12 listopada - Turowski „Struktura grupy społecznej”

• zbiór, zbiorowość - pewna statystycznie wyodrębniona grupa ludzi

• kategoria społeczna - zbiorowość wyróżniona ze względu na społecznie ważną cechę

• zbiorowość społeczna - zbiorowość, której członkowie pozostają w stosunkach społecznych, wiążących ich - wytworzyły one wewnętrzną organizację i jej członkowie pozostają interakcji społecznej

• grupa społeczna - zbiór ludzi, którzy w dążeniu do wspólnych wartości związani są więzią społeczną i wytworzyli wewnętrzną organizację

• zbiór osób

• minimum osób, aby grupa społeczna mogła zaistnieć

• dwie osoby dają pewność istnienia stosunku społecznego, ale większa ich liczba daje większe możliwości

• w miarę wzrostu liczebności grupy rośnie liczba możliwych stosunków interpersonalnych w postaci interakcji - [n(n-1)]/2

• wpływ liczebności członków na pozostałe elementy konstytutywne

• zwiększenie liczby członków zwiększa możliwość osiągnięcia celów w grupach zadaniowych, jeśli zadania są podzielne

• zwiększenie liczby członków zmniejsza jednolitość grupy, powoduje różnice w poglądach, zmniejsza zgodność w ujmowaniu celów i zgodność działań

• prawo Olsona - im większa liczebność grupy, tym mniejsza tendencja do aktywnego uczestnictwa członków grupy w jej działaniu

• w grupach dużych częstotliwość i poziom komunikacji są niższe niż w grupach małych - wyższy poziom komunikowania podnosi lojalność wobec grupy

• tylko proste idee są w stanie poruszać masy - to co ma być wspólne dla wszystkich musi zostać przystosowane przez najprymitywniejszych (Georg Simmel)

• wpływ wartości wspólnych czy organizacji wewnętrznej na liczebność grupy

• grupy elitarne dążą do ograniczenia napływu nowych członków

• każda grupa określa wzór fizyczny i moralny, jaki członek grupy powinien spełniać - daje to grupie środki identyfikacji i odrębności

• wartości wspólnogrupowe - wspólne wartości, jakie członkowie zbiorowości, przez swe współdziałanie osiągają lub osiągnąć zamierzają

• grupa społeczna polega na skupianiu się zbioru ludzi wokół wspólnych wartości

• zadania są pożądanymi stanami rzeczy, czyli wartościami jakie zamierzają osiągnąć

• funkcja grupy - co dana grupa wnosi, jaki jest jej wkład i znaczenie dla innych systemów społecznych, jakie są rezultaty i skutki jej działania (mogą być jawne i ukryte)

• więź społeczna (więź grupowa) - fakt uzależnienia się bądź zjednoczenia się członków danego zbioru ludzi wokół określonych wartości czy pełnionych funkcji społecznych

• stosunek społeczny wiążący członków grupy

• zorganizowany system elementów składowych grupy, który obejmuje instytucje grupowe, stosunki społeczne itp.

• ma zapewnić trwanie i rozwój grupy

• organizacja grupy zapewnia współżycie członków grupy

• świadomość grupowa

• zespala i jednoczy jednostki w jedną całość społeczną jakiegoś rodzaju

• dwuaspektowy (strukturalno-świadomościowy) charakter więzi społecznej

• trojakie rozumienie więzi grupowej:

• psychospołeczne - świadomość grupowa, jako poczucie łączności

• August Comte - naturalne dążenie do współdziałania

• identyfikacja realna ( rzeczywiste członkostwo) i potencjalna (aspiracja do członkostwa)

• więź dystrybutywna (łączność jest następstwem łączności z jednostkami) i więź kolektywna (łączność z celami)

• strukturalne - istnienie zależności wzajemnych, wynikających z podziału funkcji w organizmie społecznym (Herbert Spencer)

• ogół stosunków społecznych wiążących jednostki w grupie

• podstawa zależności

• obiektywna - wynikające ze struktury społeczeństwa

• subiektywna - wynikające z indywidualnych zamierzeń jednostki

• układ wzajemnych zobowiązań i uprawnień

• system wzajemnych czynności regulowanych przez partnerów

• dwuaspektowe

• dające się rzeczowo określić wspólności i związki między ludźmi

• stany i akty świadomości

• więź jest więc ogółem stosunków społecznych wiążących członków w danym zbiorze ludzi oraz postaw członków tego zbioru do grupy jako całości

• typologia więzi według Pawła Rybickiego:

• więź naturalna - występuje w grupach społecznych, w których pochodzenie i pokrewieństwo tworzą podstawy społecznego powiązania ludzi i ich wzajemnej przynależności

