŜnik. 

 

3.

 

Operacja, mająca na celu wymycie skał ilastych z kopalin uŜytecznych 
a)

 

odmulanie. 

b)

 

odwadnianie. 

c)

 

rozmywanie. 

d)

 

oczyszczanie. 

 
4.

 

Na rysunku przedstawiono klasyfikator hydrauliczny 
a)

 

korytowy. 

b)

 

stoŜkowy. 

c)

 

mechaniczny. 

d)

 

hydrocyklon. 

 

 

 
5.

 

Na rysunku przedstawiono klasyfikator 
a)

 

strumieniowy. 

b)

 

odśrodkowy. 

c)

 

odpylający. 

d)

 

hydrauliczny. 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

6.

 

Na rysunku przedstawiono odpylacz 
a)

 

odśrodkowy. 

b)

 

pulsacyjny. 

c)

 

wibracyjny. 

d)

 

strumieniowy. 

 

 

 
7.

 

Na rysunku przedstawiono 

a)

 

osadzarkę pulsacyjną. 

b)

 

hydrocyklon. 

c)

 

stół koncentracyjny. 

d)

 

wzbogacalnik strumieniowy. 

 

 

8.

 

Urządzenia typu Disa to 
a)

 

klasyfikatory aerodynamiczne. 

b)

 

wzbogacalniki. 

c)

 

hydrocyklony. 

d)

 

odpylacze. 

 
9.

 

Prasa filtracyjna działa na zasadzie odwadniania 
a)

 

ciśnieniowego. 

b)

 

próŜniowego. 

c)

 

odśrodkowego. 

d)

 

strumieniowego. 

 
10.

 

Depresory naleŜą do odczynników flotacyjnych 
a)

 

pianotwórczych. 

b)

 

zbierających. 

c)

 

oczyszczających. 

d)

 

modyfikujących. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

11.

 

Na rysunku przedstawiono 

a)

 

urządzenie typu Dorra. 

b)

 

sito OSO. 

c)

 

hydrocyklon. 

d)

 

uławiacz pyłu. 

 

 

 
12.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

Tromp. 

b)

 

Disa -1S. 

c)

 

Disa -2S. 

d)

 

Disa -3S. 

 

 

 
13.

 

Odpylacz Rapid to odpylacz 
a)

 

strumieniowy. 

b)

 

pulsacyjny. 

c)

 

wibracyjny. 

d)

 

odśrodkowy. 

 
14.

 

Odwadniarka Nael to odwadniarka 
a)

 

próŜniowa. 

b)

 

ciśnieniowa. 

c)

 

komorowa. 

d)

 

odśrodkowa. 

 
15.

 

Menty to 
a)

 

odpady. 

b)

 

mieszanina flotacyjna. 

c)

 

produkt odpylania. 

d)

 

produkt odwadniania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

16.

 

Peletyzacja jest 
a)

 

rodzajem suszenia. 

b)

 

odmianą brykietowania. 

c)

 

procesem przesiewania. 

d)

 

odmianą uławiania. 

 
17.

 

Metoda otrzymywania organicznych związków chemicznych z węgla to 
a)

 

uwodornianie paliw stałych. 

b)

 

łagodne uwodornianie węgla. 

c)

 

zgazowanie węgla. 

d)

 

halurgia. 

 
18.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

osadzarkę. 

b)

 

flotownik. 

c)

 

klasyfikator stoŜkowy. 

d)

 

wzbogacalnik grawitacyjny. 

 

 

 
19.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

dezintegrator. 

b)

 

wirówkę. 

c)

 

prasę filtracyjną. 

d)

 

klasyfikator mechaniczny. 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

20.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

kruszarkę strumieniową. 

b)

 

odpylacz. 

c)

 

klasyfikator hydrauliczny. 

d)

 

uławiacz. 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko................................................................................................ 

 

Prowadzenie procesu wzbogacania kopalin 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Prowadzenie  procesu 
wzbogacania kopalin” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,  

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. b, 5. b, 6. a, 7. a, 8. b, 9. a, 10. d, 11. a, 
12. c, 13. c, 14. a, 15. c, 16. b, 17. a, 18. b, 19. c, 20. b. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad.

