Termoterapia - ciepłolecznictwo

Dział fizjoterapii wykorzystujący energię cieplną w celach leczniczych

1. Podział termoterapii:

a) ciepłolecznictwo - zabiegi dające tkankom ciepło

b) ziemnolecznictwo - zabiegi odbierające tkankom ciepło

Zgodnie z nauką jest tylko jeden rodzaj energii - „Ciepło”

Ciepło posiada każde ciało większe niż -273°C temperatury tzw. według skali Kelwina

Ciepło to:

Energia bezładnego ruchu cząsteczek + energia wzajemnego oddziaływania atomów i cząsteczek

Według kinetycznej teorii materii ciepło to:

Energia kinetyczna cząsteczek lub atomów + energia potencjalna ich wzajemnego oddziaływania

2. Jednostka:

Jednostką energii cieplnej jest Kaloria (Cal)

Określa ilość energii cieplnej potrzebnej do ogrzania 1cm³ wody o 1°C (od temperatury 14,5°C - 15,5°C na poziomie morza)

3. Temperatura różnych części ciała:

a) Skóra dłoni - 28°C

b) Skóra podudzi - 31°C

c) Skóra ramion - 36°C

d) Skóra w dole pachwinowym - 36,6°C

Temperatura części rdzennej to 37°C

4. Termoregulacja:

To mechanizm który reguluje utrzymanie równowagi między wytwarzaniem lub pobieraniem przez organizm ciepła, a jego oddawaniem

Regulacja temperatury - nerwy i hormony. Kształtują się one dopiero pod koniec 3 roku życia

Regulacja:

1. Chemiczna - dotyczy ilości wytwarzania ciepła przez wpływ na przemianę materii (głównie w części rdzennej)

2. Fizyczna - obejmuje kontrole nad oddawaniem ciepła, głównie przez warstwę korowa (35% masy ciała)

5. Organizm oddaje ciepło przez:

a) przewodzenie (kondukcie) - cząsteczki o mniejszej energii cieplnej

b) przenoszenie

c) promieniowanie (konwersja) - zmiana na energię elekromagnetyczną, promieniowania podczerwieni, promieniowania światła widocznego i promieniowania mikrofalowego

Nagi człowiek w temperaturze pokojowej (22-24°C) oddaje ciepło poprzez:

1. Promieniowanie (60%)

2. Odparowanie (33%)

3. Przewodzenie i konwencje (12%)

4. Stykanie (3%)

5. Wydalanie (1%)

6. Przyjmowanie wody i pokarmu (1%)

6. Czynniki mające znaczenie w regulacji:

a) Stosunek powierzchni ciała do objętości

b) Warstwa powierzchni między ciałem a odzieżą

c) Izolując wpływ skóry i tkanki podskórnej

d) Stopień unaczynienia skóry

e) Warstwa przewodnictwa cieplnego otoczenia, powietrze, woda

f) Warunki fizyczne do parowania wody zawartej w pocie

g) Ruch powierzchni ułatwia oddawanie ciepła

7. Wpływ ciepła na organizm zależą od:

a) Natężenia bodźca

b) Możliwości termoregulacyjnych ustroju

c) Czas działania bodźca

d) Powierzchnia ciała na jaki działa bodziec

f) Zmiany natężenia bodźca w czasie

g) Właściwości fizycznych środowiska wchodzącego w bezpośredni kontakt ze skórą

Podstawową reakcją organizmu jest rozszerzanie naczyń krwionośnych

8. Odczyn miejscowy:

a) Rozszerzenie naczyń krwionośnych i limfatycznych w miejscu działania ciepła

b) Miejsce objęte zabiegiem wskazuje ciepłota

Kliniczne skutki działania ciepła:

1. Działanie przeciwzapalne

2. Działanie przeciwbólowe

3. Tkanka łączna wykazuje większa rozciągliwość

4. Zwiększa się lepkość mazi stawowej

5. Wykonywanie precyzyjnych ruchów

6. Ułatwia resorpcje

7. Poprawia trofikę tkanek

8. Przyspiesza proces gojenia

9. Zwiększa fagocytozę (pochłania szkodliwe bakterie)

10. Usprawnia i odpręża

9. Odczyn ogólny:

Wystąpi jeżeli do ustroju dostarcza się za dużo ciepła

Zaburzenia:

1. w gospodarce wodnej

2. w gospodarce elektrolitowej

Efekty kliniczne:

1. Wzmożenie przemiany ,ATARI o 3,6%

2. Przyspieszona akcja serca około o 20 uderzeń/minuta

3. Przyspiesza oddech

4. Zmniejszenie zawartości tlenu we krwi

5. Zwiększenie zawartości tlenu we krwi żylnej

6. Nerki:

1. w I fazie przegrzanie, przyspieszenie czynności wydzielniczej

2. w II fazie obniżenie

7. Zmniejszenie napięcia mięśni

Przegrzanie całego ciała stosuje się w celu nasilenia:

1. Przyspieszenia przemiany materii

2. Pobudzenie krążenia

3. Przestrojenie układu autonomicznego

4. Stymulacji układu przysadkowego

Przegrzanie powoduje:

1. Działania przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, cytostatyczne

2. Stymulacja fagocytów

3. Nasilenie działania leków

Wskazanie do stosowania ciepła:

1. Choroba zwyrodnienia stawów

2. Choroba zwyrodnienia kręgosłupa

3. Urazy i stłuczenia (4-5 dni po urazie)

4. Choroby układu nerwowego

5. Choroby układu oddechowego

6. Choroby układu pokarmowego

7. Choroby narządów rodnych

8. Choroby układu moczowego

Przeciwwskazanie do stosowania ciepła:

1. Ostre stany zapalne

2. Ostre stany pourazowe

3. Krwawienia i skłonności do krwawień

4. Zapalenie żył i żylaki

5. Gorączka

6. Zaawansowane zaburzenia ukrwienia tętniczego tkanek (nadciśnienie)

7. Zaburzenia czucia

---