• więź zrzeszeniowa - powstaje na zasadzie dobrowolnych związków kreowanych przez ludzi, którzy przystępując do danego zrzeszenia uzależniają się wzajemnie od siebie i zobowiązują do odpowiednich działań

• więź stanowiona - jest przeciwieństwem więzi zrzeszeniowej i występuje w takich zbiorowościach, w których podział członków i systemy styczności i stosunków zostają narzucone z zewnątrz lub ustalone siłą czy też prawem stanowionym przez szersze grupy społeczne

• wewnętrzna organizacja grupy

• pozycja społeczna - wiązka uprawnień i obowiązków pojmowanych nie w sensie prawnym, ale jako splot uprawnień i obowiązków społecznie przez otoczenie uznawanych za przysługujące danej jednostce lub kategorii jednostek czy też jako obowiązki oczekiwane, żądane lub kierowane przez otoczenie w stosunku do danej osoby czy danych osób

• rola społeczna - rodzaj, zakres i wzory czynności, jakie jednostka wykonuje czy powinna wykonywać w imieniu i na rzecz grupy, wynikające z zajmowanej przez nią pozycji społecznej

• instytucja - zespoły ról i stanowisk, obejmujące czynności określone publicznie, a skierowane do realizacji funkcji grupy, oraz zespoły osób czynności te sprawujących przy użyciu przydzielonych im urządzeń i odpowiednich środków rzeczowych

• znaczenie:

• umożliwiają realizowanie celów przez grupę

• skłaniają jednostki i podgrupy do wykonywania ról im przydzielonych

• zapewniają wewnętrzną spójność grupie

• zapewniają ciągłość grupie

• władza - uprawnienie i możność wpływania na postępowanie innych

• typy panowania idealnego wg Maxa Webera:

• legalny

• tradycjonalistyczny

• charyzmatyczny

• typy przywództwa wg Lewina:

• model autokratyczny

• model demokratyczny

• model laissez faire

• sześć płaszczyzn stosunków między przełożonym i podwładnym:

• komunikacja

• podejmowanie decyzji

• rozkład odpowiedzialności

• sposób kontroli, stosowanie systemu kar i nagród

• zakres dyscypliny

• miejsce przełożonego w strukturze grupy

• komunikacja w grupie - polega na przekazywaniu informacji między uczestnikami życia społecznego, a dokonuje się za pomocą języka i różnych znaków oraz symboli

• funkcja informacyjno-organizatorska - przekazywanie wiadomości między stanowiskami w grupie

• funkcja motywacyjno-inspirująca - wytworzenie atmosfery zaangażowania i wspólnoty wśród członków grupy

• elementy systemu łączności:

• nadawca - powinien przekazywać treści ważne i znaczące, nowe, dostosowane do potrzeb odbiorcy, interesujące go i zapewniające mu aktywny odbiór, uczestnictwo w recepcji wiadomości

• media

• kanały informacji

• warunki sprawnego funkcjonowania:

• wszystkie kręgi winny być zawiadamiane o istnieniu odpowiednich kanałów i sposobie korzystania z nich

• objęcie kanałami wszystkich stanowisk i połączenie ich z centralnym ośrodkiem dyspozycyjnym

• uczynienie kanałów możliwie najkrótszymi

• wykorzystanie całego kanału przy przekazie informacji

• zapobieganiu przerywaniu przepływu informacji

• kontrola autentyczności przekazywanych informacji

• modele:

• „koło”

• „łańcuch”

• „koncentryczny”

• „hierarchiczny”

• właściwości

• w zależności od systemu kształtuje się przepływ informacji

• najkorzystniejsze jest stanowisko, które pozwalana bezpośrednie połączenie z największą ilością stanowisk

• najgorsze jest stanowisko na uboczu

• najkorzystniejszy jest system z największą ilością połączeń bezpośrednich

• odbiorca

• typologie grup społecznych:

• typologia Ferdynanda Tonniesa

• wspólnoty

• grupy oparte na pokrewieństwie (rodziny), przyjaźni (przyjaciele) i sąsiedztwie (grupa sąsiedzka)

• społeczeństwa - grupy oparte na stosownych porozumieniach

• grupy społeczne istnieją, gdyż ludzie chcą się łączyć spontanicznie (wola organiczna) lub refleksyjnie (wola racjonalna)

• typologia Ch. H. Cooleya

• grupy pierwotne - stosunki pokrewieństwa, przyjaźni, sąsiedztwa

• grupy wtórne

• małe i duże

• formalne i nieformalne