Jan Garlicki „Kultura polityczna młodzieży studenckiej”

• kultura polityczna to termin wieloznaczny, jego analiza zajmowali się między innymi Macchiavelli, Monteskiusz i Thomas Hobbes - w literaturze polskiej po raz pierwszy terminu tego użył Józef Siemiński w odczycie „Konstytucja 3 Maja jako wyraz polskiej kultury politycznej”

• kultura polityczna wg Almonda - całokształt indywidualnych postaw i orientacji politycznych uczestników danego systemu - jest to sfera subiektywna, leżąca u podstaw działań politycznych i nadająca im znaczenie

• orientacja poznawcza - prawdziwa lub fałszywa wiedza o obiektach politycznych

• orientacja afektywna - emocje w odniesieniu do obiektów politycznych

• orientacja oceniająca - sądy i opinie o obiektach politycznych, które zwykle wymagają zastosowania wobec obiektów i wydarzeń politycznych

• w analizie systemów politycznych należy skoncentrować się na grupach społecznych oraz psychologicznych orientacjach obywateli wobec polityki

• kultura polityczna wg Beera i Ulama - kultura polityczna to część kultury społeczeństwa, dotycząca szczególnie tego jak rząd powinien być kierowany i co powinien usiłować uczynić

• koncepcja kultury socjologicznej stała się zaczynem socjologicznego nurtu w badaniach systemów politycznych

• wprowadzenie do definicji kultury politycznej działań politycznych umożliwia analizowanie zewnętrznych manifestacji (działania, zachowania)

• kultura polityczna w Polsce:

• polscy historycy stosują normatywno-ustrojowe podejście do kultury politycznej

• transpozycja koncepcji kultury politycznej na grunt marksizmu wymagała uwzględnienia czynnika klasowego jako determinanta postaw i zachowań politycznych

• dwa nurty rozumienia kultury politycznej:

• szeroki

• kultura polityczna wg Filipiaka - normy, zasady i wzory działalności ludzkiej, które służą do osiągnięcia określonych celów przez klasy, grupy społeczne i jednostki, a odnoszą się do struktury i mechanizmu funkcjonowania władzy państwowej

• na pojęcie kultury politycznej składają się następujące elementy:

• doktryny i idee polityczno-prawne

• oddziaływanie kierownictwa politycznego na poglądy jednostek, grup i klas społecznych

• zachowanie się obywateli według zasad współżycia społecznego w państwie socjalistycznym

• maksymalne rozwijanie aktywności ludzi i samodzielnego myślenia w sprawach społeczno-ustrojowych

• kultura polityczna wg Kądzielskiego - ogół postaw, poglądów i zachowań politycznych społeczeństwa wraz z kształtującymi je i wyrażającymi ideami, wartościami, wzorcami działalności oraz instytucjami, organizacjami i przepisami stwarzającymi w granicach danego państwa polityczne ramy dla ich praktycznej realizacji - kultura polityczna to poglądy, zachowania i postaw, idee, wartości i wzory oraz instytucje i organizacje polityczne, a także przepisy czy normy prawne

• wąski - nurt ten skupia się na kwestiach stosunku społeczeństwa do polityki, czyli podmiotów polityki, ich decyzji oraz wydarzeń politycznych - na kulturę wg tego nurtu składają się orientacje uczestników systemu, czyli przekonania wewnętrzne określone przez ich wiedzę, emocje opinie oraz zachowania, czyli przekonania zamanifestowane

• kultura polityczna wg Markiewicza - historycznie kształtowane elementy, które dotyczą wartości uznawanych i pożądanych przez daną zbiorowość, odnoszące się przede wszystkim do systemu władzy państwowej

• kultura polityczna wg Wiatra - ogół postaw, wartości i wzorów zachowań dotyczących wzajemnych stosunków władzy i obywateli

• kultura polityczna wg Gołębiowskiego - sprzężenie określonego systemu wartości politycznych, wiedzy o polityce, wyuczonych wzorów zachowań i wypróbowanych systemów działań jednostek i grup w danym systemie społecznym

• kultura polityczna (definicja regulacyjno-projektująca)- zmienny w czasie, wytworzony głównie pod wpływem tradycji historycznej oraz struktury instytucji politycznych i zasad funkcjonowania systemu, całokształt orientacji społeczeństwa, grupy społecznej, jednostek wobec polityki. Jest to sfera subiektywnej polityki (wewnętrzne przekonania) znajdująca wyraz w zachowaniach konkretnych i werbalnych

• 4 wymiary kultury politycznej:

• komponent poznawczy - zainteresowanie polityką, wiedza o niej i znajomość faktów politycznych

• komponent aksjologiczny - wartości uznawane i pożądane dotyczące systemu politycznego

• komponent oceniająco-afektywny - ocena zjawisk politycznych i sądy wartościujące na temat instytucji politycznych

• komponent behawioralny - uznawane wzory zachowań w sferze polityki i wypróbowane typy działań politycznych