 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

RozróŜniać podstawowe definicje 
przeróbcze 

A 

P 

d 

2 

RozróŜniać podstawowe definicje 
przeróbcze 

A 

P 

a 

3 

RozróŜniać podstawowe operacje 
przeróbcze 

A 

P 

c 

4 

RozróŜniać klasyfikatory hydrauliczne 
i aerodynamiczne  

B 

P 

b 

5 

RozróŜniać klasyfikatory hydrauliczne 
i aerodynamiczne 

B 

P 

b 

6 

RozróŜniać klasyfikatory hydrauliczne 
i aerodynamiczne 

B 

P 

a 

7 

RozróŜniać wzbogacalniki 

B 

P

 

a 

8 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

A 

P

 

b 

9 

Scharakteryzować zasadę pracy 
odwadniarek 

C 

P 

a 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

10 

Charakteryzować własności cieczy 
cięŜkiej 

C 

P 

d 

11 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

A 

P 

a 

12 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

A 

P 

c 

13 

Scharakteryzować zasadę pracy 
klasyfikatorów aerodynamicznych 

B 

P 

c 

14 

Scharakteryzować zasadę pracy 
odwadniarek 

B 

P 

a 

15 

Charakteryzować własności cieczy 
zawiesinowej 

C 

P 

c 

16 

RozróŜniać podstawowe operacje 
przeróbcze 

C 

PP 

b 

17 

Charakteryzować procesy chemicznego 
wzbogacania 

C 

PP 

a 

18 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

C 

PP 

b 

19 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

C 

PP 

c 

20 

RozróŜniać maszyny i urządzenia 
przeróbcze 

C 

PP 

b 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 
wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –  zaznacz  prawidłową 
odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 
rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  czas  wolny.  Trudności  mogą 
przysporzyć  Ci  zadania:  16–20,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niŜ  pozostałe. 
Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 60 min. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Zbiór ziaren mniejszych od otworów w sicie, a znajdujące się w produkcie górnym to 
a)

 

produkt pośredni. 

b)

 

koncentrat. 

c)

 

nadziarno. 

d)

 

podziarno. 

 
2.

 

Klasa dolna + nadziarno to 
a)

 

produkt podsitowy. 

b)

 

skała płonna. 

c)

 

podziarno. 

d)

 

obciąŜnik. 

 

3.

 

Operacja, mająca na celu wymycie skał ilastych z kopalin uŜytecznych 
a)

 

odmulanie. 

b)

 

odwadnianie. 

c)

 

rozmywanie. 

d)

 

oczyszczanie. 

 
4.

 

Na rysunku przedstawiono klasyfikator hydrauliczny 
a)

 

korytowy. 

b)

 

stoŜkowy. 

c)

 

mechaniczny. 

d)

 

hydrocyklon. 

 

 

 
5.

 

Na rysunku przedstawiono klasyfikator 
a)

 

strumieniowy. 

b)

 

odśrodkowy. 

c)

 

odpylający. 

d)

 

hydrauliczny. 

 

 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

6.

 

Na rysunku przedstawiono odpylacz 
a)

 

odśrodkowy. 

b)

 

pulsacyjny. 

c)

 

wibracyjny. 

d)

 

strumieniowy. 

 

 

 
7.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

osadzarkę pulsacyjną. 

b)

 

hydrocyklon. 

c)

 

stół koncentracyjny. 

d)

 

wzbogacalnik strumieniowy. 

 

 

 
8.

 

Urządzenie typu Tromp to 
a)

 

klasyfikator aerodynamiczny. 

b)

 

wzbogacalnik. 

c)

 

hydrocyklon. 

d)

 

odpylacz. 

 
9.

 

Prasa filtracyjna działa na zasadzie odwadniania 
a)

 

ciśnieniowego. 

b)

 

próŜniowego. 

c)

 

odśrodkowego. 

d)

 

strumieniowego. 

 
10.

 

Aktywatory naleŜą do odczynników flotacyjnych 
a)

 

pianotwórczych. 

b)

 

zbierających. 

c)

 

oczyszczających. 

d)

 

modyfikujących. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

11.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

klasyfikator mechaniczny zwojowy. 

b)

 

flotownik. 

c)

 

osadzarkę. 

d)

 

przenośnik. 

 

 

 
12.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

Tromp. 

b)

 

Disa -1S. 

c)

 

Disa -2S. 

d)

 

Disa -3S. 

