Alina Kłoskowska „Kultury narodowe u korzeni”

• naród - zjawisko naturalne, wynikłe z naturalnego charakteru więzi opartej na wspólnocie pochodzenia i wspólnocie ziemi, terytorium

• zbiorowości etniczne

• grupy pierwotne - tradycyjna zbiorowość etniczna, którą można utożsamiać z pierwotną małą grupą

• etniki - grupy, które funkcjonują w obrębie większej grupy, częściowo asymilujące się z daną kulturą, ale posiadające też elementy własnej kultury, która ma charakter wyższej pierwotnej kultury ludowej

• naród uznaje się za zjawisko kulturowe - należy wyodrębnić cechy kultury, które mogą być pomocne przy procesie tworzenia się narodu

• język

• kultura

• historia

• religia

• ideologia

• terytorium

• naród w przeciwieństwie do państwa jest zbiorowością społeczną o charakterze kulturowej wspólnoty

• naród jako wspólnota biologiczna - wspólne pochodzenie biologiczne i antropologiczne

• koncepcje narodu politycznego

• koncepcja ideologiczna

• Gellner - naród jako wynik działania idei nacjonalizmu, może być zdefiniowany tylko przez nacjonalizm, czyli postulat pokrywania się granic etnicznych i państwowych - czynnik ekonomiczny kluczowy do wykształcenia się narodu

• Greenfeld - nacjonalizm jako styl myślenia, idea wiążąca ludzi w obrębie wielkich zbiorowości nie zamkniętych granicami społeczności lokalnej, poczucie tożsamości, ideologia i oparte na niej zbiorowości ludzkie - czynnik kulturowy kluczowy do wykształcenia się narodu

• nacjonalizm indywidualistyczno-liberalny

• nacjonalizm indywidualistyczno-autorytarny

• Tilly - naród jako wczesna forma zbiorowości zróżnicowanej etnicznie, ale podporządkowanej jednemu państwu („naród poprzez państwo”), którego polityka prowadzi do ujednolicenia się w sensie kulturowym - dominująca rola kultury w działaniach przywódczych, która jednak przychodzi z czasem, ustępując początkowo miejsca „czystej” polityce

• koncepcja kulturalistyczna - grupa etniczna i naród jako zbiorowości o charakterze wspólnot określonych przez względną tożsamość i względną odrębność swoich kulturowych właściwości

• folklor i historia - system symboli i pamięć zbiorowa

• przystosowanie ekologiczne - ogół urządzeń i zadań, które pomagają w codziennym życiu

• syntagma - związek między systemami kulturowymi