Inhalacje

- wprowadzenie do organizmu aerozolu leczniczego

Aerozol - cząsteczki ciał stałych lub cieczy rozproszone w ośrodku gazowym

Mgły - aerozole powstałe na skutek rozproszenia cieczy

Dzielą się na:

• pary - cząsteczka do 0,1 μm

• aerozole prawdziwe - cząsteczka 0,1 -10 μm

- cząsteczka do 5 μm - aerozol suchy - dociera głębiej

- cząsteczka > 5 μm - aerozol wilgotny - osiada w bliższych partiach dróg oddechowych

• spraye - cząsteczka > 10 μm

Im większa cząsteczka aerozolu tym płytsze wchłanianie (30 μm - oskrzele płatowe; 10 μm - oskrzeliki końcowe; 1 μm - przewodziki pęcherzykowe; 0,3 μm - woreczki pęcherzykowe).

Wytwarzanie aerozolu:

• Inhalator pneumatyczny (dyszowy) - rozproszenie leku za pomocą sprężonego powietrza (np. aparat Boullinga - średniokroplisty > 10 μm; aparat Schnitzera - grubokroplisty >50 μm)

Budowa:

1. zespół dysz rozpraszających

2. zbiornik na rozproszoną ciecz

3. zbiornik wody ogrzewającej ciecz

4. przelew wody ogrzewającej

5. zawór sprzężonego powietrza

Średnica cząsteczek (10-100 μm)

• Inhalator ultradźwiękowy - aerozol 1-5 μm, rozpylanie aerozolu przez UD o dużej mocy (1 - 5 MHz)

Budowa:

S - przetwornik ultradźwiękowy

B - ognisko fal ultradźwiękowych

E - doprowadzenie powietrza

A - wyprowadzanie mgły

• Tzw. dozowniki aerozolu - inhalatory kieszonkowe

Inhalacje - działanie

Najważniejszym celem inhalacji jest poprawa funkcji błony śluzowej i rozszerzenie zwężonych dróg oddechowych:

• nawilżania

• przyspieszenie regeneracji nabłonka

• rozszerzenie wydzieliny

• zmniejszenie obrzęku zapalnego

• zniesienie skurczu mięśni gładkich oskrzeli

• działanie p/alergiczne

• działanie p/zapalne

Rodzaje leków:

• ułatwienie odkrztuszania, rozluźnienie wydzieliny - solanki 0,3-0,8%; roztwory KJ, sody; leki: Mukosolvan, Mistabron

• działanie p/zapalne i p/alergiczne - wody mineralne zawierające Ca (szczawy alkaliczne)

• antybiotyki

• olejki - Olbas-Oil, herbaciany - dz. bakteriobójcze

• kompozycja leków - zioła

• leki rozkurczowe - Euphylina

Temperatura roztworu inhalacyjnego

• Inhalacje zimne 18-25⁰C

p/obrzękowo i p/zapalnie, zmniejszają przekrwienie.

UWAGA!!! Nie stosować chorych na astmę - skurcz oskrzeli.

• Inhalacje obojętne 33-35⁰C (temperatura optymalna)

brak działań drażniących.

• Inhalacja ciepła 36-38⁰C

Rozszerzenie naczyń, poprawa ukrwienia, zwiększenie wydzielania śluzu, przyspieszenie ruchu aparatu rzęskowego.

Wskazania: przewlekłe i podostre choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, stany przed i po zabiegach operacyjnych, astma oskrzelowa.

Przeciwwskazania: ostre choroby dróg oddechowy, upośledzenie drożności dróg oddechowych, stany wymagające leczenia operacyjnego, niewydolność oddechowa, nowotwory, gruźlica, zagrożenia krwawieniem, ciężka astma oskrzelowa.

Inhalacje - metodyka

Zlecenie lekarza: dane pacjenta, rozpoznanie, lek, dawka, temperatura, czas zabiegu, częstotliwość, seria, rodzaj aparatu.

Przed inhalacja:

Pacjent: wypoczęty, nie bezpośrednio po posiłku, nie powinien palić tytoniu, ubiór nie krępujący ruchów klatki piersiowej, zapoznać z techniką oddechowa.

W trakcie zabiegu:

Pacjent siedzi prosto, oddycha nieco głębiej i wolniej, przez usta, przed wydechem na krótko wstrzymać oddech, nie należy czytać, koncentracja na oddychaniu.

Po zabiegu:

Odpoczynek 20 min, nie palić tytoniu, nie pić zimnych napojów, nie mówić głośno, nie krzyczeć, zimą - posiedzieć w pomieszczeniu zamkniętym 1 godz.

OBJAWY NIEPOŻĄDANE:

Reakcje alergiczne (antybiotyki, zioła); kurcz oskrzeli pod wpływem inhalacji chłodnych (zbyt głęboki oddech); objawy hiperwentylacji (zawroty głowy, mroczki, niepokój).

ZAWSZE: natychmiast przerwać zabiegi, udzielić pomocy, wezwać lekarza.

Inhalacje u dzieci

Odrębności anatomiczne i czynnościowe:

• Krótkie i wąskie drogi oddechowe

• Wiotkie ściany oskrzeli (mało włókien elastycznych)

• Poziomy układ żeber, wysokie ustawienie przepony - zaburzenia czynności układu oddechowego - mała rezerwa wentylacyjna, podwyższone zużycie tlenu.

• Skłonność do odczynów skurczowych oskrzeli.

• Podwyższona reakcja odczynu wysiękowego z przekrwieniem i obrzękiem błony śluzowej.

Patofizjologia zaburzeń drożności oskrzeli:

Niewydolność nabłonka oddechowego - zastój śluzu - ułatwienie rozwoju zakażenia - zapalenie błony śluzowej powoduje hipersekrecję, obrzęki i skurcz oskrzeli - dalsze ograniczenie wydalania śluzu - warunki korzystne do dalszego rozwoju zakażenia.

Cel inhalacji:

• zmniejszenie zastoju śluzu,

• zmniejszenie stanu zapalnego błony śluzowej

• zlikwidowanie skurczu oskrzeli.

Inhalacje - BHP

W celu bezpiecznego wykonywania inhalacji należy:

• Mycie i dezynfekowanie przewodów, ustników, masek po każdym zabiegu.

UWAGA: woda nie może dostać się do części elektrycznej aparatu.

• Przestrzeganie zasad higieny przy przygotowaniu leku i aparatu do inhalacji.

• Aparat do inhalacji powinien być okresowo sprawdzany przez autoryzowany serwis.

• Okresowo należy sprawdzać uziemienie elektrycznej (gniazdko).

• W przypadku wystąpienia objawów podrażnienia dróg oddechowych (kaszel) przerwać inhalacje.

---