 

 

 
13.

 

Klasyfikator Raymonda to klasyfikator 
a)

 

mechaniczny. 

b)

 

hydrauliczny. 

c)

 

aerodynamiczny. 

d)

 

odśrodkowy. 

 

14.

 

Urządzenie typu OSO to 
a)

 

sito odwadniające. 

b)

 

wirówka klasyfikacyjna. 

c)

 

odpylacz. 

d)

 

uławiacz. 

 
15.

 

Menty stosuje się w 
a)

 

osadzarkach. 

b)

 

wzbogacalnikach. 

c)

 

flotownikach. 

d)

 

klasyfikatorach hydraulicznych. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

16.

 

Peletyzacja jest: 
a)

 

rodzajem suszenia. 

b)

 

odmianą brykietowania. 

c)

 

procesem przesiewania. 

d)

 

odmianą uławiania. 

 
17.

 

Proces przemiany (przetwarzania) węgla w paliwa ciekłe to 
a)

 

uwodornianie paliw stałych. 

b)

 

łagodne uwodornianie węgla. 

c)

 

zgazowanie węgla. 

d)

 

halurgia. 

 
18.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

osadzarkę. 

b)

 

flotownik. 

c)

 

klasyfikator stoŜkowy. 

d)

 

wzbogacalnik grawitacyjny. 

 

 

 
19.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

dezintegrator. 

b)

 

wirówkę klasyfikacyjną. 

c)

 

prasę filtracyjną. 

d)

 

klasyfikator mechaniczny 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

20.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

kruszarke strumieniową. 

b)

 

odpylacz. 

c)

 

klasyfikator hydrauliczny. 

d)

 

uławiacz. 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko................................................................................................ 

 

Prowadzenie procesu wzbogacania kopalin 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c 

d 

 

2. 

a 

b 

c 

d 

 

3. 

a 

b 

c 

d 

 

4. 

a 

b 

c 

d 

 

5. 

a 

b 

c 

d 

 

6. 

a 

b 

c 

d 

 

7. 

a 

b 

c 

d 

 

8. 

a 

b 

c 

d 

 

9. 

a 

b 

c 

d 

 

10. 

a 

b 

c 

d 

 

11. 

a 

b 

c 

d 

 

12. 

a 

b 

c 

d 

 

13. 

a 

b 

c 

d 

 

14. 

a 

b 

c 

d 

 

15. 

a 

b 

c 

d 

 

16. 

a 

b 

c 

d 

 

17. 

a 

b 

c 

d 

 

18. 

a 

b 

c 

d 

 

19. 

a 

b 

c 

d 

 

20. 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

7. LITERATURA 

 

1.

 

Blaschke  J.:  Procesy  technologiczne  w  przeróbce  kopalin  uŜytecznych.  Akademia 
Górniczo-Hutnicza. Skrypty uczelniane 1058. Kraków 1987 

2.

 

Blaschke  S.:  Przeróbka  mechaniczna  kopalń  Cz.  I  i  II.  Wydawnictwo  Śląsk,  Katowice 
1984 

3.

 

Czasopisma:  Wiadomości  Górnicze,  Przegląd  Górniczy,  Bezpieczeństwo  Pracy 
i Ochrony Środowiska w Górnictwie, Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa. 

4.

 

Katalogi firmowe maszyn i urządzeń przeróbczych. 

5.

 

Laskowski  J.,  Łuszczkiewicz  A.:  Przeróbka  kopalin.  Wzbogacanie  surowców 
mineralnych. Politechnika Wrocławska. Wrocław 1989 

6.

 

Laskowski  J.:  Chemia  fizyczna  w  procesach  mechanicznej  przeróbki  kopalin. 
Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1984 

7.

 

Olszówka J.: Zasady kontroli jakości węgla. Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1972 

8.

 

Poradnik górnika. Praca zbiorowa. Wydawnictwo „Śląsk”. Katowice 1982 

9.

 

http://images.google.pl/imghp 

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Krogulec-Sobowiec  M.,  Rudziński  M.:  Poradnik  dla  autorów  pakietów  edukacyjnych. 
KOWEZiU, Warszawa 2003 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.

 

Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  Instytut  Technologii 
Eksploatacji, Radom 1998